Kỹ năng kinh doanh và marketing cơ bản

KYÕ NAÊNG

KINH DOANH VAØ MARKETING CÔ BAÛN

Soå tay tra cöùu caùc hoaït ñoäng taïo nguoàn thu vi moâ

Ôû vuøng mieàn nuùi phía baéc VIEÄT NAM

Taùc Giaû: Bergeron Emeline - Nguyeãn Vaên Töôøng

Minh hoïa: Leâ Chöông

Văn phòng Sɇn La

Ĉʈa chʆ : Khách sɞn Hɉɇng Sen, 228 ÿɉ͝ng Trɉ͝ng Chinh

Thʈ Xã Sɇn La, Tʆnh Sɇn La.

ĈT : +84.22 857 892

Fax : +84.22 857 891

Văn phòng Hà N͙i

Ĉʈa chʆ : 105-112 D1 Khu Ngoɞi Giao Ĉoàn Vɞn Phúc

298 Kim Mã, Ba Ĉình, Hà N͙i.

ĈT : +84.4 463 791

Fax : +84.4 463 794

E-mail : vietnam@snvworld.org

Website : www.snvworld.org

www.snv.org.vn

SNV (T͕ Chͩc Phát Triʀn Hà Lan) c͑ng hiɼn hɼt mình vì m͙t xã h͙i mà m͍i ngɉ͝i ÿɾu có

quyɾn tͱ do theo ÿu͕i sͱ phát triʀn bɾn vͯng cͧa riêng mình. Các c͑ vɢn cͧa chúng tôi

góp phɤn thͱc hiʄn sͩ mʄnh này cͧa t͕ chͩc bɮng cách nâng cao năng lͱc cho các cɇ quan

ÿʈa phɉɇng.

