Kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng - chính nhánh Hồ Chí Minh: Khóa luận đại học chuyên ngành kế toán - kiểm toán / Trần Mỹ Nghi; Nguyễn Thị Kim Phụng người hướng dẫn khoa học

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------

TRẦN MỸ NGHI

KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG CHO VAY ĐỐI

VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN

HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THỊNH

VƢỢNG – CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN-KIỂM TOÁN

MÃ SỐ: 7340301

TP HỒ CHÍ MINH, THÁNG 04 NĂM 2021

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------

TRẦN MỸ NGHI

KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG CHO VAY ĐỐI

VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN

HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THỊNH

VƢỢNG – CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN-KIỂM TOÁN

MÃ SỐ: 7340301

GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN:

TS. NGUYỄN THỊ KIM PHỤNG

TP HỒ CHÍ MINH, THÁNG 04 NĂM 2021

TÓM TẮT

As countries become more and more proactive and actively integrating into

the world, banks play an important role in the current economy. It is the currency

connection between domestic and foreign trade transactions. However, the more the

network of banks expands and develops, the more risks and errors occur are

inevitable. Therefore, banks need to build a good and complete internal control

system, operating in parallel with capital mobilization and lending services to help

banks manage their use of resources appropriately reasonable, correct, bring the

highest performance and minimize the risk.

In addition to capital mobilization, lending is the key activity that brings a

large source of income for the bank besides other credit activities such as guarantee,

discount, factoring and financial leasing. Lending is a form of bringing idle capital

into the market to help the economy to develop and bring profits to the bank at the

same time. However, with the borrowing needs of the economy today, lending

contains more risks. Therefore, banks have to promote the establishment of the

internal control system more closely to limit the mistakes that can happen to banks,

borrowers and the economy.

In order to improve and further develop the network of banks, Vietnam

Prosperity Joint Stock Commercial Bank (VPBank) is focusing on investing in a

tight internal control system from head office to branches and banking transaction

office, especially in lending.

Therefore, during my internship at VPBank - Ho Chi Minh (HCM) branch , I

had the opportunity to access the internal control system of small and middle

corporate loan operations. From there, I was able to compare the theory learned at

the school and the actual experience at the bank in order to assess how capable I

was. Thus, I chose the topic: “Internal control of loan operations for corporate

customers at Vietnam Prosperity Commercial Joint Stock Bank - HCM branch" to

do graduate thesis.

The subject has used some research methods such as visual method, method of

collecting and synthesizing, method of studying materials, surveying, statistics and

analysis to focus on researching current situation of Internal Control of Corporate

Banking loans of Vietnam Prosperity Commercial Joint Stock Bank. - HCM branch

from 2017 to 2019. This thesis also systematized the theoretical basis of Corporate

banking loans and internal control system and inquiries real situation in internal

control of loan operations for corporate customers at Vietnam Prosperity

Commercial Joint Stock Bank. - HCM branch. Since then, evaluation and solutions

to improve the internal control system for loan operations to corporate customers at

Vietnam Prosperity Commercial Joint Stock Bank. - HCM branch. This thesis

includes 4 chapters: Chapter one is about the research topic overview, chapter two

will explain the fundamental theories of Commercial banks, lending activities to

corporate customers at commercial banks and the internal control system of lending

to corporate customers at Commercial Banks, chapter three clarify the current status

of internal control system on lending to corporate customers at Vietnam Prosperity

Commercial Joint Stock Bank. - HCM branch and the final chapter will give some

solutions to improve the internal control system on lending to corporate customers

at Vietnam Prosperity Commercial Joint Stock Bank. - HCM branch.

Chapter 1 presents an overview of the object, objectives, methods, scope of

the study, structure of the whole thesis and the most important part is the overview

of related topics that have been researched before. Thus, this chapter helps the

reader to have a preliminary view of the entire content that the thesis focuses on,

then will clarify each specific issue in next chapters.

