(Luận Án Tiến Sĩ) Chính Sách Việc Làm Cho Thanh Niên Nông Thôn Vùng Thu Hồi Đất Của Hà Nội (2).Pdf

B GIÁO D C VÀ ðÀO TO

TRƯNG ðI HC KINH T QUC DÂN

NGUYN VĂN THNG

CHÍNH SÁCH VI"C LÀM CHO THANH NIÊN

NÔNG THÔN VÙNG THU H)I ð*T C+A HÀ NI

Chuyên ngành: QU4N LÝ KINH T

Mã s8: 62340101

LU?N ÁN TIN S@ KINH T

NgưBi hưDng dFn khoa hJc: GS.TSKH. LÊ DU PHONG

Hà NNi O 2014

i

LI CAM ðOAN

Tác gi xin cam ñoan ñây là công trình khoa hc ñc lp ca mình. Nhng

s! li"u và ni dung ñư'c ñưa ra trong lun án là trung th(c. Ni dung ca lun án

chưa t)ng ñư'c công b! + c trong và ngoài nư,c.

NgưBi cam ñoan

NguyRn Văn ThTng

ii

M C L C

L.I CAM ðOAN ............................................................................................................ i

M5C L5C....................................................................................................................... ii

DANH M5C CH8 CÁI VI;T T<T............................................................................... ii

DANH M5C HÌNH V>, BANG BICU ....................................................................... vii

L.I ME ðFU ................................................................................................................. ii

CHƯƠNG 1: CƠ SE LÝ LUMN VÀ BÀI HOC KINH NGHIQM VR CHÍNH SÁCH

VIQC LÀM CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN VÙNG THU HWI ðXTError!

Bookmark not defined.

1.1. VIQC LÀM CYA THANH NIÊN NÔNG THÔN VÙNG THU HWI ðXTError!

Bookmark not defined.

1.1.1. Thanh niên nông thôn .........................................Error! Bookmark not defined.

1.1.2. Vi"c làm ca thanh niên nông thôn vùng thu h]i ñ^t .........................................16

1.2. CHÍNH SÁCH VIQC LÀM CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN VÙNG THU

HWI ðXT ..........................................................2Error! Bookmark not defined.

1.2.1. Khái ni"m chính sách vi"c làm cho thanh niên nông thôn vùng thu h]i ñ^t

..........................................................................2Error! Bookmark not defined.

1.2.2. Mac tiêu và tiêu chí ñánh giá chính sách vi"c làm cho thanh niên nông thôn

vùng thu h]i ñ^t ..................................................................................................22

1.2.3. Các chính sách b phn ......................................................................................29

1.3. CÁC Y;U Te ANH HƯENG TfI CHÍNH SÁCH VIQC LÀM CHO THANH

NIÊN NÔNG THÔN VÙNG THU HWI ðXT ....................................................42

1.3.1. Các yhu t! chính tri j pháp lý..............................................................................43

1.3.2. Các yhu t! kinh th ...............................................Error! Bookmark not defined.

1.3.3. Các yhu t! văn hóa xã hi...................................Error! Bookmark not defined.

1.3.4. Toàn cou hóa và hi nhp kinh th qu!c th ..........Error! Bookmark not defined.

iii

1.4. KINH NGHIQM TRONG NƯfC VÀ NƯfC NGOÀI VR CHÍNH SÁCH VIQC

LÀM CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN TRONG QUÁ TRÌNH CÔNG

NGHIQP HÓA, ðÔ THu HÓA...........................................................................46

1.4.1. Kinh nghi"m ca thành ph! H] Chí Minh ........................................................46

1.4.2. Kinh nghi"m ca Bvc Ninh.................................Error! Bookmark not defined.

1.4.3. Kinh nghi"m ca Trung Qu!c ............................Error! Bookmark not defined.

1.4.4. Bài hc rút ra cho chính quyxn thành ph! Hà NiError! Bookmark not

defined.

Tiyu kht chương 1...........................................................................................................59

CHƯƠNG 2: T|NG QUAN VR PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C}UError! Bookmark

not defined.

2.1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C}U ......................Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Khung lý thuyht ñy nghiên c~u ñx tài.................................................................60

2.1.2. Quy trình nghiên c~u tihp cn t) lý lun ñhn th(c tiÄnError! Bookmark not

defined.

2.1.3. Phương pháp thu thp tài li"u, d li"u nghiên c~uError! Bookmark not

defined.

