Kỹ năng thực hành điều dưỡng (tập 1)

%Ӝ Y Tӂ

.Ӻ NĂNG

THӴC HÀNH Ĉ,ӄU DѬӤNG

DÙNG CHO SINH VIÊN ĈҤI HӐC Ĉ,ӄU DѬӤNG

7ұp I

NHÀ XUҨT BҦN Y HӐC

CHӌĈҤO BIÊN SOҤN:

9ө khoa hӑc & ÿào tҥo, Bӝ Y tӃ

CHӪ BIÊN:

- Ts. ĈӛĈình Xuân

- Ths. Trҫn Thӏ Thuұn

NHӲNG NGѬӠI THAM GIA BIÊN SOҤN:

- Ths. Trҫn Thӏ Thuұn

- Ths. NguyӉn Thӏ Sѭѫng

- Ths. Ĉoàn Thӏ Anh Lê

- Ths. Trҫn Thөy Khánh Linh

- Ths. NguyӉn Mҥnh DNJng

- CN. Tӕng Vƭnh Phú

- Ths. VNJ Thӏ Minh Phѭӧng

- Ths. Hoàng Công Chánh

- Bs. NguyӉn Ĉăng Thҳng

- BS. CKII. Trҫn Ĉӭc Thái

- TS. Lê Văn An

- TS. NguyӉn Thӏ Kim Hoa

THѬ KÝ BIÊN SOҤN:

Ths. NguyӉn Mҥnh DNJng

THAM GIA TӘ CHӬC BҦN THҦO:

Ths. Phí Văn Thâm

TS. NguyӉn Mҥnh Pha

/ӡi nói ÿҫu

Kӻ năng thӵc hành ĈLӅu dѭӥng gӗm 55 kӻ năng thông thѭӡng ÿѭӧc ĈLӅu

Gѭӥng thӵc hiӋn tҥi các cѫ sӣ khám và chӳa bӋnh, các kӻ năng này ÿѭӧc

chӑn lӑc tӯ các nhà quҧn lý, giҧng viên tӯ các trѭӡng Ĉҥi hӑc, Cao ÿҷng ÿào

Wҥo ĈLӅu dѭӥng trong dӵ án ViӋt Nam – Hà Lan hӛ trӧ nhҵm ÿáp ӭng nhu cҫu

chuҭn hoá, thӕng nhҩt và cұp nhұt các kӻ thuұt ĈLӅu dѭӥng. Tài liӋu ÿѭӧc sӵ

giúp ÿӥ, cӕ vҩn cӫa chuyên gia Hà Lan, Gs. Mees Wijnen, Wӯÿҥi hӑc Saxion

ÿã hѭӟng dүn vӅ cách thiӃt kӃ sách dùng cho sinh viên ÿLӅu dѭӥng; các bѭӟc

Fҩu trúc xây dӵng thӃ nào ÿӇ phù hӧp nӝi dung kiӃn thӭc cҫn thiӃt cho kӻ năng

thӵc hành ÿLӅu dѭӥng và ÿáp ӭng phѭѫng pháp tӵ hӑc cho sinh viên ÿLӅu

Gѭӥng.

Tài liӋu ÿѭӧc biên soҥn tӯ các giҧng viên chuyên dҥy vӅ kӻ năng ÿLӅu

Gѭӥng cӫa các trѭӡng Ĉҥi hӑc Y Hà Nӝi, Ĉҥi hӑc ĈLӅu dѭӥng Nam Ĉӏnh, Ĉҥi

Kӑc Y HuӃ và Ĉҥi hӑc Y Dѭӧc thành phӕ Hӗ Chí Minh. Nӝi dung cuӕn sách

ÿѭӧc phân ra làm 9 chѭѫng và chia thành 2 tұp I và II. Tұp I gӗm có các

chѭѫng tӯ I ÿӃn V, chѭѫng I: các kӻ thuұt chăm sóc tҥi giѭӡng; chѭѫng II: các

Nӻ thuұt vӅ vӋ sinh cá nhân, chѭѫng II: các kӻ thuұt theo dõi ngѭӡi bӋnh và

thăm khám cӫa ĈLӅu dѭӥng; chѭѫng IV: các kӻ thuұt vô khuҭn và các kӻ thuұt

liên quan; chѭѫng V: các kӻ thuұt cho ăn và chăm sóc bài tiӃt. Cuӕn sách ÿѭӧc

trình bày tuân theo phѭѫng pháp giҧng dҥy tích cӵc, vӯa là tài liӋu dành cho

sinh viên cӱ nhân ĈLӅu dѭӥng tӵ hӑc, cNJng có thӇ làm tài liӋu cho các sinh viên

Y hӑc cҫn tham khҧo môn Kӻ thuұt ĈLӅu dѭӥng cѫ sӣ.

Trong quá trình biên soҥn, mһc dҫu vӟi nhiӅu cӕ gҳng cӫa nhóm tác giҧ

nhѭng chҳc chҳn sӁ không tránh khӓi các thiӃu sót, chúng tôi mong muӕn nhұn

ÿѭӧc sӵÿóng góp cӫa quý ÿӗng nghiӋp và quý bҥn ÿӑc.

