Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Kết quả điều trị chứng đau cổ cơ năng mạn tính đầu cổ đưa ra trước bằng phục hồi chức năng
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
---–&—---
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020
PHẠM QUỐC VĂN
KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ
CHỨNG ĐAU CỔ CƠ NĂNG MẠN TÍNH
ĐẦU CỔ ĐƯA RA TRƯỚC
BẰNG PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ
.
.
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
---–&—---
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020
PHẠM QUỐC VĂN
KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ
CHỨNG ĐAU CỔ CƠ NĂNG MẠN TÍNH
ĐẦU CỔ ĐƯA RA TRƯỚC
BẰNG PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
CHUYÊN NGÀNH: PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
MÃ SỐ: 62 72 43 01
LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ
HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS.BS. LÊ NGỌC QUYÊN
.
.
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng chúng tôi. Các số liệu
trong luận văn này được ghi nhận, nhập liệu và phân tích một cách trung thực. Các
số liệu và kết quả nêu trong luận văn chưa từng được công bố trong bất cứ công
trình nào khác.
Các trích dẫn và tham khảo đều có dẫn chứng rõ ràng.
TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2020
Tác giả
.
.
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TĂT.................................................................................... i
DANH MỤC ĐỐI CHIẾU ANH VIỆT.................................................................. ii
DANH MỤC BẢNG................................................................................................ iii
DANH MỤC HÌNH...................................................................................................v
DANH MỤC SƠ ĐỒ............................................................................................... vi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ.......................................................................................... vii
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .....................................................................................3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU..................................................................4
1.1 GIẢI PHẪU VÙNG ĐẦU CỔ..............................................................................4
1.1.1 Hệ xương – khớp............................................................................................4
1.1.2 Hệ cơ..............................................................................................................6
1.2 SINH CƠ HỌC .....................................................................................................8
1.2.1 Cử động trong mặt phẳng đứng dọc..............................................................8
1.2.2 Cử động trong mặt phẳng ngang...................................................................9
1.2.3 Cử động trong mặt phẳng trán ....................................................................10
1.3 BỆNH HỌC VÀ CHẨN ĐOÁN.........................................................................10
1.3.1 Đau cổ cơ năng............................................................................................10
1.3.2 Tư thế đầu cổ đưa ra trước..........................................................................14
1.4 ĐIỀU TRỊ PHCN ................................................................................................18
1.4.1 Tác nhân vật lý.............................................................................................19
1.4.2 Kĩ thuật nén ép thiếu máu cục bộ ................................................................19
1.4.3 Vận động trị liệu ..........................................................................................19
1.4.4 Điều chỉnh thói quen sinh hoạt và làm việc.................................................21
1.5 VÀI NÉT LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU ĐIỀU TRỊ PHCN ....................................22
1.5.1 Trong nước...................................................................................................22
1.5.2 Ngoài nước...................................................................................................22
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................24
2.1 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ............................................................................24
.
.
2.1.1 Tiêu chuẩn chọn vào....................................................................................24
2.1.2 Tiêu chuẩn loại trừ ......................................................................................24
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................................24
2.2.1 Thiết kế nghiên cứu......................................................................................24
2.2.2 Công cụ nghiên cứu .....................................................................................25
2.2.3 Các bước tiến hành......................................................................................26
2.3 LIỆT KÊ VÀ ĐỊNH NGHĨA BIẾN SỐ..............................................................45
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................49
3.1 DỊCH TỄ .............................................................................................................50
3.1.1 Tuổi ..............................................................................................................50
3.1.2 Giới tính .......................................................................................................51
3.1.3 Nghề nghiệp .................................................................................................51
3.1.4 Đặc điểm sinh hoạt ......................................................................................52
3.2 ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG TRƯỚC ĐIỀU TRỊ ..................................................53
3.2.1 Đau...............................................................................................................53
3.2.2 Tầm vận động vùng cổ.................................................................................57
3.2.3 Tình trạng co thắt cơ vùng cổ......................................................................58
3.2.4 Chức năng vùng cổ ......................................................................................58
3.2.5 Tư thế đầu cổ đưa ra trước..........................................................................60
3.2.6 Xquang cột sống cổ......................................................................................63
3.3 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG........................65
3.3.1 Đau...............................................................................................................65
3.3.2 Tầm vận động vùng cổ.................................................................................66
3.3.3 Tình trạng co thắt cơ ...................................................................................67
3.3.4 Chức năng vùng cổ ......................................................................................68
3.3.5 Tư thế đầu cổ đưa ra trước..........................................................................69
3.3.6 Biến chứng điều trị ......................................................................................70
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ......................................................................................72
4.1 DỊCH TỄ .............................................................................................................72
4.1.1 Tuổi ..............................................................................................................72
4.1.2 Giới tính .......................................................................................................72
.
