Kế hoạch ôn tập Ngữ văn 9 ( tiếp )

phong c¸ch hå chÝ minh.

(Lª Anh Trµ)

1,Ph©n tÝch sù tiÕp thu v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña chñ tÞch HCM ®Ó t¹o nªn mét nh©n c¸ch ,mét lèi sèng rÊt

VN,rÊt ph¬ng §«ng nhng ®ång thêi còng rÊt míi,rÊt hiÖn ®¹i.

* Hoµn c¶nh:Trong cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng ®Çy gian khæ cña m×nh ,chñ tÞch HCM ®· qua

nhiÒu n¬i,tiÕp xóc nhiÒu nÒn v¨n ho¸ tõ ph¬ng §«ng tíi ph¬ng T©y.Ngêi cã hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ nÒn v¨n

ho¸ c¸c níc ch©u ¸,ch©u ©u,ch©u Phi,ch©u Mü.§Ó cã ®îc vèn tri thøc s©u réng Êy,B¸c ®·:

- N¾m v÷ng ph¬ng tiÖn giao tiÕp lµ ng«n ng÷ (Ngêi nãi th¹o nhiÒu thø tiÕng nh

Anh,Ph¸p,Hoa,Nga...).

- Qua c«ng viÖc,qua lao ®éng,mµ häc hái (Ngêi lamg nhiÒu nghÒ ®Ó sèng)

- Häc hái,t×m hiªu ®Õn møc s©u s¾c.

§iÒu quan träng lµ ngêi ®· tiÕp thu cã chän läc tinh hoa v¨n ho¸ níc ngoµi:

- Kh«ng chÞu ¶nh hëng mét c¸ch thô ®éng.

- TiÕp thu mäi c¸i hay,c¸i ®Ñp,®ång th¬i phª ph¸n c¸i h¹n chÕ, tiªu cùc.

- Trªn nÒ t¶ng v¨n ho¸ d©n téc mµ tiÕp thu nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ (TÊt c¶ nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ

®· nhµo nÆn víi c¸i gèc v¨n ho¸ d©n téc kh«ng g× lay chuyÓn ®îc)

- §éng lùc thóc ®Èy B t×m hiÓu nÒn v¨n ho¸ d©n téc vµ v¨n ho¸ thÕ giíi lµ xuÊt ph¸t tõ kh¸t väng cøu

níc cøu d©n.

2,NÐt ®Ñp trong lèi sèng thanh cao mµ gi¶n dÞ cña chñ tÞch HCM.

* ë c¬ng vÞ l·ng ®¹o cao nhÊt cña §¶ng vµ Nhµ níc nhng chñ tÞch HCM cã mét lèi sèng v« cïng gi¶n

dÞ:

- N¬i ë,n¬i lµm viÖc ®¬n x¬: “ChiÕc nhµ sµn nhá b»ng gç bªn c¹nh chiÕc ao” nh c¶nh lµng quª quen

thuéc; “ChiÕc nhµ sµn ®ã còng chØ vÎn vÑn cã vµi phßng tiÕp kh¸ch,häp Bé chÝnh trÞ,lµm viÖc vµ ngñ”...

- Trang phôc hÕt søc gi¶n dÞ: “Bé quÇn ¸o bµ ba n©u,chiÕc ¸o trÊn thñ,®«i dÐp lèp th« s¬”; T trang Ýt

ái : “ChiÕc va li con víi vµi bé ¸o quÇn,vµi vËt kû niÖm”...

- ¡n uèng ®¹m b¹c: “c¸ kho,rau luéc,da ghÐm,cµ muèi,ch¸o hoa”...

* C¸ch sèng gi¶n dÞ,®¹m b¹c cña chñ tÞch HCM l¹i v« cïng thanh cao sang träng:

- §©y kh«ng ph¶i lµ lèi sèng kh¾c khæ cña nh÷ng ngêi tù vui trong c¶nh nghÌo khã.

- §©y còng kh«ng ph¶i lµ c¸ch tù thÇn th¸nh ho¸,tù lµm cho kh¸c ®êi ,h¬n ®êi.

- §©y lµ mét c¸ch sèng cã v¨n ho¸ ®· trá thµnh mét quan niÖm thÈm mü:c¸i ®Ñp lµ sù gi¶n dÞ,tù

nhiªn.

* NÐt ®Ñp cña lèi sèng rÊt d©n téc,rÊt VN trong phong c¸ch HCM:C¸ch sèng cña B¸c gîi ta nghÜ ®Õn

c¸ch sèng cña c¸c vÞ hiÒn triÕt trong lÞch sö nh NguyÔn Tr·i,NguyÔn BØnh Khªm.§ã lµ cuéc sèng g¾n

víi thó quª ®¹m b¹c mµ thanh tao.

3,BiÖn ph¸p nghÖ thuËt lµm næi bËt phaong c¸ch HCM.

- KÕt hîp kÓ vµ b×nh luËn:§an xen gi÷a nh÷ng lêi kÓ lµ lêi b×nh luËn mét c¸ch tù nhiªn. : “Cã thÓ nãi Ýt

cã vÞ l·nh tô nµo l¹i am hiÓu nhiÒu vÒ c¸c d©n téc vµ nh©n d©n thÕ giíi,v¨n ho¸ thÕ giíi s©u s¾c nh chñ

tÞch HCM”; “Qu¶ nh mét c©u chuyÖn thÇn tho¹i,nh c©u chuyÖn vÒ mét vÞ tiªn,mét con ngêi siªu phµm

nµo ®ã trong cæ tÝch”

- Chon läc nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu (D/C)

- §an xen th¬ NguyÔn BØnh Khiªm,c¸ch dïng tõ H¸n ViÖt gîi cho ngêi ®äc thÊy ®îc sù gÇn gòi gi÷a

chñ tÞch HCM vµ c¸c vÞ hiÒn triÕt cña d©n téc.