Ĉӗng chӫ biên

TS. ĈӛĈình Xuân

Ths. Trҫn Thӏ Thuұn

0өc lөc

Nӝi dung Trang

CHѬѪNG I

CÁC KӺ THUҰT LÀM GIѬӠNG VÀ CHĂM SÓC NGѬӠI BӊNH TҤI GIѬӠNG

1. Giӟi thiӋu toàn chѭѫng ...................................................................................... 1

2. Thay vҧi trҧi giѭӡng có ngѭӡi bӋnh nҵm ......................................................... 28

3. Tѭ thӃ nghӍ ngѫi trӏ liӋu thông thѭӡng .............................................................. 42

4. Cӕÿӏnh ngѭӡi bӋnh............................................................................................55

5. Vұn chuyӇn ngѭӡi bӋnh................................................................................... 61

CHѬѪNG II

CÁC KӺ THUҰT Vӊ SINH CÁ NHÂN

1. Giӟi thiӋu toàn chѭѫng .................................................................................... 70

2. Rӱa tay thѭӡng qui.......................................................................................... 72

3. Sát khuҭn tay bҵng dung dӏch cӗn ................................................................... 80

4. VӋ sinh răng miӋng cho ngѭӡi bӋnh ................................................................ 82

5. Gӝi ÿҫu cho ngѭӡi bӋnh tҥi giѭӡng ................................................................. 90

6. Tҳm cho ngѭӡi bӋnh tҥi giѭӡng ...................................................................... 94

7. VӋ sinh vùng hұu môn sinh dөc cho ngѭӡi bӋnh ............................................. 98

CHѬѪNG III

CÁC KӺ THUҰT THEO DÕI VÀ THĂM KHÁM

1. Giӟi thiӋu toàn chѭѫng .................................................................................. 104

2. Kӻ thuұt lҩy dҩu hiӋu sinh tӗn ........................................................................ 106

3. Kӻ năng ÿo chiӅu cao .................................................................................... 128

4. Ĉo cân nһng .................................................................................................. 136

5. Kӻ thuұt sӱ dөng máy Monitor ....................................................................... 146

6. Kӻ thuұt ghi ÿLӋn tim ...................................................................................... 166

7. Khám thӇ chҩt ................................................................................................ 176

CHѬѪNG IV

.Ӻ THUҰT VÔ KHUҬN

1. Giӟi thiӋu toàn chѭѫng .................................................................................. 215

2. Rӱa tay ngoҥi khoa (Rӱa tay vô khuҭn) ........................................................ 217

3. Kӻ thuұt mang găng vô khuҭn ....................................................................... 226

4. Kӻ thuұt mһc áo và cӣi áo choàng vô khuҭn.................................................. 234

5. Chuҭn bӏ dөng cө tiӋt khuҭn .......................................................................... 242

6. Kӻ thuұt khӱ khuҭn - tiӋt khuҭn dөng cө ........................................................ 246

7. Quy trình làm sҥch - cӑ rӱa dөng cө .............................................................. 253

CHѬѪNG V

CÁC KӺ THUҰT CHO ĂN VÀ CHĂM SÓC BÀI TIӂT

1. Giӟi thiӋu toàn chѭѫng .................................................................................. 257

2. Hӛ trӧ cho ngѭӡi bӋnh ................................................................................. 259

3. Ĉһt ӕng thông dҥ dày ................................................................................. 266

4. Sӱ dөng bô vӏt, bô dҽt .................................................................................... 281

5. Ĉһt ӕng sonde vào trӵc tràng ........................................................................ 286

6. Kӻ thuұt thөt tháo ........................................................................................... 290

7. Thông tiӇu nӳ ................................................................................................ 297

8. Thông tiӇu nam .............................................................................................. 304

9. Dүn lѭu nѭӟc tiӇu liên tөc.............................................................................. 311

10. Kӻ thuұt rӱa bàng quang ............................................................................... 316

11. Kӻ thuұt rӱa bàng quang liên tөc ................................................................... 323

12. Ghi chép và theo dõi lѭӧng dӏch vào ra ......................................................... 330

TÀI LIӊU THAM KHҦO ...................................................................................................................... 337

1

CHѬѪNG I

CÁC KӺ THUҰT LÀM GIѬӠNG VÀ CHĂM SÓC NGѬӠI BӊNH TҤI GIѬӠNG

1. Giӟi thiӋu toàn chѭѫng

1.1. Danh sách các kΏ năng trong ch́˿ng

 Chuҭn bӏ giѭӡng :

 Giѭӡng bình thѭӡng.

 Giѭӡng ngoҥi khoa.

 Giѭӡng có thiӃt bӏ.

 Thay vҧi trҧi giѭӡng có ngѭӡi bӋnh vӟi :

 Mӝt vҧi trҧi.

 Hai vҧi trҧi.

 Các tѭ thӃ khác nhau cuҧ ngѭӡi bӋnh nҵm trên giѭӡng.

 Cӕÿӏnh ngѭӡi bӋnh

 Kӻ thuұt vұn chuyӇn ngѭӡi bӋnh.