.
4.1.3 Nghề nghiệp và đặc điểm sinh hoạt.............................................................73
4.2 ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG TRƯỚC ĐIỀU TRỊ ..................................................74
4.2.1 Đau...............................................................................................................74
4.2.2 Co thắt cơ và điểm đau cân cơ ....................................................................76
4.2.3 Tầm vận động vùng cổ.................................................................................77
4.2.4 Chức năng vùng cổ ......................................................................................78
4.2.5 Tư thế đầu cổ đưa ra trước..........................................................................79
4.3 KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHCN..............................................................................82
4.3.1 Đau...............................................................................................................82
4.3.2 Co thắt cơ và điểm đau cân cơ ....................................................................84
4.3.3 Tầm vận động vùng cổ.................................................................................86
4.3.4 Chức năng vùng cổ ......................................................................................86
4.3.5 Tư thế đầu cổ đưa ra trước..........................................................................87
4.3.6 Tuân thủ điều trị ..........................................................................................89
4.3.7 Biến chứng ...................................................................................................90
KẾT LUẬN..............................................................................................................92
TÍNH ỨNG DỤNG CỦA ĐỀ TÀI
HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
.
.
i
DANH MỤC TỪ VIẾT TĂT
TÊN VIẾT TẮT TÊN ĐẦY ĐỦ
PHCN Phục hồi chức năng
TTĐCĐRT Tư thế đầu cổ đưa ra trước
cm Đơn vị xen-ti-mét
CVA Craniovertebral angle
mm Đơn vị mi-li-mét
N Đơn vị Newton
NDI Neck Disability Index
S-LANSS The Self-Administered Leeds
Assessment of Neuropathic
Symptoms and Signs
TCYTTG Tổ chức Y tế thế giới
VAS Visual Analog Scale
.
.
ii
DANH MỤC ĐỐI CHIẾU ANH VIỆT
TÊN TIẾNG VIỆT TÊN TIẾNG ANH
Bài tập co cơ đẳng trường vùng cổ Cervical isometric exercises
Bài tập cơ gấp cổ sâu Deep flexors exercises
Cử động đưa cổ ra sau Cervical retraction
Cử động đưa cổ ra trước Cervical protraction
Đau cổ cơ năng Non – specific neck pain
Điểm đau cân cơ Trigger point
Góc đầu cổ Craniovertebral angle
Hiệp hội Quốc tế nghiên cứu về đau International Association for the
Study of Pain
Kĩ thuật nén ép thiếu máu cục bộ Ischemic compress therapy
Nghiệm pháp dạng vai Shoulder abduction test
Nghiệm pháp kéo cổ Cervical distraction test
Số năm sống giảm chức năng Years live with disability
Thang điểm đánh giá đau bằng số Visual Analog Scale
Thang điểm giới hạn chức năng
vùng cổ
Neck Disability Index
Thang điểm tự đánh giá triệu chứng
và dấu hiệu do nguyên nhân thần
kinh
The Self-Administered Leeds
Assessment of Neuropathic
Symptoms and Signs
Tổ chức gánh nặng bệnh tật toàn cầu Global Burnden of Disease
Trục trọng lực Line of gravity
Tư thế đầu cổ đưa ra trước Forward head posture
Vận động trị liệu Therapeutic Exercises
.
