Lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội của đầu tư giáo dục

cmMi y m^ m^

LQI iCH CA NHAN VA LQI ICH XA HOI • • "

CUA oAu TU" GIAO DUC

O TS. D O THI THU HANG

TCr lau, mgi qudc glo tren the gidl dd nhgn

thuc ro rdng dugc tdm quan trgng cua gido

dye (GD) - nhdn td quyet djnh su phdt trien

ben vCrng cua mgt dan tgc - nen deu rdt quan

tdm den GD, uu tien ddu tu (DT) cho phdt trien

GD. Tuy nhien, DT nhu the ndo de dem Igl hieu

qud kinh te - xd hgi cao nhdt khdng phdl qudc

gia ndo cung Idm dugc. Bdi viet ndy de cap vd'n

de DTGD vd Igi ich cd nhdn cung nhu xd hgi

trong viec ddu tu gido dye (DTGD), tCr dd cd mgt

vdi khuyen nghj cho viec DTGD d Viet Nam trong

glal dogn hien nay.

1. DTGD vd Igi ich cue DTGD

«Ddu tu" Id khdi niem dugc su dyng trong

kinh te hgc. Id «chi sd tien DT" vdo hogt dgng sdn

xudt, hi vgng trong tuong lai dgt dugc nhung Igl

ich kinh te. Trong Tu dien kinh te hien dqi, khdi

niem ndy dugc djnh nghTa «/d chi hogf ddng dua

sd tien hien cd vdo hogf ddng sdn xudt ndo dd

de thu dugc Igi fch sau nd/ ' (1); cdn Tu dien

kinh te Trung Qudc duong dgi Igi cho rdng:

«DT Id chi hogt dgng kinh tecua chu the kinh fe

nhdf djnh ndo dd, vi sy hinh thdnh cua fu bdn md

bd vdn hay yeu td sdn xudt vdo defhu Igi nhudn"

(2). DT kinh te dugc chia thdnh hai logi Id «DT

sdn xud't" vd «DT phi sdn xudt". Tu nhung ndm

30 cua the ki XX, tren the gidi dd dua DT vdo iTnh

vuc GD vd dugc ggi Id «DTGD".

DTGD Id chi ngudn vdn, dieu kien kinh te, tdi

chinh cua GD - mdt qudc gia hoge mgt khu vuc

cdn cu vdo nhu cdu phdt trien su nghiep GD, su

tdng hda nhdn luc, vgt luc, tdi luc de DT vdo linh

vuc GD, nhdm bdi dudng ngudn nhdn luc hgu bj

vd nhdn tdi chuyen mdn cung nhu ndng cao bleu

hien tien te cua nhdn luc vd vdt luc cua trinh do tri

luc ngudn lao dgng (3). Ddi tugng cua DTGD

gdm: 1) Cdc cdp hgc tu tieu hgc de'n dgi hgc;

2) GD thdnh nien de ndng cao trinh do tri tue cho

Tap chi Giao due s6 24 9 (ki i . n/aoio)

ngudi lao ddng dong Idm viec. Nhu vdy, DTGD

chu ye'u Id chi chi phf dung cho GD trudng hgc

vd cdc hinh thirc GD khde.

Lgi fch cua DTGD (hay cdn ggi Id «lgi ich GD"

hodc «hieu qud GD") chi viec thdng qua GD de

ndng cao ndng luc vd tdchdt cua ngudi lao dgng,

Idm cho so lugng hdng hdo vd djch vy cue qudc

gia hoge khu vuc ngdy cdng tdng len. Dieu dd

cung cd nghTa, thdng qua GD, ngudi lao dgng

ndm bdt dugc kT ndng tri thuc nhdt dmh vd vdn

dyng nhCrng tri thuc dd vdo qud trinh sdn xudt

nhdm ndng cao ndng sudt lao ddng, sdng tgo ra

ngdy cdng nhieu cuo cdi vdt chd't vd cua cdi tinh

thdn cho xa hgi. Nghien cuu cua nhd kinh te hgc

ngudi MT Thodere V/. Schultz dd chi ra rdng:

trong tdc do tdng trudng cua ndng nghiep MT

sou chien tranh, 20% Id do ddng gdp cua yeu td

DT tu bdn, cdn 80% chu yeu Id do GD vd cdc ye'u

td lien quan true tiep den GD tgo ra. Tu ndm

1920-1980 d MT, GD ludn Id luc lugng quan trgng

thuc ddy qud trinh tdng trudng kinh te. Ngodi ra,

trong li ludn md hinh tdng trudng kinh te, Romer

cung dd phdn tich rd: DT vdo tri thuc se tgo ra su

bien ddi ve khoa hgc kT thudt, vd dd chinh Id ket

qud cua qud trinh tich luy tri thuc. Chinh vi vdy,

GD vd su tich luy kie'n thuc tu qud trinh GD Id

nhdn to quan trgng nhdt thuc ddy tdng trudng

kinh te tu nay ve sou trong mdi qud'c gia. Nhin

chung, Igl ich cua DTGD dugc chia thdnh «lgi ich

cd nhdn" vd «lgi ich xd hgi".

Lgi ich cd nhdn cua su DTGD Id thdng qua

viec tiep nhgn GD, cd nhdn thu dugc nhCrng Igl

ich ve vgt chdt vd tinh than cho bdn thdn trong

hien tgi vd tuong lai; cdn lgi ich xd hdi cua DTGD

chinh Id su ndng coo ndng sudt lao dgng cuo

todn bg cdc khdu cua qud trinh sdn xud't xd hdi.

* Tnrcfng Dai hpc Giao due - fiai hpc quoc gia Ha Npi