Trang 3

K͹ năng Kinh doanh và Marketing cɇ bɠn

Mͥc lͥc

L͝i gi͛i thiʄu và cɠm ɇn 5

Mͥc ÿích cͧa cu͑n s͕ tay tra cͩu này là gì? 7

1. Hoɞt ÿ͙ng kinh doanh nào phù hͣp v͛i bɞn? 11

1.1 M͙t hoɞt ÿ͙ng kinh doanh là gì? 11

1.2 Tɞi sao bɞn nên kh͟i sͱ và cɠi thiʄn hoɞt ÿ͙ng kinh doanh cͧa mình? 11

1.3 Bɞn ÿã có nhͯng k͹ năng nào ÿʀ thͱc hiʄn m͙t hoɞt ÿ͙ng

kinh doanh? 11

1.4 Xây dͱng các ý tɉ͟ng kinh doanh 12

1.5 M͙t s͑ các yɼu t͑ giúp thành công hoɴc gây ra nhͯng thɢt bɞi

trong kinh doanh 13

1.6 Hoɞt ÿ͙ng kinh doanh này có phù hͣp v͛i bɞn? 13

2.Ý tɉ͟ng kinh doanh cͧa bɞn phͥc vͥ cho loɞi thʈ trɉ͝ng nào ? 21

2.1 Tɞi sao bɞn nên hiʀu biɼt vɾ thʈ trɉ͝ng ? 21

2.2 Marketing là gì? 22

2.3 Phɉɇng pháp tiɼp cɪn thʈ trɉ͝ng ÿʀ kh͟i sͱ kinh doanh 22

2.4 Thu thɪp thông tin thʈ trɉ͝ng 23

2.5 Ai là ÿ͑i tɉͣng khách hàng cͧa bɞn? 24

2.6 Ai là ÿ͑i tɉͣng cɞnh tranh cͧa bɞn? 27

2.7 Làm thɼ nào ÿʀ t͕ chͩc viʄc bán hàng? 31

2.8 Nhóm marketing, ÿoàn kɼt ÿʀ kinh doanh t͑t hɇn 34

3. Ý tɉ͟ng kinh doanh cͧa bɞn có mang lɞi lͣi nhuɪn không? 41

3.1 Làm thɼ nào ÿʀ biɼt m͙t hoɞt ÿ͙ng kinh doanh có lͣi nhuɪn? 41

3.2 Làm thɼ nào ÿʀ tính toán lͣi nhuɪn tiɾm năng cͧa m͙t hoɞt ÿ͙ng

kinh doanh? 46

3.3 Ĉánh giá ý tɉ͟ng kinh doanh cͧa bɞn 54

3.4 Làm thɼ nào ÿʀ phân tích và giɠm rͧi ro trong ý tɉ͟ng

kinh doanh cͧa bɞn? 58

4. Kh͟i sͱ và thͱc hiʄn kinh doanh 65

4.1 Lͱa ch͍n m͙t ý tɉ͟ng ÿʀ kh͟i sͱ kinh doanh 65

4.2 Nghiên cͩu tính khɠ thi trong ý tɉ͟ng kinh doanh cͧa bɞn 65

4.3 Thͱc hiʄn kinh doanh 67

4.4 Ĉánh giá hoɞt ÿ͙ng kinh doanh cͧa bɞn 69

Trang 4

K͹ năng Kinh doanh và Marketing cɇ bɠn

5. Phͥ lͥc và các tài liʄu tham khɠo 73

5.1 Kɼ hoɞch cho hoɞt ÿ͙ng Marketing theo nhóm nông dân s͟ thích 73

5.2 Các thͧ tͥc làm ÿɇn xin vay v͑n cͧa các t͕ chͩc tín dͥng chính th͑ng 74

5.3 Ví dͥ vɾ mɨu ÿɇn xin vay v͑n, kèm theo kɼ hoɞch kinh doanh 76

5.4 Các tài liʄu tham khɠo 79

Trang 5

K͹ năng Kinh doanh và Marketing cɇ bɠn

L͝i gi͛i thiʄu và cɠm ɇn

Cu͑n tài liʄu tɪp huɢn ÿɉͣc viɼt là m͙t phɤn cͧa dʈch vͥ tɉ vɢn do SNV cung cɢp cho

nhóm tɉ vɢn cͧa Sɇn La, nhóm tɉ vɢn này g͓m các thành viên ÿɼn tͫ các S͟ ban

ngành khác nhau cͧa tʆnh Sɇn La.

Xuɢt phát tͫ quá trình làm viʄc trͱc tiɼp tɞi thͱc ÿʈa và thông qua các thành viên cͧa nhóm

tɉ vɢn, nhu cɤu biên soɞn cu͑n tài liʄu này ÿã ÿɉͣc nɠy sinh nhɮm giúp nông dân vùng

cao cɠi thiʄn k͹ năng kinh doanh và marketing, thông qua viʄc này sɺ giúp h͍ tăng ÿɉͣc

thu nhɪp.

Trɉ͛c hɼt xin cɠm ɇn SNV Viʄt Nam, nhóm cán b͙ SNV Sɇn La ÿã ÿóng góp nhͯng ý kiɼn

sâu sɬc vɾ n͙i dung, anh Phillip Smith, ngɉ͝i ÿã ÿɉa ra sáng kiɼn xây dͱng tài liʄu này.

Cu͑n s͕ tay tra cͩu và b͙ cɦm nang này là m͙t sͱ kɼt hͣp nhͯng n͗ lͱc và chia sɸ kinh

nghiʄm cͧa cɠ nhóm, ÿɴc biʄt là sͱ ÿóng góp cͧa anh Nico Janssen, Bùi Lê Inh, Lê Anh

Tuɢn và Trɤn Hùng. Chúng tôi cŸng xin cɠm ɇn nhͯng ý kiɼn ÿóng góp cͧa anh Dɉɇng Văn

Khɠi, cán b͙ SNV Ĉiʄn Biên. Ngoài ra, cŸng xin gͭi l͝i cɠm ɇn chân thành t͛i các cán b͙ h͗

trͣ, ÿɴc biʄt là chʈ Nguyʂn Ĉɞo Tuyɼt Nga ÿã h͗ trͣ trong công tác dʈch thuɪt và góp phɤn

mang lɞi thành công cho hai cu͑n tài liʄu này.

