Kết hợp hệ chuyên gia và nơron nhân tạo chẩn đoán sự cố tiềm ẩn trong máy biến áp lực

KẾT HỢP HỆ CHUYÊN GIA VÀ NƠRON NHÂN TẠO

CHẨN ĐOÁN SỰ CỐ TIỀM ẨN

TRONG MÁY BIẾN ÁP LỰC

COMBINATION OF EXPERT SYSTEM AND ARTIFICIAL NEURAL

NETWORK TO DIAGNOSE POWER TRANSFORMER INCIPIENT FAULTS

ĐINH THÀNH VIỆT – TRẦN HOÀNG KHỨ

Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Đà Nẵng

TÓM TẮT

Những sự cố tiềm ẩn trong máy biến áp lực (MBA) được dự báo bằng nhiều phương pháp

khác nhau, khi máy đang mang điện (on line) hay cắt điện (off line). Phương pháp phân tích

khí hoà tan (DGA) là một trong số các phương pháp dự báo phổ biến. Dựa vào cơ sở của

phương pháp DGA, việc xây dựng và kết hợp được hệ chuyên gia với mạng nơron nhân tạo

sẽ góp phần nâng cao khả năng dự báo các sự cố tiềm ẩn trong MBA.

ABSTRACT

Power transformer incipient faults are diagnosed by different methods (on line or off line).

Dissolved gas analysis (DGA) is one of widely used methods. Combination of expert systems

and artificial neural networks based on DGA might improve possibility of diagnosis power

transformer incipient faults.

1. Đặt vấn đề

Máy biến áp lực (MBA) là một trong những phần tử quan trọng trong hệ thống điện,

độ tin cậy cung cấp điện của nó liên quan trực tiếp đến độ tin cậy của cả hệ thống điện. Để

nâng cao tuổi thọ MBA và tăng độ tin cậy cung cấp điện, MBA thường xuyên được giám sát

bằng nhiều phương pháp, một trong số đó là phương pháp DGA.

Các phương pháp DGA truyền thống chẩn đoán sự cố tiềm ẩn trong MBA phải cần

đến kinh nghiệm của các chuyên gia và tiêu tốn thời gian. Trong khi đó, sự kết hợp giữa hai

phương pháp là hệ chuyên gia và mạng nơron nhân tạo vào việc chẩn đoán sẽ mang lại hiệu

quả với khả năng chẩn đoán nhanh và chính xác.

2. Hệ chuyên gia dự báo MBA dựa vào phương pháp phân tích khí hoà tan

(DGA) – xây dựng dữ liệu nhân tạo cho quá trình luyện mạng nơron dựa trên cơ sở hệ

chuyên gia (HCG)

Dầu MBA được làm từ những hợp chất hữu cơ, dưới tác dụng vật lý của nhiệt, điện sẽ

sinh ra các khí hoà tan như là H2, CH4, C2H6, C2H4, C2H2, CO, CO2 [15] theo những quy luật

nhất định. Vì vậy, đã có nhiều chuyên gia đưa ra các phương pháp khác nhau để dự đoán sự

cố xảy ra trong MBA như: phương pháp Dornenburg (Dor.), phương pháp Rogers (Rog.), tiêu

chuẩn IEC 599 (IEC.), phương pháp khí chính (K.gas) [1, 2].

Dựa vào tri thức của các chuyên gia theo các tiêu chuẩn đã nêu, có thể xây dựng một

hệ chuyên gia để dự báo các sự cố tiềm ẩn trong MBA. Giao diện của chương trình được trình

bày ở hình 1.