Khả năng áp dụng nguyên tắc Taylor trong điều hành chính sách tiền tệ ở Việt Nam

HOAT ODNU NUAN HANI] I nunu uunu ^

T

rong qua trinh thifc thi chinh

sach tl^n te (CSTT), Ngan hang

Trung uang (NHTW) c6 the can

nhac liJa chpn dieu hanh chinh s^ch

linh hoat hoac di^u hanh theo quy

tic. Oieu hinh linh hoat co nghia 1^

tuy theo dieu kien thiic te tai tC/ng

thcti diem, NHTW co the ra cac quyet

dinh phu hop nham dat duac muc

tieu, trong khi dieu hanh theo quy

tac la NHTW phii tuan thu cac quy

tac dl^u hanh da dUdc de ra tU trU6c

Cac nh^ nghien cUu da chi ra rSng,

vl^c thuc thi CSTT theo quy tac dem

iai nhieu Uu diem hon so vdi CSTT

dang tuy nghi hay linh hoat. ThUc thi

CSTT theo quy tSc se di m bao dUdc

su thong nhat trong dieu hanh hon

va gidp giim thieu nhUng bien dong

trong sin luong, lam phat; duy tri

ky vpng d mUc vUa phai. Tuy nhien,

phuong phip nay cung t6n tai mot

s6 han che, trong d6, nhupc diem Idn

nhat 1^ chinh sach nay kh6ng hieu

qua trong dieu ki^n nen kinh te co

nhUng bi^n dpng Idn nhu cac cu soc

hoac khOng hoing.

Nhu vay, c6 the thay, viec ra quylt

dinh trong dieu hanh CSTT cua

NHTW lien quan den viec can nhic

lua chpn dieu hanh chinh sach linh

hoat hay dilu hanh theo quy tSc.

Tuan thu nguyen tac 6 mUc do nao va

de kh6ng gian cho tinh linh hoat din

dau la phu hpp luon la cau h6i dat

ra vdi cac nha lap chinh sach. Vdi xu

the minh bach hoa va giii trinh cao

trong cac quyet dinh chmh sach dUa

ra, dieu hanh CSTT theo quy ti c ludn

thu hut sU quan tSm cua cac nha lap

chinh sach cung nhu cac nha nghien

cUu kinh tl . Quy tic Taylor - m6t

trong nhu'ng quy tac dua ra each tfnh

toan lai suit trong dieu hanh CSTT

vdi nhUng Uu diem: (i) Ddn gian, de

hieu va de tfnh toan, do vay, giup

NHTW tang cUdng kha nang giii

trinh, gia tang sU minh bach; (ii) Giup

cong chung va nhCfng ngudi tham

gia thi trUdng tai chinh co mot cong

cu Udc iupng de du bao dupc nhCfng

dpng th^i dilu hanh CSTT cua NHTW;

(iii) Tao dieu kien de ngudi d3n hieu

hon ve nhCfng phin Ung chinh sach

cua NHTW, tU do, danh gia dUpc mUc

dd cam kit chinh sach cua NHTW,

nang cao dUOc niem tin cua dan

* Khoa Ngan h^ng - Hoc vi6n Ngan h^ng

KHA NAME AP DUHG NEIIYENTACTAYUIR

TRDNG Diiu HAliH CHINH SACK HEN i f Ol VltT NAM

^ThS, Nguyen Thanh Nhan *

chung vao cac chinh sach; (iv) Cho

phep dilu chinh linh hoat trpng so

cCia sin lupng va lam phat phu hpp

muc tiiu trong tam cua NHTW trong

viic quylt dinh lai suat dieu hanh,...

da danh duoc suchu y cOa nhieu nha

nghiin cUu cung nhU cac NHTW va

dan trd thanh mpt chi bao ddi vdi

viic phSn tich va dilu hanh CSTT d

nhilu quoc gia.

Bai viet tap trung phan tfch cac

nhan to inh hudng tdi hieu qua viec

ap dung nguyin tic Taylor tai Viet

Nam va chi ra kha nang ap dung

nguyen tic nay trong viic xac djnh

lai suat muc tieu dilu hanh CSTT cCia

Ngin hang Nha nUdc (NHNN) Viet

Nam.

