Luận án tiến sĩ: Dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho học sinh tiểu học dân tộc Hmông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI

NGUYỄN THU PHƯƠNG

DẠY HỌC TỪ XƯNG HÔ TIẾNG VIỆT

CHO HỌC SINH TIỂU HỌC DÂN TỘC HMÔNG

Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Văn và Tiếng Việt

Mã số: 9140111

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN QUANG NINH

HÀ NỘI - 2019

i

LỜI CẢM ƠN

Xin được gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới thầy giáo hướng dẫn, các nhà khoa

học trong hội đồng seminar cấp tổ, hội đồng cơ sở, các nhà phản biện đã nhận xét,

góp ý, chia sẻ những kinh nghiệm quý báu trong nghiên cứu khoa học, giúp em từng

bước hoàn thiện luận án.

Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến BGH, thầy giáo, cô giáo và học sinh tại trường

tiểu học Trần Văn Thọ, Nậm Pố và Nậm Kè số 2 tại huyện Mường Nhé, tỉnh Điện

Biên.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân đã luôn động viên và tạo mọi điều

kiện thuận lợi nhất trong suốt thời gian con/cháu/em thực hiện đề tài.

Tác giả luận án

ii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả

trong luận án được thực hiện nghiêm túc và chưa từng được ai công bố trong bất cứ

công trình nào khác.

Tác giả luận án

iii

MỤC LỤC

Lời cảm ơn .............................................................................................................. i

Lời cam đoan.......................................................................................................... ii

Mục lục.................................................................................................................. iii

Danh mục chữ viết tắt............................................................................................ vi

Danh mục bảng..................................................................................................... vii

Danh mục hình .................................................................................................... viii

Danh mục sơ đồ..................................................................................................... ix

Mở đầu .................................................................................................................. 1

1. Lí do chọn đề tài .......................................................................................... 1

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................ 2

2.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................... 2

2.2. Phạm vi nghiên cứu...................................................................................... 3

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu................................................................ 3

3.1. Mục đích nghiên cứu.................................................................................... 3

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................... 3

4. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................. 4

4.1. Phương pháp điều tra, khảo sát thực tiễn ...................................................... 4

4.2. Phương pháp phỏng vấn sâu......................................................................... 4

4.3. Phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu ..................................................... 4

4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm.............................................................. 4

4.5. Phương pháp thống kê, xử lí số liệu ............................................................. 5

5. Giả thuyết khoa học ..................................................................................... 5

6. Dự kiến đóng góp của luận án...................................................................... 5

6.1. Về mặt lý luận.............................................................................................. 5

6.2. Về mặt thực tiễn........................................................................................... 6

7. Kết cấu của luận án ...................................................................................... 6

Chương 1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ....................................................... 8

1.1. Nghiên cứu về từ xưng hô tiếng Việt............................................................ 8

iv

1.2. Nghiên cứu về phương pháp dạy học ngôn ngữ thứ hai...............................14

1.3. Nghiên cứu về dạy học tiếng Việt như ngôn ngữ thứ hai .............................25

1.4. Nghiên cứu về việc dạy học tiếng Việt cho học sinh tiểu học người

dân tộc thiểu số ...........................................................................................27

Tiểu kết chương 1..................................................................................................31

Chương 2. Cơ sở khoa học của việc dạy học từ xưng hô tiếng Việt

cho học sinh tiểu học dân tộc Hmông.......................................................32

2.1. Cơ sở lí luận của việc dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho học sinh tiểu học

dân tộc Hmông.............................................................................................32

2.1.1. Tiếng Việt với học sinh tiểu học dân tộc Hmông.........................................32

2.1.2. Dạy học từ xưng hô tiếng Việt dựa trên lí thuyết thụ đắc ngôn ngữ

thứ hai.........................................................................................................35

2.1.3. Từ xưng hô trong tiếng Việt và tiếng Hmông ..............................................45

2.2. Cơ sở thực tiễn của việc dạy học từ xưng hô tiếng Việt...............................56

2.2.1. Đặc điểm tâm lí, nhận thức của học sinh tiểu học Hmông ...........................56

