Khuyến cáo về dự phòng bệnh lý tim mạch trong thực hành lâm sàng (bản tóm tắt)

36

www.vnha.org.vn

Vietnam National Heart Association

HỘI TIM MẠCH HỌC VIỆT NAM

HỘI TIM MẠCH HỌC VIỆT NAM

KHUYẾN CÁO

VỀ DỰ PHÒNG BỆNH LÝ TIM MẠCH

TRONG THỰC HÀNH LÂM SÀNG

(TÓM TẮT)

2022

PHÂN LOẠI CÁC KHUYẾN CÁO

Định nghĩa Chữ sử dụng

Loại I Chứng cứ và/hoặc đồng thuận

chung đồng ý điều trị hay thủ thuật

ích lợi, hữu ích, hiệu quả.

Khuyến cáo

Loại II Chứng cứ đối nghịch và/hoặc quan điểm khác biệt về

sử dụng, hiệu quả đối với điều trị hoặc thủ thuật.

Loại IIa Chứng cứ/quan điểm ủng hộ về sử

dụng/hiệu quả.

Nên cân nhắc/

xem xét

Loại IIb Hữu ích/hiệu quả ít có qua chứng

cứ/quan điểm.

Có thể cân

nhắc/xem xét

Loại III Chứng cứ hoặc đồng thuận không

thấy hữu ích/hiệu quả; vài trường

hợp có thể có hại.

Không khuyến

cáo

CÁC MỨC CHỨNG CỨ

Mức chứng cứ A Dữ liệu từ nhiều nghiên cứu lâm sàng ngẫu

nhiên hoặc phân tích tổng hợp.

Mức chứng cứ B Dữ liệu từ một nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên

hoặc các nghiên cứu lớn không ngẫu nhiên.

Mức chứng cứ C Đồng thuận của chuyên gia và/hoặc các nghiên

cứu nhỏ.

1

BẢN TÓM TẮT

KHUYẾN CÁO CỦA HỘI TIM MẠCH HỌC

VIỆT NAM VỀ DỰ PHÒNG BỆNH LÝ TIM MẠCH

TRONG THỰC HÀNH LÂM SÀNG (2022)

Trưởng ban:

GS.TS. Nguyễn Lân Việt

Đồng trưởng ban:

PGS.TS. Phạm Mạnh Hùng, PGS.TS. Vũ Điện Biên

Tham gia biên soạn:

GS.TS. Đặng Vạn Phước

GS.TS. Huỳnh Văn Minh

PGS.TS. Châu Ngọc Hoa

GS.TS. Trương Quang Bình

GS.TS. Hoàng Văn Minh

PGS.TS. Nguyễn Ngọc Quang

PGS.TS. Hồ Thị Kim Thanh

PGS.TS. Nguyễn Văn Trí

PGS.TS. Nguyễn Thị Bạch Yến

PGS.TS. Trần Đắc Phu

GS.TS. Phan Trọng Lân

PGS.TS. Lương Ngọc Khuê

TS. Phan Đình Phong

ThS. Văn Đức Hạnh

ThS. Dương Ngọc Long

Ban thư ký:

PGS.TS. Nguyễn Ngọc Quang, ThS. Văn Đức Hạnh, ThS. Hoàng Phi Điệp,

ThS. Võ Duy Văn, ThS. Bùi Anh Thông, ThS. Nguyễn Thiện Toàn

2

Trang

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 4

1. MỞ ĐẦU 7

2. YẾU TỐ NGUY CƠ TIM MẠCH VÀ BỆNH CẢNH làm

tăng nguy cơ tim mạch

9

2.1. Các yếu tố nguy cơ tim mạch 9

2.1.1. Các yếu tố nguy cơ tim mạch truyền thống 9

2.1.2. Các yếu tố nguy cơ tim mạch mới (yếu tố nguy cơ

tim mạch bổ sung)

9

2.2. Các bệnh cảnh lâm sàng làm tăng nguy cơ mắc bệnh

tim mạch

11

3. PHÂN TẦNG NGUY CƠ TIM MẠCH 14

3.1. Các bước kiểm soát yếu tố nguy cơ tim mạch 17

3.2. Phân tầng nguy cơ tim mạch người có biểu hiện bề

ngoài khỏe mạnh (người khoẻ mạnh)

18

3.3. Phân tầng nguy cơ tim mạch và điều trị yếu tố nguy cơ

ở người bệnh mắc bệnh tim mạch do xơ vữa.