2.1.4. KÅ thut sÇ dang ñy xÇ lý s! li"u .......................Error! Bookmark not defined.

2.2. ðÉC ðICM ðuA BÀN NGHIÊN C}U .............................................................65

2.2.1. ðixu ki"n t( nhiên, kinh th j xã hi ca Hà Ni nh hư+ng ñhn vi"c làm . Error!

Bookmark not defined.

2.2.2. Khái quát tình hình thanh niên và gia ñình thanh niên vùng thu h]i ñ^t trên ñia

bàn Hà Ni qua xÇ lý tài li"u ñixu tra kho sát ..Error! Bookmark not defined.

Tiyu kht chương 2...........................................................Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 3: ðÁNH GIÁ CHÍNH SÁCH VIQC LÀM CHO THANH NIÊN NÔNG

THÔN VÙNG THU HWI ðXT CYA HÀ NÑI..Error! Bookmark not defined.

3.1. THÖC TRÜNG THU HWI ðXT VÀ VIQC LÀM CYA THANH NIÊN NÔNG

THÔN VÙNG THU HWI ðXT TRÊN ðuA BÀN HÀ NÑIError! Bookmark

not defined.

iv

3.1.1. Tình hình thu h]i ñ^t và m^t vi"c làm do thu h]i ñ^t trên ñia bàn Hà Ni Error!

Bookmark not defined.

3.1.2. Tình hình chuyyn ñái nghx ca thanh niên nông thôn + Hà Ni sau khi bi thu h]i

ñ^t ……………………………………………………………………….............78

3.1.3. Kht qu gii quyht vi"c làm cho thanh niên nông thôn vùng thu h]i ñ^t trên ñia

bàn Hà Ni..........................................................Error! Bookmark not defined.

3.2. THÖC TRÜNG CHÍNH SÁCH VIQC LÀM CHO THANH NIÊN NÔNG

THÔN VÙNG THU HWI ðXT CYA HÀ NÑI QUA ðIRU TRA, KHAO SÁT

............................................................................Error! Bookmark not defined.

3.2.1. Chính sách ñào tão nghx.....................................Error! Bookmark not defined.

3.2.2. Chính sách b]i thưång, hç tr' khi thu h]i ñ^t ....................................................95

3.2.3. Chính sách hç tr' tín dang cho thanh niên ñy tìm và t( tão vi"c làm ................99

3.2.4. Chính sách khuyhn khích phát triyn doanh nghi"p và làng nghx nông thôn trên

ñia bàn ñy tão vi"c làm tãi chç............................Error! Bookmark not defined.

3.2.5. Chính sách xu^t khéu lao ñng nhèm gii quyht vi"c làm cho thanh niên nông

thôn vùng thu h]i ñ^t ..........................................Error! Bookmark not defined.

3.3. ðÁNH GIÁ TÁC ðÑNG CYA CHÍNH SÁCH VIQC LÀM CHO THANH

NIÊN NÔNG THÔN VÙNG THU HWI ðXT CYA HÀ NÑI ........................106

3.3.1. ðánh giá kht qu th(c hi"n chính sách vi"c làm cho thanh niên vùng thu h]i ñ^t

ca Hà Ni ..........................................................Error! Bookmark not defined.

3.3.2. Hãn chh ca chính sách vi"c làm thanh niên vùng thu h]i ñ^t Hà Ni ...... Error!

Bookmark not defined.

3.3.3. Phân tích các yhu t! tác ñng ñhn vi"c làm ca thanh niên vùng thu h]i ñ^t qua

s! li"u ñixu tra, kho sát ...................................................................................113

3.3.4. Nguyên nhân ca nhng hãn chh trong chính sách vi"c làm cho thanh niên nông

thôn vùng thu h]i ñ^t ........................................................................................117

Tiyu kht chương 3...........................................................Error! Bookmark not defined.

v

CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯfNG VÀ GIAI PHÁP HOÀN THIQN CHÍNH SÁCH

VIQC LÀM CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN VÙNG THU HWI ðXT CYA

HÀ NÑI.............................................................................................................126

4.1. QUAN ðICM VÀ ðuNH HƯfNG HOÀN THIQN CHÍNH SÁCH VIQC LÀM

CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN VÙNG THU HWI ðXT CYA HÀ NÑI

ð;N NĂM 2020...............................................................................................126

