Liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

1

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THANH PHƯƠNG

LIÊN KẾT KINH TẾ GIỮA DOANH NGHIỆP VÀ

NÔNG HỘ TRONG SẢN XUẤT CÂY CÔNG NGHIỆP

DÀI NGÀY TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN ÁN TIẾN SỸ

HÀ NỘI, NĂM 2020

2

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THANH PHƯƠNG

LIÊN KẾT KINH TẾ GIỮA DOANH NGHIỆP VÀ

NÔNG HỘ TRONG SẢN XUẤT CÂY CÔNG NGHIỆP

DÀI NGÀY TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 934 04 10

LUẬN ÁN TIẾN SỸ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

GVHD 1: PGS.TS Vũ Hùng Cường

GVHD 2: TS. Tuyết Hoa Niê Kdăm

Hà Nội, Năm 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi, các kết quả

nghiên cứu trong luận án là xác thực và chưa từng được công bố trong kỳ bất công

trình nào khác trước đó.

Tác giả

Nguyễn Thanh Phương

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian nghiên cứu và học tập tại Học viện Khoa học xã hội,

dưới sự chỉ dạy tận tình của các Thầy, Cô, em đã nghiên cứu và tiếp thu được nhiều

kiến thức bổ ích để vận dụng vào công việc hiện tại nhằm nâng cao trình độ năng lực

năng lực của bản thân.

Luận án “Liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất

cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk” là kết quả của quá trình

nghiên cứu trong những năm học vừa qua.

Em xin dành lời cảm ơn trân trọng nhất tới PGS. TS Vũ Hùng Cường, TS.

Tuyết Hoa Niê Kđăm, những người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em về mọi mặt

trong quá trình học tập và thực hiện luận án.

Em cũng xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô đã thu xếp, hướng dẫn, giảng

dạy, giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập và làm luận án tại học Học viện Khoa

học xã hội.

Em cũng xin cảm ơn gia đình, các đồng nghiệp và bạn bè đã giúp đỡ, động

viên, tạo điều kiện cho em trong quá trình học tập và hoàn thành bản luận án này.

Hà Nội, ngày 27 tháng 07 năm 2020

Tác giả

Nguyễn Thanh Phương

iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Diễn giải

ADB Ngân hàng phát triển Châu Á

BVTV Bảo vệ thực vật

CB Chế biến

CNDN Công nghiệp dài ngày

CT LI NH/DN

Chỉ tiêu phản ánh sự cải thiện lợi ích của nông hộ so với doanh

nghiệp

CƯ Cung ứng

DN Doanh nghiệp

GIZ Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức

HĐND Hội đồng nhân dân

HTX Hợp tác xã

IFAD Quỹ phát triển nông nhiệp quốc tế

KHKTNLN Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp

LKKT Liên kết kinh tế

MTV Một thành viên

NH Nông hộ

NMTĐ Nhà máy thủy điện

PTNT Phát triển nông thôn

QH Quy hoạch

SX Sản xuất

SXNN Sản xuất nông nghiệp

TĐB Trên địa bàn

TH Thu hoạch

TKNN Thiết kế nông nghiệp

TLDTLKKT Tỷ lệ diện tích liên kết kinh tế

TNHH Trách nhiệm hữu hạn

TSXCCNDN Trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày

TT Tiêu thụ

TTBQ Tăng trưởng bình quân

UBND Ủy ban nhân dân

iv

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................. ii

PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ........................................................................ 1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................ 3

4. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu............................................. 4

5. Dự kiến những kết quả nghiên cứu cần đạt được..................................................... 8

6. Kết cấu luận án......................................................................................................... 8

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN

ĐẾN CHỦ ĐỀ LUẬN ÁN.......................................................................................... 9

1.1. Các công trình trên thế giới................................................................................... 9

1.2. Các công trình tại Việt Nam................................................................................ 16

Tiểu kết chương 1....................................................................................................... 28

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ LIÊN KẾT KINH TẾ

GIỮA DOANH NGHIỆP VÀ NÔNG HỘ TRONG SẢN XUẤT CÂY CÔNG

NGHIỆP DÀI NGÀY............................................................................................... 29

2.1. Khái niệm và đặc trưng cơ bản về sản xuất cây công nghiệp dài ngày .............. 29

2.2. Một số lý luận cơ bản về liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản

xuất cây công nghiệp dài ngày................................................................................... 30