1.2. Mͽc tiêu chung toàn ch́˿ng

1. Nhұn thӭc tҫm quan trӑng cӫa viӋc chuҭn bӏ giѭӡng tҥi khoa phòng

2. LiӋt kê các yêu cҫu cӫa giѭӡng bӋnh

3. Mô tҧ các nguyên tҳc trҧi giѭӡng

4. Chuҭn bӏÿҫy ÿӫ dөng cө cho tӯng loҥi giѭӡng

5. Thӵc hiӋn quy trình kӻ thuұt chuҭn bӏ các loҥi giѭӡng

6. Thҧo luұn và tӵ rèn luyӋn vӅ thái ÿӝ khi thӵc hiӋn ÿӇÿҧm bҧo sӵ an tòan.

2. Yêu cҫu

2.1. Giͳi thi͟u tͭng quan

Giѭӡng bӋnh là nѫi mà ngѭӡi bӋnh nҵm ÿӇ nghӍ ngѫi, dѭӥng bӋnh và thӵc hiӋn các

sinh hoҥt cá nhân nhѭ ăn uӕng, giҧi trí, tiӃp khách…, ngoài ra cNJng tҥi giѭӡng bӋnh

ngѭӡi bӋnh còn ÿѭӧc khám ÿLӅu trӏ và chăm sóc.

Tùy theo tình trҥng cӫa ngѭӡi bӋnh, có nhӳng ngѭӡi bӋnh không có khҧ năng rӡi khӓi

giѭӡng, viӋc nuôi dѭӥng, sinh hӑat, tҳm, ÿҥi tiӇu tiӋn ÿӅu thӵc hiӋn tҥi giѭӡng, do ÿó vҩn

ÿӅҭm ѭӟt, vӋ sinh lây nhiӉm là nhӳng tác nhân làm cho nguy cѫ nhiӉm trùng da, loét

trên da phát triӇn nhiӅu hѫn và sӁ làm thӡi gian nҵm viӋn kéo dài, ngѭӡi bӋnh suy kiӋt và

EӋnh trӣ nên trҫm trӑng hѫn.

Vì vұy giѭӡng bӋnh cҫn có nhӳng tiӋn nghi, an toàn và ÿáp ӭng cho viӋc thay ÿәi tѭ

thӃ cNJng nhѭÿáp ӭng cho nhu cҫu trong viӋc ÿLӅu trӏ chăm sóc bӋnh kéo dài.

ĈLӅu dѭӥng cҫn biӃt nhu cҫu cӫa ngѭӡi bӋnh ÿӇ giúp ngѭӡi bӋnh thoҧi mái an tâm

khi nҵm viӋn và tránh ÿѭӧc nhӳng biӃn chӭng do nҵm lâu. Chuҭn bӏ giѭӡng bӋnh còn

giúp tҥo vҿ mӻ quan cho khoa phòng, có sҹn giѭӡng ÿӇ tiӃp nhұn ngѭӡi bӋnh, ngoài ra

còn giúp bҧo vӋ sӵ an toàn cho ngѭӡi bӋnh ÿúng theo qui ÿӏnh.

ĈLӅu dѭӥng cNJng cҫn phân biӋt ÿӇ chuҭn bӏ cho các loҥi giѭӡng và chăm sóc các nhu

Fҫu cӫa ngѭӡi bӋnh liên quan trên giѭӡng :

 Chuҭn bӏ giѭӡng bình thѭӡng ÿӇ sҷn sàng ÿón ngѭӡi bӋnh mӟi vào khoa phòng.

 Chuҭn bӏ giѭӡng ngoҥi khoa ÿӇ sҷn sàng ÿón ngѭӡi bӋnh sau khi phҭu thuұt.

2

 Thay giѭӡng có ngѭӡi bӋnh nҵm tҥo sӵ an toàn cho ngѭӡi bӋnh mà ngѭӡi ÿLӅu

Gѭӥng vүn có thӇ thay ÿѭӧc vҧi trҧi giѭӡng.

 Cách thay ÿәi các tѭ thӃ ngѭӡi bӋnh trên giѭӡng, tҥo sӵ thoҧi mái tiӋn nghi cho

ngѭӡi bӋnh

 Các phѭѫng pháp cӕÿӏnh ngѭӡi bӋnh tҥi giѭӡng nҵm ÿӇÿҧm bҧo an toàn cho hӑ

và các ngѭӡi xung quanh.

 Các phѭѫng pháp vұn chuyӇn ngѭӡi bӋnh rӡi khӓi giѭӡng và vұn chuyӇn hӑ lên

giѭӡng.

2.2. KiӇm tra trѭӟc hӑc

Bài kiӇm tra gӗm 15 câu hӓi ÿúng sai, bҥn hãy ÿánh chéo ( X ) vào cӝt tѭѫng ӭng vӟi