4.1.1. Quan ñiym ca chính sách vi"c làm cho thanh niên nông thôn vùng thu h]i

ñ^t…………………………………………………………………………......126

4.1.2. ðinh hư,ng hoàn thi"n chính sách vi"c làm cho thanh niên nông thôn vùng thu

h]i ñ^t + Hà Ni ñhn năm 2020 .......................................................................126

4.2. MÑT Se GIAI PHÁP HOÀN THIQN CHÍNH SÁCH VIQC LÀM CHO

THANH NIÊN NÔNG THÔN VÙNG THU HWI ðXT CYA HÀ NÑI .........132

4.2.1. Hoàn thi"n chính sách ñào tão nghx cho thanh niên nông thôn vùng thu h]i ñ^t

..........................................................................................................................134

4.2.2. Hoàn thi"n chính sách b]i thưång, hç tr' khi thu h]i ñ^t ñy tão ñixu ki"n gii

quyht vi"c làm cho thanh niên nông thôn .........................................................141

4.2.3. Hoàn thi"n chính sách hç tr' tín dang cho thanh niên nông thôn tìm và t( tão

vi"c làm.............................................................................................................144

4.2.4. Hoàn thi"n chính sách khuyhn khích phát triyn doanh nghi"p và làng nghx nông

thôn trên ñia bàn ñy tão vi"c làm tãi chç .........................................................146

4.2.5. Hoàn thi"n chính sách xu^t khéu lao ñng nhèm gii quyht vi"c làm cho thanh

niên vùng thu h]i ñ^t ........................................................................................151

4.3. KIN NGH[ CÁC ðI\U KI"N ð] TH^C HI"N CÁC GI4I PHÁP ......153

4.3.1. Nâng cao năng l(c và trách nhi"m ca cán b trong b máy chính quyxn ......153

4.3.2. Tăng cưång vai trò ca tá ch~c ðoàn Thanh niên ...........................................154

4.3.3. S( tham gia tích c(c ca doanh nghi"p trên ñia bànError! Bookmark not

defined.

4.3.4. Thái ñ sín sàng và tính năng ñng ca thanh niên nông thôn j ñ!i tư'ng tr(c

tihp ca chính sách vi"c làm .............................................................................155

vi

4.3.5. Bo ñm ñ ngu]n l(c tài chính cho th(c hi"n chính sách vi"c làm ......... Error!

Bookmark not defined.

Tiyu kht chương 4.........................................................................................................156

KT LU?N .................................................................................................................158

DANH M C TÀI LI"U THAM KH4O..................................................................160

PH L C....................................................................................................................171

vii

DANH M C CHb CÁI VIT TT

ASXH An sinh xã hi

BCHTƯ Ban Ch^p hành trung ương

CNH Công nghi"p hóa

DNNVV Doanh nghi"p nhî và v)a

ðng CSVN ðng Cng sn Vi"t Nam

ðoàn TNCS ðoàn Thanh niên cng sn

ðTH ðô thi hóa

GQVL Gii quyht vi"c làm

GPMB Gii phóng mït bèng

HðH Hi"n ñãi hóa

HðND Hi ñ]ng nhân dân

ILO Tá ch~c Lao ñng qu!c tê

KTjXH Kinh th j xã hi

LLLð L(c lư'ng lao ñng

NðjCP Nghi ñinh Chính ph

NQ Nghi quyht

NSDð Ngưåi sÇ dang ñ^t

NSNN Ngân sách nhà nư,c

Qð Quyht ñinh

QLNN Qun lý nhà nư,c

TNCS Thanh niên cng sn

TP Thành ph!

UBND Yy ban nhân dân

XKLð Xu^t khéu lao ñng

viii

DANH M C HÌNH Vd, B4NG BI]U

HÌNH Vd

Hình 1.1. Cây mac tiêu ca chính sách vi"c làm cho thanh niên vùng thu h]i ñ^tError! Bookmar

Hình 1.2. Mô hình Khung logic ñánh giá chính sách ..Error! Bookmark not defined.

Hình 2.1: Khung lý thuyht nghiên c~u.........................Error! Bookmark not defined.

Hình 2.2 Tñ l" tham gia LLLð ñïc trưng theo tuái và gi,i tínhError! Bookmark not defined.

Hình 3.1: Phương th~c tìm vi"c ca ngưåi lao ñng trong các DN, KCN trên ñia

bàn Hà Ni ..................................................Error! Bookmark not defined.

