Kết quả điều tra thành phần sâu hại và thiên địch của sâu ăn lá muồng đen ( Cassia Siamea Lamk ) tại các tỉnh Bắc Kạn, Thái Nguyên và Vĩnh Phúc

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 1/N¨m 2008

119

KÕt qu¶ ®iÒu tra thµnh phÇn s©u h¹i vµ thiªn ®Þch cña s©u ¨n l¸ muång ®en

(Cassia siamea Lamk) T¹i c¸c tØnh B¾c K¹n, Th¸i Nguyªn vµ VÜnh Phóc

§Æng Kim TuyÕn (Tr−êng §H N«ng l©m - §H Th¸i Nguyªn)

1. §Æt vÊn ®Ò

Muång ®en lµ loµi c©y thuéc hä Vang, bé §Ëu lµ c©y gç tÇng cao, dÔ trång, kh«ng kÐn ®Êt,

sinh tr−ëng nhanh, võa cã kh¶ n¨ng c¶i t¹o ®Êt l¹i võa cã t¸c dông phßng hé m«i tr−êng sinh th¸i rÊt

tèt [1]. Trong ch−¬ng tr×nh dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng cña ChÝnh phñ th× c©y muång ®en lµ mét

trong nh÷ng loµi c©y ®−îc chän trång chÝnh ®Ó phñ xanh ®Êt trèng, ®åi nói träc ë n−íc ta. Tuy nhiªn

trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng ph¸t triÓn ë v−ên −¬m còng nh− rõng trång, c©y muång ®en th−êng bÞ

mét sè loµi s©u ¨n l¸, g©y ¶nh h−ëng lín ®Õn sè l−îng, chÊt l−îng vµ tèc ®é sinh tr−ëng cña rõng

trång hµng n¨m, lµm gi¶m chøc n¨ng phßng hé cña rõng trong khu vùc, g©y nh÷ng thiÖt h¹i vÒ kinh

tÕ, m«i tr−êng... Nh÷ng th«ng tin, tµi liÖu vÒ c¸c loµi s©u h¹i c©y muång ®en nãi chung vµ s©u ¨n l¸

nãi riªng cßn h¹n chÕ [6]. V× vËy viÖc ®iÒu tra, nghiªn cøu vÒ thµnh phÇn s©u ¨n l¸ vµ thiªn ®Þch còng

nh− x¸c ®Þnh loµi s©u h¹i chÝnh ¨n l¸ c©y muång ®en nh»m x©y dùng c¬ së cho viÖc dù tÝnh dù b¸o

vµ phßng trõ chóng trong t−¬ng lai lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch.

2. Néi dung ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

2.1 Néi dung nghiªn cøu

- §iÒu tra thµnh phÇn s©u h¹i l¸ vµ x¸c ®Þnh mét sè loµi s©u h¹i chÝnh ¨n l¸ c©y muång

®en ë rõng trång.

§iÒu tra thµnh phÇn thiªn ®Þch, x¸c ®Þnh mét sè loµi thiªn ®Þch chÝnh cña s©u h¹i chÝnh

¨n l¸ c©y muång ®en.

2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

§iÒu tra quan s¸t trùc tiÕp t¹i rõng trång muång ®en thuÇn loµi hoÆc hçn giao cã ®é tuæi tõ 7-12.

Sè liÖu ®iÒu tra s©u h¹i vµ thiªn ®Þch ®−îc chia lµm 4 ®ît:

- §ît 1: Th¸ng 1; 2; 3. - §ît 2: Th¸ng 4; 5; 6.

- §ît 3: Th¸ng 7; 8; 9. - §ît 4: Th¸ng 10; 11, 12

- ChuÈn bÞ c¸c mÉu biÓu vµ c¸c dông cô cÇn thiÕt ®Ó thu thËp sè liÖu

- TiÕn hµnh lËp c¸c « tiªu chuÈn, diÖn tÝch O.T. C 1000m2

, sè liÖu thu thËp t¹i 3 ®iÓm

nghiªn cøu: L©m tr−êng Chî Míi, huyÖn Chî Míi, tØnh B¾c K¹n; tØnh Th¸i Nguyªn, HuyÖn LËp

Th¹ch – VÜnh Phóc. Mçi ®iÓm nghiªn cøu lËp 18 O.T.C. C¸c O.T.C ph¶i mang tÝnh ®¹i diÖn cho

khu vùc ®iÒu tra vµ ®−îc bè trÝ trªn c¸c d¹ng ®Þa h×nh kh¸c nhau: Ch©n ®åi, s−ên ®åi, ®Ønh ®åi.

Trong O.T.C chän 30 c©y theo ph−¬ng ph¸p rót mÉu hÖ thèng ®iÒu tra trong c©y ®iÒu tra 5

cµnh, trong cµnh thu thËp toµn bé c¸c c¸ thÓ (Trøng, s©u non, nhéng, s©u tr−ëng thµnh) cña mçi loµi [4].

* §èi víi s©u h¹i: Theo dâi tÇn suÊt xuÊt hiÖn (møc ®é phæ biÕn) vµ g©y h¹i, mËt ®é cña

mçi loµi. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ møc ®é h¹i l¸ theo tµi liÖu [4].

* §èi víi thiªn ®Þch: C¸ch ®iÒu tra sè l−îng c¸ thÓ vµ møc ®é phæ biÕn còng t−¬ng tù nh−

s©u h¹i nh−ng víi mét sè loµi c«n trïng thiªn ®Þch nh− c¸c loµi kiÕn, ong ¨n s©u th−êng sèng cã

tÝnh chÊt xt héi (tæ) chóng cã sè l−îng quÇn thÓ rÊt lín nªn kh«ng tÝnh sè l−îng c¸ thÓ mµ tÝnh

theo sè l−îng (tæ).