22

3.4. Phân tầng nguy cơ tim mạch và điều trị yếu tố nguy cơ

ở người bệnh đái tháo đường

23

3.5. Trao đổi/thảo luận với người bệnh về nguy cơ bệnh

tim mạch

27

4. DỰ PHÒNG NGUY CƠ TIM MẠCH Ở MỨC ĐỘ CÁ THỂ 27

4.1. Mục tiêu can thiệp ở các đối tượng cụ thể 27

4.2. Các biện pháp can thiệp nhằm vào lối sống 31

4.2.1. Thể dục và các hoạt động thể chất 31

4.2.2. Dinh dưỡng và đồ uống có cồn 33

4.2.3. Trọng lượng cơ thể 34

4.3. Chăm sóc sức khỏe tâm thần và can thiệp tâm lý xã hội. 35

4.4. Cai hút thuốc 36

MỤC LỤC

3

Trang

4.5. Lipid máu 36

4.5.1. Các chiến lược để kiểm soát Cholesterol

Lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL-C)

37

4.5.2. Các chiến lược để kiểm soát Triglyceride máu 39

4.5.3. Điều trị rối loạn lipid máu ở một số đối tượng

đặc biệt

40

4.6. Tăng huyết áp 42

4.7. Đái tháo đường 46

4.8. Liệu pháp chống huyết khối 48

4.9. Liệu pháp chống viêm 49

4.10. Phục hồi chức năng tim mạch và chương trình dự

phòng tim mạch

50

5. DỰ PHÒNG TIM MẠCH Ở MỘT SỐ BỆNH LÝ

THƯỜNG GẶP

50

5.1. Bệnh động mạch vành 50

5.2. Suy tim 52

5.3. Bệnh lý mạch máu não 56

5.4. Bệnh động mạch chi dưới 57

5.5. Bệnh thận mạn tính 58

5.6. Rung nhĩ 58

6. CÁC CHÍNH SÁCH CAN THIỆP CỘNG ĐỒNG 59

6.1. Các biện pháp can thiệp tại cộng đồng 59

6.1.1. Hoạt động thể lực 60

6.1.2. Chế độ ăn 62

6.1.3. Hút thuốc lá 64

6.1.4. Uống rượu 67

6.2. Các chính sách can thiệp vào ô nhiễm môi trường 68

4

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết

tắt Tiếng Anh Tiếng Việt

ABI Ankle-brachial index Chỉ số cổ chân cánh tay

ACC American College of Cardiology Hội Tim mạch học Hoa Kỳ

ACS Acute Coronary Syndrome Hội chứng Động mạch vành cấp

ADA American Diabetes Association Hiệp hội Đái tháo đường Hoa

Kỳ

AHA American Heart Association Hiệp hội Tim Hoa Kỳ

ARNI Angiotensin Receptor Neprilysin

Inhibitor

Ức chế thụ thể Neprilysin

Angiotensin

ASCVD Atherosclerotic Cardiovascular

Disease

Bệnh tim mạch xơ vữa

BMI Body Mass Index Chỉ số khối cơ thể

BNP B-type Natriuretic Peptide Peptide lợi niệu type B

BTM - Bệnh tim mạch

BTMXV - Bệnh tim mạch xơ vữa

CABG Coronary-Artery-Bypass-Grafting Mổ bắc cầu chủ vành

CAD Coronary Artery Disease Bệnh động mạch vành

CAC Coronary Artery Calcium Vôi hóa động mạch vành

CCTA Coronary Computed

Tomography Angiography

Chụp cắt lớp vi tính động mạch

vành

CKC - Chẹn kênh Canxi

CKD Chronic kidney disease Bệnh thận mạn tính

COPD Chronic Obstructive Pulmonary

Disease

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

CRP C-Reactive Protein Protein phản ứng C

CTTA - Chẹn thụ thể angiotensin

CVD Cardiovascular Disease Bệnh tim mạch

ĐMV - Động mạch vành

ĐTĐ - Đái tháo đường

5

Từ viết

tắt Tiếng Anh Tiếng Việt

ECG Electrocardiogram Điện tâm đồ

EF Ejection Fraction Phân suất tống máu

eGFR Estimated glomerular filtration

rate

Độ lọc cầu thận ước tính

ESC European Society of Cardiology Hiệp hội Tim châu Âu

ESH European Society of

Hypertension

Hiệp hội tăng huyết áp châu Âu

FEV Forced Expiratory Volume Lưu lượng khí thở ra gắng sức

HA - Huyết áp

HALT - Huyết áp liên tục

HATN - Huyết áp tại nhà

HATT - Huyết áp tâm thu

HATTr - Huyết áp tâm trương

HDL-C High-Density Lipoprotein

Cholesterol

Lipoprotein Cholesterol tỷ trọng

cao

HFrEF Heart failure with reduced

ejection fraction

Suy tim với phân suất tống máu

giảm

HFpEF Heart failure with preserved

ejection fraction

Suy tim với phân suất tống máu

bảo tồn

ICD Implantable cardioverter

defibrillator

Máy phá rung tự động

IMT Intima-media thickness Độ dày lớp trung nội mạc

LEAD Lower extremity arterial disease Bệnh động mạch chi dưới

LDL-C Low density lipoprotein

cholesterol

Lipoprotein cholesterol tỷ trọng

thấp

LVEF Left Ventricular Ejection Fraction Phân suất tống máu thất trái

MACE Major Adverse Cardiovascular

Events

Các biến cố tim mạch chính

MRA Mineralocorticoid receptor

antagonists

Đối kháng thụ thể

mineralocorticoid