KT tiền lương và các khoản trích theo lương tại cty Tư vấn XD và phát triển NT

Häc viÖn tµi chÝnh

Chuyªn ®Ò thùc tËp

Lêi nãi ®Çu

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc ta hiÖn nay, c¸c

tæ chøc kinh tÕ, doanh nghiÖp cã quyÒn tæ chøc vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n

xuÊt kinh doanh cña m×nh mét c¸ch ®éc lËp tù chñ theo qui ®Þnh cña ph¸p

luËt. Hä ph¶i tù h¹ch to¸n vµ ®¶m b¶o doanh nghiÖp m×nh ho¹t ®éng cã lîi

nhuËn, vµ ph¸t triÓn lîi nhuËn ®ã, tõ ®ã n©ng cao lîi Ých cña doanh nghiÖp,

cña ngêi lao ®éng. §èi víi nh©n viªn, tiÒn l¬ng lµ kho¶n thï lao cña m×nh sÏ

nhËn ®îc sau thêi gian lµm viÖc t¹i c«ng ty. Cßn ®èi víi c«ng ty ®©y lµ mét

phÇn chi phÝ bá ra ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc. Mét c«ng ty sÏ ho¹t

®éng vµ cã kÕt qu¶ tèt khi kÕt hîp hµi hoµ hai vÊn ®Ò nµy.

Do vËy, viÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý

quan träng cña doanh nghiÖp. H¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ vÒ lao ®éng cã ý

nghÜa c¬ së, c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ sè lîng, thêi gian lao ®éng vµ

x¸c ®Þnh kÕt qu¶ lao ®éng. Qua ®ã nhµ qu¶n trÞ qu¶n lý ®îc chi phÝ tiÒn l¬ng

trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. MÆt kh¸c c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vÒ lao ®éng

còng gióp viÖc x¸c ®Þnh nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi nhµ níc. §ång

thêi nhµ níc còng ra nhiÒu quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn viÖc tr¶ l¬ng vµ c¸c chÕ

®é tÝnh l¬ng cho ngêi lao ®éng. Trong thùc tÕ, mçi doanh nghiÖp cã ®Æc thï

s¶n xuÊt vµ lao ®éng riªng, cho nªn c¸ch thøc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c

kho¶n trÝch theo l¬ng ë mçi doanh nghiÖp còng sÏ cã sù kh¸c nhau. Tõ sù

kh¸c nhau nµy mµ cã sù kh¸c biÖt trong kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña

m×nh.

Tõ nhËn thøc nh vËy nªn trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty T vÊn

X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n em ®· chän ®Ò tµi Hoµn thiÖn tæ chøc “

c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng ty T vÊn X©y

dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®Ó nghiªn cøu thùc tÕ vµ viÕt thµnh chuyªn ”

®Ò nµy. Víi nh÷ng hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ vµ thêi gian thùc tÕ qu¸ ng¾n ngñi,

víi sù gióp ®ì cña l·nh ®¹o C«ng ty vµ c¸c anh chÞ em trong phßng kÕ to¸n

1

Häc viÖn tµi chÝnh

Chuyªn ®Ò thùc tËp

C«ng ty, em hy väng sÏ n¾m b¾t ®îc phÇn nµo vÒ sù hiÓu biÕt ®èi víi lÜnh vùc

kÕ to¸n tiÒn l¬ng trong C«ng ty.

Bµi viÕt ®îc chia lµm 3 ch¬ng:

Ch¬ng 1: C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch

theo l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo

l¬ng t¹i C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n.

Ch¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng

vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng

th«n.

Bµi viÕt nµy ®· ®îc hoµn thµnh víi sù tËn t×nh híng dÉn, gióp ®ì cña

ThÇy gi¸o V¨n B¸ Thanh vµ c¸c anh chÞ t¹i phßng kÕ to¸n cña C«ng ty T vÊn

X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n.

Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n!

2

Häc viÖn tµi chÝnh

Chuyªn ®Ò thùc tËp

Ch ¬ng 1

C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ

c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong c¸c doanh

nghiÖp s¶n xuÊt.

1.1 - Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c

kho¶n trÝch theo l¬ng.