2.2.2. Dạy học từ xưng hô trong chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn......59

2.2.3. Thực trạng dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho học sinh tiểu học Hmông.........64

2.2.4. Thực trạng sử dụng từ xưng hô tiếng Việt của học sinh tiểu học Hmông.........68

Tiểu kết chương 2..................................................................................................72

Chương 3. Tổ chức dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho học sinh tiểu học

dân tộc Hmông ..........................................................................................73

3.1. Một số yêu cầu trong dạy học từ xưng hô tiếng Việt ...................................73

3.2. Sử dụng một số phương pháp vào dạy học từ xưng hô tiếng Việt

cho học sinh tiểu học dân tộc Hmông..........................................................75

3.2.1. Phương pháp trực quan hành động (Total physical response) ......................76

3.2.2. Phương pháp đóng vai (Role play)..............................................................81

3.2.3. Phương pháp phân tích ngôn ngữ (Language analysis)................................91

3.3. Xây dựng hệ thống bài tập dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho học sinh

tiểu học dân tộc Hmông ..............................................................................98

v

3.3.1. Cấu trúc của hệ thống bài tập dạy học từ xưng hô tiếng Việt.......................98

3.3.2. Mô tả hệ thống bài tập...............................................................................100

3.3.3. Vận dụng hệ thống bài tập vào thực tiễn dạy học từ xưng hô tiếng Việt

cho học sinh tiểu học dân tộc Hmông........................................................131

Tiểu kết chương 3................................................................................................136

Chương 4. Thực nghiệm sư phạm.....................................................................137

4.1. Mục đích của thực nghiệm sư phạm..........................................................137

4.2. Đối tượng và thời gian thực nghiệm..........................................................138

4.2.1. Đối tượng thực nghiệm .............................................................................138

4.2.2. Thời gian thực nghiệm ..............................................................................141

4.3. Nội dung và cách thức tiến hành thực nghiệm...........................................142

4.3.1. Nội dung thực nghiệm...............................................................................142

4.3.2. Cách thức tiến hành thực nghiệm ..............................................................143

4.4. Tiêu chí đánh giá kết quả thực nghiệm......................................................144

4.5. Phương pháp xử lí kết quả thực nghiệm ....................................................145

4.6. Đánh giá chung về quá trình thực nghiệm .................................................156

Tiểu kết chương 4................................................................................................159

Kết luận và một số đề xuất ................................................................................160

Kết luận ...............................................................................................................160

Một số đề xuất .....................................................................................................161

Tài liệu tham khảo ...............................................................................................162

Những công trình nghiên cứu của tác giả liên quan đến đề tài luận án..................170

Phụ lục.................................................................................................................171

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BT Bài tập

ĐC Đối chứng

DTTS Dân tộc thiểu số

GV Giáo viên

HS Học sinh

NN2 Ngôn ngữ thứ hai

SGK Sách giáo khoa

TMĐ Tiếng mẹ đẻ

TN Thực nghiệm

Tên dân tộc “Hmông” được viết theo quy định trong “Danh mục các dân tộc

Việt Nam” (Ban hành theo Quyết định số 121-TCTK/PPCĐ ngày 02/03/1979).

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Đại từ nhân xưng tiếng Việt ..................................................................47

Bảng 2.2. Đại từ nhân xưng tiếng Hmông Lềnh ....................................................48

Bảng 2.3. Bảng ghi nhận các khả năng xưng hô xã hội tương ứng chính xác

và không chính xác [20]........................................................................53

Bảng 2.4. Mức độ cần đạt liên quan đến việc dạy từ xưng hô (Chương trình

giáo dục phổ thông môn Ngữ văn hiện hành)........................................60

Bảng 2.5. Yêu cầu cần đạt và nội dung dạy học liên quan đến dạy học từ

xưng hô (Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn (2018) .........62