Hình 3.2: Kht qu gii quyht vi"c làm cho lao ñng bi thu h]i ñ^t theo tuái...............Error! Boo

Hình 3.3: Tình hình lao ñng còn lãi tham gia hoãt ñng nông nghi"p sau khi thu

h]i ñ^t tãi 4 huy"n ñixu tra...........................Error! Bookmark not defined.

BANG

Bng 1.1. Các tiêu chí ñánh giá chính sách vi"c làm cho thanh niênError! Bookmark not defin

Bng 2.1. Tá ch~c ñixu tra phîng v^n vx chính sách vi"c làm cho thanh niên vùng

thu h]i ñ^t trên ñia bàn Hà Ni ....................Error! Bookmark not defined.

Bng 2.2. Th(c trãng sÇ dang ñ^t tãi Hà Ni...............Error! Bookmark not defined.

Bng 2.3 Tình hình lao ñng trên ñia bàn Hà Ni.......Error! Bookmark not defined.

Bng 2.4. Dân s! thanh niên nông thôn + Hà Ni........Error! Bookmark not defined.

Bng 2.5: Vx trình ñ và vi trí trong gia ñình ca ñ!i tư'ng thanh niên ñư'c ñixu

tra..................................................................................................................70

Bng 2.6: Phân loãi h ñixu tra theo ngành nghx và thu nhpError! Bookmark not defined.

Bng 2.7: Tình hình nhân khéu và lao ñng ca gia ñìnhError! Bookmark not defined.

Bng 2.8. Tình hình chăn nuôi ca gia ñình tãi các huy"n ñixu tra trư,c và sau các

ñ't thu h]i ñ^t ..............................................Error! Bookmark not defined.

Bng 2.9: Tình hình ñxn bù ñ^t thu h]i và sÇ dang tixn ñxn bù ca các gia ñìnhError! Bookma

Bng 3.1: Táng h'p kht qu thu h]i ñ^t ca các d( án trên ñia bàn Hà NiError! Bookmark no

Bng 3.2: Tình hình lao ñng thanh niên m^t vi"c làm khi bi thu h]i ñ^t nông

nghi"p trên ñia bàn thành ph! Hà Ni .........Error! Bookmark not defined.

Bng 3.3: Vi"c làm thanh niên trư,c và sau khi bi thu h]i ñ^t trên ñia bàn ñixu traError! Bookm

ix

Bng 3.4: Tình trãng chuyyn ñái nghx ca thanh niên trên các ñia bàn ñixu traError! Bookmar

Bng 3.5: Tình trãng chuyyn ñái nghx ca nhng thanh niên t)ng làm nông nghi"pError! Book

Bng 3.6: Kh năng thành công ca nhng thanh niên nông thôn khi tham gia ñào

tão ñy chuyyn ñái nghx trên ñia bàn ñixu traError! Bookmark not defined.

Bng 3.7: Tình trãng tham gia ñào tão nghx ca nhóm thanh niên chuyyn ñái t)

nghx nông nghi"p sang hoãt ñng ngành nghx khác + các huy"n ñixu traError! Book

Bng 3.8: S! thanh niên nông thôn + Hà Ni ñư'c GQVL sau khi thu h]i ñ^tError! Bookmark

Bng 3.9. Cơ c^u thanh niên nông thôn làm vi"c trong các ngành nghxError! Bookmark not d

Bng 3.10. L(c lư'ng lao ñng Hà Ni qua các năm 2005, 2009, 2010Error! Bookmark not de

Bng 3.11. Tñ l" lao ñng trò nông thôn Hà Ni qua ñào tão nghxError! Bookmark not defined

Bng 3.12: ðánh giá vx tác ñng ca chính sách ñào tão nghx ñhn chuyyn ñái vi"c

làm cho thanh niên khi bi thu h]i ñ^t...........Error! Bookmark not defined.

Bng 3.13: ðánh giá tác ñng ca chính sách ñào tão nghx ñhn vi"c làm trong các

ngành ñ!i v,i thanh niên nông thôn vùng thu h]i ñ^tError! Bookmark not defined.

Bng 3.14: Táng h'p kht qu chi tr tixn b]i thưång GPMB các d( án trên ñia bàn

Hà Ni t) năm 2005j 2009...........................Error! Bookmark not defined.

