Lổi dùng từ, đặt câu và viết đoạn trong bài làm văn của học sinh trung học phổ thông trên địa bàn thành phố đà nẵng.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA NGỮ VĂN

-------

NGUYỄN THỊ PHƢƠNG THẢO

LỖI DÙNG TỪ, ĐẶT CÂU VÀ VIẾT ĐOẠN TRONG BÀI

LÀM VĂN CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGÀNH SƢ PHẠM NGỮ VĂN

Đà Nẵng, tháng 05/2015

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA NGỮ VĂN

-------

LỖI DÙNG TỪ, ĐẶT CÂU VÀ VIẾT ĐOẠN TRONG BÀI

LÀM VĂN CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGÀNH SƢ PHẠM NGỮ VĂN

Người hướng dẫn:

ThS. Hồ Trần Ngọc Oanh

Người thực hiện:

NGUYỄN THỊ PHƢƠNG THẢO

(Khóa 2011-2015)

Đà Nẵng, tháng 05/2015

LỜI CAM ĐOAN

Tôi, Nguyễn Thị Phương Thảo xin cam đoan đây là công trình do tôi thực

hiện dưới sự hướng dẫn của ThS. Hồ Trần Ngọc Oanh.

Nếu có bất kì sự sao chép nào không hợp lệ, vi phạm quy chế đào tạo, tôi xin

chịu hoàn toàn trách nhiệm.

Đà Nẵng, ngày 3 tháng 5 năm 2015

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Phƣơng Thảo

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn cô Hồ Trần Ngọc Oanh đã tận tình

giúp đỡ và tạo điều kiện tốt nhất cho em trong suốt thời gian nghiên cứu, hoàn

thành khóa luận tốt nghiệp.

Bên cạnh đó, em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy cô giáo khoa Ngữ

văn cùng gia đình, người thân và bạn vè đã quan tâm, động viên, khích lệ, giúp đỡ

em trong suốt thời gian học tập và thực hiện khóa luận này.

Mặc dù đã cố gắng hết sức, song do điều kiện về thời gian và khả năng

nghiên cứu có hạn nên khóa luận chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Em

kính mong nhận được sự góp ý chân thành từ các thầy cô để khóa luận có thể hoàn

thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn.

Đà Nẵng, 3 tháng 5 năm 2015

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Phƣơng Thảo

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ......................................................................................................................1

1. Lí do chọn đề tài........................................................................................................1

2. Lịch sử vấn đề ...........................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................................3

3.1. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................3

3.2. Phạm vi nghiên cứu................................................................................................4

4. Phương pháp nghiên cứu...........................................................................................4

5. Bố cục khóa luận.......................................................................................................4

NỘI DUNG ..................................................................................................................5

CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ................5

1.1. Tổng quát về từ, câu, đoạn văn và lỗi dùng từ, đặt câu, viết đoạn.........................5

1.1.1. Từ và lỗi dùng từ.................................................................................................5

1.1.2. Câu và lỗi đặt câu................................................................................................7

1.1.3. Đoạn văn và lỗi viết đoạn....................................................................................10

1.2. Những yêu cầu chung trong quá trình tạo lập văn bản của học sinh trung học

phổ thông.......................................................................................................................14

1.2.1.Về cách dùng từ trong quá trình tạo lập văn bản .................................................14

1.2.2. Về cách đặt câu trong quá trình tạo lập văn bản .................................................16

1.2.3. Về cách viết đoạn trong quá trình tạo lập văn bản..............................................17

1.3. Vài đặc điểm về học sinh THPT tại thành phố Đà Nẵng và dư luận xã hội về

thực trạng diễn đạt của học sinh....................................................................................19

CHƢƠNG 2. KHẢO SÁT LỖI DÙNG TỪ, ĐẶT CÂU VÀ VIẾT ĐOẠN

TRONG BÀI LÀM VĂN CỦA HỌC SINH THPT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH

PHỐ ĐÀ NẴNG...........................................................................................................22

2.1. Lỗi dùng từ trong bài làm văn của học sinh THPT trên địa bàn thành phố Đà

Nẵng ..............................................................................................................................22

2.1.1. Lỗi về chính tả.....................................................................................................22

2.1.2. Lỗi sử dụng từ sai nghĩa......................................................................................28

2.1.3 Lỗi về kết hợp từ trong câu ..................................................................................30

2.1.4. Lỗi viết sai hình thức cấu tạo từ..........................................................................33

2.1.5. Lỗi dùng từ không đúng phong cách ..................................................................34

2.2. Lỗi đặt câu trong bài làm văn của học sinh THPT trên địa bàn thành phố Đà

Nẵng ..............................................................................................................................36

