Kỹ năng ra quyết định trong doanh nghiệp

Quản trị Kinh doanh

Lêi nãi ®Çu

“Ngµy xöa ngµy xa cã mét con suèi ch¶y mon men gÇn ®Õn mét sa m¹c hïng

vÜ, nhng nã sî h·i tríc c¶nh hoang s¬ nµy, nã lo l¾ng tríc c¶nh ®æi thay. Th©m t©m

nã muèn cã nhiÒu níc vµ cuéc sèng t¬i ®Ñp nhng nã l¹i ch¼ng muèn ®æi thay dßng

ch¶y, kh«ng d¸m m¹o hiÓm. Cã mét giäng nãi bªn tai nã:” NÕu ng¬i kh«ng d¸m cÊt

bíc th× ch¼ng bao giê ng¬i hiÓu ®îc m¶nh ®Êt díi ch©n ng¬i, h·y tin tëng mäi viÖc sÏ

tèt ®Ñp víi ng¬i trªn m¶nh ®Êt míi l¹ nµy.” ThÕ råi suèi nhá bíc tiÕp ®i. Trªn sa

m¹c, oi ¶ nång nùc ngµy cµng t¨ng lªn vµ dßng suèi nhá ®· bèc h¬i c¹n kiÖt. Nh÷ng

h¹t níc li ti quÇn tô l¹i trªn cao thanh nh÷ng ¸ng m©y bay trªn sa m¹c. Nh÷ng ¸ng

m©y lang thang ngµy qua ngµy vît qua sa m¹c ®Õn víi biÓn c¶, råi m©y gi¨ng ma

trªn biÓn lín. B©y giê th× suèi nhá ®· cã mét cuéc sèng béi phÇn t¬i ®Ñp h¬n c¶ giÊc

m¬ ngµy th¬ Êu.”

Em xin trÝch ra mét ®o¹n trong t¸c phÈm “D¹y con lµm giµu” dÓ thÊy r»ng

tÇm quan träng cña viÖc ra quyÕt ®Þnh lµ rÊt lín trong cuéc sæng cña mçi con ngêi.

Trong xu híng toµn cÇu ho¸ ngµy nay mµ g¾n liÒn víi nã lµ sù ph¸t triÓn nh

vò b·o cña nÒn kinh tÕ th× vai trß cña nhµ qu¶n trÞ ngµy cµng trë nªn quan träng h¬n

bao giê hÕt, quyÕt ®Þnh dÕn sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. Mét trong nh÷ng phÈm

chÊt cÇn thiÕt cña hä chÝnh lµ kh¶ n¨ng ra quyÕt ®Þnh, bëi lÏ mét quyÕt ®Þnh cã thÓ ®a

doanh nghiÖp ®Õn nÊc thang cña thµnh c«ng nhng ngîc l¹i nã còng cã thÓ ®Èy doanh

nghiÖp ®Õn bê vùc th¼m. ChÊt lîng vµ kÕt qu¶ cña quyÕt ®Þnh cã kh¶ n¨ng ¶nh hëng

tÝch cùc hoÆc tiªu cùc ®Õn nh©n viªn vµ tæ chøc. ChÝnh v× vËy nhµ qu¶n trÞ ph¶i tèi ®a

ho¸ kh¶ n¨ng ra quyÕt ®Þnh cña m×nh th× míi thËt sù trë thµnh mét nhµ qu¶n trÞ cã

hiÖu qu¶.

NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña viÖc ra quyÕt ®Þnh, vµ ngµnh qu¶n trÞ kinh

doanh em ®ang theo häc, em ®· chän ®Ò tµi “ Kü n¨ng ra quyÕt ®Þnh trong doanh

nghiÖp” ®Î t×m hiÓu. Víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o, em ®· hoµn thµnh dÒ tµi

nµy. Do thêi gian vµ kiÐn thøc cßn h¹n chÕ, nÕu cã g× thiÕu sãt, em rÊt mong ®îc sù

gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n.

Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n.

Sinh viên : Trần Thị Hương

1

Quản trị Kinh doanh

PhÇn I: C¬ së lÝ luËn cña viÖc ra quyÕt

®Þnh

I./ Quyết định quản trị

I.1/ Khái niệm.

Quyết định quản trị là phương án được chọn sau khi đã tính toán, cân nhắc

của chủ thể quản trị trước khi thực hiện nhằm giải quyết một vấn đề nào đó.

Thực chất quyết định quản trị là những hành vi sáng tạo, tự chịu trách

nhiệm của người lãng đạo trong tiến trình tiến hành hoạt động quản trị tổ chức để

giải quyết một vấn đề đã chín muồi ( hoặc đến hạn chót ) trên cơ sở hiếu biết các

quy luật vận động khách quan của tổ chức và việc phân tích các thông tin về hiện

trạng của tổ chức và môi trường. Quyết định phải trả lời được các câu hỏi sau:

phải làm gì? Không làm hay làm khác đi có được không? Làm như thế nào? Ai

làm? Làm trong bao lâu? Làm ở đâu? điều kiện cần phải có để thực hiện là gì?

Ai sẽ cản trở quyết định, mức độ và cách xử lí? Khó khăn nào sẽ xảy ra và cách

khắc phục? triển vọng của việc thực hiện quyết định? tổ chức kiểm tra và báo

cáo phải như thế nào? hậu quả của việc ra quyết định? quyết định nào trước đó

phải huỷ bỏ? Quyết định nào sẽ phải đưa ra tiếp theo? v.v.

I.3/ Phân loại quyết định

Cách thức phân

loại

Các quyết định Tính chất, đặc điểm

Theo tính chất • Chiến lược

• Chiến thuật.