Bng 3.15. ðánh giá vx tác ñng ca chính sách b]i thưång, hç tr' khi thu h]i ñ^t

ñhn GQVL cho thanh niên ...........................Error! Bookmark not defined.

Bng 3.16: ðánh giá tác ñng ca chính sách hç tr' tín dang ñ!i v,i tìm và t( tão

vi"c làm cho thanh niên nông thôn vùng thu h]i ñ^tError! Bookmark not defined.

Bng 3.17: ðánh giá tác ñng ca chính sách phát triyn DN và làng nghx ñ!i v,i thu

hút thanh niên vào làm vi"c sau khi thu h]i ñ^tError! Bookmark not defined.

Bng 3.18. ðánh giá ca thanh niên vx tác ñng ca chính sách ñhn vi"c làm trong

các ngành......................................................Error! Bookmark not defined.

Bng 3.19. Táng h'p ñánh giá ca thanh niên và cán b qun lý vx tác ñng ca các

chính sách b phn vi"c làm cho thanh niên vùng thu h]i ñ^tError! Bookmark not d

Bng 3.20. S! thanh niên ñư'c GQVL sau khi thu h]i ñ^tError! Bookmark not defined.

Bng 3.21: Tình hình thu nhp ca h gia ñình trư,c và sau bi thu h]i ñ^tError! Bookmark not

Bng 3.22: Tình hình chi tiêu ca h gia ñình năm 2010Error! Bookmark not defined.

x

Bng 3.23: Khó khăn ca thanh niên vx chuyyn ñái nghx sau khi bi thu h]i ñ^tError! Bookmark

Bng 3.24. ðánh giá tình hình ñåi s!ng vt ch^t và tinh thon ca gia ñình thanh niên

sau khi bi thu h]i ñ^t ....................................Error! Bookmark not defined.

Bng 3.25: Mt s! v^n ñx ca thanh niên sau khi gia ñình bi thu h]i ñ^tError! Bookmark not d

Bng 3.26: ðánh giá vx hi"u l(c, hi"u qu ca chính sách vi"c làmError! Bookmark not define

Bng 3.27: Tô l" chuyyn ñái nghx ca thanh niên ñã t)ng làm nông nghi"p sang các

lĩnh v(c khác ................................................Error! Bookmark not defined.

Bng 3.28. Khó khăn ca thanh niên nông thôn trong hc tp nâng cao trình ñ nghx

nghi"p...........................................................Error! Bookmark not defined.

Bng 3.29: M~c ñ ñáp ~ng yêu cou ca các chương trình ñào tão b]i dưõng ñư'c

th(c hi"n tãi các trung tâm dãy nghx và gi,i thi"u vi"c làm thanh niên

ca Hà Ni....................................................Error! Bookmark not defined.

Bng 3.30: ðánh giá tác ñng ca các hình th~c tá ch~c tão vi"c làm ca ðoàn

Thanh niên..................................................................................................121

Bng 3.31: Tác ñng ca các bi"n pháp mà xã hi ñã th(c hi"n ñ!i v,i thanh niên

vùng thu h]i ñ^t............................................Error! Bookmark not defined.

Bng 3.32: ðánh giá tình hình ph!i h'p ca Nhà nư,c, doanh nghi"p và ðoàn thanh

niên trong GQVL cho thanh niên vùng thu h]i ñ^tError! Bookmark not defined.

Bng 4.1. D( báo di"n tích ñ^t nông nghi"p và phi nông nghi"p ñhn 2020 khi

chuyyn ñái mac ñích sÇ dang ñ^t...............................................................129

Bng 4.2. Mong mu!n ca thanh niên nông thôn vx chính sách vi"c làmError! Bookmark not

Bng 4.3. Mt s! ý kihn ca cán b qun lý trên ñia bàn Hà Ni vx hoàn thi"n

chính sách vi"c làm cho thanh niên nông thônError! Bookmark not defined.

