kinh tế nhà nước trong nền KTTT định hướng XHCN.DOC

LỜI MỞ ĐẦU

Trong nền kinh tế Việt Nam hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương

xây dựng một nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần có sự quản lý của nhà

nước theo định hướng XHCN. Đó là một chủ trương đúng đắn và phù hợp

với quy luật phát triển khách quan, bởi thông qua chủ trương này một nền

kinh tế mới được mở ra,các thành kinh tế mới hình thành được lập ra từ chính

nguồn vốn trước đây nằm phân tán trong các tầng lớp dân cư,do đó mà huy

động được tối đa của cải vật chất trong xã hội để xây dựng đất nước. Từ khi

có chính sách đổi mới (1986) đến nay, các thành phần kinh tế đã đóng góp

nhất định của mình vào xây dựng vào nền kinh tế quốc dân, thúc đẩy sự phát

triển của đất nước,qua so sánh giữa hai thời kỳ kinh tế (Kinh tế cũ kế hoạch

hoá tập trung và kinh tế hàng hóa) ta thấy một bước phát triển vượt bậc của

nền kinh tế nước ta .

Chúng ta biết rằng trong mỗi chế độ xã hội cần có một thành phần kinh tế

giữ vai trò chủ đạo, có nghĩa là trong mỗi chế độ XHCN cần có một thành

phần kinh tế giữ vai trò chủ đạo, dẫn dắt các thành phần kinh tế khác đi theo

một định hướng xã hội nhất định. Ngay từ đầu lập nước, đảng ta đã xác định

đưa nước Việt Nam tiến lên chủ nghĩa xã hội, mà cơ sở hình thành nên

CNXH đó chính là chế độ công hữu về tư liệu sản suất (TLSX), tức là TLSX

thuộc sở hữu toàn dân. Kinh tế nhà nước (KTNN) là thành phần kinh tế được

hình thành trên hình thức sở hữu toàn dân vì vậy một tất yếu khách quan là

KTNN phải là thành phần kinh tế nắm vai trò chủ đạo nhằm hướng toàn bộ

nền kinh tế đi theo định hướng XHCN.

Đảng và nhà nước ta đã xác định rằng thời kỳ quá độ lên CNXH đòi hỏi

một thời gian rất lâu dài và sẽ gặp nhiều khó khăn thách thức đặc biệt Việt

Nam lại đi lên từ chế độ phong kiến bỏ qua chế độ TBCN. Ta biết rằng

“chính trị là tập trung của kinh tế”, do đó kinh tế là con đường để hình thành

một thể chế chính trị. Ta định hướng xây dựng CNXH thì phải phát triển

thành phần kinh tế nhà nước thật vững chắc ,làm sao để nó thể hiện vai trò

chủ đạo của KTNN, nắm được quy luật vận động khách quan của kinh tế để

từ đó có cách tác động để KTNN thể hiện được vai trò trọng yếu của nó, để

đất nước ta đi đúng theo định hướng đã chọn.

Trang 1

Việc nhiên cứu (NC), tìm hiểu rồi đến nắm bắt bản chất cũng như vai trò

của KTNN sẽ giúp mỗi chúng ta thấy được tầm quan trọng, tính thiết yếu phải

phát triển KTNN ở nước ta hiện nay nhận thức được những đường lối, chính

sách phát triển mà đảng và chính phủ đưa ra nhằm cải tổ và xây dựng nền

kinh tế XHCN tiến kịp với thế giới, nhưng cũng đồng thời thôi thúc mỗi

chúng ta cần phải góp sức mình vào công cuộc đất nước bằng cách dựa trên

những gì mà ta đã đạt được và chưa làm được để đưa ra những giải pháp kiến

nghị hữu ích cho việc đưa KTNN lên nắm vai trò chủ đạo cũng là để xây

dựng nền kinh tế nước nhà ổn định, phát triển và bền vững.Chính vì vậy mà

em chọn đề tài “ kinh tế nhà nước trong nền KTTT định hướng XHCN”.