câu ÿúng hay sai

Stt 1ӝi dung Ĉúng Sai

1 Giѭӡng bӋnh là phѭѫng tiӋn ÿӇ ngѭӡi bӋnh nghӍ ngѫi và ngӫ

2 Khung giѭӡng nên chia làm 2 phҫn ÿӇ có thӇ nâng lên hҥ xuӕng

3 Vҥt giѭӡng nên có cҩu trúc thѭa có lӛ

4 &ҫn ÿLӅu khiӇn thay ÿәi vӏ trí cӫa giѭӡng nên ÿһt ӣ nѫi mà NB

không thӇ tӵÿLӅu khiӇn

5 ChӍ chuҭn bӏ giѭӡng khi có NB mӟi nhұp viӋn

6 Sau khi NB tӱ vong phҧi thay vҧi trҧi ÿӇÿón ngѭӡi bӋnh mӟi

7 Thӡi gian thay vҧi trҧi giѭӡng thuұn tiӋn nhҩt là buәi sáng khi

giѭӡng trӕng

8 Chuҭn bӏ giѭӡng ngӑai khoa ÿѭӧc thӵc hiӋn tҥi phòng mә

9 Thay ÿәi vӏ trí cӫa ÿҫu hay chân giѭӡng tùy thuӝc vào yêu cҫu cӫa

NB

10 Giѭӡng tѭ thӃ Fowler’s là ÿҫu giѭӡng cao 900

11 Giѭӡng tѭ thӃ Trendelenburg’s lá toàn bӝ giѭӡng nghiêng vӟi ÿҫu

giѭӡng dӕc xuӕng thҩp

12 Giѭӡng không cҫn có song chҳn 2 bên

13 7ҩm cao su ÿѭӧc dùng ÿӇ trҧi cho nhӳng trѭӡng hӧp ngѭӡi bӋnh

có nhiӅu dӏch tiӃt

14 Vҧi phӫ cao su thѭӡng nhӓ hѫn tҩm cao su

15 Vҧi trҧi giѭӡng phҧi thҷng ÿӇ tránh ÿè ép cho ngѭӡi bӋnh

3

CHUҬN Bӎ GѬӠNG BӊNH

1. Giӟi thiӋu tәng quan

Chuҭn bӏ giѭӡng bӋnh còn giúp tҥo vҿ mӻ quan cho khoa phòng, có sҹn giѭӡng ÿӇ

tiӃp nhұn ngѭӡi bӋnh, ngoài ra còn giúp bҧo vӋ sӵ an toàn cho ngѭӡi bӋnh ÿúng theo qui

ÿӏnh. Khi ngѭӡi bӋnh nhұp viӋn ÿӃn khoa phòng tâm lý hӑ rҩt lo lҳng vì tҩt cҧ môi trѭӡng

trong buӗng bӋnh hҫu nhѭ xa lҥ khác vӟi nѫi nҵm nghӍ tҥi gia ÿình hӑ, do ÿó viӋc chuҭn

Eӏ cho giѭӡng nҵm ÿѭӧc sҹn sàng sӁ tҥo tâm lý an tâm, tin tѭӣng cuҧ ngѭӡi bӋnh vӟi

nhân viên Y tӃ. Hѫn nӳa giѭӡng bӋnh sӁ là nѫi mà ngѭӡi bӋnh nҵm ÿӇ nghӍ ngѫi, dѭӥng

EӋnh và thӵc hiӋn các sinh hoҥt cá nhân nhѭăn uӕng, giҧi trí, tiӃp khách …, ngoài ra

FNJng tҥi giѭӡng bӋnh ngѭӡi bӋnh còn ÿѭӧc khám ÿLӅu trӏ, và chăm sóc. Do ÿó, giѭӡng

Qҵm cҫn ÿѭӧc chuҭn bӏ tiӋn nghi, phù hӧp vӟi tình trҥng ngѭӡi bӋnh nhѭ chuҭn bӏ

giѭӡng nӝi khoa cho ngѭӡi bӋnh nhҽ, có thӇ rӡi khӓi giѭӡng ÿӇ tӵÿi ÿӃn nhà vӋ sinh

hoһc tình trҥng cӫa ngѭӡi bӋnh, không có khҧ năng rӡi khӓi giѭӡng, viӋc nuôi dѭӥng

sinh hӑat, tҳm, ÿҥi tiӇu tiӋn ÿӅu thӵc hiӋn tҥi giѭӡng, do ÿó vҩn ÿӅҭm ѭӟt, vӋ sinh lây

nhiӉm là nhӳng tác nhân làm cho nguy cѫ nhiӉm trùng da, loét trên da phát triӇn nhiӅu

Kѫn và sӁ làm thӡi gian nҵm viӋn kéo dài, ngѭӡi bӋnh suy kiӋt và bӋnh trӣ nên trҫm trӑng

Kѫn cҫn có nhӳng tҩm vҧi cao su chèn lót hoһc có ÿӋm hѫi ngӯa chӕng loét.

Ĉӕi vӟi ngѭӡi bӋnh sau phҭu thuұt giѭӡng bӋnh cҫn có nhӳng tiӋn nghi, an toàn và

ÿáp ӭng cho viӋc thay ÿәi tѭ thӃ cNJng nhѭÿáp ӭng cho nhu cҫu trong viӋc ÿLӅu trӏ chăm

sóc bӋnh tҥi khoa hұu phүu.

ĈLӅu dѭӥng cҫn biӃt nhu cҫu cӫa ngѭӡi bӋnh ÿӇ giúp ngѭӡi bӋnh thoҧi mái an tâm

khi nҵm viӋn và tránh ÿѭӧc nhӳng biӃn chӭng do nҵm lâu. ĈLӅu dѭӥng cNJng cҫn phân

biӋt ÿӇ chuҭn bӏ cho các loҥi giѭӡng:

- Chuҭn bӏ giѭӡng bình thѭӡng

- Chuҭn bӏ giѭӡng ngoҥi khoa

2. Mөc tiêu kӻ năng

1. Mô tҧ các nguyên tҳc trҧi giѭӡng

2. Chuҭn bӏÿҫy ÿӫ dөng cө cho tӯng loҥi giѭӡng, liӋt kê các yêu cҫu cӫa giѭӡng bӋnh

3. Thӵc hiӋn quy trình kӻ thuұt chuҭn bӏ các loҥi giѭӡng

4. Nhұn thӭc tҫm quan trӑng cӫa viӋc chuҭn bӏ giѭӡng tҥi khoa phòng

5. Xác ÿӏnh sӵ tӵ rèn luyӋn vӅ thái ÿӝ khi thӵc hiӋn ÿӇÿҧm bҧo sӵ an toàn

3. Lý thuyӃt liên quan ÿӃn kӻ năng

Tùy theo ÿLӅu kiӋn và tình trҥng cӫa ngѭӡi bӋnh mà trang bӏ các loҥi giѭӡng khác

nhau vӅ kích thѭӟc hay nhӳng trang thiӃt bӏÿi kèm tӯÿѫn giҧn ÿӃn hiӋn ÿҥi.

