Kết cục chuyển dạ ở thai phụ có vết mổ cũ lấy thai một lần được thử thách sinh ngã âm đạo

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

---oOo---

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021

VÕ HOÀI DUY

KẾT CỤC CHUYỂN DẠ Ở THAI PHỤ

CÓ VẾT MỔ CŨ LẤY THAI MỘT LẦN

ĐƯỢC THỬ THÁCH SINH NGẢ ÂM ĐẠO

LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ

.

.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

---oOo---

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021

VÕ HOÀI DUY

KẾT CỤC CHUYỂN DẠ Ở THAI PHỤ

CÓ VẾT MỔ CŨ LẤY THAI MỘT LẦN

ĐƯỢC THỬ THÁCH SINH NGẢ ÂM ĐẠO

CHUYÊN NGÀNH: SẢN PHỤ KHOA

MÃ SỐ: NT 62 72 13 01

LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. BS NGUYỄN HỮU TRUNG

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu do tôi tự nghiên cứu. Các số

liệu thống kê là số liệu nghiên cứu thật sự và không sao chép từ các nguồn thông tin

khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về lời cam đoan này

TP Hồ Chí Minh, ngày tháng năm

Người viết báo cáo

Võ Hoài Duy

.

.

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................... i

DANH MỤC ĐỐI CHIẾU ANH VIỆT.................................................................. ii

DANH MỤC BẢNG................................................................................................ iii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ.............................................................................................v

DANH MỤC CÔNG THỨC................................................................................... vi

DANH MỤC SƠ ĐỒ .............................................................................................. vii

DANH MỤC HÌNH............................................................................................... viii

ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................................1

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .....................................................................................3

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU..................................................................4

1.1. Đại cương.............................................................................................................4

1.2. Những đặc điểm thai phụ và nguy cơ cho thử thách sinh ngả âm đạo sau mổ lấy

thai ......................................................................................................................7

1.3. Theo dõi một cuộc chuyển dạ sinh có vết mổ cũ...............................................12

1.4. Khuyến cáo của các hiệp hội sản phụ khoa trên thế giới...................................15

1.5. Một số mô hình tiên đoán khả năng sinh ngả âm đạo ở thai phụ có vết mổ cũ qua

các nghiên cứu..................................................................................................17

1.6. Mô hình thang điểm Flamm và Geiger về tiên đoán khả năng sinh ngả âm đạo ở

thai phụ có vết mổ cũ .......................................................................................19

1.7. Những nghiên cứu về thang điểm Flamm và Geiger trong những năm gần đây

..........................................................................................................................21

1.8. Các nghiên cứu trong nước về thử thách sinh ngả âm đạo khi có vết mổ cũ ....23

1.9. Sơ lược về bệnh viện Hùng Vương và Khoa Sanh ............................................24

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................26

2.1. Thiết kế nghiên cứu............................................................................................26

2.2. Đối tượng nghiên cứu.........................................................................................26

2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu......................................................................27

2.4. Ước lượng cỡ mẫu..............................................................................................27

2.5. Phương pháp chọn mẫu......................................................................................32

2.6. Phương pháp thu thập số liệu.............................................................................32

2.7. Đạo đức trong nghiên cứu..................................................................................36

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................39

.

.

3.1. Đặc điểm đối tượng tham gia nghiên cứu ..........................................................39

3.2. Kết cục thai kỳ ...................................................................................................47

3.3. Phân tích hồi qui đơn biến mối liên quan giữa kết cục theo dõi sinh ngả âm đạo

trên thai phụ có vết mổ cũ và các biến số.........................................................55

3.4. Phân tích hồi qui đa biến mối liên quan giữa các biến số và kết cục theo dõi sinh

ngả âm đạo trên thai phụ có vết mổ cũ.............................................................61

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ......................................................................................64

4.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu.........................................................................64

4.2. Kết cục của chuyển dạ........................................................................................73

4.3. Các yếu tố liên quan đến khả năng sinh ngả âm đạo thành công ở thai phụ có vết

mổ cũ ................................................................................................................76

4.4. Đặc điểm thai nhi và biến chứng của theo dõi sinh ngả âm đạo ở thai phụ có vết

mổ cũ ................................................................................................................80