Internal control of lending activities to corporate customers is always a

concern of all commercial banks because it contributes to improving the efficiency

of the bank's business operations. Chapter 2 gives an overview of the theoretical

basis of commercial banks, operations in the business loan process and the internal

control work at commercial banks in Vietnam. Thereby, we can see how to give

loans to corporate customers, especially better understand the lending process that

takes place at commercial banks and then see the parts that make up the internal

control system associated with the lending process. Besides, we also see the

research sequence that banks have applied to build up a complete internal control

system to limit risks as well as improve efficiency in lending activities. All of this

knowledge is the basis and premise for continuing to study the internal control

situation of loan operations to corporate customers at VPBank - HCM branch.

Through an overview of VPBank as well as the SME center at VPBank -

HCM branch in chapter 3, we also understand the status of the Internal Control of

the loan operations to the corporate customers at the HCM branch. Since then, we

realize that all banks must have specific regulations and processes related to ensure

the effective and strict internal control system in order to achieve the objectives. At

the same time, through the surveys in here, we can also see that the internal control

system for lending activities at the HCM branch is done quite well and ensures the

requirements set by the bank. Some achievements such as: Appropriate

organizational structure; Good ethical standards; Good expertise and extensive

experience; Clear division of responsibilities and authorities; Document making

must comply with regulations; Information and data are highly confidential; Good

quality of supervision;... However, any organization will have some errors and

VPBank cannot avoid this. Many limitations in the internal control system at the

branch such as: Shortages of staff at SME centers frequently occurred; There is still

a defect and inadequacy between the departments performing the lending work

when dealing with a number of related tasks among departments; Management in

HCM banch is not aware of the importance of risk assessment; The steps in the

lending process show that the loan officer was not really doing well and

sufficiently; The quality of information and transmission line in banking operations

is not good; Not detect frauds, potential risks in loans;…

Based on the researched status as well as through the survey on the completion

of internal control for lending activities to the corporate customers in Chapter 3, we

can see that besides the advantages that the internal control system brings, there are

still a number of shortcomings. Thereby, in chapter 4, author proposes some

solution that will partly reduce the risk of occurrence, ensure implementation and

control are more efficient. Some proposed solutions such as: Training more new

business staff and senior business staff; Focusing more on risk assessment;

Improving the quality of control activities; Improving the information￾communication systems and machinery systems at branches; Strengthen risk

monitoring and repair activities.

Increasing the effectiveness of the Internal Control system of loan operations

to the corporate customers, contributing to improving the management efficiency as

well as the efficiency of corporate lending by Vietnam Prosperity Commercial Joint

Stock Bank - Ho Chi Minh branch. The research on internal control activities of

loan operations to enterprise customers and the factors affecting the efficiency and

effectiveness of the internal control system, thereby proposing appropriate solutions

to enhance the effectiveness and efficiency of the internal control system. Internal

control for lending activities to corporate customers of Vietnam Prosperty Joint –

Stock Commercial Joint Stock Bank - HCM branch is an urgent requirement and

also the main target of this study. Hopefully, these measures will initially help the

internal control activities at VPBank - HCM branch become more complete,

contributing to reduce errors in lending activities to corporate customers at banks.

Khi các quốc gia ngày càng chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, NH đóng

vai trò quan trọng trong nền kinh tế hiện nay. Nó là sự kết nối tiền tệ giữa các giao

dịch thƣơng mại trong nƣớc và nƣớc ngoài. Bên cạnh hoạt động huy động vốn, hoạt

động cho vay là hoạt động chủ đạo mang lại nguồn thu lớn cho ngân hàng bên cạnh

các hoạt động tín dụng khác. Cho vay là hình thức đƣa vốn nhàn rỗi vào thị trƣờng

nhằm giúp nền kinh tế phát triển đồng thời mang lại lợi nhuận cho ngân hàng. Tuy

nhiên, mạng lƣới ngân hàng càng mở rộng và với nhu cầu vay của nền kinh tế hiện

nay thì rủi ro, sai sót xảy ra là điều khó tránh khỏi. Vì vậy, các ngân hàng cần phải

xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ tốt và hoàn thiện, hoạt động song song với

các dịch vụ huy động vốn và cho vay nhằm giúp ngân hàng quản lý việc sử dụng

các nguồn lực một cách hợp lý, đúng đắn, mang lại hiệu quả hoạt động cao nhất và

giảm thiểu rủi ro.