2.2.1. Khái niệm và đặc trưng liên kết kinh tế ................................................... 30

2.2.2. Khái niệm, đặc trưng và nội hàm cơ chế hoạt động của liên kết kinh tế

giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày ................ 32

2.2.3. Lý thuyết cơ bản làm cơ sở cho nghiên cứu về liên kết kinh tế giữa doanh

nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày.................................... 33

2.3. Nội dung nghiên cứu liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản

xuất cây công nghiệp dài ngày................................................................................... 35

2.3.1. Quy mô, hình thức và mô hình liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông

hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày ............................................................. 35

2.3.2. Vai trò và vị thế của các chủ thể trong liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp

và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày................................................ 38

2.3.3. Động lực của các chủ thể khi tham gia liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp

và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày................................................ 39

2.3.4. Tổ chức thực hiện liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong

sản xuất cây công nghiệp dài ngày ............................................................................ 40

2.3.5. Hiệu quả và các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả liên kết kinh tế giữa doanh

nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày.................................... 42

2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ ........ 44

2.4.1. Các yếu tố khách quan............................................................................. 44

2.4.2. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 50

2.5. Kinh nghiệm quốc tế và trong nước về liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và

nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày và gợi mở cho tỉnh Đắk Lắk....... 52

2.5.1. Kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới....................................... 52

2.5.2. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước .................................... 55

2.5.3. Một số bài học kinh nghiệm gợi mở cho tỉnh Đắk Lắk............................ 58

2.6. Khung phân tích của luận án............................................................................... 61

v

Tiểu kết chương 2....................................................................................................... 62

CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG LIÊN KẾT KINH TẾ GIỮA DOANH NGHIỆP

VÀ NÔNG HỘ TRONG SẢN XUẤT CÂY CÔNG NGHIỆP DÀI NGÀY TRÊN

ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK .................................................................................... 63

3.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và tình hình sản xuất cây công

nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ................................................................ 63

3.1.1. Điều kiện tự nhiên.................................................................................... 63

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội......................................................................... 64

3.1.3. Những đặc thù của vùng Tây Nguyên và tỉnh Đắk Lắk có ảnh hưởng đến

liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài

ngày ............................................................................................................................ 67

3.1.4. Tình hình sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk67

3.2. Tình hình liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công

nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ................................................................ 70

3.2.1. Quy mô, hình thức và mô hình liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và

nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.......... 70

3.2.2. Vai trò và vị thế của các chủ thể trong liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp

và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ..... 78

3.2.3. Động lực của các chủ thể khi tham gia liên kết kinh tế giữa doanh

nghiệp và .................................................................................................................... 83

3.2.4. Tổ chức thực hiện liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong

sản .............................................................................................................................. 84

3.2.5. Hiệu quả liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất

cây .............................................................................................................................. 94

3.4. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông

hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk thời gian qua

.................................................................................................................................... 97

3.4.1. Các yếu tố khách quan ........................................................................... 97

3.4.2. Các yếu tố chủ quan ............................................................................. 110

3.3. Đánh giá chung về liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất

cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk thời gian qua......................... 115

3.3.1. Thành công ........................................................................................... 115

3.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ...................................................................... 117

Tiểu kết chương 3..................................................................................................... 122

CHƯƠNG 4. QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY LIÊN

KẾT KINH TẾ GIỮA DOANH NGHIỆP VÀ NÔNG HỘ TRONG SẢN XUẤT

CÂY CÔNG NGHIỆP DÀI NGÀY TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK ......... 123

4.1. Bối cảnh trong nước, quốc tế đối với sản xuất nông nghiệp tỉnh Đắk Lắk ...... 123

4.2. Dự báo về các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất cây dài ngày của Đắk Lắk....... 125

4.2.1. Dự báo về biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp...... 125

4.2.2. Dự báo về quy mô đất nông nghiệp...................................................... 125

4.2.3. Dự báo thị trường và nhu cầu tiêu thụ................................................. 125

4.2.4. Dự báo về các tiến bộ khoa học và công nghệ có thể áp dụng ............ 127

4.3. Quan điểm, định hướng phát triển liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ

trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày tại Đắk Lắk ............................................. 128

vi

4.3.1. Quan điểm phát triển liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ

trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày ................................................................ 128

4.3.2. Định hướng thúc đẩy liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ

trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày ở Đắk Lắk............................................... 128

4.4. Một số giải pháp cơ bản để thúc đẩy liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông

hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày của Đắk Lắk thời gian tới.................. 129