Bảng 2.6. Thống kê những khó khăn của GV trong dạy học từ xưng hô cho

học sinh tiểu học Hmông.......................................................................66

Bảng 2.7. Thống kê một số phương pháp trong dạy học từ xưng hô ......................66

Bảng 4.1. Đối tượng dạy học thực nghiệm và đối chứng lớp 1 năm học 2017 - 2018....141

Bảng 4.3. Phân bố tần số và tần suất điểm...........................................................145

Bảng 4.4. Bảng tổng hợp các tham số đặc trưng..................................................148

Bảng 4.5. Bảng tổng hợp giá trị t (tính theo công thức) và t(a,k) (Tra theo

bảng phân phối Student) (phụ lục 4.14)...............................................150

viii

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Mô hình của Campbell về mối quan hệ giữa lí thuyết và thực hành

ngôn ngữ [106, tr.36] ............................................................................17

Hình 1.2. Mô hình ngôn ngữ giáo dục học của Spolsky ........................................18

Hình 1.3. Mô hình của Ingram về sự phát triển của thực hành dạy ngôn ngữ ........19

Hình 1.4. Mô hình tương tác của Mackey trong dạy và học ngôn ngữ [106, tr.40]......20

Hình 1.5. Mô hình của Strevens về quá trình dạy và học ngôn ngữ, [106, tr.42] .........22

Hình 1.6. Mô hình chung của dạy học ngôn ngữ thứ hai [106, tr.44].....................23

Hình 1.7. Sơ đồ của Mackey và Spolsky nối kết việc dạy học ngôn ngữ với

các nhân tố của ngữ cảnh (Dẫn theo [106, tr.274]) ................................24

Hình 2.1. Khả năng sử dụng từ xưng hô tiếng Việt của HS lớp 1 dân tộc HMông ...... 70

Hình 2.2. Khả năng sử dụng từ xưng hô tiếng Việt của HS lớp 5 dân tộc Hmông.......71

Hình 4.1. Đường phân phối tần suất ...................................................................145

Hình 4.2. Lũy tích điểm từ nhỏ lên của 2 nhóm nghiên cứu................................147

ix

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1. Các loại lỗi giao thoa ngôn ngữ.............................................................41

Sơ đồ 2.2. Các loại lỗi chuyển tiếp.........................................................................43

1

MỞ ĐẦU

1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1.1. Nghị quyết Trung ương Đảng khóa XI đã khẳng định một trong những

nhiệm vụ của giáo dục là ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo đối với các

vùng đặc biệt khó khăn, trong đó có vùng DTTS. Theo quan điểm của Đảng và Nhà

nước, giáo dục là lĩnh vực hoạt động có hiệu quả nhất trong việc rút ngắn khoảng

cách văn hoá, kinh tế giữa các vùng miền và dân tộc. Tiếng Việt có nhiệm vụ quan

trọng trong việc hỗ trợ các dân tộc cùng hoà nhập. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có

công văn chỉ đạo cụ thể (số 7679/BGD&ĐT-GDTH ngày 22/8/2008; số

8114/BGD&ĐT-GDTH ngày 15/9/2009; số 145/TB-BGD&ĐT ngày 02/04/2010)

xác định nâng cao chất lượng dạy học tiếng Việt cho học sinh DTTS cấp tiểu học là

nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở vùng DTTS.

1.2. Trong văn hoá giao tiếp tiếng Việt, việc sử dụng từ xưng hô góp phần

quan trọng quyết định thành công của cuộc giao tiếp. Nguyễn Văn Khang đã nhận

xét từ xưng hô tiếng Việt là “một hệ thống rất nhạy cảm và “mở”, phản ánh quan

niệm truyền thống văn hóa” [38, tr. 365]. Đây là lớp từ khúc xạ đặc điểm văn hoá

giao tiếp của người Việt một cách tinh tế, truyền tải tình cảm, thái độ, mức độ

khinh - trọng, thân - sơ, quan hệ vai và thứ bậc giữa các nhân vật tham gia giao

tiếp. Với HS tiểu học người DTTS học tiếng Việt như NN2, từ xưng hô vì vậy có

thể coi là một trong những thách thức, rào cản trong trong việc sử dụng ngôn ngữ.