.
iii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1: Đặc điểm tuổi của dân số nghiên cứu.......................................................50
Bảng 3.2: Đặc điểm nghề nghiệp của dân số nghiên cứu .........................................51
Bảng 3.3: Sử dụng điện thoại thông minh ở dân số nghiên cứu ...............................52
Bảng 3.4: Thời gian sử dụng điện thoại thông minh mỗi ngày của dân số nghiên cứu
...................................................................................................................................52
Bảng 3.5: Sử dụng máy tính ở dân số nghiên cứu ....................................................52
Bảng 3.6: Thời gian sử dụng máy tính hằng ngày của dân số nghiên cứu ...............52
Bảng 3.7: Thời gian tập thể dục – thể thao hằng ngày của dân số nghiên cứu.........53
Bảng 3.8: Đánh giá điểm đau VAS trước điều trị.....................................................53
Bảng 3.9: Thời gian đau cổ ......................................................................................54
Bảng 3.10: Điểm đau VAS ở từng nhóm thời gian đau cổ .......................................55
Bảng 3.11: Mối tương quan giữa thời gian sử dụng điện thoại và mức độ đau cổ...56
Bảng 3.12: Mối tương quan giữa thời gian sử dụng máy tính và mức độ đau cổ.....56
Bảng 3.13: Tầm vận động vùng cổ trước điều trị .....................................................57
Bảng 3.14: Đánh giá co thắt cơ và điểm đau cân cơ trước điều trị...........................58
Bảng 3.15: Đánh giá giới hạn chức năng vùng cổ NDI trước điều trị......................58
Bảng 3.16: Mối tương quan giữa đau cổ và giới hạn chức năng ..............................59
Bảng 3.17: Góc CVA trước điều trị trên hình chụp..................................................60
Bảng 3.18: Mối tương quan giữa mức độ đau cổ và mức độ đầu cổ đưa ra trước....61
Bảng 3.19: Mối tương quan giữa thời gian sử dụng điện thoại hằng ngày và mức độ
đầu cổ đưa ra trước....................................................................................................62
Bảng 3.20: Mối tương quan giữa thời gian sử dụng máy tính hằng ngày và mức độ
đầu cổ đưa ra trước....................................................................................................62
Bảng 3.21: Góc CVA trên phim xquang trước điều trị.............................................63
Bảng 3.22: Đánh giá góc ưỡn cột sống cổ trên phim xquang trước điều trị.............63
Bảng 3.23: Mối tương quan giữa TTĐCĐRT và góc ưỡn cột sống cổ.....................64
Bảng 3.24: So sánh thang điểm đau VAS trước điều trị và sau điều trị ...................65
Bảng 3.25: So sánh điểm đau VAS trước và sau điều trị theo thời gian đau cổ.......66
Bảng 3.26: Tầm vận động vùng cổ sau điều trị ........................................................66
Bảng 3.27: So sánh phân bố điểm đau cân cơ trước và sau điều trị .........................68
.
.
iv
Bảng 3.28: So sánh điểm giới hạn chức năng vùng cổ NDI trước và sau điều trị....68
Bảng 3.29: So sánh góc CVA trên hình chụp trước và sau điều trị ..........................69
Bảng 4.1: Kết quả điều trị phục hồi chức năng về mặt cải thiện mức độ đau cổ của
các tác giả ..................................................................................................................84
Bảng 4.2: Kết quả điều trị PHCN tư thế đầu cổ đưa ra trước của các tác giả...........88
.
.