4.4.1. Giải pháp chung đối với doanh nghiệp và nông hộ ............................. 129

4.4.2. Giải pháp đối với nông hộ.................................................................... 132

4.4.3. Giải pháp đối với doanh nghiệp........................................................... 136

4.4.4. Giải pháp về chính sách ....................................................................... 139

4.5. Kiến nghị đối với cơ quan quản lý nhà nước cấp Trung ương và chính quyền địa

phương...................................................................................................................... 142

4.5.1. Kiến nghị đối chính quyền địa phương ................................................ 142

4.5.2. Kiến nghị đối với các cơ quan quản lý nhà nước cấp Trung ương...... 146

Tiểu kết chương 4..................................................................................................... 148

KẾT LUẬN............................................................................................................. 149

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................. 151

PHỤ LỤC................................................................................................................ 170

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 0.1. Phân bổ mẫu điều tra theo loại cây, nông hộ - doanh nghiệp – tác nhân

trung gian và huyện...................................................................................................... 6

Bảng 3.1. Quy mô liên kết kinh tế (DN&NH) trong sản xuất cây công nghiệp dài

ngày tại tỉnh Đắk Lắk................................................................................................. 71

Bảng 3.2. Mô hình liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây

công nghiệp dài ngày tại Đắk Lắk.............................................................................. 73

Bảng 3.3. Tóm tắt ưu, nhược điểm và hu hướng phát triển của các mô hình liên kết

kinh tế giữa DN và NH trong SX cây CNDN tại Đắk Lắk........................................ 78

Bảng 3.4. Số lượng doanh nghiệp, hợp tác xã tại tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2014-2017

.................................................................................................................................... 79

Bảng 3.5. Đám phán trong liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản

xuất cây CNDN tại Đắk Lắk ...................................................................................... 82

Bảng 3.6. Lựa chọn khu vực đối với liên kết kinh tế trong sản xuất cây công nghiệp

dài ngày tại tỉnh Đắk Lắk........................................................................................... 85

Bảng 3.7. Tuyên truyền, vận động và lựa chọn đối tác trong liên kết kinh tế trong sản

xuất cây công nghiệp dài ngày tại tỉnh Đắk Lắk........................................................ 87

Bảng 3.8. Hiệu quả liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây

công nghiệp dài ngày tại Đắk Lắk.............................................................................. 95

Bảng 3.9. Hiệu quả liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây

công nghiệp dài ngày tại Đắk Lắk.............................................................................. 97

Bảng 3.10. Chi phí giải quyết tranh chấp và tính hợp lý các phán quyết của Tòa án

.................................................................................................................................. 103

Bảng 3.11. Tác động của yếu tố “khoa học – công nghệ” đến hiệu quả liên kết kinh tế

.................................................................................................................................. 108

Bảng 3.12. Mô hình liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây

công nghiệp dài ngày tại Đắk Lắk............................................................................ 112

Bảng 3.13. Tác động của yếu tố “chất lượng cam kết” đến hiệu quả liên kết kinh tế

.................................................................................................................................. 114

Bảng 3.14. Tác động của yếu tố “tuân thủ các cam kết” đến hiệu quả liên kết kinh tế

.................................................................................................................................. 115

Bảng P.1. Hình thức liên kết kinh tế (DN&NH) trong sản xuất cây công nghiệp dài

ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk................................................................................ 187

Bảng P.2. Động lực của các chủ thể khi tham gia liên kết kinh tế trong sản xuất cây

công nghiệp dài ngày tại Đắk Lắk............................................................................ 188

Bảng P.3. Ràng buộc giữa doanh nghiệp và nông hộ trong liên kết kinh tế đối với sản

xuất cây công nghiệp dài ngày ở Đắk Lắk............................................................... 189

Bảng P.4. Thực hiện nội dung cam kết và xử lý phát sinh đối với liên kết kinh tế

trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày tại Đắk Lắk ............................................. 191

Bảng P.5. Cơ chế chia sẻ lợi ích của các chủ thể tham gia liên kết kinh tế trong sản

xuất cây công nghiệp dài ngày tại tỉnh Đắk Lắk...................................................... 192

Bảng P.6. Vai trò của các chủ thể trong LKKT giữa doanh nghiệp và nông hộ trong

sản xuất cây công nghiệp dài ngày ở Đắk Lắk phân theo hình thức liên kết........... 195