Bng 4.4. Các chñ tiêu quy hoãch sÇ dang ñ^t Hà Ni ñhn năm 2020 .......................142

1

LI Mf ðgU

1. Tính cip thikt cla ñm tài luon án

Thu h]i ñ^t nông nghi"p phac va mac ñích CNH, HðH và ðTH diÄn ra

mãnh mú ñã mang ñhn nhng thay ñái l,n + các vùng nông thôn Vi"t Nam. Báo cáo

t) nhng ñx tài nghiên c~u ca nhixu nhà khoa hc trong nư,c cho th^y sau khi thu

h]i ñ^t nông nghi"p, ngân sách ca ñia phương tăng lên, cơ s+ hã tong nông thôn

ñư'c ci thi"n, thu nhp bình quân ñou ngưåi ca ñia phương tăng lên hàng năm, tñ

l" h nghèo gim ñi ñáng ky. Tuy nhiên thu h]i ñ^t làm gim ñi nhanh chóng di"n

tích ñ^t sn xu^t nông nghi"p, nh hư+ng tr(c tihp ñhn vi"c làm ca các h nông

dân và ñe da an ninh lương th(c. Trong 10 năm t) năm 2001 ñhn 2010, trung bình

mçi năm khu v(c nông thôn nư,c ta phi nhưång 50 nghìn ha ñ^t nông nghi"p.

Theo tính toán ca các nhà phân tích, mçi ha ñ^t nông nghi"p bi thu h]i sú làm cho

khong 10 ngưåi lao ñng m^t vi"c làm; và v,i nÇa tri"u ha ñ^t bi thu h]i t) năm

2001j2010, s! lao ñng m^t vi"c làm lên ñhn hàng tri"u ngưåi.

Hà Ni có táng di"n tích ñ^t lên ñhn 334.852 ha, trong ñó di"n tích ñ^t nông

nghi"p chihm t,i gon 52% di"n tích ñ^t ca toàn Thành ph!. ðy phac va cho quá

trình CNHj HðH thì vi"c thu h]i ñ^t nông nghi"p là ñixu không thy tránh khîi và

ñang diÄn ra r^t mãnh mú. Trong giai ñoãn 5 năm t) 2008 j 2012, Thành ph! Hà

Ni ñã ra quyht ñinh thu h]i ñ^t ca hơn 2000 d( án v,i táng di"n tích ñ^t thu h]i là

16 382.8 ha, trong ñó ñ^t nông nghi"p chihm khong 80%. Tính trung bình hàng

năm trên ñia bàn Hà Ni di"n tích ñ^t thu h]i khong 3200 ha trong ñó 80% là ñ^t

nông nghi"p, kéo theo khong 30 nghìn lao ñng nông nghi"p m^t vi"c làm trong ñó

phon l,n là lao ñng trò, nhưng chñ khong 13% lao ñng thuc h có ñ^t bi thu h]i

tìm ñư'c vi"c làm phi nông nghi"p tãi ñia bàn, 20% th^t nghi"p hoàn toàn, 67% th^t

nghi"p t)ng phon hoïc chñ có vi"c làm nông nghi"p vào thåi va. Làm vi"c tãi các

doanh nghi"p trên ñia bàn và ñi lao ñng nư,c ngoài luôn luôn là mơ ư,c ca thanh

niên vùng thu h]i ñ^t. Tuy nhiên, yêu cou cao vx trình ñ, ñïc bi"t là hc v^n, ñixu

ki"n và kô lut lao ñng chït chú là nhng nguyên nhân ch yhu ca vi"c r^t ít lao

ñng trong các h nông dân vùng thu h]i ñ^t tìm ñư'c vi"c làm trong các doanh

2

nghi"p và thông qua XKLð. Mt s! lao ñng ñư'c nhn vào làm nhưng do không

ch^p hành kô lut lao ñng hoïc do công ty bi phá sn, ch^m d~t h'p ñ]ng lao ñng

phi quay tr+ lãi v,i nghx nông hoïc tìm vi"c làm thuê; mt s! thanh niên không tìm

ñư'c vi"c làm dính líu ñhn t" nãn xã hi.

Trong nhng năm tihp theo, khi mà các KCN như Bvc Thưång Tín, Phang

Hi"p, Nam Phú Cát… ñư'c hoàn thành và ñi vào hoãt ñng thì di"n tích ñ^t giành

cho hoãt ñng nông nghi"p sú còn gim, tô l" lao ñng tham gia làm vi"c trong khu

v(c nông nghi"p t^t yhu cũng gim theo và có nguy cơ th^t nghi"p. V^n ñx vi"c làm

cho hơn 1,2 tri"u thanh niên nông thôn mà phon không nhî nhng ñ!i tư'ng này có

trình ñ văn hóa, chuyên môn th^p, chưa ñáp ~ng ñư'c nhng yêu cou ngày càng

cao ca thi trưång lao ñng ñang tr+ thành v^n ñx b~c xúc. Có thy nói, chính sách

vi"c làm cho thanh niên nông thôn tãi các vùng thu h]i ñ^t nói chung và thành ph!