Vì thế, khi HS học tiếng Việt với tư cách NN2 biết sử dụng từ xưng hô và cách

xưng hô, các em sẽ tự tin, chủ động tham gia vào các hoạt động giao tiếp trong

nhà trường và ngoài xã hội.

1.3. Trong Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn hiện hành, phát

triển năng lực sử dụng tiếng Việt là một mục tiêu quan trọng. Vì thế, nội dung dạy

học từ xưng hô, cách xưng hô cho HS đã được tích hợp qua các kĩ năng đọc, viết, nói

và nghe xuyên suốt các khối lớp. Ngoài ra, SGK Tiếng Việt còn có hai bài học trực

tiếp về từ xưng hô ở lớp 5 là bài “Đại từ” và “Đại từ xưng hô”. Chương trình giáo

dục phổ thông môn Ngữ văn (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGD&ĐT

2

ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) xác định một trong những

mục tiêu của môn học ở cấp tiểu học là giúp HS “phát triển năng lực ngôn ngữ ở tất

cả các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe…” [13, tr.5]. Vì thế, nội dung dạy học của

chương trình rất quan tâm đến việc dạy từ xưng hô, cách xưng hô cho HS tiểu học.

Như vậy, dạy HS tiểu học từ xưng hô, cách xưng hô để phát triển ở HS năng lực giao

tiếp đã và đang được chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn hiện hành cũng

như chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn sau năm 2018 hết sức chú trọng.

1.4. Thực trạng tổ chức dạy học tiếng Việt nói chung và từ xưng hô tiếng

Việt nói riêng cho HS tiểu học dân tộc Hmông còn nhiều hạn chế. Vì thế, một số

nhà nghiên cứu đã cho rằng dạy tiếng Việt cho người Việt Nam phải theo đặc điểm

của vùng miền, dân tộc. Nếu không, việc dạy tiếng Việt sẽ rất lộn xộn và gượng

gạo. Hiện nay HS tiểu học ở mọi vùng miền, dân tộc đều dùng chung một bộ SGK

Tiếng Việt. Bộ SGK này giúp hình thành và phát triển ở HS năng lực sử dụng

tiếng Việt với tư cách là TMĐ. Vì thế, nội dung, phương pháp dạy học tiếng Việt

nói chung, từ xưng hô nói riêng còn nhiều điểm bất cập. Những hạn chế trong việc

tiếp cận các phương pháp dạy học hiện đại của GV, sự thiếu hụt về môi trường

giao tiếp tiếng Việt của HS là những rào cản đối với việc dạy học tiếng Việt cho

HS tiểu học dân tộc Hmông. Thực tế cho thấy HS tiểu học dân tộc Hmông sử dụng

tiếng Việt, đặc biệt là từ xưng hô tiếng Việt còn mắc nhiều lỗi. Điều này đòi hỏi

cần thiết phải có những biện pháp tác động đến việc dạy học tiếng Việt cho HS

tiểu học dân tộc Hmông như NN2 để cải thiện, nâng cao hiệu quả dạy và học môn

Tiếng Việt trong nhà trường phổ thông.

Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi đã lựa chọn vấn đề “Dạy học từ xưng

hô tiếng Việt cho học sinh tiểu học dân tộc Hmông” làm đề tài nghiên cứu luận án

của mình.

2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận án là việc dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho

HS tiểu học dân tộc Hmông.