• Tác nghiệp

 Liên quan mục tiêu tổng quát, dài hạn

 Liên quan mục tiêu hẹp, như mục tiêu của

bộ phận chức năng

 Liên quan điều hành công việc hàng ngày

Sinh viên : Trần Thị Hương

2

Quản trị Kinh doanh

Theo thời gian

• Dài hạn

• Trung

hạn

• Ngắn hạn

 Hơn một chu kỳ hoạt động

 Trong một chu kỳ hoạt động

 Ngắn hơn một chu kỳ

Theo chức năng

quản trị

• Quyết định kế

hoạch

• Quyết định tổ

chức

• Quyết định

điều khiển

• Quyết định

kiểm soát

 Mục tiêu và phương thức hoạt động

 Bộ máy tổ chức, phân quyền

 Cách thức lãnh đạo và động viên

 Tiêu chuẩn và hình thức kiểm soát

Theo cách soạn

thảo

• Quyết định

chuẩn tắc.

• Quyết định

không chuẩn

tắc.

 Các hoạt động lặp lại, ít thay đổi, gắn với

kế hoạch chuẩn

 Những vấn đề biến động phức tạp, không

chắc chắn, không lặp lại, rủi ro cao.

Thường gắn với quản trị viên cấp cao,

hợp vói loại kế hoạch chuyên biệt

Theo mức độ đáp

ứng của thông tin

• Quyết định đủ

thông tin

• Quyết định ít

thông tin

• Quyết định

không có thông

tin

 Có đầy đủ thông tin, chỉ lựa chọn các

quyết định tốt nhất.

 Có ít thông tin cần thu thập thêm, có

nhiều cách xử lí khác nhau.

 Không có thông tin. quyết định chủ

yếu bằng trực giác và kinh nghiệm.

Sinh viên : Trần Thị Hương

3

Quản trị Kinh doanh

I.2/ Chức năng của quyết định quản trị

Một quyết định quản trị phải thực hiện được các chức năng sau:

I.2.1/ Chức năng định hướng

Quyết định quản trị là ý đồ của người lãnh đạo quy tụ mọi nguồn lực của

tổ chức để thực hiện các mục tiêu chung và mục tiêu bộ phận của tổ chức, tránh

sự phân tán tuỳ tiện trong sử dụng các nguồn lực này trong các phân hệ của tổ

chức.

I.2.2/ Chức năng bảo đảm

Một quyết định mà người lãnh đạo tổ chức đưa ra không phải là một mong

muốn viển vông, mà nó phải trở thành hiện thực, tức là nó phải có những nguồn

lực vật chất ( các khoản chi phí ) nhất định để cho các cấp dưới thực hiện.

I.2.3/ Chức năng phối hợp

Trong quản trị, một quyết định đưa ra phải nằm trong một tập thể ý đồ

chung của tổ chức và thường phải do những bộ phận khác nhau thực hiện: vì vậy

quyết định phải thực hiện chức năng liên kết, phối hợp giữa các bộ phận, giữa

các yếu tố của quá trình hoạt động của tổ chức, tránh gây mâu thuẫn giữa các

quyết định và tránh tạo sự hỗn độn giữa các hoạt động của mỗi phân hệ.

I.2.4/ Chức năng động viên cưỡng bức

Một quyết định được người lãnh đạo tổ chức ban hành phải được coi như

một mệnh lệnh hành chính, mang tính bắt buộc,mà cấp dưới phải thực hiện hoặc

có trách nhiệm liên đới phải thực hiện nghiêm chỉnh, ai làm tốt sẽ được khen

thưởng, ai chống đối phải bị trừng phạt.

I.2.5/ Chức năng bảo mật

Một quyết định được tổ chức đưa ra, cũng có nghĩa là nó sẽ được tố chức

khác biết tới ( sớm hay muộn ) nên quyết định phải đảm bảo chống sự rò rỉ thông

Sinh viên : Trần Thị Hương

4

Quản trị Kinh doanh

tin không có lợi cho tổ chức, nhờ đó ý đồ quản lí tổ chức được thực thi một cách

vững chắc.

I.4/ Căn cứ ra quyết định

Quyết định là sản phẩm trí tuệ của người lãnh đạo tổ chức nhưng điều đó

không có nghĩa là người lãnh đạo có thể đưa ra các quyết định một cách tuỳ tiện,

mà phải dựa vào các căn cứ nhất định, đó là:

 Quyết định phải bám sát mục tiêu chung, mục tiêu dài hạn của tổ

chức. Muốn làm gì thì mục đích đặt ra hàng năm ( hay nhiều năm ) của tổ chức

phải trở thành hiện thực.

 Quyết định của tổ chức phải tuân thủ luật pháp và thông lệ của môi

trường. Chẳng hạn không thể vi phạm pháp luật lao động, không thể trà đạo lên

nhân phẩm của người lao động…

 Quyết định phải được đưa ra trên cơ sở phân tích thực trạng và thực

lực của tổ chức. Người lãnh đạo không thể các quyết định vượt quá mức tiềm

năng của tổ chức ( về sức người, sức của và khả năng công nghệ…).

 Quyết định quản trị khi đưa ra còn phải xuất phát từ thực tế của

cuộc sống. Rõ ràng tổ chức làm ra những sản phẩm chất lượng thấp, giá thành

cao thì khó có thể tồn tại so với tổ chức cạnh tranh có sản phẩm chất lượng cao

hơn, giá thành thấp hơn.

 Quyết định quản trị phải được đưa ra dựa trên yếu tố thời cơ và thời

gian. Quyết định đưa ra để lỡ thời cơ hay quá kéo dài thời gian sẽ khó có thể thu

được hiệu quả mong muốn.

Sinh viên : Trần Thị Hương

5