4.5. Hạn chế của đề tài ..............................................................................................84

KẾT LUẬN..............................................................................................................85

KIẾN NGHỊ.............................................................................................................86

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

Phụ lục 1: Bảng thu thập số liệu

Phụ lục 2: Đồng thuận tham gia nghiên cứu

Phụ lục 3: Tiếp cận thang điểm Flamm và Geiger trên điện thoại

Phụ lục 4: Phác đồ hướng dẫn chẩn đoán và xử trí thai trình ngưng tiến

Phụ lục 5: Phân loại băng ghi EFM, phân độ rách tầng sinh môn, điểm số APGAR

Phụ lục 6: Danh sách đối tượng tham gia nghiên cứu

Phụ lục 7: Quyết định công nhận tên đề tài và người hướng dẫn cho học viên Bác sĩ

nội trú

Phụ lục 8: Chấp thuận của hội đồng đạo đức trong nghiên cứu y sinh học đại học Y

Dược TP Hồ Chí Minh

Phụ lục 9: Quyết định về việc cho phép tiến hành đề tài nghiên cứu khoa học

Phụ lục 10: Quyết định thành lập hội đồng chấm luận văn bác sĩ nội trú

Phụ lục 11: Bản nhận xét của phản biện 1 và phản biện 2

Phụ lục 12: Kết luận của hội đồng chấm luận văn bác sĩ nội trú

Phụ lục 13: Giấy xác nhận đã hoàn thành sửa chữa luận văn theo hội đồng chấm luận

văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú

.

.

i

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

TÊN VIẾT TẮT TÊN ĐẦY ĐỦ

BMI Body mass index

BV Bệnh viện

CCPN Chẩm chậu phải ngang

CCPS Chẩm chậu phải sau

CCPT Chẩm chậu phải trước

CCTN Chẩm chậu trái ngang

CCTS Chẩm chậu trái sau

CCTT Chẩm chậu trái trước

CTC Cổ tử cung

ERCD Elective repeat cesarean delivery

HIE Hypoxic-ischemic Encephalopathy

KTC Khoảng tin cậy

NHS Nữ hộ sinh

NIH National Institutes of Health

OR Odd ratio

.

.

ii

DANH MỤC ĐỐI CHIẾU ANH VIỆT

TÊN TIẾNG ANH TÊN TIẾNG VIỆT

American College of Obstetricians

and Gynecologists

Hiệp hội sản phụ khoa Hoa Kỳ

Body mass index Chỉ số khối cơ thể

Elective repeat cesarean delivery Mổ lấy thai lặp lại chủ động

Hypoxic-ischemic Encephalopathy Bệnh não do thiếu Oxy máu cục bộ

National Institutes of Health Viện quốc gia y tế

Trial Of Labor After Cesarean Thử thách sinh ngả âm đạo sau mổ lấy

thai

Vaginal Birth After Cesarean Sinh ngả âm đạo sau mổ lấy thai

Royal College of Obstetricians and

Gynaecologists

Đại học Thai phụ khoa Hoàng Gia

Society of Obstetricians and

Gynaecologists of Canada

Hiệp hội Thai phụ khoa Canada

.

.

iii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Loại đường rạch cơ tử cung trước đó và ước tính nguy cơ vỡ tử cung.....8

Bảng 1.2 Các yếu tố dự đoán trước sinh trong nghiên cứu của Aida Kalok ...........18

Bảng 1.3 Mô hình dự đoán khả năng sinh ngả âm đạo của Pinkey Lakra...............19

Bảng 1.4 Hệ thống tính điểm Flamm và Geiger ......................................................20

Bảng 2.1 Định nghĩa các biến số nghiên cứu và cách thu thập các biến số.............28

Bảng 3.1 Đặc đểm dịch tễ của đối tượng tham gia nghiên cứu ...............................39

Bảng 3.2 Đặc điểm tiền thai của đối tượng tham gia nghiên cứu............................41

Bảng 3.3 Đặc điểm lần mổ lấy thai trước của đối tượng tham gia nghiên cứu .......42

Bảng 3.4 Đặc điểm về tiền sử sanh ngã âm đạo trước đó của đối tượng tham gia

nghiên cứu ........................................................................................................43

