Kế toán TSCĐ tại Công ty Vật tư vận tải xi măng.DOC

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

Lêi nãi ®Çu

Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) lµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong

bÊt kú mét nÒn kinh tÕ quèc d©n nµo còng nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh cña c¸c doanh nghiÖp. TSC§ kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh n¨ng lùc s¶n xuÊt

tr×nh ®é trang thiÕt bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng

nghÖ vµo s¶n xuÊt, mµ cßn ph¶n ¸nh ®îc bé phËn vèn kinh doanh cña doanh

nghiÖp. TSC§ xÐt vÒ mÆt tån t¹i th× nã lµ ®iÒu kiÖn cÇn cã ®Ó doanh nghiÖp ®îc

thµnh lËp, xÐt vÒ mÆt ph¸t triÓn th× nã lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕt kiÖm søc lao

®éng vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi khoa häc

kü thuËt trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp th× TSC§ lµ yÕu tè quan träng ®Ó

t¹o søc c¹nh tranh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp.

§Ó t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng, c¸c doanh

nghiÖp kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ quan t©m ®Õn vÊn ®Ò cã vµ sö dông TSC§ mµ ®iÒu

quan träng lµ ph¶i t×m ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó b¶o toµn, ph¸t triÓn vµ n©ng

cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông TSC§. Muèn vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i x©y

dùng ®îc chÕ ®é qu¶n lý khoa häc toµn diÖn ®Ó cã thÓ sö dông hîp lý, ®Çy ®ñ

ph¸t huy hÕt c«ng suÊt cña TSC§, t¹o ®iÒu kiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, thu håi

nhanh vèn ®Çu t ®Ó t¸i s¶n xuÊt trang thiÕt bÞ vµ ®æi míi c«ng nghÖ. KÕ to¸n víi

chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña nã lµ mét c«ng cô ®¾c lùc cña qu¶n lý, cung cÊp c¸c

th«ng tin chÝnh x¸c kÞp thêi cho qu¶n lý. Gãp ch¬ng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông

vèn vµ b¶o toµn vèn cho doanh nghiÖp. KÕ to¸n TSC§ gióp cho viÖc theo dâi

t×nh h×nh TSC§ mét c¸ch chÆt chÏ vµ ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c.

C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng (tªn giao dÞch COMATCE) lµ mét doanh

nghiÖp nhµ níc cïng ho¹t ®éng kinh doanh tù chñ víi hµnh ngµn doanh nghiÖp

kh¸c trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. Tõ khi chuyÓn sang

kinh tÕ thÞ trêng, TSC§ cña c«ng ty ®· vµ ®ang tõng bíc ®îc ®æi míi nh»m ®¸p

øng ®îc nhu cÇu phôc vô s¶n xuÊt. Tuy nhiªn nh×n chung viÖc ®æi míi c«ng

nghÖ vÉn cßn ®ang ë møc ®é thÊp, TSC§ hÇu hÕt lµ cò vµ l¹c hËu so víi thêi

®¹i, mÆc dï vËy nã vÉn cã vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

cña c«ng ty. ChÝnh v× vËy viÖc qu¶n lý chÆt chÏ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn cè

®Þnh th«ng qua viÖc kÕ to¸n chÝnh x¸c TSC§ võa ®óng chÕ ®é chung võa phï

hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò mµ c«ng ty rÊt quan t©m. Thêi

gian qua, nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp cho vÊn ®Ò nµy ®· ®îc ®a ra bµn luËn, nhiÒu

1

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

gi¶i ph¸p ®· ®îc nghiªn cøu vËn dông vµ tá ra cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn,

kh«ng ph¶i ®· hÕt nh÷ng tån t¹i víng m¾c, ®ßi hái ph¶i tiÕp tôc t×m ra ph¬ng h￾íng hoµn thiÖn. Tõ thùc tÕ ®ã, trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc ®· tÝch luü ®ùîc, víi

sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Quèc Trung cïng c¸c anh chÞ trong

phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n thèng kª cña c«ng ty, em ®· mong muèn ®îc lùa chän

nghiªn cøu ®Ò tµi “KÕ to¸n TSC§ t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng”.