Bảng P.7. Diện tích cây công nghiệp dài ngày tại tỉnh Đắk Lắk ............................. 197

Bảng P.8. Năng suất cây công nghiệp dài ngày tại tỉnh Đắk Lắk............................ 197

viii

Bảng P.9. Sản lượng cà phê, hồ tiêu tại tỉnh Đắk Lắk ............................................. 197

Bảng P.10. Hiệu quả kinh tế của các mô hình liên kết kinh tế với cây công nghiệp dài

ngày .......................................................................................................................... 197

Bảng P.11. Vai trò của các chủ thể trong liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông

hộ trong SX cây CNDN tại Đắk Lắk phân theo mô hình liên kết ........................... 198

Bảng P.12. Tính bền vững của liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong

sản xuất cây công nghiệp dài ngày tại Đắk Lắk....................................................... 199

ix

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1. Khung phân tích vấn đề nghiên cứu ..........................................................61

x

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 3.1. Diện tích cà phê có chứng nhận tại tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2014-2018...106

Hình 3.2. Diện tích liên kết sản phẩm cây công nghiệp dài ngày có chứng nhận tại

tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2014-2018 ...........................................................................110

Hình 3.3. Năng lực của nông hộ và hiệu quả liên kết kinh tế trong sản xuất cây công

nghiệp dài ngày tại tỉnh Đắk Lắk ..............................................................................113

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Liên kết kinh tế nói chung, liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ nói

riêng có thể tạo ra nhiều tác động tích cực đến sản xuất nông nghiệp. Nhiều quan

điểm, kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu được thực hiện thành công thì liên kết

kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ không chỉ giúp thay đổi cách thức tổ chức sản

xuất nông nghiệp theo hướng tiến bộ (áp dụng đồng nhất quy trình sản xuất trên

quy mô lớn), mà còn đẩy nhanh quá trình cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp,

nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp, tăng năng suất, giảm giá thành... từ đó

giúp tăng sức cạnh tranh, hiệu quả, vị thế của ngành nông nghiệp trên thị trường,

đặc biệt là thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, trong bối cảnh kinh tế mới hiện nay, với

sự hạn chế về nguồn lực và năng lực, nông hộ ở Việt Nam đang đối diện với nhiều

thách thức có thể làm cho họ bị tụt hậu xa hơn mà bản thân họ không thể tự giải

quyết được nếu không có sự hợp tác với doanh nghiệp, đặc biệt là việc áp dụng

KHKT hiện đại trong các công đoạn sản xuất, chế biến để nâng cao giá trị gia tăng

của sản phẩm nông nghiệp, tiếp cận được cả thị trường đầu vào và đầu ra theo chuỗi

sản xuất. Cách đây hơn 10 năm, Dương Đình Giám (2007) [25] đã nhận định rằng,

trong bối cảnh toàn cầu hóa về kinh tế như hiện nay, liên kết kinh tế đang ngày càng

trở thành nhu cầu bức thiết.

Đắk Lắk là một tỉnh nằm ở trung tâm khu vực Tây Nguyên, với nhiều lợi thế

để phát triển nhiều loại cây công nghiệp dài ngày có giá trị kinh tế cao như cà phê,

hồ tiêu, cao su, điều... Hiện nay, giá trị sản xuất cây công nghiệp dài ngày đã chiếm

hơn 60% tổng giá trị ngành trồng trọt của tỉnh (Niên giám thông kê tỉnh Đắk Lắk,

2018). Sản xuất cây công nghiệp dài ngày đang là sinh kế chính của nhiều bộ phận

dân cư đang sinh sống ở các khu vực nông thôn trong tỉnh, là nguồn xuất khẩu

mang lại ngoại tệ, “cũng như tạo nguồn đóng góp trên 60%1

tổng thu ngân sách

hàng năm của tỉnh” (UBND tỉnh Đắk Lắk, 2016).