Cu͑n tài liʄu tɪp huɢn này còn là kɼt quɠ cͧa viʄc trao ÿ͕i kiɼn thͩc giͯa các nhóm

c͑ vɢn cͧa SNV Viʄt Nam, ÿɉͣc bɬt ÿɤu kh͟i xɉ͛ng tͫ nhóm các c͑ vɢn cͧa SNV tʆnh

Quɠng Bình.

Tɞi Sɇn La, chúng tôi xin cɠm ɇn nhͯng nông dân cͧa hai nhóm sɠn xuɢt lúa gi͑ng tɞi hai

xã Chiɾng Sàng và Chiɾng Pɮn cŸng nhɉ các cán b͙ cͧa thu͙c các cɇ quan cɢp tʆnh ÿã cung

cɢp cho chúng tôi nhͯng ý kiɼn ÿóng góp b͕ ích.

Cu͑n tài liʄu huɢn này sɺ thɪt thiɼu sinh ÿ͙ng nɼu không có các bͩc vɺ minh hoɞ cͧa h͍a

sś Lê Chɉɇng ͟ Sɇn La. Vì vɪy, chúng tôi xin ÿɉͣc gͭi t͛i h͍a sś Lê Chɉɇng l͝i cɠm ɇn sâu

sɬc.

Sau cùng, chúng tôi xin chuyʀn l͝i cɠm ɇn trân tr͍ng nhɢt t͛i nhà tài trͣ Cordaid là cɇ quan

ÿã h͗ trͣ kinh phí ÿʀ xây dͱng và cho ra ÿ͝i cu͑n sách này.

Hy v͍ng v͛i sͱ n͗ lͱc cͧa m͍i ngɉ͝i cu͑n sách này sɺ tɞo m͙t cú huých và thͱc sͱ h͗

trͣ nhͯng ngɉ͝i nông dân nghèo s͑ng ͟ vùng cao ÿɞt ÿɉͣc sͱ phát triʀn bɾn vͯng cͧa h͍

thông qua viʄc tiɼp cɪn thʈ trɉ͝ng t͑t hɇn.

Trang 7

M

ͥ

c

ÿích c

ͧa cu

͑n s

͕ tay tra c

ͩu này là gì?

K͹ năng Kinh doanh và Marketing cɇ bɠn

Mͥc ÿích cͧa cu͑n s͕ tay tra cͩu này là gì?

Khoá tɪp huɢn vɾ các k͹ năng Marketing và Kinh doanh cɇ bɠn ÿã ÿɉͣc xây dͱng ÿʀ

giɠi ÿáp m͙t s͑ câu h͏i chính hiʄn nay cͧa nông dân vɾ các hoɞt ÿ͙ng kinh doanh

nông nghiʄp liên quan ÿɼn thʈ trɉ͝ng, giá cɠ, buôn bán và lͣi nhuɪn. Nhóm ÿ͑i tɉͣng

cͧa khoá tɪp huɢn này là các nông dân vùng cao ͟ tʆnh Sɇn La, nɇi SNV thͱc hiʄn chɉɇng

trình Tiɼp cɪn Thʈ trɉ͝ng cho Ngɉ͝i nghèo nhɮm mͥc ÿích cɠi thiʄn sinh kɼ cho các nông

dân này. M͙t phɤn trong n͙i dung cͧa khoá tɪp huɢn này là biên soɞn m͙t cu͑n tài liʄu

hɉ͛ng dɨn ÿʀ làm công cͥ tra cͩu toàn diʄn cho nông dân, trong ÿó nêu tóm tɬt các khái

niʄm kinh doanh cɇ bɠn và các bài tɪp ÿʀ giúp nông dân hiʀu rõ hɇn vɾ nhͯng khái niʄm

kinh doanh ÿó.

Nɼu bɞn là m͙t nông dân nghèo vùng cao thì bɞn có thʀ sͭ dͥng cu͑n s͕ tay tra cͩu này.