KÕt cÊu cña ®Ò tµi ngoµi Lêi më ®Çu vµ KÕt luËn, gåm 3 phÇn chÝnh:

PhÇn I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n TSC§ trong

doanh nghiÖp.

PhÇn II: Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n vµ qu¶n lý

TSC§ t¹i c«ng ty vËt t vËn t¶i xi m¨ng

PhÇn III: Ph¬ng híng hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n

vµ qu¶n lý TSC§ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§

t¹i c«ng ty vËt t vËn t¶i xi m¨ng.

2

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

phÇn i

lý luËn chung vÒ kÕ to¸n

tsc® trong c¸c doanh nghiÖp

1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ TSC§:

1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña TSC§:

• Kh¸i niÖm TSC§:

TSC§ trong c¸c doanh nghiÖp lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu vµ c¸c tµi s¶n

kh¸c cã gi¸ trÞ lín tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ trÞ cña

nã ®îc chuyÓn dÞch dÇn dÇn, tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm, dÞch vô ®îc s¶n

xuÊt ra trong c¸c chu kú s¶n xuÊt.

Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn: toµn bé TSC§ ®îc chia thµnh hai lo¹i: TSC§ h÷u

h×nh vµ TSC§ v« h×nh.

Theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé trëng Bé

Tµi chÝnh chuÈn mùc kÕ to¸n sè 03: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh vµ chuÈn mùc kÕ

to¸n sè 04: tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh:

Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n cã h×nh th¸i vËt chÊt do doanh

nghiÖp n¾m gi÷ ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi tiªu

chuÈn ghi nhËn TSC§HH.

C¸c tµi s¶n ®îc ghi nhËn lµ TSC§ h÷u h×nh ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi c¶ 4

tiªu chÈn ghi nhËn sau:

- Ch¾c ch¾n thu ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi s¶n ®ã;

- Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy;

- Thêi gian sö dông íc tÝnh trªn 1 n¨m;

- Cã ®ñ tiªu chuÈn gi¸ trÞ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.

Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt nhng x¸c ®Þnh

®îc gi¸ trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh,

cung cÊp dÞch vô hoÆc cho c¸c ®èi tîng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi

nhËn TSC§ v« h×nh.

Tiªu chuÈn nhËn biÕt TSC§ v« h×nh ph¶i tho¶ m·n ®Þnh nghÜa vÒ TSC§ v«

h×nhvµ 4 tiªu chuÈn nh TSC§ h÷u h×nh ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn.

C¨n cø ®Ó ph©n biÖt TSC§ víi c«ng cô lao ®éng nhá lµ gi¸ trÞ tèi thiÓu vµ

thêi gian sö dông tèi thiÓu cña tµi s¶n. Møc gi¸ trÞ vµ thêi gian nµy do c¸c c¬

quan cã thÈm quyÒn cña nhµ níc qui ®Þnh vµ c¸c møc nµy kh«ng cè ®Þnh mµ cã

thÓ thay ®æi cho phï hîp víi thêi gi¸ trªn thÞ trêng vµ c¸c yÕu tè kh¸c xuÊt ph¸t

tõ yªu cÇu qu¶n lý. VÒ thêi gian sö dông thêng tõ mét n¨m trë lªn. VÒ gi¸ trÞ th×

tuú tõng giai ®o¹n mµ quy ®Þnh cho phï hîp, theo tiªu chuÈn qui ®Þnh TSC§

ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 166/1999/Q§-BTC ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 1999 cña

Bé Tµi chÝnh, ®Ó t liÖu lao ®éng ®îc xÕp vµo TSC§ ph¶i cã gi¸ trÞ ®Çu t ban ®Çu

tõ 5 triÖu ®ång trë lªn.