Hà Ni nói riêng còn nhixu b^t cp làm cho kht qu ca chương trình chưa cao, cơ

c^u, ch^t lư'ng và tính bxn vng trong vi"c làm còn r^t hãn chh, như: (i) Chính

sách ñào tão nghx cho thanh niên nông chưa phù h'p, tác dang còn th^p. Công

tác truyxn thông, tư v^n, hư,ng nghi"p cho thanh niên tuy có làm nhưng chưa

hi"u qu; (ii) Chính sách hç tr' tín dang cho thanh niên ñy tìm và t( tão vi"c làm chưa

ñ mãnh và trên th(c th triyn khai r^t khó khăn. Các ngu]n v!n cho thanh niên nông

thôn vay v,i lãi su^t ưu ñãi ñy phát triyn sn xu^t kinh doanh còn bé nhî, th tac vay

khá ph~c tãp; (iii) Chính sách phát triyn DN và làng nghx nông thôn ñy tão vi"c làm tãi

chç ít phát huy tác dang, s! thanh niên ñia phương ñư'c tuyyn dang vào làm vi"c tãi

các KCN, DN còn hãn chh, cơ c^u lao ñng chuyyn dich chm; (iv) Chính sách xu^t

khéu lao ñng ñã ñư'c triyn khai nhưng kht qu vi"c làm và thu nhp ca thanh niên

qua XKLð còn th^p…

Xu^t phát t) th(c tiÄn ñó, tác gi l(a chn ñx tài “Chính sách vic làm cho

thanh niên nông thôn vùng thu hi ñt ca Hà Ni” ñy làm ñx tài lun án tihn sĩ.

2. Tqng quan các kkt qus nghiên ctu u trong và ngoài nưDc có liên quan

ñkn ñm tài luon án

Cho ñhn nay ñã có khá nhixu công trình + nư,c ngoài cũng như trong nư,c

nghiên c~u vx vi"c làm nói chung và vi"c làm ca thanh niên nói riêng.

3

2.1.  nưc ngoài: Các công trình có liên quan có thy chia thành 2 nhóm, ñó

là các nghiên c~u mang tính lý thuyht vx vi"c làm nói chung và các nghiên c~u vx

vi"c làm ca thanh niên.

V vic làm nói chung: Nghiên c~u vx vi"c làm thưång ñư'c các tác gi

nư,c ngoài ñx cp ñhn trong các lý thuyht kinh th ca mình trong m!i quan h" v,i

thi trưång và Nhà nư,c:

* Các tác phém kinh th hc cá ñiyn ñx cp ñhn vi"c làm trong nxn kinh th ñã

ñưa ra hai ñinh ñx: (1) Tixn công bèng sn phém biên ca lao ñng; (2) Khi mt

kh!i lư'ng lao ñng nh^t ñinh ñư'c sÇ dang, ñ thîa dang ca tixn công bèng ñ

phi thîa dang biên ca s! lư'ng vi"c làm ñó.

ðinh ñx th~ nh^t cho chúng ta mt ñưång cou vi"c làm. ðinh ñx th~ hai cho

chúng ta mt ñưång cung và s! lư'ng vi"c làm ñư'c xác ñinh + ñiym mà tãi ñó, ñ

thîa dang ca sn phém biên cân bèng v,i ñ phi thîa dang ca vi"c làm biên. Do

ñó, có b!n phương th~c có thy làm tăng s! vi"c làm: (i) Ci tihn vx mït tá ch~c

hoïc vx mït d( báo nhèm gim b,t s( th^t nghi"p do “không ăn kh,p”; (ii) Hã th^p

ñ phi thîa dang biên ca lao ñng ñư'c thy hi"n qua tixn lương th(c th mà v,i

m~c lương ñó thì có thêm lao ñng ñư'c nhn vào làm vi"c, như vy sú gim b,t

th^t nghi"p “t( nguy"n”; (iii) Tăng thêm năng su^t biên vt ch^t ca lao ñng trong

các ngành công nghi"p sn xu^t hàng hóa cho ngưåi ăn lương (là nhng hàng hóa

mà ñ thîa dang ca tixn lương danh nghĩa căn c~ vào giá c ca nó); (iv) Tăng giá

các hàng hóa không dành cho ngưåi ăn lương so v,i giá các hàng hóa dành cho

ngưåi ăn lương; kht h'p v,i s( chuyyn hư,ng tiêu dùng ca nhng ngưåi không

làm công ăn lương t) các loãi hàng hóa dành cho ngưåi ăn lương sang các loãi hàng

hóa không dành cho ngưåi ăn lương.[117]