Bɞn có thʀ sͭ dͥng cu͑n s͕ tay này làm tài liʄu hɉ͛ng dɨn khi chuɦn bʈ xây dͱng m͙t hoɞt

ÿ͙ng kinh doanh m͛i hoɴc ÿánh giá các kɼt quɠ kinh doanh, ÿɾ xuɢt các giɠi pháp hay

ÿɉa ra nhͯng gͣi ý. Trong các hoɞt ÿ͙ng hàng ngày cͧa bɞn thì dù ít hay nhiɾu bɞn cŸng

ÿã thͱc hiʄn các hoɞt ÿ͙ng kinh doanh r͓i và bɞn cŸng có kiɼn thͩc vɾ nó. Nhͯng thông

tin trong cu͑n tài liɾu này sɺ giúp bɞn cͥ thʀ nhͯng suy nghś cͧa bɞn vɾ kinh doanh và

marketing các sɠn phɦm nông sɠn. Cu͑n s͕ tay này giɠi ÿáp cho bɞn các bɉ͛c cɤn phɠi

thͱc hiʄn ÿʀ thiɼt lɪp, ÿiɾu hành và ÿánh giá m͙t hoɞt ÿ͙ng kinh doanh, kʀ cɠ viʄc xây

dͱng m͙t kɼ hoɞch kinh doanh rõ ràng và ÿɇn giɠn bɮng các công cͥ thͱc tiʂn. Dɉ͛i ÿây

là m͙t s͑ các bɉ͛c chính, kèm theo các ví dͥ chi tiɼt :

• Xác ÿʈnh m͙t ý tɉ͟ng kinh doanh liên quan ÿɼn các k͹ năng cͧa ngɉ͝i thͱc hiʄn và

nhu cɤu cͧa thʈ trɉ͝ng.

• Nghiên cͩu thʈ trɉ͝ng cho ý tɉ͟ng kinh doanh ÿó, chɰng hɞn nhɉ mong ÿͣi cͧa các

khách hàng, sͱ cɞnh tranh và sͱ ÿiɾu chʆnh cho phù hͣp v͛i nhͯng thay ÿ͕i liên tͥc

cͧa thʈ trɉ͝ng

• Tính toán lͣi nhuɪn tiɾm năng theo các k͹ năng và phɉɇng tiʄn sɠn xuɢt sɲn có, kʀ

cɠ theo nhͯng ɉ͛c tính vɾ giá cɠ. Ĉánh giá ý tɉ͟ng kinh doanh bɮng cách xác ÿʈnh

rõ các ÿiʀm mɞnh, ÿiʀm yɼu, cɇ h͙i và thách thͩc.

• M͙t s͑ nhͯng gͣi ý ÿʀ kh͟i sͱ và ÿiɾu hành m͙t hoɞt ÿ͙ng kinh doanh khi bɞn ÿã

sɲn sàng

Cu͑n s͕ tay này chʆ thͱc sͱ t͑t khi ÿɉͣc sͭ dͥng làm tài liʄu hɉ͛ng dɨn cho các hoɞt ÿ͙ng

kh͟i sͱ kinh doanh, trong ÿó cung cɢp cho bɞn nhͯng k͹ năng kinh doanh và marketing

cɇ bɠn nɼu nhɉ bɞn mu͑n nghiên cͩu k͹ lɉ͡ng và tͱ h͍c h͏i. Tuy nhiên, chúng tôi khuyên

bɞn nên sͭ dͥng cu͑n s͕ tay này theo nhóm, trong ÿó có m͙t cán b͙ làm nhiʄm vͥ hɉ͛ng

dɨn, trͣ giúp. Cán b͙ hɉ͛ng dɨn này sɺ ÿɉͣc phát m͙t cu͑n tài liʄu tɪp huɢn, biên soɞn

riêng cho các cán b͙ phát triʀn ÿʀ t͕ chͩc và tiɼn hành hoɞt ÿ͙ng ÿào tɞo ÿó.

M͗i phɤn trong cu͑n s͕ tay tra cͩu này ÿɾu ÿɉa ra nhͯng khái niʄm cɇ bɠn, kèm theo các

bài tɪp thͱc hành và nhͯng ví dͥ minh hoɞ ÿʀ bɞn có thʀ tͱ h͍c và tra cͩu nhanh bɮng các

phɤn tóm tɬt ͟ phɤn ÿɤu cͧa m͗i chɉɇng ÿʀ nhɬc lɞi nhͯng ý chính.