3

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

Theo quyÕt ®Þnh 206/2003/Q§-BTC ngµy 12 th¸ng 12 n¨m 2003 cña Bé Tµi

chÝnh, ®Ó t liÖu lao ®éng ®îc xÕp vµo TSC§ cÇn tho¶ m·n møc gi¸ trÞ tõ mêi

triÖu ®ång trë lªn (¸p dông tõ n¨m tµi chÝnh 2004).

• §Æc ®iÓm TSC§:

TSC§ cã ®Æc ®iÓm næi bËt lµ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt. Khi tham

gia vµo chu kú s¶n xuÊt th×:

VÒ mÆt hiÖn vËt: TSC§ tham gia hoµn toµn vµo nhiÒu lÇn trong s¶n xuÊt víi

h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu gi÷ nguyªn cho ®Õn khi bÞ lo¹i th¶i khái qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt.

VÒ mÆt gi¸ trÞ: TSC§ ®îc biÓu hiÖn díi 2 h×nh th¸i:

+ Mét bé phËn gi¸ trÞ tån t¹i díi h×nh th¸i ban ®Çu g¾n víi hiÖn vËt TSC§

(nguyªn gi¸). Bé phËn gi¸ trÞ nµy bÞ hao mßn dÇn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng.

+ Mét bé phËn gi¸ trÞ chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, dÞch

vô míi t¹o ra. Khi s¶n phÈm tiªu thô th× bé phËn nµy ®îc chuyÓn thµnh vèn tiÒn

tÖ. Bé phËn nµy cµng t¨ng theo thêi gian sö dông.

§èi víi TSC§ v« h×nh, khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th×

còng bÞ hao mßn do tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ do nh÷ng h¹n chÕ vÒ luËt

ph¸p... Gi¸ trÞ cña TSC§ v« h×nh còng chuyÓn dÞch dÇn dÇn, tõng phÇn vµo chi

phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.

1.1.2. Vai trß cña TSC§ vµ yªu cÇu qu¶n lý TSC§:

• Vai trß cña TSC§:

Xu híng hiÖn nay tû träng TSC§ lµ c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc, ®îc ®Çu t ngµy

cµng nhiÒu, gi¸ trÞ ngµy cµng cao, ngîc l¹i tû träng c¸c tµi s¶n kh¸c kh«ng trùc

tiÕp phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã xu híng gi¶m. TSC§ thêng lµ nguån tµi s¶n

lín nhÊt trong mçi doanh nghiÖp. T¨ng cêng ®æi míi TSC§ lµ mét trong nh÷ng

biÖn ph¸p cã tÝnh then chèt ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt

lîng cao, gi¸ thµnh h¹, ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh

nghiÖp ph¸t triÓn, thùc hiÖn tèt nghÜa vô víi nhµ níc, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi

sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho ngêi lao ®éng.

Víi vai trß quan träng nh vËy, nÕu qu¶n lý vµ sö dông TSC§ cã hiÖu qu¶ th×

kh¶ n¨ng sinh lêi tõ nguån tµi s¶n nµy rÊt lín, ngîc l¹i sÏ g©y ra sù l·ng phÝ,

thÊt tho¸t rÊt lín, lµm suy gi¶m n¨ng lùc s¶n xuÊt, lµm ho¹t ®éng cña doanh

nghiÖp bÞ bª trÔ. Do ®ã yªu cÇu qu¶n lý TSC§ ®ßi hái ph¶i cã ph¬ng ph¸p riªng

®Ó ®¶m b¶o sö dông TSC§ cã hiÖu qu¶.

