KÉO DÀI CHUỖI SỐ LIỆU NHIỆT ĐỘ TRONG LỊCH SỬ Ở LÀO CAI THÔNG QUA TÍNH CHẤT VẬT LÝ, HÓA HỌC VÒNG NĂM

82

Tạp chí Khoa học Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam - Số 9(70)/2016

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Việc kéo dài chuỗi số liệu nhiệt độ trong lịch sử

thì có thể dự báo biến đổi khí hậu trong tương lai. Từ

đó mới đưa ra được những chính sách. chương trình

dự án phù hợp để phát triển đất nước nói chung. và

nền nông nghiệp nước nhà nói riêng.

Cây Pơ Mu phát triển mạnh ở Miền Bắc, miền

Trung và Tây Nguyên, đặc biệt Văn Bàn, Lào Cai có

diện tích rừng Pơ Mu khá lớn. Đây cũng là cơ sở để

phát triển kinh tế nông - lâm nghiệp theo hướng sản

xuất hàng hoá tập trung (như vùng quế Nậm ￾a,

thảo quả Nậm Chày, hồng Tân An, đỗ tương Hoà

Mạc), công nghiệp chế biến lâm sản (gỗ Pơ Mu, giấy)

phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu (Hoàng

Kim Ngũ và Phùng Ngọc Lan, 2005).

Huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai nằm giữa hai dãy

núi lớn là dãy Hoàng Liên Sơn và dãy Con Voi, có

sông Hồng chảy qua và nhiều suối chằng chịt. Địa

hình Văn Bàn tương đối phức tạp với nhiều đỉnh

cao trên 2.000 mét như đỉnh Lùng Cúng (2.913m),

đỉnh Xi-giơ-pao (2.876m), đỉnh Bá Muông

(2.500m), đỉnh Pú Một (2.132m), đỉnh Gia Lan

hùng vĩ gắn với khu du kích Gia Lan, vùng chiến

khu Nà Chuồng thời kháng chiến chống Pháp. Văn

Bàn có nhiều tài nguyên khoáng sản như: Sắt (Sơn

￾uỷ), than (Chiềng Ken), penspat (Khánh Yên),

vàng (Minh Lương). Nhiều xã nằm trên thềm Apatít

và thuộc khu vực núi đá vôi nên đất đai phì nhiêu,

cây cối tốt tươi như Khánh Yên Hạ, Tân An, Hoà

Mạc... Rừng Văn Bàn có độ tán che phủ lớn (56%),

có nhiều lâm sản, đặc sản quý như quế, thảo quả,

mật ong... ￾eo số liệu của Trạm Khí tượng thủy

văn Sa Pa, nhiệt độ trung bình hàng năm của Sa Pa

là 15,4 °C (59,7 °F); nhiệt độ cao nhất vào tháng 7

là 29,4°C (84,9°F) và thấp nhất là tháng 12 khoảng

-3,0 °C (-26.6°F). ￾ời gian lạnh nhất trong năm

là tháng 12 cho đến tháng 3, thỉnh thoảng có tuyết

rơi trong vòng từ 1 đến 3 ngày. Sương giá thường

xuyên trong tháng mùa đông mây mù bao phủ toàn

khu vực. Số ngày sương mù khá phổ biến, trung

bình khoảng 137 ngày/365 ngày trong năm (Trần

Tân Tiến, Nguyễn Đăng Quế, 2002).

1

Viện Môi trường nông nghiệp; 2

Đại học Hà Tĩnh

KÉO DÀI CHUỖI SỐ LIỆU NHIỆT ĐỘ TRONG LỊCH SỬ Ở LÀO CAI

THÔNG QUA TÍNH CHẤT VẬT LÝ, HÓA HỌC VÒNG NĂM CÂY PƠ MU

Trần Đình Phả1

, Đinh Việt Hưng1

, Phạm Quang Hà1

, Đoàn ￾ị Hoa1

,

Nguyễn Đức Hiếu1

, Đỗ ￾ị Hồng Dung1

, Trần Viết Cường2

TÓM TẮT

Cây Pơ Mu được các nhà khoa học Nhật khám phá cuối thập niên 1990 là có các vòng phát triển dựa trên

hai mùa mưa và nắng nhận thấy được rõ. ￾ông qua việc nghiên cứu tính chất vật lý, hóa học vòng năm cây

Pơ Mu ở Lào Cai đã cho phép kéo dài chuỗi số liệu nhiệt độ trong lịch sử ở Lào Cai đến 50 năm từ năm 1965

đến năm 2015 và biết được nhiệt độ trong thời gian 390 năm từ năm 1625 đến năm 2015. Kết quả nghiên cứu

xác định rằng trong 390 năm thì năm 1815 là năm lạnh nhất (nhiệt độ 18,544o

C). Nhiệt độ ở Lào Cai đang

có xu hướng tăng dần đến năm 1955 là năm có nhiệt độ cao nhất (nhiệt độ 19,085 oC), sau đó nhiệt độ tăng

giảm thất thường từ năm 1965 đến năm 2015.

Từ khóa: Chuỗi số liệu, vòng năm cây, cây Pơ Mu, nhiệt độ, Lào Cai

14.5 clusters/m2

; 27.8 single ￾ower/ in￾orescence and 642.8 seeds/m2

while in wet soil they reached 17.7 clusters/m2

;

40.5 single ￾ower/ in￾orescence and 1548.5 seed/m2

, respectively. For Merremia boisiana, there was no di￾erence

of reproductive indicators between dry soil and wet soil. ￾e number of its seeds in Ba Na- Nui Chua Natural

Reserve reached 1,101.6- 1,150.9 seeds/m2

and this ￾gure was lower than the one in Son Tra Natural Reserve with

1,269.2- 1,385.5 seed/m2

. Germination rates of Merremia boisiana and Merremia eberhardtii were low with 3.67%

and 6.00%, respectively and with high density of seedlings per one square meter and this showed that there was a

great adaptation and reproductive ability from the seed was still prevailed in natural environment.

Key words: Merremia boisiana, Merremia eberhardtii, germination, seed, reproduction, Danang city

Ngày nhận bài: 24/10/2016

Người phản biện: PGS.TS. Nguyễn Văn Viết

Ngày phản biện: 28/10/2016

Ngày duyệt đăng: 2/11/2016