1.1.1. TiÒn l ¬ng:

1.1.1.1. Kh¸i niªm:

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ sù ho¹t ®éng cña thÞ trêng søc lao ®éng (hay

cßn gäi lµ thÞ trêng lao ®éng), søc lao ®éng lµ hµng ho¸, do vËy tiÒn l¬ng lµ gi¸

c¶ cña søc lao ®éng. Khi ph©n tÝch nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa, n¬i mµ c¸c quan

hÖ thÞ truêng thèng trÞ mäi quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c. C¸c M¸c viÕt “ tiÒn

c«ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña søc lao ®éng mµ chØ lµ h×nh th¸i c¶i

trang cña gi¶ trÞ hay gi¸ c¶ søc lao ®éng”

TiÒn l¬ng ph¶n ¸nh nhiÒu quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c nhau. TiÒn l¬ng tr￾íc hÕt lµ sè tiÒn mµ nguêi sö dông lao ®éng (ngêi mua søc lao ®éng) tr¶ cho

nguêi lao ®éng ( ngêi b¸n søc lao ®éng). §ã lµ quan hÖ kinh tÕ cña tiÒn l¬ng.

MÆt kh¸c, do tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña hµng ho¸ søc lao ®éng mµ tiÒn l¬ng kh«ng

chØ ®¬n thuÇn lµ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ cßn lµ vÊn ®Ò x· héi rÊt quan träng, liªn

quan ®Õn ®êi sèng vµ trËt tù x· héi. §ã lµ quan hÖ x· héi

Trong qu¸ ttr×nh ho¹t ®éng, nhÊt lµ trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®èi víi

c¸c chñ doanh nghiÖp tiÒn l¬ng lµ mét phÇn chi phÝ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt

kinh doanh. V× vËy, tiÒn l¬ng lu«n lu«n ®îc tÝnh to¸n qu¶n lý chÆt chÏ. §èi víi

ngêi lao ®éng, tiÒn l¬ng lµ thu nhËp tõ qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä phÇn thu nhËp

chñ yÕu víi ®¹i ®a sè lao ®éng trong x· héi cã ¶nh hëng ®Õn møc sèng cña hä.

PhÊn ®Êu n©ng cao tiÒn l¬ng lµ môc ®Ých hÕt th¶y cña ngêi lao ®éng. Môc ®Ých

3

Häc viÖn tµi chÝnh

Chuyªn ®Ò thùc tËp

nµy t¹o ®éng lùc ®Ó ngêi lao ®éng ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ kh¼ n¨ng lao ®éng cña

m×nh.

Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn nh ë níc ta hiÖn

nay, ph¹m trï tiÒn l¬ng ®îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng thµnh phÇn kinh tÕ

+ Trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc vµ khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp (khu

vùc lao ®éng ®îc nhµ níc tr¶ l¬ng), tiÒn l¬ng lµ sè tiÒn mµ c¸c doanh nghiÖp

quèc doanh, c¸c c¬ quan, tæ chøc cña nhµ níc tr¶ cho ngêi lao ®éng theo c¬ chÕ

chÝnh s¸ch cña nhµ níc vµ ®îc thÓ hiÖn trong hÖ thèng thang l¬ng, b¶ng l¬ng do

nhµ níc qui ®Þnh.

+ Trong thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, tiÒn l¬ng chôi sù t¸c ®éng

chi phèi rÊt lín cña thÞ trêng vµ thÞ trêng søc lao ®éng. TiÒn l¬ng khu vùc nµy

dï vÉn n»m trong khu«n khæ ph¸p luËt vµ theo nh÷ng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ

vµ lµ nh÷ng giao dÞch trùc tiÕp gi÷a chñ vµ thî, nh÷ng “mÆc c¶” cô thÓ gi÷a mét

bªn lµm thuª vµ mét bªn ®i thuª. Nh÷ng hîp ®ång lao ®éng nµy t¸c ®éng trùc

tiÕp ®Õn ph¬ng thøc tr¶ c«ng.

§øng trªn ph¹m vi toµn x· héi, tiÒn l¬ng ®îc xem xÐt vµ ®Æt trong quan hÖ

vÒ ph©n phèi thu nhËp, quan hÖ s¶n xuÊt tiªu dïng, quan hÖ trao ®æi. Do vËy

chÝnh s¸h tiÒn l¬ng thu nhËp lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò quan t©m cña mäi quèc gia.

Chóng ta cÇn ph©n biÖt gi÷a hai kh¸i niÖm cña tiÒn l¬ng:

+TiÒn l¬ng danh nghÜa: lµ sè tiÒn mµ ngêi sö dông lao ®éng tr¶ cho ngêi

lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo n¨ng xuÊt lao ®éng,

phô thuéc vµo tr×nh ®é, kinh nghiÖm lµm viÖc . . .ngay trong qu¸ tr×nh lao ®éng.