• Yªu cÇu qu¶n lý TSC§:

XuÊt ph¸t tõ vai trß, vÞ trÝ vµ ®Æc ®iÓm vËn ®éng cña TSC§ mµ viÖc qu¶n lý

TSC§ ph¶i b¶o ®¶m ®îc yªu cÇu qu¶n lý sau:

4

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

-VÒ mÆt hiÖn vËt: CÇn ph¶i kiÓm tra chÆt chÏ viÖc b¶o qu¶n, t×nh h×nh sö

dông TSC§ ë doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã cã kÕ ho¹ch sö dông hîp lý c¸c

TSC§, cã kÕ ho¹ch söa ch÷a, b¶o dìng kÞp thêi.

-VÒ mÆt gi¸ trÞ: Ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh hao mßn, viÖc thu håi vèn

®Çu t ban ®Çu ®Ó t¸i s¶n xuÊt TSC§ trong c¸c doanh nghiÖp. §¶m b¶o thu håi

vèn ®Çy ®ñ, tr¸nh thÊt tho¸t vèn ®Çu t.

1.1.3. Ph©n lo¹i TSC§:

TSC§ gåm nhiÒu lo¹i vµ kh¸c nhau vÒ c«ng dông kinh tÕ, ®¬n vÞ tÝnh to¸n,

chøc n¨ng kü thuËt vµ thêi gian sö dông. Do ®ã ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n

lý TSC§, toµn bé TSC§ ®îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i, nhiÒu nhãm theo nh÷ng ®Æc

trng nhÊt ®Þnh. ViÖc ph©n lo¹i TSC§ nh»m môc ®Ých lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, söa

ch÷a vµ hiÖn ®¹i ho¸ TSC§; lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh møc khÊu hao vµ gi¸ trÞ cßn

l¹i. NÕu nh viÖc ph©n lo¹i TSC§ chÝnh x¸c sÏ ph¸t huy hÕt t¸c dông cña TSC§,

phôc vô tèt cho c«ng t¸c qu¶n lý TSC§.

Ph©n lo¹i TSC§ lµ x¾p xÕp TSC§ thµnh tõng lo¹i tõng nhãm cã cïng tÝnh

chÊt, ®Æc ®iÓm theo mét tiªu thøc ph©n lo¹i nhÊt ®Þnh.

Díi ®©y lµ mét sè c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu :

1.1.3.1. Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn:

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé TSC§ ®îc chia thµnh hai lo¹i: TSC§ h÷u

h×nh, TSC§ v« h×nh.

• TSC§ h÷u h×nh gåm:

- Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc: Lµ TSC§ cña doanh nghiÖp ®îc h×nh thµnh sau qu¸

tr×nh thi c«ng x©y dùng nh: Nhµ cöa, kho tµng, bÓ th¸p níc, hµng rµo, s©n b·i,

®êng x¸, cÇu cèng...

- M¸y mãc, thiÕt bÞ: Gåm c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ dïng trong SXKD.

- Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn: Bao gåm c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®-

êng bé, ®êng kh«ng, ®êng biÓn, thiÕt bÞ truyÒn dÉn...

- ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý: Bao gåm thiÕt bÞ vµ dông cô sö dông trong c«ng

t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh m¸y tÝnh, thiÕt bÞ kiÓm

tra chÊt lîng, thiÕt bÞ dông cô ®o l¬ng...

- C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm: Bao gåm c¸c lo¹i c©y gieo

trång vµ cho s¶n phÈm trong nhiÒu n¨m ë c¸c n«ng l©m trêng nh cµ phª, cao

su... vµ c¸c lo¹i sóc vËt lµm viÖc, cho s¶n phÈm nh ®µn tr©u, ®µn bß....

- TSC§ h÷u h×nh kh¸c: Toµn bé c¸c TSC§ kh¸c cha liÖt kª vµo 5 lo¹i trªn

nh tranh ¶nh, t¸c phÈm nghÖ thuËt...

• TSC§ v« h×nh gåm :

- QuyÒn sö dông ®Êt: Gåm toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra liªn quan

®Õn viÖc giµnh quyÒn sö dông ®Êt ®ai, mÆt níc. .. trong mét kho¶ng thêi gian

nhÊt ®Þnh.