Tiểu luận của em sẽ đi sâu vào NC về một số vấn đề sau:

Phần I: Khát quát về một số vấn đề lý luận về KTNN, vai trò chủ đạo

của KTNN, giải thích vì sao sự hình thành KTNN là một tất yếu và sự cần

thiết của vai trò chủ đạo của KTNN trong chế độ của chúng ta hiện nay.

Phần II: Thực trạng về vấn đề đưa KTNN giữ vai trò chủ đạo trong nền

kinh tế ở nước ta hiện nay đã đạt được thành quả gì và còn những tồn tại, yếu

kém nào cần khắc phục - nguyên nhân của thực đó.

Phần III: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát huy những gì đã đạt

được ,khắc phục những hạn chế ,thiếu sót trong việc đưa KTNN lên nắm vai

trò chủ đạo trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Do trình độ hiểu biết và lý luận còn rẩt hạn chế , nên tiểu luận của em còn

rất nhiều hạn chế và thiếu sót. Em rất mong nhận được sự thông cảm cùng

những ý kiến đóng góp để mỗi chúng ta sẽ được nâng cao hơn tầm nhận thức

hiểu biết nhằm phục vụ tốt hơn cho sự nghiệp đổi mới và phát triển kinh tế xã

hội của đất nước.

.

Trang 2

NỘI DUNG

I. Một số vấn đề lý luận về KTNN:

1. Một số khái quát chung về KTNN:

1.1. Khái niệm chung về thành phần KTNN:

Để hiểu đầy đủ về thành phần KTNN, trước hết ta phải tìm hiểu thành

phần kinh tế nhà nước là gì và thành phần KTNN xuất hiện ở nước ta khi nào.

Là một nước đi sau trong tiến trình xây dựng CNXH, chúng ta được học

hỏi rất nhiều kinh nghiệm từ những nước đi trước mà tiên phong là Nga (Liên

Xô cũ). Từ luận điển Lenin về nền kinh tế trong thời kỳ quá độ - đó phải là

nền kinh tế nhiều thành phần. Đảng và nhà nước ta đã áp dụng vào thực tiển ở

nước ta và đưa ra chủ trương xây dựng một nền kinh tế đa phần mang tính đặc

trưng của thời kỳ giao thời giữa kinh tế TBCN và XHCN.

Trước hết ta hiểu thế nào là một thành phần kinh tế? Thành phần kinh tế

hay đơn vị kinh tế hay đơn vị kinh tế cơ sở của nền kinh tế quốc dân là một

kiểu tổ chức kinh tế dựa trên một hình thức sở hữu nhất định có quan hệ quản

lý và quan hệ phân phối riêng của nó. Trong nền kinh tế nước ta có ba hình

thức sở hữu cơ bản là: Sở hữu nhà nước, sở hữu tập thể và sở hữu tư nhân. Từ

đó mà hình thành nên các thành phần kinh tế khác nhau.

Thành phần KTNN đã xuất hiện như thế nào trong nền kinh tế Việt Nam?

Ta sẽ trở lại từ những ngày đầu giai cấp vô sản giành được chính quyền và bắt

tay vào xã hội mới với một nền kinh tế mới. Đảng ta đã lãnh đạo nhân xây

dựng đất nước theo con đường XHCN, thực hiện mục tiêu “Dân giàu nước

mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh”. Để xây dựng nền chính trị

XHCN thì đòi hỏi phải có nền kinh tế đặc trưng cho hình thái chính trị ấy -

một nền kinh tế có thành phần chính hình thành trên chế độ công hữu. Trong

lúc bấy giờ, nền kinh tế Việt Nam dựa trên chế độ tư hữu, đó là sở hữu tư

nhân của những người sản xuất nhỏ và sở hữu tư nhân của CNTB. Đối với

hình thức này, Nhà nước đã tiến hành cải tổ, sắp xếp để phát triển thành phần

kinh tế cá thể tiểu thủ công nghiệp và thành phần kinh tế tư bản tư nhân - là

đại diện của quan hệ sản xuất cũ CNTB. Vậy để xây dựng một nền kinh tế

Trang 3