Có 2 loҥi giѭӡng cѫ bҧn là giѭӡng ÿLӅu khiӇn tӵÿӝng và giѭӡng ÿLӅu khiӇn bҵng tay.

Giѭӡng ÿLӅu khiӇn tӵÿӝng có bӝ phұn ÿLӅu chӍnh ӣ 1 bên giѭӡng gҫn giӳa giѭӡng giáp

ngѭӡi bӋnh có thӇ tӵ ÿLӅu chӍnh. Giѭӡng ÿLӅu khiӇn bҵng tay có cҫn ÿLӅu khiӇn ÿѭӧc

thiӃt kӃӣ chân giѭӡng, xoay theo chiӅu kim ÿӗng hӗ là nâng lên, ngѭӧc chiӅu kim ÿӗng

Kӗ là hҥ xuӕng ÿӇ ÿLӅu chӍnh ÿӝ cao cӫa ÿҫu giѭӡng, chân giѭӡng hoһc nâng toàn Eӝ

giѭӡng.

4

H. Giѭӡng ÿa năng

Tùy theo tình trҥng ngѭӡi bӋnh, giѭӡng ÿѭӧc ÿLӅu chӍnh theo tѭ thӃ thích hӧp. Có

các loҥi giѭӡng tѭ thӃ sau:

- Fowler’s: ÿҫu giѭӡng cao 450

ÿӃn 900

, chân giѭӡng có thӇ chӍnh cao 150

ÿӇ

ngѭӡi bӋnh dӉ chӏu. Tѭ thӃ này áp dөng cho ngѭӡi bӋnh ÿang khó thӣ, ngѭӡi bӋnh ăn

qua ӕng thông dҥ dày…

- Semi Fowler: ÿҫu giѭӡng cao 300

ÿӃn 450

, chân giѭӡng có thӇ chӍnh cao 150

ÿӇ

ngѭӡi bӋnh dӉ chӏu. Tѭ thӃ làm giҧm sӵ căng cѫ cho nhӳng ngѭӡi bӋnh sau phүu thuұt

vùng bөng, áp dөng cho ngѭӡi bӋnh ÿang thӣ oxy, cҫn giãn nӣ phәi.

- Trendelenburg’s: cҧ giѭӡng nghiêng vӟi ÿҫu giѭӡng dӕc xuӕng thҩp áp dөng

trong dүn lѭu tѭ thӃ và nhӳng trѭӡng hӧp cҫn máu ngoҥi biên vӅ não.

- Trendelenburg’s ngѭӧc: cҧ giѭӡng nghiêng vӟi chân giѭӡng dӕc xuӕng thҩp áp

Gөng trong nhӳng trѭӡng hӧp trào ngѭӧc dҥ dày thӵc quҧn.

- Thăng bҵng: cҧ giѭӡng bҵng phҷng và song song mһt sàn, áp dөng cho nhӳng

trѭӡng hӧp ngѭӡi bӋnh chҩn thѭѫng cӝt sӕng, hҥ huyӃt áp, hoһc có trѭӡng hӧp ngѭӡi

EӋnh thích ngӫ vӟi tѭ thӃ này.

Ngoài ra, nhӳng yêu cҫu cѫ bҧn vӅ giѭӡng cҫn phҧi có là:

- Kích thѭӟc phҧi ÿҧm bҧo ÿӇ ngѭӡi bӋnh xoay trӣ tҥi giѭӡng, tránh nguy cѫ rѫi

xuӕng ÿҩt, do ÿó giѭӡng cҫn ÿҥt các yêu cҫu sau:

 ChiӅu dài: 1,8 m – 2,0 m

 ChiӅu rӝng: 0,8 m – 1,0 m

 ChiӅu cao: 0,6 m – 0,8 m

- Giѭӡng ÿѭӧc cҩu tҥo gӑn dӉ di chuyӇn, dӉ tҭy uӃ, thѭӡng khung giѭӡng bҵng

kim lӑai.

- Hai ÿҫu giѭӡng có hӋ thӕng có thӇ nâng lên hay hҥ xuӕng theo ý muӕn bҵng tay

quay hay nút ҩn.

- Vҥt giѭӡng cҩu trúc thѭa, có lӛÿӇ tránh ӭÿӑng dӏch tiӃt.

5

- Chân giѭӡng có bánh xe, ÿѭӧc bӑc cao su và có khóa ÿӇ tránh giѭӡng di chuyӇn

gây mҩt an tòan cho ngѭӡi bӋnh.

- Giѭӡng nên có song chҳn 2 bên ÿӇÿҧm bҧo an tòan cho ngѭӡi bӋnh không bӏ té

ngã. Tuy nhiên cҫn chú ý ngѭӡi bӋnh kém ý thӭc có thӇ trèo qua song chҳn và gây té

ngã nguy hiӇm hѫn.

- ViӋc chuҭn bӏ giѭӡng bӋnh có thӇ áp dөng trong hai trѭӡng hӧp.

 Giѭӡng trӕng không có ngѭӡi bӋnh, chuҭn bӏ giѭӡng ÿӇÿӧi ngѭӡi bӋnh.