5

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

- B»ng ph¸t minh s¸ng chÕ: Gåm c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó

mua l¹i c¸c b¶n quyÒn t¸c gi¶, b»ng s¸ng chÕ, hoÆc tr¶ cho c¸c c«ng tr×nh

nghiªn cøu, s¶n xuÊt thö ®îc nhµ níc cÊp b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ.

- Nh÷ng chi phÝ nghiªn cøu ph¸t triÓn ®ñ ®iÒu kiÖn trë thµnh TSC§ v« h×nh:

Gåm c¸c chi phÝ cho viÖc nghiªn cøu, ph¸t triÓn doanh nghiÖp do ®¬n vÞ tù lµm

hoÆc thuª ngoµi.

- C¸c TSC§ v« h×nh kh¸c: Gåm c¸c lo¹i TSC§ v« h×nh kh¸c ngoµi c¸c lo¹i

kÓ trªn nh , quyÒn ph¸t hµnh...

1.1.3.2. Ph©n lo¹i TSC§ theo quyÒn së h÷u:

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, TSC§ chia lµm hai lo¹i: TSC§ tù cã vµ TSC§ thuª

ngoµi.

• TSC§ tù cã:

Lµ nh÷ng TSC§ x©y dùng hoÆc mua s¾m, chÕ t¹o b»ng nguån vèn cña

doanh nghiÖp, do ng©n s¸ch cÊp, do ®i vay, nguån vèn tù bæ sung...

• TSC§ thuª ngoµi:

Lµ nh÷ng tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña c¸c doanh nghiÖp hoÆc c¸ nh©n

ngoµi ®¬n vÞ, qua quan hÖ thuª mîn mµ doanh nghiÖp cã quyÒn sö dông chóng

vµo ho¹t ®éng SXKD cña m×nh trong thêi gian thuª mîn. TSC§ thuª ngoµi gåm

hai lo¹i sau:

_ TSC§ thuª tµi chÝnh.

_ TSC§ thuª ho¹t ®éng.

C¸ch ph©n lo¹i nµy cho phÐp x¸c ®Þnh râ rµng quyÒn vµ nghÜa vô cña doanh

nghiÖp ®èi víi c¸c TSC§, tõ ®ã cã ®îc ph¬ng ph¸p qu¶n lý ®óng ®¾n ®èi víi

mçi lo¹i TSC§, tÝnh to¸n hîp lý c¸c chi phÝ vÒ TSC§ ®Ó ®a vµo gi¸ thµnh s¶n

phÈm.

1.1.3.3. Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh:

Theo c¸ch nµy TSC§ gåm cã:

- TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng vèn ®îc cÊp (Ng©n s¸ch cÊp trªn)

- TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn vay.

- TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng vèn tù bæ sung cña ®¬n vÞ (Quü ®Çu t ph¸t

triÓn, quü phóc lîi...).

- TSC§ nhËn gãp liªn doanh b»ng hiÖn vËt.

C¸ch ph©n lo¹i nµy chØ râ nguån h×nh thµnh c¸c tµi s¶n, tõ ®ã cã kÕ ho¹ch bï

®¾p, b¶o toµn c¸c nguån vèn b»ng c¸c ph¬ng ph¸p thÝch hîp.

1.1.3.4. Ph©n lo¹i TSC§ theo møc ®é tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé TSC§ ®îc ph©n thµnh hai lo¹i:

- TSC§ tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

- TSC§ gi¸n tiÕp phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

6

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

C¸ch ph©n lo¹i nµy cho thÊy tû träng cña bé phËn TSC§ trùc tiÕp vµ gi¸n

tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tõ ®ã, doanh nghiÖp cã ®îc ph¬ng ¸n ®Çu

t phï hîp t¨ng tû träng TSC§ trùc tiÕp tham gia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

1.1.3.5. Ph©n lo¹i TSC§ theo c«ng dông vµ t×nh h×nh sö dông:

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé TSC§ ®îc ph©n thµnh 4 lo¹i:

- TSC§ dïng trong SXKD

- TSC§ hµnh chÝnh sù nghiÖp

- TSC§ phóc lîi

- TSC§ chê xö lý: Gåm nh÷ng TSC§ kh«ng cÇn dïng hoÆc h háng chê

thanh lý

C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp ngêi qu¶n lý thÊy râ kÕt cÊu tµi s¶n, n¾m ®îc tr×nh

®é trang bÞ kü thuËt cña m×nh, tæng qu¸t ®îc t×nh h×nh sö dông vÒ sè lîng,chÊt

lîng TSC§ hiÖn cã, vèn cè ®Þnh cßn tiÒm tµng hoÆc ø ®äng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn

lîi cho qu¶n lý TSC§ vµ tÝnh khÊu hao chÝnh x¸c, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ tiÒm

lùc s¶n xuÊt cÇn ®îc khai th¸c.

Khi ®· ph©n lo¹i TSC§ ngêi ta cßn cã thÓ ph©n tÝch kÕt cÊu cña nã ®Ó cã

nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt kh¸c phôc vô qu¶n lý.

1.1.4. §¸nh gi¸ TSC§:

1.1.4.1. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ ban ®Çu cña TSC§ (®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸):

Gi¸ trÞ ban ®Çu cña TSC§ ghi trong sæ kÕ to¸n cßn gäi lµ nguyªn gi¸ TSC§

- Nguyªn gi¸ lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã TSC§

vµ ®a TSC§ ®ã vµo vÞ trÝ s½n sµng sö dông.

- Nguyªn gi¸ cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c gi¸ phÝ. Theo nguyªn

t¾c nµy, nguyªn gi¸ TSC§ bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc mua

hoÆc x©y dùng, chÕ t¹o TSC§ kÓ c¶ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, l¾p ®Æt, ch¹y thö,

vµ c¸c chi phÝ hîp lý cÇn thiÕt kh¸c tríc khi sö dông tµi s¶n.

- Nguyªn gi¸ TSC§ ®îc x¸c ®Þnh cho tõng ®èi tîng ghi TSC§ lµ tõng ®¬n vÞ

tµi s¶n cã kÕt cÊu ®éc lËp hoÆc lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n liªn

kÕt víi nhau ®Ó thùc hiÖn mét hay mét sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh.

• ý nghÜa cña viÖc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸:

- TÝnh gi¸ TSC§ phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý vµ kÕ to¸n TSC§ .

- Th«ng qua ®ã ta cã ®îc th«ng tin ®Ó ®¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ tr×nh ®é trang bÞ

c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ quy m« cña doanh nghiÖp.

- X¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ TSC§ ®Ó tiÕn hµnh khÊu hao, theo dâi t×nh h×nh thu

håi vèn ®Çu t ban ®Çu.

- Sö dông tÝnh gi¸ TSC§ ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong doanh

nghiÖp.

• C¸c trêng hîp x¸c ®Þnh nguyªn gi¸:

7

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

- §èi víi c¸c TSC§ h÷u h×nh tuú thuéc vµo c¸c nguån h×nh thµnh kh¸c

nhau, nguyªn gi¸ ®îc x¸c ®Þnh nh sau:

- Nguyªn gi¸ TSC§ lo¹i mua s¾m (KÓ c¶ mua míi vµ cò) bao gåm: Gi¸ mua

thùc tÕ ph¶i tr¶ céng c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®îc hoµn

l¹i) vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ph¶i chi ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a tµi s¶n cè

®Þnh vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông nh l·i tiÒn vay cho ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh,

chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, c¸c chi phÝ n©ng cÊp, chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö, thuÕ

vµ lÖ phÝ tríc b¹...

