Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Khúc hát I sẹ của dân tộc Pà Thẻn
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Nguyin Thj Digu Linh vd Dtg Tap chi KHOA HQC & CONG NGHE 126(12): 141 -145
KHUC HAT I SE CUA DAN TQC PA THEN
Nguyen Thi Digu Linh , Hoang Thj Au
Trudng Dgi hgc Khoa hoc ~ DH Thai Nguyen
TOM TAT
/ se la dan ca cua dan tgc Pa Then - tflc ngudi thupc nhom ngon ngu Mflng - Dao hien sflng chii
ygu tgi vung mil Dong Bdc Viet Nam. Khuc hdt I se the hien ro tam tinh va tri tue cua igudi Pa
Then, va dn chiia trong no n6t van hfla ddc sdc ciia tflc ngudi nay, I se la loi hat dfli dap dcTi thuan,
khong sir dung vij dieu hay nhac cu, nhung vo cung thu hiit ngudi nghe rihd npi dung tneu dat
phong phu va tinh cam tg nhj, chan thdnh cua ngudi Pa Then Trong khiic hat 1 se, ta nhan thay
blrc tranh sinh dflng ve ddi sflng sinh hogt va tam hfln ma ddc bigt la tinh ygu dfli lira cila tflc ngudi
Pa Then.
Til- khfla, 1 se, Pd Then, ddn ca Pd Then, hue tranh sinh hoat, linh yiu ddi lira
Trong ddi sdng sinh hoat van hda tinh than
ciia ngudi Viet Nam, dan ca la mdt hinh thii'c
dien xudng lau ddi. Dd la su cgng hudng nhip
nhang giiia am nhac va ngdn tir. Nd phong
phil, da dang, bien tau phu hpp vdi ngD canh
cung nhu tam tu, tinh cam ma con ngudi
mudn bieu dgt. Mdi dan tdc cd mdt ian dieu
dan ca rieng, Iam nen ban sdc van hda dan tdc
ay, Neu ngudi San Diu cd dieu hat Spong cd,
ngudi Tay cd dieu Lugn, Cpi, ngudi Cao Lan
CO dieu hat Sinh ca, thi ngudi Pa Then cd
khiic hat I se,
Dan tpc Pa Then sdng tap trung d hai khu vuc
chinh la Tuyen Quang va Ha Giang d viing
Ddng Bdc Viet Nam. Cimg vdi ngudi Dao,
ngudi Mdng, ngudi Cao Lan, each day
khoang 200 - 300 ndm, ngudi Pa Then da
thien dl tir Trung Quoc sang Viet Nam
Nhirng gia tri van hda truyen thdng da quyen
hda vdi nin van hda ban dia, lam nen gia trj
van hda vd ciing dgc sac ciia dan tpc Pa Then
d Viet Nam. Va I se - khiic hat dan ca ciia
dan tgc Pa Then - bao ttgn tam tinh va tri tue
ciia tdc ngudi nay,
Nhirng khiic hat I se vira Id biic tranh sinh
hoat chan thuc, sinh ddng, vira la khiic hat
tinh yeu thiiy chung, dam tham cua ngudi Pa
Then. Nhiing cau hat mdc mgc ay cudn hiit
ngudi nghe nhd nhifng net dgc sac ve nghe
thuat tren cac phuong dien the tho, biiu
' Tel 0983 016779
tuong, va nghe thugt tu tir. (j pham vi bai viet
nay, chiing tdi chi tap trung tim hieu ngi dung
trii tinh ciia I se.
KHAI NIEM I SE
I se la dan ca cua dan tpc Pa Then vdi dac
trung la ldi ddi dap don dieu khdng su dung
nhac cu, vii dieu, cac cii chi dieu bd di kem,
ket hpp ngdn tii' phong phii, the hien rd net
ddi sdng sinh hogt va tinh thdn ciia ngudi Pd
Then, I se la mdt net van hda truyln thdng
dac sac, tham dam gia tn nghe thuat va nhan
vdn cua dan tdc Pa Then.
Ve su ra ddi ciia 1 se, cho tdi nay day van cdn
la mpt an sd, bdi khdng cd mgt cdng trinh nao
gidi thuyet ve dieu nay, va ciing bdi chi'nh
ngudi Pa Then cung khdng nhd rd ngudn gdc
ciia I se, chi biet nhu'ng khiic dan ca nay da cd
tir lau ddi. I se dupc cat len trong lao ddng de
xua tan met nhpc, cdt len khi nhirng trai tim
thdn thiic nhjp dap yeu thuang, va dugc cat
len khi con ngudi Pa Then - vdn lang le va
hay ben len - khao khat dupc giai bay nghT
suy va xiic cam cua minh, I se chinh la cai ndi
chat chira nhiing ldp van hda duoc lang dpng
va bdi dap qua ljch sir, la lich sir ddi sdng va
tam hdn dan tpc Pa Then,
I SE - BUC TRANH SINH HOAT CUA
NGU'6l PA THEN
Cudc sdng lao dpng ciia dan tdc Pa Then hien
len trong I se chii yeu qua khiic hat ve mudi
hai thdng. Nd gan iiln vdi chu trinh lao dgng,
141