3

2.2. Phạm vi nghiên cứu

Người Hmông cư trú ở nhiều quốc gia trên thế giới. Ở Việt Nam, người Hmông

sinh sống ở nhiều tỉnh thành, đặc biệt là Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai, Sơn La, Yên

Bái, Cao Bằng, Nghệ An, Bắc Cạn, Đắc Lắc… Tuy nhiên, trong luận án này, chúng

tôi chỉ khảo sát HS dân tộc Hmông ở một số trường phổ thông dân tộc bán trú tại tỉnh

Điện Biên. Chúng tôi nghiên cứu trường hợp để khảo sát sâu và thực nghiệm ba

trường tiểu học bán trú ở huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên. Đó là các trường tiểu

học: Trần Văn Thọ, Nậm Pố và Nậm Kè số 2.

3. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

3.1. Mục đích nghiên cứu

Luận án được thực hiện với mục đích đề xuất và vận dụng các biện pháp dạy

học nhằm nâng cao khả năng sử dụng từ xưng hô tiếng Việt trong giao tiếp cho HS

tiểu học dân tộc Hmông, góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt với

tư cách là NN2 ở trường tiểu học.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích nói trên, luận án có nhiệm vụ:

(1) Hệ thống hóa lí luận về dạy học NN2 và thụ đắc NN2, từ xưng hô trong tiếng

Việt và tiếng Hmông. Luận án so sánh, đối chiếu để chỉ ra sự đồng nhất và khác biệt cơ

bản nhất giữa từ xưng hô, cách xưng hô trong tiếng Việt và trong tiếng Hmông.

(2) Khảo sát thực trạng nội dung tài liệu dạy học từ xưng hô trong chương

trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn hiện hành và SGK Tiếng Việt tiểu học;

khảo sát chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn (2018) (phần tiếng Việt

bậc Tiểu học)…

(3) Luận án đề xuất các yêu cầu trong dạy học từ xưng hô tiếng Việt; vận dụng

một số phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng tiếp nhận và nội dung dạy học;

xây dựng và sử dụng hệ thống BT nhằm nâng cao việc việc dùng từ xưng hô tiếng

Việt cho HS tiểu học dân tộc Hmông.

(4) Tiến hành thực nghiệm để kiểm tra phân tích, qua đó đánh giá tính khả thi

của các phương pháp dạy học và hệ thống BT dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho HS

tiểu học dân tộc Hmông mà luận án đề xuất.

4

4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Các phương pháp nghiên cứu chủ yếu được sử dụng trong quá trình triển khai

luận án bao gồm:

4.1. Phương pháp điều tra, khảo sát thực tiễn

Phương pháp này được dùng để đánh giá thực trạng dạy học từ xưng hô cho

HS tiểu học dân tộc Hmông. Luận án đã điều tra việc dạy học của GV ở một số trường

tiểu học bán trú tại Điện Biên bằng các phiếu hỏi. Luận án còn dùng phiếu BT với

các câu hỏi sử dụng từ xưng hô tiếng Việt trong các ngữ cảnh giao tiếp khác nhau để

đánh giá thực trạng sử dụng từ xưng hô của HS tiểu học dân tộc Hmông tại huyện

Mường Nhé, tỉnh Điện Biên. Ngoài ra, chúng tôi còn trực tiếp dự giờ một số tiết dạy

học từ xưng hô tiếng Việt ở 03 trường tiểu học. Các số liệu và thông tin thu thập được

là cơ sở quan trọng đầu tiên giúp tác giả luận án xác định hướng nghiên cứu của đề

tài và cũng là cơ sở đề xuất các biện pháp nâng cao khả năng sử dụng từ xưng hô

tiếng Việt cho HS tiểu học dân tộc Hmông.

4.2. Phương pháp phỏng vấn sâu

Phương pháp này được chúng tôi sử dụng trong nhiều giai đoạn triển khai luận

án. Chúng tôi đã trực tiếp phỏng vấn GV và HS để tìm hiểu thực tiễn dạy học từ xưng

hô tiếng Việt cho HS tiểu học dân tộc Hmông. Sau thực nghiệm sư phạm, chúng tôi

cũng phỏng vấn, trao đổi với GV về việc dạy học hình thành tri thức và thực hành vận

dụng từ xưng hô tiếng Việt trong giao tiếp; trao đổi với HS về thái độ, hứng thú của

các em khi học từ xưng hô tiếng Việt theo phương pháp dạy học và hệ thống BT mà

luận án đã đề xuất.