- Trêng hîp TSC§ h÷u h×nh mua tr¶ chËm, tr¶ gãp, nguyªn gi¸ TSC§ mua

s¾m lµ gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay t¹i thêi ®iÓm mua céng (+) c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng

bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®îc hoµn l¹i) vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ph¶i chi

ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a tµi s¶n cè ®Þnh vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông nh chi

phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, c¸c chi phÝ n©ng cÊp, chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö, thuÕ vµ

lÖ phÝ tríc b¹...Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸ mua tr¶ tiÒn

ngay ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ tµi chÝnh theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi sè

chªnh lÖch ®ã ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña TSC§ h÷u h×nh theo quy ®Þnh vèn

ho¸ chi phÝ l·i vay.

+ Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ h÷u

h×nh kh«ng t¬ng tù hoÆc tµi s¶n kh¸c lµ gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ h÷u h×nh nhËn

vÒ, hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n mang trao ®æi (sau khi céng thªm c¸c kho¶n

ph¶i tr¶ thªm hoÆc trõ ®i c¸c kho¶n ph¶i thu vÒ) céng c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng

bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ph¶i hoµn l¹i) c¸c chi phÝ liªn quan ph¶i chi ra tÝnh ®Õn

thêi ®iÓm ®a tµi s¶n vµo sö dông.

+ Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ h÷u

h×nh t¬ng tù, hoÆc cã thÓ h×nh thµnh do ®îc b¸n ®Ó ®æi lÊy quyÒn së h÷u mét tµi

s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh t¬ng tù lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ h÷u h×nh ®em trao ®æi.

+ Nguyªn gi¸ cña TSC§ h÷u h×nh tù x©y dùng hoÆc tù s¶n xuÊt lµ gi¸ thµnh

thùc tÕ cña TSC§ céng c¸c chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö, c¸c chi phÝ trùc tiÕp liªn

quan ph¶i chi ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a TSC§ vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông

(trõ c¸c kho¶n l·i néi bé, c¸c chi phÝ kh«ng hîp lý nh vËt liÖu l·ng phÝ, lao ®éng

hoÆc c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c vît qu¸ møc quy ®Þnh trong x©y dùng hoÆc tù s¶n

xuÊt).

+ Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh do ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n h×nh thµnh theo ph-

¬ng thøc giao thÇu lµ gi¸ quyÕt to¸n c«ng tr×nh x©y dùng theo quy ®Þnh t¹i Quy

chÕ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng hiÖn hµnh céng lÖ phÝ tríc b¹, c¸c chi phÝ liªn

quan trùc tiÕp kh¸c.

+ §èi víi TSC§ lµ con sóc vËt lµm viÖc vµ/hoÆc cho s¶n phÈm, vên c©y l©u

n¨m th× nguyªn gi¸ lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· chi ra cho con sóc vËt, vên

c©y ®ã tõ lóc h×nh thµnh ®Õn thêi ®iÓm ®a vµo khai th¸c sö dông theo quy ®Þnh

t¹i Quy chÕ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng hiÖn hµnh, c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan.

+ Nguyªn gi¸ TSC§ lo¹i ®îc cÊp vµ ®iÒu chuyÓn ®Õn:

NÕu lµ ®¬n vÞ kÕ to¸n ®éc lËp: §ã lµ gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n cña TSC§

ë c¸c ®¬n vÞ cÊp, ®¬n vÞ ®iÒu chuyÓn, hoÆc gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña héi

8

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368

KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh

t¹i C«ng ty VËt t vËn t¶i xi m¨ng

®ång giao nhËn céng c¸c chi phÝ mµ bªn nhËn tµi s¶n chi ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm

®a TSC§ vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông nh: chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, chi

phÝ n©ng cÊp, l¾p ®Æt ch¹y thö, lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã)...

NÕu ®iÒu chuyÓn gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn kÕ to¸n phô thuéc trong doanh

nghiÖp, nguyªn gi¸ TSC§ lµ nguyªn gi¸ ph¶n ¸nh ë ®¬n vÞ bÞ ®iÒu chuyÓn phï

hîp víi bé hå s¬ TSC§ ®ã. §¬n vÞ nhËn TSC§ c¨n cø vµo nguyªn gi¸ , sè khÊu

hao luü kÕ, gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n cña TSC§ vµ ph¶n ¸nh vµo sæ kÕ to¸n.