 Giѭӡng có ngѭӡi bӋnh, nhѭng ngѭӡi bӋnh không có mһt hoһc hӑ có thӇ di

chuyӇn xuӕng ghӃ ngӗi.

4. Các phѭѫng tiӋn kèm theo giѭӡng bӋnh

- ĈӋm Mouse có lӛ thông hѫi sӁ giúp ngѭӡi bӋnh thoҧi mái. ChiӅu cao cӫa ÿӋm tӕt

nhҩt là trên 20cm, nên chuҭn bӏ cho nhӳng ngѭӡi bӋnh mà tình trҥng cӫa hӑ phҧi nҵm

ÿLӅu trӏ kéo dài, bҩt ÿӝng ÿӇ giҧm nguy cѫ loét do tì ÿè.

- ĈӋm cҫn ÿѭӧc bӑc vҧi cao su ÿӇ tránh thҩm hút dӏch tiӃt vào ÿӋm và dӉ lau rӱa

Wҭy uӃ.

- Vҧi trҧi giѭӡng kích thѭӟc phҧi dài và rӝng hѫn ÿӋm 40 – 50 cm

- Vҧi cao su: Vҧi có ÿӝ trѫn láng, chӕng thҩm hút dӏch tiӃt cӫa ngѭӡi bӋnh. Do ÿó

Yҧi cao su thѭӡng ÿѭӧc trҧi ӣ vùng mông, chân, hay ӣÿҫu ÿӕi vӟi giѭӡng ngoҥi khoa.

- Gӕi: bҵng mouse, gòn…, Gӕi không nên quá cӭng hay quá cao. Gӕi cNJng cҫn

ÿѭӧc che chӣ bҵng vҧi cao su ÿӇ tránh thҩm hút.

- Tӫÿҫu giѭӡng: Tӫ là vұt dөng ÿi kèm vӟi giѭӡng bӋnh, là vұt không thӇ thiӃu. Tӫ

ÿҫu giѭӡng ÿѭӧc dùng ÿӇÿӵng các vұt dөng cá nhân cӫa ngѭӡi bӋnh, mӛi ngѭӡi bӋnh

Vӱ dөng riêng. Trên mһt tӫ ngѭӡi bӋnh thѭӡng ÿӇ nѭӟc, ly uӕng, và vұt dөng cҫn thiӃt

phҧi dùng thѭӡng xuyên. Các ngăn tӫ bên dѭӟi dùng chӭa nhӳng vұt dөng cá nhân

khác. Sau khi ngѭӡi bӋnh xuҩt viӋn, tӫÿҫu giѭӡng cNJng cҫn ÿѭӧc tҭy uӃ trѭӟc khi ngѭӡi

EӋnh khác sӱ dөng.

- GhӃ: tùy theo tình trҥng mà ngѭӡi bӋnh có thӇ ngӗi dұy và ra khӓi giѭӡng, do ÿó

yêu cҫu ghӃ cҫn có chӛ dӵa lѭng và tay vӏn ÿӇ giӳ an toàn cho ngѭӡi bӋnh. GhӃ thѭӡng

ÿӇ phía chân giѭӡng, thҫy thuӕc cNJng có thӇ dùng ÿӇ ngӗi khám bӋnh hoһc ngѭӡi bӋnh

dùng ÿӇ tiӃp khách.

- Tay quay ÿҫu hay chân giѭӡng: Tҥi các bӋnh viӋn lӟn giѭӡng bӋnh có ÿӋm ÿѭӧc

ÿһt trên khung và vҥt giѭӡng bҵng kim lӑai, khung ÿѭӧc chia làm 3 phҫn và có thӇ nâng

hay hҥÿҫu và chân giѭӡng bҵng tay quay hay nút ÿLӅu khiӇn tӵÿӝng bҵng ÿLӋn.

5. Nguyên tҳc khi chuҭn bӏ giѭӡng bӋnh

5.1. Qui ÿͣnh chung

- Nhұn ÿӏnh tình trҥng và yêu cҫu ÿLӅu trӏÿӇ chuҭn bӏ loҥi giѭӡng thích hӧp.

- Chuҭn bӏ dөng cө trҧi giѭӡng ÿҫy ÿӫ, theo thӭ tӵ dөng cө làm trѭӟc ÿӇӣ trên,

Gөng cө làm sau ÿӇӣ dѭӟi.

- Các bӅ sóng cӫa vҧi trҧi giѭӡng ÿӇ cùng bên và ra ngòai.

- Không sӱ dөng vҧi trҧi giѭӡng rách.

- KiӇm tra vҧi trҧi trѭӟc khi thay vì ngѭӡi bӋnh có thӇÿӇ tiӅn, vàng, kim ghim…,

Gѭӟi gӕi hay vҧi trҧi.

5.2. Ĉ̻m b̻o v͟ sinh

- Tránh tung vҧi trҧi, dù là vҧi sҥch hoһc bҭn.

- Ĉӕi vӟi vҧi giѭӡng bҭn, phҧi cuӝn phҫn bҭn vào trong và nhҽ nhàng cho vào túi

nylon, tránh chҥm vҧi bҭn vào ngѭӡi thӵc hiӋn.

6

- Khi vҧi trҧi bӏѭӟt hay bҭn phҧi thay ngay.