Bảng 3.5 Đặc điểm cuộc chuyển dạ của đối tượng tham gia nghiên cứu................44

Bảng 3.6 Đặc điểm kết cục chuyển dạ của đối tượng tham gia nghiên cứu ............47

Bảng 3.7 Điểm số Flamm trung bình ở 2 nhóm thai phụ sinh ngả âm đạo thành công

và mổ lấy thai ...................................................................................................49

Bảng 3.8 Đặc điểm bé sau sinh của đối tượng tham gia nghiên cứu .......................50

Bảng 3.9 Đặc điểm chuyển dạ giai đoạn III của nhóm sinh ngả âm đạo thành công

..........................................................................................................................50

Bảng 3.10 Đặc điểm thai nhi ở nhóm thai phụ sinh ngả âm đạo thành công khi có vết

mổ cũ ................................................................................................................52

Bảng 3.11 Đặc điểm lượng máu mất ở nhóm mổ lấy thai .......................................53

Bảng 3.12 Chỉ định mổ và thời điểm mổ lấy thai ....................................................53

Bảng 3.13 Đặc điểm thai nhi ở nhóm thai phụ mổ lấy thai .....................................54

Bảng 3.14 Mối liên quan giữa đặc điểm thai phụ và cách thức sinh .......................55

.

.

iv

Bảng 3.15 Mối liên quan giữa đặc điểm chuyển dạ lần này và cách thức sinh .......57

Bảng 3.16 Mối liên quan giữa 2 nhóm điểm số Flamm và cách thức sinh..............59

Bảng 3.18 Mối liên quan giữa đặc điểm thai nhi sau sinh và cách thức sinh ..........60

Bảng 3.19 Phân tích hồi qui đa biến mối liên hệ giữa các biến số và kết cục theo dõi

sinh ngả âm đạo ở thai phụ có tiền căn mổ lấy thai .........................................62

Bảng 4.1 So sánh độ tuổi của các nghiên cứu..........................................................64

Bảng 4.2 So sánh tuổi thai trung bình của các nghiên cứu ......................................69

Bảng 4.3 Tỉ lệ cách thức sinh của các nghiên cứu...................................................73

.

.

v

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 1.1 Số ca sinh thường, sinh giúp và mổ sinh tại bệnh viện Hùng Vương trong

5 năm từ 2016 đến năm 2020 ...........................................................................25

Biểu đồ 1.2 Tỉ lệ mổ lấy thai theo từng tháng của bệnh viện Hùng Vương trong 2 năm

2019 và 2020 ....................................................................................................25

Biểu đồ 3.1 Tỉ lệ phần trăm theo từng điểm số Flamm của đối tượng tham gia nghiên

cứu ....................................................................................................................46

Biểu đồ 3.2 Tỉ lệ phần trăm theo 2 nhóm điểm Flamm của đối tượng tham gia nghiên

cứu ....................................................................................................................47

Biểu đồ 3.3 Thời gian nằm theo dõi tại phòng sanh của 2 nhóm thai phụ mổ lấy thai

và sinh ngả âm đạo ...........................................................................................49

Biểu đồ 3.4 Tỉ lệ sinh ngả âm đạo và mổ lấy thai theo 2 nhóm điểm số Flamm......59

Biểu đồ 3.5 Tỉ lệ sinh ngả âm đạo và mổ lấy thai theo từng mốc điểm số Flamm...60

Biểu đồ 4.1 Biểu đồ hình hộp điểm sự khác biệt điểm số Flamm ở 2 nhóm mổ lấy thai

và sinh ngả âm đạo ...........................................................................................77

Biểu đồ 4.2 Tỉ lệ sinh ngả âm đạo theo từng điểm số Flamm ở các nghiên cứu ......77

.

.

vi

DANH MỤC CÔNG THỨC

Công thức 1.1 Mô hình tiên đoán khả năng sinh ngả âm đạo ở thai phụ có tiền căn

mổ lấy thai 1 lần theo Grobman .......................................................................17

Công thức 2.1 Công thức tính cỡ mẫu ......................................................................27

.

.

vii

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1 Quy trình thực hiện nghiên cứu ................................................................38

Sơ đồ 3.1 Tổng quan về mẫu nghiên cứu của chúng tôi ...........................................39

.

.