+ TiÒn l¬ng thùc tÕ: §îc hiÓu lµ sè lîng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c

lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ ngêi lao ®éng ®îc hëng l¬ng vµ cã thÓ mua ®îc b»ng

tiÒn l¬ng thùc tÕ ®ã.

1.1.1.2. Vai trß chøc n¨ng cña tiÒn l ¬ng:

+ Chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng:

Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng ®îc thùc hiÖn bëi viÖc tr¶ c«ng cho ng￾êi lao ®éng th«ng qua l¬ng. B¶n chÊt cña søc lao ®éng lµ s¶n phÈm lÞch sö lu«n

®îc hoµn thiÖn vµ n©ng cao nhê thêng xuyªn ®îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn, cßn

b¶n chÊt cña t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng lµ cã ®îc mét tiÒn l¬ng sinh ho¹t nhÊt

4

Häc viÖn tµi chÝnh

Chuyªn ®Ò thùc tËp

®Þnh ®Ó hä cã thÓ duy tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng míi (nu«i dìng, gi¸o dôc

thÕ hÖ sau), tÝch luü kinh nghiÖm vµ n©ng cao tr×nh ®é, hoµn thiÖn kü n¨ng lao

®éng.

+ Chøc n¨ng lµ c«ng cô qu¶n lý cña doanh nghiÖp:

Môc ®Ých cuèi cïng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ lµ lîi nhuËn cao nhÊt. §Ó ®¹t ®îc

môc tiªu ®ã hä ph¶i biÕt kÕt hîp nhÞp nhµng vµ qu¶n lý mét c¸ch cã nghÖ thuËt

c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Ngêi sö dông lao ®éng cã thÓ tiÕn hµnh

kiÓm tra gi¸m s¸t, theo dâi ngêi lao ®éng lµm viÖc theo kÕ ho¹ch, tæ chøc cña

m×nh th«ng qua viÖc chi tr¶ l¬ng cho hä, ph¶i ®¶m b¶o chi phÝ mµ m×nh bá ra

ph¶i ®em l¹i kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Qua ®ã nguêi sö dông lao ®éng sÏ

qu¶n lý chÆt chÏ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng cña m×nh ®Ó tr¶ c«ng xøng

®¸ng cho ngêi lao ®éng.

+ Chøc n¨ng kÝch thÝch lao ®éng ( ®ßn bÈy kinh tÕ):

Víi mét møc l¬ng tho¶ ®¸ng sÏ lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn

t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng. Khi ®îc tr¶ c«ng xøng ®¸ng ngêi lao ®éng sÏ say mª,

tÝch cùc lµm viÖc, ph¸t huy tinh thÇn lµm viÖc s¸ng t¹o, hä sÏ g¾n bã chÆt chÏ

tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi lîi Ých cña doanh nghiÖp. Do vËy, tiÒn lu¬ng lµ mét

c«ng cô khuyÕn khÝch vËt chÊt, kÝch thÝch ngêi lao ®éng lµm viÖc thùc sù cã

hiÖu qu¶ cao.

1.1.1.3. Quü tiÒn l ¬ng:

Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé tiÒn l¬ng mµ doanh nghiÖp tr¶

cho tÊt c¶ lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý. Thµnh phÇn quü tiÒn l¬ng bao

gåm nhiÒu kho¶n nh l¬ng thêi gian (th¸ng, ngµy, giê), l¬ng s¶n phÈm, phô cÊp

(chøc vô, ®¾t ®á, khu vùc. . .), tiÒn thëng trong s¶n xuÊt.Quü tiÒn l¬ng(hay tiÒn

c«ng) bao gåm nhiÒu lo¹i, tuy nhiªn vÒ h¹ch to¸n cã thÓ chia thµnh tiÒn l¬ng lao

®éng trùc tiÕp vµ tiÒn l¬ng lao ®éng gi¸n tiÕp, trong ®ã chi tiÕt theo tiÒn l¬ng

chÝnh vµ tiÒn l¬ng phô.

1.1.2. C¸c kho¶n trÝch theo l ¬ng:

1.1.2.1. B¶o hiÓm x· héi:

1.1.2.1.1. Kh¸i niÖm:

5