C¸c chi phÝ cã liªn quan tíi viÖc ®iÒu chuyÓn TSC§ gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn

kÕ to¸n phô thuéc kh«ng kÕ to¸n t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ mµ h¹ch to¸n vµo chi

phÝ kinh doanh trong kú.

+ Nguyªn gi¸ TSC§ lo¹i ®îc cho, ®îc biÕu, ®îc tÆng, nhËn vèn gãp liªn

doanh, nhËn l¹i vèn gãp, do ph¸t hiÖn thõa... lµ gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña

héi ®ång giao nhËn céng c¸c chi phÝ söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp, bèc dì, l¾p

®Æt ,ch¹y thö, lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã) mµ bªn nhËn tµi s¶n ph¶i chi ra tÝnh ®Õn

thêi ®iÓm ®a TSC§ vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông.

- §èi víi c¸c TSC§ v« h×nh, nguyªn gi¸ ®îc x¸c ®Þnh nh sau:

+Nguyªn gi¸ TSC§ lo¹i mua s¾m lµ gi¸ mua thùc tÕ ph¶i tr¶ céng c¸c kho¶n

thuÕ (Kh«ng bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®îc hoµn l¹i), c¸c chi phÝ liªn quan ph¶i

chi ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a tµi s¶n vµo sö dông theo dù tÝnh.

Trêng hîp TSC§ v« h×nh mua mua tr¶ chËm, tr¶ gãp, nguyªn gi¸ TSC§ lµ

gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶

chËm vµ gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ tµi chÝnh theo kú h¹n

thanh to¸n, trõ khi sè chªnh lÖch ®ã ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh

theo quy ®Þnh vèn ho¸ chi phÝ l·i vay.

+ Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ v«

h×nh kh«ng t¬ng tù hoÆc tµi s¶n kh¸c lµ gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ v« h×nh nhËn

vÒ, hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n mang trao ®æi (sau khi céng thªm c¸c kho¶n

ph¶i tr¶ thªm hoÆc trõ ®i c¸c kho¶n ph¶i thu vÒ) céng c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng

bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ph¶i hoµn l¹i) c¸c chi phÝ liªn quan ph¶i chi ra tÝnh ®Õn

thêi ®iÓm ®a tµi s¶n vµo sö dông.

+ Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ v«

h×nh t¬ng tù, hoÆc cã thÓ h×nh thµnh do ®îc b¸n ®Ó ®æi lÊy quyÒn së h÷u mét tµi

s¶n cè ®Þnh v« h×nh t¬ng tù lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh ®em trao ®æi.

+ Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp lµ c¸c chi phÝ

liªn quan trùc tiÕp ®Õn kh©u thiÕt kÕ, x©y dùng, s¶n xuÊt, thö nghiÖm ph¶i chi ra

tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a TSC§ ®ã vµo sö dông theo dù tÝnh.

Riªng c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong néi bé ®Ó doanh nghiÖp cã nh·n hiÖu hµng

ho¸, quyÒn ph¸t hµnh, danh s¸ch kh¸ch hµng, chi phÝ ph¸t sinh trong giai ®o¹n

nghiªn cøu vµ c¸c kho¶n môc t¬ng tù kh«ng ®îc x¸c ®Þnh lµ TSC§ v« h×nh mµ

h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.

+ Nguyªn gi¸ TSC§ lo¹i ®îc cÊp, ®îc biÕu, ®îc tÆng lµ gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸

thùc tÕ cña héi ®ång giao nhËn céng c¸c chi phÝ trùc tiÕp mµ bªn nhËn tµi s¶n

ph¶i chi ra tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a TSC§ vµo sö dông theo dù tÝnh.

9