- Sau khi ngѭӡi bӋnh xuҩt viӋn, vҧi trҧi phҧi ÿѭӧc tháo ra gӱi nhà giһt, ÿӋm ÿѭӧc

Kӝ lý vӋ sinh sҥch sӁ trѭӟc khi chuҭn bӏÿón ngѭӡi bӋnh mӟi.

5.3. Ĉ̻m b̻o kΏ thuͅt

- Khi trҧi giѭӡng 1 tҩm vҧi phҧi bӑc hai ÿҫu ÿӋm xong, mӟi tiӃn hành làm góc.

- Tránh di chuyӇn nhiӅu lҫn, hòan tҩt mӝt bên giѭӡng, rӗi tiӃp bên còn lҥi.

- Khi thӵc hiӋn nhӳng phҫn dѭӟi thҩp, thì nên nâng giѭӡng lên hoһc khөyu gӕi,

tránh cong lѭng.

- Vҧi trҧi phҧi thҷng căng, không xӃp nӃp tránh gây chèn ép cho ngѭӡi bӋnh.

- NӃu sӱ dөng tҩm cao su, cҫn phҧi phӫ vҧi lên trên, không ÿӇ vҧi cao su trӵc tiӃp

tiӃp xúc vӟi ngѭӡi bӋnh.

- Luôn tôn trӑng sӵ riêng tѭ và an tòan cho ngѭӡi bӋnh.

6. Phân loҥi các cách chuҭn bӏ giѭӡng

6.1. Chún bͣ gí͵ng bình th́͵ng

Giѭӡng bình thѭӡng ÿѭӧc cҩu tҥo ÿѫn giҧn, gӑn dӉ di chuyӇn cNJng ÿҥt các yêu

Fҫu cѫ bҧn cӫa giѭӡng bӋnh.

Giѭӡng bình thѭӡng, thѭӡng áp dөng cho ÿa sӕ các khoa tәng quát, vӟi ngѭӡi

EӋnh có tình trҥng bӋnh không cҫn yêu cҫu ÿLӅu trӏ và chăm sóc gì ÿһc biӋt, giѭӡng ÿѭӧc

trҧi kín.

0өc ÿích:

- ĈӇ có giѭӡng sҥch, tiӋn nghi sҹn sàng ÿón ngѭӡi bӋnh mӟi

- Giúp phòng bӋnh ÿҽp mҳt, trұt tӵ

- Tҥo niӅm tin cho ngѭӡi bӋnh

H.Giѭӡng bình thѭӡng

6.2. Chún bͣ gí͵ng ngo̹i khoa

- Giѭӡng ngӑai khoa hay còn gӑi giѭӡng mәÿѭӧc áp dөng cho ngѭӡi bӋnh ngay

sau phүu thuұt sau khi gây mê, gây tê.

- Giѭӡng ÿѭӧc chuҭn bӏ thêm mӝt sӕ dөng cө hӛ trӧ khác ÿӇ phòng dӏch tiӃt tӯ

chҩt nôn, nѭӟc tiӇu, phân, vӃt thѭѫng làm thҩm ѭӟt ÿӋm giѭӡng và ngѭӡi bӋnh. Ngòai

ra giѭӡng còn giúp giӳҩm thân nhiӋt cӫa ngѭӡi bӋnh sau mә bҵng nhӳng tҩm vҧi ÿҳp

ÿѭӧc sѭӣi vӟi nhiӋt ÿӝҩm, vì sau phүu thuұt thân nhiӋt cӫa ngѭӡi bӋnh thѭӡng hҥ thҩp

do khӕi lѭӧng tuҫn hòan bӏ giҧm trong quá trình phүu thuұt.

7

- Sau khi chuҭn bӏ giѭӡng ngӑai khoa, chăn ÿѭӧc gҩp theo chiӅu dӑc qua 1/3

giѭӡng, giúp chuyӇn ngѭӡi bӋnh tӯ cáng qua giѭӡng mӝt cách dӉ dàng.

- Sau khi ngѭӡi bӋnh tӍnh và giҧm nôn ói, nhӳng vҧi lót sӁÿѭӧc lҩy dҫn ra.

H.Giѭӡng ngoҥi khoa

8

7. Quy trình kӻ thuұt

Các bѭӟc thӵc

hành

Phѭѫng pháp tiӃn hành Lý do Nhӳng ÿiӇm cҫn

Oѭu ý

Hình ҧnh minh hӑa

TRѬӞC

1. Tìm hiӇu yêu

cҫu cӫa chuҭn bӏ

giѭӡng bӋnh

- Cҫn tham khҧo yêu cҫu chuҭn bӏ

giѭӡng vӟi ngѭӡi ÿLӅu trӏ, ĈD

trѭӣng

- Quan sát tình trҥng ngѭӡi bӋnh

QӃu có

- Cҫn hiӇu rõ ÿLӅu kiӋn, phѭѫng

tiӋn sҹn có tҥi khoa

- Nhìn vҧi trҧi giѭӡng cҫn thay có

dính dӏch tiӃt

- Ҧnh hѭӣng sӵ an

tòan cӫa ngѭӡi

EӋnh (NB)