v
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1: Các đốt sống cổ...........................................................................................4
Hình 1.2: Cơ gấp cổ sâu vùng cổ ................................................................................6
Hình 1.3: Các cơ dưới chẩm và tam giác dưới chẩm..................................................7
Hình 1.4: Cơ thang ......................................................................................................8
Hình 1.5: Cử động đưa cổ ra trước và đưa ra sau ......................................................9
Hình 1.6: Tư thế đầu cổ đưa ra trước ........................................................................14
Hình 1.7: Sự thay đổi trọng tâm của đầu và tải lực lên cột sống cổ .........................16
Hình 1.8: Cân bằng lực trong giữ thăng bằng vùng đầu cổ ......................................16
Hình 2.1: Các dụng cụ sử dụng trong nghiên cứu.....................................................25
Hình 2.2: Các nghiệm pháp thăm khám vùng cổ......................................................28
Hình 2.3: Bước chụp hình bệnh nhân .......................................................................29
Hình 2.4: Đo góc CVA trên phần mềm Picpick .......................................................30
Hình 2.5: Thang điểm VAS ......................................................................................31
Hình 2.6: Đo tầm vận động cổ ..................................................................................32
Hình 2.7: Xquang cột sống cổ nghiêng.....................................................................32
Hình 2.8: Bệnh nhân tự thực hiện kĩ thuật nén ép thiếu máu cục bộ........................36
Hình 2.9: Bài tập gấp – duỗi cổ.................................................................................37
Hình 2.10: Bài tập nghiêng phải – nghiêng trái cổ ...................................................37
Hình 2.11: Bài tập xoay phải – xoay trái cổ..............................................................38
Hình 2.12: Bài tập kéo dãn cơ thang - cơ nâng vai...................................................39
Hình 2.13: Bài tập kéo dãn cơ duỗi cổ và cơ ngực ..................................................39
Hình 2.14: Bài tập đẳng trường cơ gấp và duỗi cổ ..................................................40
Hình 2.15: Bài tập co cơ đẳng trường nhóm cơ nghiêng cổ .....................................41
Hình 2.16: Bài tập co cơ đẳng trường nhóm cơ xoay cổ ..........................................41
Hình 2.17: Bài tập cơ gấp cổ sâu ..............................................................................42
Hình 2.18: Bài tập kháng trở cơ gấp cổ sâu ..............................................................42
Hình 2.19: Bài tập khép xương bả vai ......................................................................43
Hình 2.20: Tư thế làm việc với máy tính ..................................................................44
Hình 2.21: Điều chỉnh tư thế sử dụng điện thoại ......................................................44
.
.
vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1: Các bước thực hiện nghiên cứu ...............................................................26
Sơ đồ 3.1: Quá trình đánh giá nhóm dân số nghiên cứu...........................................49
.
.
vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biều đồ 3.1: Phân bố nhóm tuổi dân số nghiên cứu .................................................50
Biều đồ 3.2: Tỷ lệ giới tính của dân số nghiên cứu ..................................................51
Biều đồ 3.3: Tỷ lệ tập thể dục – thể thao hằng ngày của dân số nghiên cứu............53
Biều đồ 3.4: Mức độ đau cổ theo thang điểm VAS ..................................................54
Biều đồ 3.5: Các nhóm thời gian đau cổ...................................................................55
Biều đồ 3.6: Mối tương quan giữa thời gian sử dụng điện thoại và mức độ đau cổ.56
Biều đồ 3.7: Mối tương quan giữa thời gian sử dụng máy tính và mức độ đau cổ ..57
Biều đồ 3.8: Phân bố điểm đau cân cơ trước điều trị................................................58
Biều đồ 3.9: Các mức độ giới hạn chức năng vùng cổ .............................................59
Biều đồ 3.10: Mối tương quan giữa đau cổ và giới hạn chức năng vùng cổ ............60
Biều đồ 3.11: Các mức độ đầu cổ đưa ra trước trước điều trị...................................61
Biều đồ 3.12: Mối tương quan giữa mức độ đầu cổ đưa ra trước và đau cổ ............61
Biều đồ 3.13: Mối tương quan giữa thời gian sử dụng điện thoại hằng ngày và mức
độ đầu cổ đưa ra trước...............................................................................................62
Biều đồ 3.14: Mối tương quan giữa thời gian sử dụng máy tính hằng ngày và mức
độ đầu cổ đưa ra trước...............................................................................................63
Biều đồ 3.15: Phân nhóm góc ưỡn cột sống cổ trước điều trị...................................64
Biều đồ 3.16: Tương quan giữa tư thế đầu cổ đưa ra trước và góc ưỡn cột sống cổ64
Biều đồ 3.17: Mức độ đau trước và sau điều trị........................................................65
Biều đồ 3.18: So sánh co thắt cơ và điểm đau cân cơ trước và sau điều trị..............67
Biều đồ 3.19: Số năm đau cổ ở bệnh nhân còn điểm đau cân sơ sau điều trị...........67
Biều đồ 3.20: Mức độ giới hạn chức năng vùng cổ trước và sau điều trị.................69
Biều đồ 3.21: So sánh mức độ đầu cổ đưa ra trước trước và sau điều trị .................70
.
.