4.3. Phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu

Đây là phương pháp tác giả sử dụng để nghiên cứu phương diện lí luận của

đề tài. Phương pháp này được thực hiện theo các bước: phân tích, tổng hợp, hệ thống

hoá các vấn đề trong những công trình nghiên cứu của các tác giả ở Việt Nam và

trên thế giới về thụ đắc NN2, từ xưng hô trong tiếng Việt và tiếng Hmông.

4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm

Phương pháp TN sư phạm giúp tác giả xem xét, xác nhận, kiểm tra tính

đúng đắn và tính khả thi của các phương pháp và hệ thống BT dạy học từ xưng

hô tiếng Việt do luận án đề xuất. Chúng tôi tiến hành TN ở 03 trường tiểu học

5

bán trú ở huyện Mương Nhé, tỉnh Điện Biên bằng TN đối chứng để kiểm tra giả

thuyết khoa học của đề tài. Từ đó, chúng tôi đưa ra kết luận sư phạm về việc tổ

chức dạy học từ xưng hô tiếng Việt cho HS tiểu học dân tộc Hmông.

4.5. Phương pháp thống kê, xử lí số liệu

Phương pháp này được chúng tôi dùng để xử lí số liệu sau khi thu thập phiếu

khảo sát môi trường giao tiếp tiếng Việt và hứng thú trong việc học Tiếng Việt, điều

tra năng lực sử dụng từ xưng hô tiếng Việt của HS, phiếu khảo sát thực trạng dạy học

của GV. Phương pháp thống kê giáo dục học được sử dụng để xử lí số liệu trong giai

đoạn TN sư phạm của đề tài. Chúng tôi đánh giá kết quả TN bằng các công thức toán

thống kê như: tính giá trị trung bình cộng, phương sai, độ lệch chuẩn, hệ số biến thiên.

Ngoài ra, chúng tôi còn dùng kiểm nghiệm t với hai mẫu độc lập để thấy được sự khác

biệt có ý nghĩa hay không sau khi tiến hành TN.

5. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC

Hiện nay, HS tiểu học dân tộc Hmông sử dụng từ xưng hô tiếng Việt còn

nhiều bất cập do sự chuyển di tiêu cực (giao thoa ngôn ngữ) từ TMĐ như không

dùng từ xưng hô, dùng không đúng ngôi, dùng không phù hợp với vai giao tiếp, sắc

thái ý nghĩa,… Vì vậy, nếu GV nắm được những phương pháp dạy học tích cực, có

được một hệ thống BT rèn luyện khoa học thì HS tiểu học dân tộc Hmông học tiếng

Việt sẽ sử dụng từ xưng hô tiếng Việt trong giao tiếp hiệu quả hơn; từ đó nâng cao

năng lực giao tiếp tiếng Việt, giúp các em tham gia trong các hoạt động xã hội tự

tin, thuận lợi hơn.

6. DỰ KIẾN ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN ÁN

6.1. Về mặt lý luận

Luận án đã tổng hợp những nghiên cứu về dạy học tiếng Việt dựa trên lí thuyết

thụ đắc NN2, trong đó quan tâm đến các giai đoạn thụ đắc ngôn ngữ, các yếu tố tác

động đến quá trình thụ đắc và lí thuyết phân tích lỗi; phân tích, tổng hợp đặc điểm

của từ xưng hô, cách xưng hô trong tiếng Việt đối chiếu với tiếng Hmông một cách

cơ bản, chọn lọc, sao cho phù hợp với đối tượng giao tiếp là HS tiểu học Hmông. Từ

đó, phát hiện và phòng ngừa những vấn đề có thể gây ra những lỗi chuyển di tiêu cực

trong việc sử dụng từ xưng hô của HS tiểu học Hmông.