1 . Noi dung nguyen tic Taylor

Nam 1993, John B. Taylor, Giao sU

Dai hpc Stanford (My) da tien hanh

nghien cUu thuc nghiim doi vdi

chfnh sach lai suat cda Cue Du trU

Liin bang My (Fed) trong giai doan

1980-1990 va phat hiin ra ring biln

dpng lai suat dieu hanh cCia Fed tuan

thu theo mpt nguyen tic nhat dinh

trong moi tUdng quan vdi lam phat

va tang trudng kinh tl . Taylor da tiln

hanh md rpng nghien cUu va khai

quit hda mau hinh cua lai suat giai

doan do thanh mot nguyen tic dieu

hanh lai suat ciia NHTW va nguyen

tic do dUdc goi la nguyen tic Taylor.

Theo nguyen tac nay, iai suat dieu

hinh can dilu chinh phu hpp vdi thay

ddi cda chinh lich sin lupng (output

gap - chenh lech giUa GDP tiem nang

va GDP thuc te trong mot thdi ky)

va chenh lech lam phat (chinh lich

giUa mdc lam phat thUc t l va mUc

lam phat muc tiiu) trong nen kinh te.

Nguyin tic Taylor dupc mo ta bang

phUOnqtrinhsau:

it = nt+ r' + aiitt - n't) + Y(yt - v!)

Trong do:

it: la lai suat ngan han danh nghia

ma NHTW mudn dat dUdc (lai suat

muc tiiu cua NHTW)

n^: la ty le lam phat thuc te

r": la lai suat thiic can bang

n/: la ty l i lam phat muc tieu

y,: la tang trudng GDP

y,': la tang trUdng GDP tiem nang

a: la tham so phin Ung chinh sich

vdi lam phat (mdc dd nhay cam cda

NHTW trudclam phat)

y: l i tham so phan ung chinh sach

vdi tang trudng (mdc dp nhay cim

cCia NHTW trUdc toe dp tang trUdng

kinh tl)

Nguyen tic Taylor dua ra de xuat

giup NHTW xac dmh lai suat trong

ngan han khi cac dilu kiin kinh te

thay ddi 6i dat dUpc hai myc tiiu la

on dinh kinh te trong ngan han va

kiem soat lam phat trong dai han.

Theo phuong trinh trin, nguyen tac

Taylor chira lai sudt ngdn han muc tieu

duac xac dinh di/a tren casdcdcyeu tS:

(i) Tyle lam phat thi/c teso vdi Igm phdt

muc tieu; (ii) Chinh lech san luang thi/c

teso vdi sdn luang tiem nang va (iii) Lai

sudt thuc can bdng.

Trong phuong trinh tren, a va y di u

dUdng. Viec dat tham so a>0 cd ham

y nlu lam phat tang thi lai suat thuc

can phai tang hay noi each khac, neu

lam phat tang 1 % ddi hdi NHTW phai

tang lai suat danh nghTa len hdn 1%.

Nhuvay, theo nguyen tdc Taylor, chl khi

nao CSTT phdn Ung du manh vdi Igm

phdt thi sU cdn bang cua nen kinh te

mdi ddn duac xdc dinh. Lai suat danh

nghla phii dupe dieu ehinh du Idn v i

it nhat l i bang vdi thay doi trong ty

le lam phat. Dieu hanh chinh sach dl

ngupc vdi nguyen tac Taylor sU can

bang ciia nen kinh te se biln ddng va

khong dat dUdc trang thai can bing

xacd|nh.

Viec sCf dung lai suat thUc te can

bang trong quy ticTaylor nhan manh

vai tro trung tam cua lai suat thuc t l

trong viec xay diing CSTT. Mac du, lai

suat ngan han danh nghTa dupc xac

djnh la cdng cu hoach djnh CSTT, lai

suat thUc te mdi la nhan td thuc sU

anh hudng den cac hoat dpng kinh

TAP CHi NGAN HANG | SO 24 j THANG 12/2015 Q