- Hӛ trӧ trong viӋc

ÿLӅu trӏ và chăm

sóc

- Ĉáp ӭng nhu cҫu

NB

- Chuҭn bӏ găng tay

ÿӇ bҧo vӋ

Phân lӑai trҧi

giѭӡng ÿӇ chuҭn bӏ

thích hӧp

2. KiӇm tra môi

trѭӡng

- Phòng bӋnh trӕng, hay có nhiӅu

NB

- Giѭӡng ÿã ÿѭӧc tҭy uӃ trѭӟc

chѭa

Ĉҧm bҧo an tòan vӋ

sinh

- Giѭӡng ÿã ÿѭӧc

Wҭy uӃ trѭӟc khi

trҧi

-ĈӋm phҧi ÿѭӧc

khӱ khuҭn: lau

Uӱa, phѫi nҳng …

9

3. Chuҭn bӏ dөng

Fө

3.1. Giѭӡng 1 vҧi

trҧi

3.2. Giѭӡng 2 vҧi

3.3. Giѭӡng ngoҥi

khoa

- 1 Vҧi trҧi giѭӡng bӅ trái xӃp ra

ngòai

- 1 gӕi và áo gӕi

- 1 tҩm cao su và vҧi phӫ cao su

(nӃu cҫn)

- 1 Vҧi trҧi giѭӡng bӅ trái xӃp ra

ngòai

- 1 gӕi và áo gӕi

- 1 tҩm cao su và vҧi phӫ cao su

- 1 Vҧi ÿҳp bӅ phҧi xӃp ra ngòai

- Găng sҥch

- Túi (nylon) ÿӵng vҧi bҭn

- 1 Vҧi trҧi giѭӡng bӅ trái xӃp ra

ngòai

- 1 gӕi và áo gӕi

- 2 tҩm cao su và 2 vҧi phӫ cao su

- 1 Vҧi ÿҳp bӅ phҧi xӃp ra ngòai

- 1 mӅn và vҧi phӫ mӅn

- Dөng cө sѭӣi ҩm, lҩy dҩu sinh

hiӋu, hút ÿӡm, thӣ oxy

- Găng sҥch

- Túi (nylon) ÿӵng vҧi bҭn.

Sau khi trҧi, bӅ mһt

VӁӣ ngòai

Sau khi trҧi, bӅ phҧi

VӁ tiӃp xúc vӟi NB

Các lӑai vҧi trҧi xӃp

theo thӭ tӵ, bӅ

sóng ra ngòai

10

4. Chuҭn bӏ môi

trѭӡng xung quanh

giѭӡng

- Tháo vҧi trҧi bҭn

- Di chuyӇn giѭӡng ghӃ, tӫ ÿҫu

giѭӡng…,

- Khóa bánh xe ӣ chân giѭӡng

- Hҥ song chҳn 2 bên giѭӡng nӃu

có

- Hҥÿҫu giѭӡng cho thҷng

- Kéo thҷng ÿӋm vӯa vӟi mép

giѭӡng

- Nâng ÿӋm tháo vҧi trҧi bҭn, cuӝn

phҫn bҭn vào trong

- Nâng cao giѭӡng ngang vӟi tҫm

thӵc hiӋn nӃu ÿѭӧc

- Tҥo khӓang trӕng

thuұn lӧi cho thao

tác khi thӵc hiӋn

- Giúp an toàn và

tiӋn nghi khi thӵc

hiӋn

-ĈӇ mһt giѭӡng

trên 1 mһt phҷng

- Giӳ an tòan cho

môi trѭӡng

- Tҥo tѭ thӃ thoҧi

mái, tránh khom

Oѭng khi thӵc hiӋn

-ĈӋm khô sҥch,

Yӯa vӟi cҥnh

giѭӡng

- Giѭӡng không di

chuyӇn khi thӵc

hiӋn

- Mһt phҷng giѭӡng

phҧi thҷng

- Phҫn bҭn ÿѭӧc

cuӝn vào trong,

thao tác thӵc hiӋn

Wӯ ÿҫu giѭӡng

xuӕng chân

giѭӡng

5. Giѭӡng 1 vҧi

Trҧi vҧi trҧi giѭӡng -Ĉһt sóng ÿôi vҧi trҧi ӣ giӳa

giѭӡng

-Lai to ӣ ÿҫu giѭӡng, lai nhӓ ӣ

chân giѭӡng ( nӃu có )

Phân chia ÿӅu vҧi

trҧi, không bӏ thiӃu

hoһc thӯa các chiӅu

Fӫa vҧi trҧi

Thӵc hiӋn 1 bên

giѭӡng

Ĉһt vҧi trҧi sóng ÿôi ӣ giӳa giѭӡng

11

TRONG

5.1. XӃp rҿ quҥt ½

Yҧi trҧi

- Trҧi ½ vҧi trҧi thҷng bên gҫn

- XӃp rҿ quҥt ½ còn lҥi vӅ bên xa.

Thuұn lӧi cho viӋc

thӵc hiӋn tӯng bên

giѭӡng

- Các mép rҿ quҥt

chӗng lên nhau

- Biên vҧi trҧi vӅ

phía bên nӱa

giѭӡng ÿӕi diӋn

XӃp rҿ quҥt ½ vҧi trҧi

5.2. Bӑc ÿҫu ÿӋm

- Bӑc cҧ 2 ÿҫu ÿӋm

- Kéo thҷng vӯa phҧi vҧi trҧi

- 1 tay nâng ÿӋm (tay bên trong),

1 tay bên ngòai bӑc vҧi trҧi qua

ÿҫu ÿӋm

Giúp vҧi trҧi ÿѭӧc

thҷng sau khi tiӃn

hành làm góc

Không nҳm ÿҫu

ÿӋm ÿӇҩn vҧi

%ӑc ÿҫu ÿӋm