2.2.1. Lỗi viết câu sai cấu tạo ngữ pháp........................................................................36

2.2.2. Lỗi viết câu sai quan hệ ngữ nghĩa......................................................................39

2.2.3. Lỗi về dấu câu .....................................................................................................42

2.3. Lỗi viết đoạn trong bài làm văn của học sinh THPT trên địa bàn thành phố Đà

Nẵng ..............................................................................................................................49

2.3.1. Lỗi nội dung ........................................................................................................49

2.3.2. Lỗi hình thức .......................................................................................................54

CHƢƠNG 3. NGUYÊN NHÂN VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC LỖI

TRONG BÀI LÀM VĂN CỦA HỌC SINH THPT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH

PHỐ ĐÀ NẴNG...........................................................................................................60

3.1. Một số nguyên nhân dẫn đến lỗi dùng từ, đặt câu và viết đoạn trong bài làm của

học sinh THPT trên địa bàn thành phố Đà Nẵng ..........................................................60

3.1.1. Nguyên nhân dẫn đến lỗi dùng từ trong bài làm văn của học sinh.....................60

3.1.2. Nguyên nhân dẫn đến lỗi đặt câu trong bài làm văn của học sinh......................61

3.1.3. Nguyên nhân dẫn đến lỗi viết đoạn trong bài làm văn của học sinh ..................63

3.2. Một số biện pháp khắc phục lỗi dùng từ, đặt câu và viết đoạn trong bài làm văn

của học sinh THPT trên địa bàn thành phố Đà Nẵng....................................................64

3.2.1. Hệ thống lại kiến thức tiếng Việt trên cơ sở tích hợp với các phương pháp tổ

chức rèn luyện kĩ năng dùng từ, đặt câu, viết đoạn cho học sinh THPT ......................64

3.2.2. Rèn luyện một số kĩ năng làm Văn cho học sinh THPT.....................................66

KẾT LUẬN..................................................................................................................68

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................................70

1

A. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Ở trường Trung học phổ thông (THPT), Làm văn cùng với Văn học và Tiếng

Việt là một trong ba phân môn tạo thành môn học Ngữ Văn. Qua phân môn Làm

văn, những vấn đề về lý thuyết và thực hành đã được học và rèn luyện ở cấp dưới sẽ

được củng cố và nâng cao hơn, giúp học sinh tự trang bị cho mình một hệ thống

kiến thức vững chắc cũng như nắm vững những kĩ năng cần thiết trong quá trình tạo

lập một bài văn.

Làm văn không chỉ cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về các

kiểu loại văn bản, mà còn hướng dẫn, hình thành cho người học những kĩ năng kĩ

xảo để viết được những văn bản đạt hiệu quả giao tiếp một cách tốt nhất. Để viết

một bài văn hay không chỉ có ý tưởng sâu sắc, phù hợp với yêu cầu của đề, mà còn

phải được diễn đạt bằng những từ ngữ, câu văn, đoạn văn chính xác, sinh động sao

cho thật truyền cảm và giàu sức thuyết phục. Để làm được điều đó đòi hỏi, người

học trong quá trình tiếp nhận phải chủ động, khám phá, giải mã hệ thống kiến thức,

chứ không phải chỉ thụ động tiếp thu những gì giáo viên truyền đạt. Và muốn làm

được một bài văn hay học sinh cần phải tự đặt mình vào những tình huống của đời

sống, trực tiếp quan sát và đưa ra cách giải quyết vấn đề theo suy nghĩ của mình.

Như vậy, không những không bị áp đặt theo khuôn mẫu sẵn có, mà học sinh còn có

cơ hội bộc lộ khả năng tư duy và trí sáng tạo của mình.

Tuy nhiên, hiện nay ở các nhà trường trung học phổ thông, quá trình tạo

dựng một bài văn ở học sinh còn gặp nhiều hạn chế. Việc xây dựng dàn ý thường

không tuân theo trình tự rõ ràng, bố cục lủng củng và không tạo được sự thuyết

phục. Các em thường không nắm được cách phân biệt các dạng đề văn cũng như

còn mắc nhiều lỗi trong việc dùng từ, đặt câu hay viết đoạn văn. Có thể nói, từ trước

đến nay, có rất nhiều công trình nghiên cứu đề tài lỗi dùng từ, đặt câu và viết đoạn

của học sinh. Tuy nhiên, chưa có công trình nào đi sâu vào khai thác rõ ràng, cụ thể

về lỗi dùng từ, đặt câu và viết đoạn trong bài làm văn của học sinh Trung học phổ

thông (THPT) trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Nghiên cứu đề tài “Lỗi dùng từ, đặt