Khảo sát quá trình nhuộm vải Polyester với dịch chiết từ vỏ măng cụt

249

KHẢO SÁT QUÁ TRÌNH NHUỘM VẢI POLYESTER VỚI DỊCH CHIẾT

TỪ VỎ MĂNG CỤT

Hoàng Minh Sơn(1), Trần Quốc Lợi

(1), Phạm Thị Hồng Phượng

(2)

(1)Đại học Hữu cơ 3, Khoa Công nghệ Hóa học, Trường Đại học Công nghiệp Tp.HCM

(3)Trung tâm Công nghệ Hóa học, Trường Đại học Công nghiệp Tp.HCM

TÓM TẮT

Măng cụt là loại cây ăn quả có giá trị cao và khả năng nhuộm màu từ dịch chiết của

vỏ quả măng cụt cũng rất lớn; đặc biệt là đối với vải polyester, một loại vải tương đối khó

nhuộm. Đề tài này khảo sát ảnh hưởng của pH 5 và pH 5.5 với sự có mặt của các muối kim

loại như CuSO4, Na2SO4, Al2SO4 và Ca(OH)2 lên cường độ màu của vải polyester nhuộm

bằng dịch chiết từ vỏ quả măng cụt; dịch vỏ măng cụt được chiết bằng dung môi là etanol.

Kết quả cường độ màu của vải sau nhuộm và độ bền màu với giặt rất tốt.

ABSTRACT

Mangosteen is a fruit tree species of high valueand dyeing with mangosteen pericarp

extract is very large; especially withpolyester fabric that dyeing is difficult. In the subject,

investigate the influence of pH5 and pH5.5with metal salts CuSO4, Na2SO4, Al2SO4và

Ca(OH)2to the colour strength of polyester textile materials have been dyed with aqueous

extract of mangosteen pericarp that were extracted with a ethanol solution. The colour

strength and the washing fastness properties have been found to be very good in dyed

samples.

Keywords: natural dye, mangosteen, polyester, mordant

1. GIỚI THIỆU

Hiện nay, thuốc nhuộm được sử dụng nhiều trên thế giới và tại Việt Nam là thuốc

nhuộm tổng hợp. Nhưng thuốc nhuộm tổng hợp đang gặp rất nhiều vấn đề về môi trường và

sức khỏe người sử dụng nên xu hướng chung của thế giới là quay lại sử dụng thuốc nhuộm tự

nhiên. Ngoài các loại thuốc nhuộm tự nhiên đã được sử dụng như mặc nưa, chàm, nhựa cánh

kiến… người ta đã còn sử dụng dịch chiết từ vỏ măng cụt.

Măng cụt được trồng khá nhiều tại vùng Đông Nam Bộ nói riêng và khu vực Đông Nam

Á nói chung, nên có nguồn nguyên liệu dồi dào và phong phú. Hơn nữa, việc khai thác măng

cụt để làm thuốc nhuộm chỉ tận dụng phần vỏ nên mang lại giá trị kinh tế cao. Các nghiên cứu

về khả năng nhuộm của vỏ măng cụt đã được công bố khá nhiều tại các nước như Thái Lan và

Ấn Độ, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề còn chưa rõ. Qua nghiên cứu này sẽ phần nào làm rõ

thêm về khả năng nhuộm màu của vỏ măng cụt đối với vải polyester.

2. NGUYÊN LIỆU VÀ QUÁ TRÌNH THỰC NGHIỆM

2.1.Nguyên liệu

2.1.1.Quy trình thu mua măng cụt

Vào những vụ mùa măng cụt (tháng 3-7 âm lịch), nguồn nguyên liệu chính là trong

nước: