Khảo Sát Đánh Giá Các Cải Tiến Công Nghệ Tẩy Trắng Bột Giấy Sunphat Tại Nhà Máy Giấy Bãi Bằng Giai Đoạn 2002 2007

1

Lời cảm ơn

Nhân dịp hoàn thành khoá luận tốt nghiệp cho tôi được bày tỏ long biết

cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo TS. Lê Quang Diễn người đã tận tình hướng dẫn

giúp đỡ tôi rất nhiều trong khi làm khoá luận.

Qua đây cũng cho tôi gửi lời cảm ơn đến tất cả các thầy, cô trong bộ môn

Chế biến lâm sản nói chung và các thầy cô giáo Trường Đại học Lâm nghiệp

nói riêng đã giảng dạy truyền đạt cho tôi những kiến thức bổ ích, quý báu trong

suốt quá trình tôi học tập tại trường. Bên cạnh đó là các cô chú cán bộ công

nhân viên nhà máy giấy Bãi Bằng đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong đợt thực tập

vừa qua.

Cuối cùng tôi xin trân thành cảm ơn đến bạn bè đồng nghiệp và người

thân đã ủng hộ, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình qua.

Xin trân thành cảm ơn!

Hà Tây, ngày 05 tháng 05 năm 2008

Sinh viên thực hiện

Phạm Văn Ba

2

MỤC LỤC

Mục Nội dung Trang

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

Phần 1 KHÁI QUÁT VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 3

1.1 Mục tiêu nghiên cứu 3

1.2 Phương pháp nghiên cứu 3

1.3 Đối tượng nghiên cứu 3

1.4 Nội dung nghiên cứu 3

1.5 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 4

Phần 2

CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TẨY TRẮNG BỘT

GIẤY 5

2.1 Các nguyên lý cơ bản 5

2.2 Mục địch và nhiệm vụ tẩy trắng 5

2.3 Tẩy trắng bột hoá 6

2.3.1 Các chất tẩy 6

2.3.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tẩy trắng 7

2.4 Các công đoạn chủ yếu của tẩy trắng bột hoá 7

2.4.1 Tách loại lignin bằng oxi trong môi trường kiềm 7

2.4.2 Tẩy trắng bằng clo 8

2.4.3 Tẩy trắng bằng hydroperoxit 8

2.4.4 Tẩy trắng bằng hypoclorit 8

2.5 Các tiêu chí đánh giá chất lượng bột chưa tẩy trắng

và bột tẩy trắng

9

2.6 Các tiêu chí đánh giá một chu trình tẩy trắng 9

Phần 3

KẾT QUẢ KHẢO SÁT QUÁ TRÌNH TẨY

TRẮNG BỘT SUNPHAT TẠI NHÀ MÁY GIẤY

BÃI BẰNG

10

3

3.1 Thông tin chung về nhà máy giấy Bãi Bằng 10

3.1.1 Lịch sử phát triển của nhà máy giấy Bãi Bằng 10

3.1.2 Nguyên liệu sản xuất, sản phẩm của nhà máy 11

3.1.3 Công nghệ sản xuất 11

3.2 Quy trình tẩy trắng bột giấy của nhà máy trước năm

2002

11

3.2.1 Sơ đồ khối quá trình tẩy trắng 12

3.2.2 Khái quát chung 13

3.2.3 Sơ đồ chi tiết quá trình tẩy trắng 14

3.2.4 Thuyết minh tóm tắt sơ đồ công nghệ 15

3.3 Thực trạng tẩy trắng bột giấy của nhà máy hiện nay 17

3.3.1 Sơ lược về nấu bột sunphat 17

3.3.2 Quy cách chất lượng bột chưa tẩy trắng 18

3.3.3 Quy cách chất lượng bột tẩy trắng 18

3.3.4 Công dụng của bột tẩy trắng 18

3.3.5 Quy trình công nghệ tẩy trắng bột sunphat 19

3.3.6 Các thiết bị công nghệ chính và phân bố thiết bị trong

phân xưởng

30

3.3.7 Cung ứng hóa chất cho quá trình tẩy trắng tại nhà

máy

33

3.3.8 Các chất thải sản xuất và vấn đề xử lý 33

3.3.9 Quy trình sử dụng nước sản xuất 34

Phần 4

ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TẨY TRẮNG VÀ CÁC

CẢI TIẾN CÔNG NGHỆ GIAI ĐOẠN 2002-2007 37

4.1 Công nghệ tẩy trắng bột giấy trước năm 2002 37

4.2 Công nghệ tẩy trắng bột giấy hiện tại 38

4.3 Đánh giá 38

4.3.1 Đánh giá chung về quy trình tẩy trắng hiện nay 38

4.3.2 Đánh giá việc sử dụng nguyên vật liệu hóa chất, xử

4

lý và tái sử dụng chất thải. 42

4.4 Các cải tiến về công nghệ 43

Phần 5 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT CẢI TIẾN CÔNG

NGHỆ SẢN XUẤT 45

5.1 Kết luận 45

5.2 Kiến nghị và đề xuất cải tiến công nghệ 45

5

ĐẶT VẤN ĐỀ

Ngành giấy có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Ngày nay

giấy được sử dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực đời sống con người, ở một góc

độ nào đó mức sử dụng giấy có thể coi là chỉ số nền văn minh nhân loại.

Cuối thế kỷ XX trên thế giới có khoảng gần 5900 nhà máy, xí nghiệp sản

xuất các bán thành phẩm xơ sợi với tổng công suất gần 220 triệu tấn/năm, 8830

nhà máy sản xuất giấy và cactong các loại, tổng công suất 350 triệu tấn/năm,

hàng ngàn doanh nghiệp, cơ sở sản xuất vừa và nhỏ đáp ứng nhu cầu ngày càng

tăng của nhân loại về giấy và các sản phẩm giấy. Các trọng điểm của công

nghiệp giấy chủ yếu phân bố tại các vùng như sau: Vùng Bắc Mỹ, Bắc Âu,

Đông Âu, Nam Á, Trung Quốc và Nhật Bản.

Ở Việt Nam giấy xuất hiện cách đây hơn 1000 năm. Những sản phẩm giấy

ban đầu chỉ phục vụ một số nhu cầu sinh hoạt của con người. Cùng với sự phát

triển của xã hội việc sản xuất giấy dưới nhiều hình thức khác nhau cũng phát

triển.

Sau cách mạng tháng tám ngành giấy nước ta có nhiều chuyển biến mới

bằng việc xây dựng một loạt nhà máy vừa và nhỏ. Sự ra đời của nhà máy giấy

Bãi Bằng (1982) trong thời kì đổi mới có thể coi là bước ngoặt mới trong sự

nghiệp phát triển của ngành giấy Việt Nam.

Những năm gần đây do nhu cầu ngày càng tăng của xã hội về sản phẩm

giấy, ngành giấy lại tiếp tục tạo những bước phát triển mới bằng việc cải tạo

nâng cấp các nhà máy, xí nghiệp cũ, đầu tư xây dựng các nhà máy mới. Chính

vì vậy việc tìm hiểu đánh giá thực trạng của công nghiệp giấy Việt Nam luôn là

công việc cần thiết và quan trọng, giúp hiểu rõ hơn về thực trạng, sự phát triển

của ngành, đồng thời sẽ cung cấp những thông tin quan trọng trong việc cân

đối, hoạch định phát triển ngành trong thời gian tới.

Nhà máy giấy Bãi Bằng (Tổng Công ty giấy Việt Nam) là nhà máy duy

nhất ở nước ta sản xuất bột giấy sunphat tẩy trắng. Tuy bột sunphat chỉ chiếm

trên 15% tổng sản lượng bột giấy trong cả nước, song nhà máy giấy Bãi Bằng