Nhằm hoàn thiện và phát triển hơn nữa mạng lƣới ngân hàng, Ngân hàng

TMCP Việt Nam Thịnh Vƣợng (VPBank) đang tập trung đầu tƣ hệ thống kiểm soát

nội bộ chặt chẽ từ trụ sở chính đến các chi nhánh, phòng giao dịch ngân hàng, đặc

biệt là trong lĩnh vực cho vay.

Vì vậy, trong thời gian thực tập tại VPBank - chi nhánh Hồ Chí Minh (HCM),

tôi đã có cơ hội tiếp cận với hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay của các

doanh nghiệp vừa và nhỏ. Từ đó, tôi có thể so sánh lý thuyết đƣợc học tại trƣờng và

kinh nghiệm thực tế tại ngân hàng để đánh giá năng lực của mình. Vì vậy, tôi đã

chọn đề tài: “Kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại

Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vƣợng - chi nhánh TP.HCM” để làm luận văn

tốt nghiệp.

Đề tài đã sử dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu nhƣ phƣơng pháp trực

quan, phƣơng pháp thu thập và tổng hợp, phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu, khảo sát,

thống kê và phân tích để tập trung nghiên cứu thực trạng công tác Kiểm soát nội bộ

cho vay Khách hàng Doanh nghiệp của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vƣợng -

Chi nhánh HCM giai đoạn 2017 - 2019. Luận văn cũng đã hệ thống hóa cơ sở lý

luận về cho vay khách hàng doanh nghiệp và hệ thống kiểm soát nội bộ và tìm hiểu

thực trạng công tác kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp

tại Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vƣợng. - Chi nhánh HCM. Từ đó đánh giá

và đƣa ra giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ đối với hoạt động cho vay

khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vƣợng. - Chi

nhánh HCM. Khóa luận này bao gồm 4 chƣơng: Chƣơng một trình bày tổng quan

về đề tài nghiên cứu, chƣơng hai trình bày những lý thuyết nền tảng về Ngân hàng

thƣơng mại, hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng thƣơng mại

và hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân

hàng thƣơng mại, chƣơng ba làm rõ thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ về cho

vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vƣợng. - Chi

nhánh HCM và chƣơng cuối cùng sẽ đƣa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện hệ

thống kiểm soát nội bộ về hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại Ngân

hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vƣợng. - Chi nhánh HCM.

Chƣơng 1 trình bày tổng quan về đối tƣợng, mục tiêu, phƣơng pháp, phạm vi

nghiên cứu, cấu trúc của toàn bộ luận án và phần quan trọng nhất là tổng quan về

các chủ đề liên quan đã đƣợc nghiên cứu trƣớc đó. Nhƣ vậy, chƣơng này giúp ngƣời

đọc có cái nhìn sơ bộ về toàn bộ nội dung mà luận văn tập trung, sau đó sẽ làm rõ

từng vấn đề cụ thể trong các chƣơng tiếp theo.

Kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp luôn là vấn đề

đƣợc tất cả các ngân hàng thƣơng mại quan tâm vì nó góp phần nâng cao hiệu quả

hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Chƣơng 2 giới thiệu tổng quan về cơ sở lý

luận về ngân hàng thƣơng mại, các nghiệp vụ trong quy trình cho vay kinh doanh và

công tác kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng thƣơng mại ở Việt Nam. Qua đó thấy

đƣợc cách thức cho vay khách hàng doanh nghiệp, đặc biệt hiểu rõ hơn về quy trình

cho vay diễn ra tại Ngân hàng thƣơng mại từ đó thấy đƣợc các bộ phận cấu thành

nên hệ thống kiểm soát nội bộ gắn liền với quy trình cho vay. Bên cạnh đó, chúng

tôi cũng nhận thấy trình tự nghiên cứu mà các ngân hàng đã áp dụng để xây dựng hệ

thống kiểm soát nội bộ hoàn chỉnh nhằm hạn chế rủi ro cũng nhƣ nâng cao hiệu quả

trong hoạt động cho vay. Tất cả những kiến thức này là cơ sở, tiền đề để tiếp tục

nghiên cứu tình hình kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp

tại VPBank - chi nhánh Hồ Chí Minh.

Qua phần tổng quan về VPBank cũng nhƣ trung tâm SME tại VPBank - chi

nhánh HCM ở chƣơng 3, chúng ta cũng hiểu đƣợc thực trạng của công tác Kiểm

soát nội bộ hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại chi nhánh HCM. Từ đó,

chúng tôi nhận thấy rằng tất cả các ngân hàng đều phải có những quy định, quy

trình cụ thể liên quan đến việc đảm bảo hệ thống kiểm soát nội bộ hữu hiệu và chặt

chẽ nhằm đạt đƣợc các mục tiêu đề ra. Đồng thời, qua khảo sát tại đây, chúng ta

cũng có thể thấy rằng hệ thống kiểm soát nội bộ đối với hoạt động cho vay tại chi

nhánh HCM đƣợc thực hiện khá tốt và đảm bảo các yêu cầu của ngân hàng đề ra.

Một số thành tựu đạt đƣợc nhƣ: Cơ cấu tổ chức phù hợp; Chuẩn mực đạo đức tốt;

Chuyên môn giỏi và kinh nghiệm dày dặn; Phân công trách nhiệm và quyền hạn rõ

ràng; Việc lập hồ sơ phải đúng quy định; Thông tin và dữ liệu có tính bảo mật cao;

Chất lƣợng giám sát tốt; ... Tuy nhiên, tổ chức nào cũng sẽ có một số sai sót và

VPBank không tránh khỏi điều này. Hệ thống kiểm soát nội bộ tại Chi nhánh còn

nhiều hạn chế nhƣ: Tình trạng thiếu nhân sự tại các trung tâm SME thƣờng xuyên

xảy ra; Giữa các bộ phận thực hiện công tác cho vay khi giải quyết một số công việc

có liên quan giữa các bộ phận vẫn còn tồn tại, bất cập; Ban lãnh đạo tại HCM chƣa

nhận thức đƣợc tầm quan trọng của việc đánh giá rủi ro; Các bƣớc trong quy trình

cho vay cho thấy cán bộ cho vay chƣa thực sự làm tốt và đầy đủ; Chất lƣợng thông

tin và đƣờng truyền trong hoạt động ngân hàng chƣa tốt; Không phát hiện các gian

lận, rủi ro tiềm ẩn trong khoản vay;…

Dựa trên thực trạng đã nghiên cứu cũng nhƣ qua khảo sát tình hình hoàn thiện

công tác kiểm soát nội bộ đối với hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp tại

Chƣơng 3, chúng ta có thể thấy bên cạnh những ƣu điểm mà hệ thống kiểm soát nội

bộ mang lại vẫn còn một số tồn tại. Qua đó, trong chƣơng 4, tác giả đề xuất một số

giải pháp nhằm giảm thiểu phần nào rủi ro xảy ra, đảm bảo việc thực hiện và kiểm

soát đƣợc hữu hiệu hơn. Một số giải pháp đƣợc đề xuất nhƣ: Đào tạo thêm nhân

viên kinh doanh mới và nhân viên kinh doanh cấp cao; Tập trung hơn vào đánh giá

rủi ro; Nâng cao chất lƣợng kiểm soát; Cải tiến hệ thống thông tin liên lạc và hệ

thống máy móc tại các chi nhánh; Tăng cƣờng các hoạt động giám sát.

Tăng cƣờng hiệu lực của hệ thống Kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay khách

hàng doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý cũng nhƣ hiệu quả cho vay

doanh nghiệp của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vƣợng - Chi

nhánh Hồ Chí Minh. Nghiên cứu hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay

khách hàng doanh nghiệp và các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu lực, hiệu quả của hệ

thống kiểm soát nội bộ, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu

lực, hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ. Kiểm soát nội bộ đối với hoạt động cho

vay khách hàng doanh nghiệp của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Nam Thịnh

Vƣợng - Chi nhánh TP.HCM là một yêu cầu cấp thiết và cũng là mục tiêu chính của

nghiên cứu này. Hy vọng những biện pháp này bƣớc đầu sẽ giúp hệ thống kiểm soát

nội bộ tại VPBank - Chi nhánh Hồ Chí Minh trở nên hoàn thiện hơn, góp phần giảm

thiểu sai sót trong quy trình cho vay khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng.