Kinh nghiệm xây dựng luật giáo dục của một số nước trên thế giới

nghiªn cøu - trao ®æi

t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 13

* Vụ pháp chế

Bộ giáo dục và đào tạo

Ths. Lª ThÞ Kim Dung *

ghị quyết của Quốc hội số 27/2008/QH12

ngày 15/11/2008 về Chương trình xây

dựng luật, pháp lệnh năm 2009 và bổ sung

Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của

Quốc hội nhiệm kì khoá XII (2007 - 2011)

đã đưa việc xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung

một số điều của Luật giáo dục vào Chương

trình xây dựng luật và dự kiến thông qua vào

tháng 10/2009.

Việc tìm hiểu kinh nghiệm xây dựng luật

giáo dục của một số nước trên thế giới là

việc làm cần thiết trong quá trình soạn thảo,

xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều

của Luật giáo dục Việt Nam. Bài viết này

giới thiệu Luật giáo dục của Vương quốc Bỉ,

Nhật Bản, Mỹ, Thái Lan và Liên bang Nga.

Vương quốc Bỉ là nước nhỏ nhưng có

nhiều thành tựu về giáo dục và kinh nghiệm

quản lí nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh

vực giáo dục. Quốc gia này là một trong số ít

các nước còn duy trì chế độ quân chủ lập

hiến ở châu Âu. Hiện nay, Bỉ là nước có nền

kinh tế và đời sống khá cao. Chính phủ Bỉ có

truyền thống quan tâm đến nền giáo dục

nâng cao dân trí và đào tạo nhân lực. Bỉ là

một trong những nơi có nhiều trường đại học

uy tín ở châu Âu. Giáo dục ở Bỉ là bắt buộc

và miễn phí trong 12 năm đầu. Bỉ có hệ

thống những đạo luật về giáo dục, trong đó

bao gồm các luật chuyên ngành điều chỉnh

những đối tượng, cấp, bậc học cụ thể. Bao

gồm: Luật về bảo vệ những học vị cấp cao

ngày 11/9/1933), Luật bắt buộc sinh viên các

trường đại học quốc gia, các cơ sở giáo dục

cao đẳng quốc gia tương đương với các

trường đại học về việc khám sức khoẻ để

phát hiện bệnh lây ngày 31/12/1949, Luật về

giáo dục nghệ thuật ngày 14/5/1955, Luật về

giáo dục sư phạm phối hợp ngày 30/4/1957,

Luật về giáo dục kĩ thuật phối hợp ngày

30/4/1957, Luật về giáo dục trung học phối

hợp ngày 30/4/1957, Luật về giáo dục tiểu

học phối hợp ngày 20/8/1957, Luật về chế

độ ngôn ngữ trong giáo dục ngày 30/7/1963,

Luật về kiểm tra sức khoẻ trong các nhà

trường ngày 21/3/1964… Trong các luật chuyên

ngành cụ thể này quy định các đối tượng

được điều chỉnh theo từng nội dung và phạm

vi áp dụng của luật. Ví dụ: Luật về bảo vệ

những học vị cấp cao, quy định cụ thể những

học vị hàn lâm và tốt nghiệp đại học, thời

gian đào tạo và được cấp các văn bằng, công

nhận các học vị tương ứng tại Điều 1 như

sau: “Không người nào được chấp nhận để

thi học vị phó tiến sĩ nếu người ấy không có

một trong những điều kiện được luật phối

hợp này quy định về dự thi tốt nghiệp phó

tiến sĩ về triết học và văn, phó tiến sĩ khoa

học, phó tiến sĩ về khoa học tự nhiên và y

học, phó tiến sĩ kĩ sư dân sự, hay phó tiến sĩ

kĩ sư về nông học; nhà vua quyết định một

N