* Jhon Moynard Keynes trong General Theory on Employment, Interes and

(1936). Tác phém ñã ñư'c dich ra tihng Vi"t là Lý thuy*t t+ng quát v- vic làm, lãi

sut và ti-n t [115]

Vx cơ bn hc thuyht Keynes xem xét vi"c xác ñinh sn lư'ng qu!c dân và

vi"c làm trên cơ s+ táng m~c cou ñ!i v,i các hàng hóa, dich va và mt nxn kinh th

có tixm năng sn xu^t trong ñixu ki"n ca thy vx ngu]n l(c và công ngh" ca chính

4

nó. Gii pháp nhèm làm gim hoïc loãi tr) th^t nghi"p ca Keynes là: Tăng táng

cou thông qua vi"c tăng tr(c tihp chi tiêu ca chính ph hoïc thông qua các chính

sách ca Chính ph khuyhn khích gián tihp ñou tư tư nhân (lãi su^t cho vay th^p, tr'

giá cho ñou tư, gim thuh...).

Nhưng mô hình vi"c làm ca Keynes có mt s! hãn chh: Mt là nó ñư'c d(a

trên nhng gi ñinh, ñúng cho các nư,c, nhưng lãi không ñúng v,i các nư,c ñang

phát triyn; Hai là vi"c tão thêm công ăn vi"c làm cho khu v(c thành thi bèng cách

tăng m~c táng cou sú có thy thu hút thêm nhixu di cư t) các vùng nông thôn bî ra

thành thi kihm s!ng, gây áp l(c lên công tác qun lý ñô thi.

* Mô hình “hai khu v(c cá ñiyn” ca A.Lewis [117] gii thích m!i quan h"

gia nông nghi"p và công nghi"p trong quá trình tăng trư+ng. Mô hình nghiên c~u

s( di chuyyn lao ñng t) khu v(c nông nghi"p sang khu v(c công nghi"p. Trong

khu v(c nông nghi"p, năng su^t lao ñng và thu nhp ca ngưåi lao ñng nông

nghi"p th^p, lư'ng lao ñng trong xã hi ngày càng tăng, nên có s( di chuyyn

ngu]n lao ñng dư th)a t) khu v(c nông nghi"p sang khu v(c công nghi"p. Chính

vì khu v(c nông nghi"p mang tính trì tr" nên con gim don quy mô và tô trng ñou

tư, thay vào ñó, con xây d(ng và ñou tư vào khu v(c công nghi"p ñy thu hút ngưåi

lao ñng. Mô hình ñư'c ñx ra d(a trên các gi ñinh: (1) Tô l" lao ñng thu hút sang

khu v(c công nghi"p tương ~ng v,i tô l" v!n tích lũy + khu v(c này (thâm dang

v!n, hoïc ñou tư nơi khác); (2) Khu v(c thành thi không có th^t nghi"p; (3) Có thy

gii quyht vi"c làm cho ngưåi lao ñng + nông thôn mà không con phi chuyyn ra

thành ph!; (4) Tixn lương công nghi"p không tăng (th(c th v´n tăng do nhu cou vx

lao ñng có tay nghx và áp l(c t) các tá ch~c công ñoàn).

* Mô hình kinh th tân cá ñiyn [8] coi công ngh" là yhu t! tr(c tihp quyht ñinh

tăng trư+ng và giúp t!i ña hóa l'i nhun. ð!i v,i khu v(c nông nghi"p, nhu áp dang

các tihn b công ngh", lao ñng có thy ci thi"n, nâng cao ch^t lư'ng rung ñ^t,

giúp tăng c vx ch^t lư'ng và s! lư'ng sn phém. ðou tư làm tăng năng su^t nông

nghi"p khihn vi"c dich chuyyn lao ñng khîi nông nghi"p không làm tăng giá nông

sn, do ñó ñy tránh b^t l'i nên ñou tư vào c nông nghi"p ngay t) ñou. ð!i v,i khu