Được sự quan tâm, đầu tư nguồn lực từ nhà nước và người dân, liên kết kinh

tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong các chuỗi giá trị cây công nghiệp dài ngày

tại Đắk Lắk trong thời gian qua đã có nhiều điểm phát triển đáng ghi nhận. Liên kết

kinh tế để sản xuất, tiêu thụ các nông sản chất lượng cao tiếp tục được hình thành ở

hầu hết các vùng sản xuất cây công nghiệp dài ngày của tỉnh; Nhiều mô hình liên

kết kinh tế đã góp phần làm tăng thu nhập, lợi ích cho người dân tham gia liên kết

1 Theo Đề án Phát triển cà phê bền vững tỉnh Đắk Lắk đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030

2

(chiếm 82,10%); Liên kết kinh tế đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất

lượng nông sản (chiếm 19,05%), hay nâng cao hiệu quả của các chuỗi giá trị cây

công nghiệp dài ngày (chiếm 94,37%)2… Bên cạnh những điểm tích cực đã đạt

được, thì liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong các chuỗi giá trị cây

công nghiệp dài ngày hiện nay cũng còn nhiều tồn tại và hạn chế. Phần lớn diện tích

liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài

ngày là liên kết đơn giản (chiếm 80,65%), mức độ hỗ trợ hay bù đắp sự thiếu hụt

nguồn lực, kỹ năng cho nhau giữa các chủ thể tham gia liên kết còn hạn chế. Nhiều

chủ thể liên kết vẫn chưa xem trọng việc sử dụng hợp đồng văn bản để thể hiện các

nội dung liên kết, tỷ lệ số trường hợp liên kết sử dụng hợp đồng văn bản chỉ chiếm

có 10,61%. Hay vai trò của liên kết kinh tế trong việc thay đổi cách thức tổ chức sản

xuất, ứng dụng khoa học – công nghệ của nông hộ chưa đáp ứng được kỳ vọng của

xã hội…

Ngoài ra, mặc dù các nhà nghiên cứu đi trước đã xây dựng được nhiều khía

cạnh liên quan đế nội dung cơ sở lý luận về liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và

nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày, tạo nền tảng cơ sở lý luận vững

chắc cho những nhà nghiên cứu sau kế thừa và vận dụng. Tuy nhiên, hệ thống cơ sở

lý luận về liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công

nghiệp dài ngày vẫn còn những khoảng trống có thể tiếp tục phát triển.

Trước thực trạng trên, nghiên cứu “Liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và

nông dân trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk”

được xem là hoạt động cần thiết, có thể mang lại nhiều ý nghĩa trong việc thúc đẩy

hoạt động liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công

nghiệp dài ngày trong thời gian tới, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của

các chuỗi giá trị cây công nghiệp dài ngày và cải thiện đời sống cho nhiều cộng

đồng dân cư đang sinh sống tại các khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu tổng quát của đề tài: Trên cơ sở khung lý thuyết, đề

tài phân tích, đánh giá thực trạng liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ

trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2014-

2018, chỉ ra những thành công, hạn chế và nguyên nhân, xác định các nhân tố ảnh

hưởng, từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp và nông hộ

trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đến năm 2030.

2 Nguồn: Tổng hợp số liệu điều tra

3

Nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể:

+ Góp phần hệ thống hóa hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn về liên kết kinh

tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày.

+ Phân tích, đánh giá thực trạng liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông

hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn

2014-2018, chỉ ra được những thành công, hạn chế và nguyên nhân.

+ Xác định và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến liên kết kinh tế giữa doanh

nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk

Lắk.

+ Đề xuất các giải pháp thúc đẩy liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông

hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong thời

gian tới.

Các câu hỏi nghiên cứu:

Câu hỏi 1: Hệ thống cơ sở lý luận để xây dựng khung phân tích liên kết kinh

tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày gồm

những nội dung gì?

Câu hỏi 2: Liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây

công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk thời gian qua đạt được những thành

tựu gì, còn những tồn tại, hạn chế nào, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế đó?

Câu hỏi 3: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến liên kết kinh tế giữa doanh

nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày trên địa bàn tỉnh Đắk

Lắk như thế nào?

Câu hỏi 4: Cần có những giải pháp gì để thúc đẩy liên kết kinh tế giữa doanh

nghiệp và nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày tại tỉnh Đắk Lắk đến

năm 2030?

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp và

nông hộ trong sản xuất cây công nghiệp dài ngày.

- Phạm vi nghiên cứu:

+ Phạm vi nội dung:

 Cụm từ “sản xuất cây công nghiệp dài ngày” trong đề tài được hiểu theo

nghĩa rộng của chuỗi, bao gồm từ khâu sản xuất cho đến khâu tiêu thụ nông sản.

 Đề tài sẽ nghiên cứu liên kết kinh tế giữa doanh nghiệp xuất khẩu, doanh

nghiệp chế biến, doanh nghiệp trung gian thương mại, doanh nghiệp cung ứng yếu