- Sö dông nghÖ thuËt ®èi lËp:VÜ nh©n mµ hÕt søc gi¶n dÞ,gÇn gòi;am hiÓu mäi nÒn v¨n ho¸ nh©n lo¹i mµ

hÕt søc d©n téc,hÕt søc VN.

4,Th«ng qua viÖc ph©n tÝch sù phong phó,s©u s¾c trong b¶n lÜnh v¨n ho¸ HCM,TG kh¬i dËy niÒm kÝnh

phôc,lßng yªu mÕn vÞ l·nh tô vÜ ®¹i cña d©n téc,danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi HCM trong lßng mçi chóng

ta.ViÖc häc tËp,rÌn luyÖn theo c¸ch sèng,t¸c phong lµm viÖc cña B¸c kh«ng chØ lµ viÖc cã ý nghÜa thiÕt

thùc ®èi víi thÕ hÖ trÎ h«m nay mµ cßn lµ cån viÖc cã ý nghÜa l©u dµi ®èi víi c¸c thÕ hÖ trÎ mai sau.

1

§2 chuyÖn ngêi con g¸i nam x¬ng

(NguyÔn D÷)

- Lµ truyÖn thø 16 trong sè 20 truyÖn cña “TruyÖn kú m¹n lôc”.

Nh÷ng ®iÓm cÇn chó ý:

I,Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶.

1,NguyÔn D÷ (??) : Ngêi lµng §ç Tïng,huyÖn Trêng T©n,nay lµ huyÖn Thanh MiÖn tØnh H¶I D¬ng,«ng

sèng ë thÕ kû 16,thêi kú triÒu ®×nh nhµ Lª b¾t ®Çu suy tho¸I,c¸c tËp ®oµn PK Lª,TrÞnh,M¹c,TrÞnh tranh

giµnh quyÒn lùc,g©y ra c¸c cuéc néi chiÕn kÐo dµi.ND÷ häc réng tµi cao.¤ng ®ç kú thi H¬ng vµ ®îc bæ

lµm tri HuyÖn Thanh TuyÒn(nay lµ B×nh Xuyªn,VÜnh Phóc).Nhng chØ lµm quan 1 n¨m råi xin vÒ nghØ

ch¨m sãc mÑ giµ vµ viÕt s¸ch,sèng Èn dËt nh nhiÒu tri thøc ®¬ng thêi kh¸c.

2,TruyÒn kú m¹n lôc.

- ViÕt b»ng ch÷ H¸n,gåm 20 truyÖn ng¾n,ghi l¹i nh÷ng chuyÖn l¹ lïng kú qu¸i,khai th¸c tõ c¸c truyÖn

cæ d©n gian. Vµ c¸c truyÒn thuyÕt lÞch sö,d· sö VN.

- TruyÒn kú: Lµ nh÷ng chuyÖn thÇn kú víi c¸c yÕu tè tiªn,phËt,mµ,quû,vèn ®îc lu truyÒn réng r·i trong

d©n gian.

- M¹n lôc:Ghi chÐp t¶n m¹n.

- §©y cßn lµ mét thÓ lo¹i vݪt b»ng ch÷ H¸n(v¨n xu«i tù sù),®îc h×nh thµnh sím ë Trung Quèc,®îc c¸c

nhµ v¨n VN tiÕp nhËn dùa trªn nh÷ng chuyÖn cã thùc vÒ nh÷ng ngêi thËt,mang ®Ëm gi¸ trÞ nh©n b¶n ,thÓ

hiÖn íc m¬ ,kh¸t väng cña nh©n d©n vÒ mét XH tèt ®Ñp.

II, LuyÖn tËp

1,§¹i ý:§©y lµ c©u chuyÖn vÒ sè ph©n oan nghiÖt cña mét ngêi phô n÷ cã nhan s¾c,cã ®øc h¹nh díi chÕ

®é phong kiÕn,chØ v× mét lêi nãi ng©y th¬ cña trÎ con mµ bÞ nghi ngê,bÞ sØ nhôc,bÞ ®Èy ®Õn bíc ®êng

cïng,ph¶i tù kÕt liÔu cuéc ®êi m×nh ®Ó gi·i tá tÊm lßng trong s¹ch.T¸c phÈm còng thÓ hiÖn íc m¬ ngµn

®êi cña d©n téc lµ ngêi tèt bao giê còng ®îc ®ªn tr¶ xøng ®¸ng,dï chØ lµ ë mét thÕ giíi huyÒn bÝ.

2,Tãm t¾t truyÖn:

- VN lµ ngêi con g¸i thuú mþ nÕt na,lÊy TS,mét ngêi Ýt häc l¹i cã tÝnh ®a nghi.

- TS ph¶i ®i lÝnh chèng giÆc Chiªm.VN ë nhµ sinh con,ch¨m sãc mÑ chång chu ®¸o.MÑ chång èm råi

mÊt.

- TS trë vÒ nghe c©u nãi ng©y th¬ cña con,nghi ngê vî h.VN bÞ oan,nhng kh«ng thÓ minh oan ®· tù tö ë

bÕn s«ng Hoµng Giang,®îc Linh Phi cøu gióp.

- ë díi thuû cung,VN gÆp Phan Lang(ngêi cïng lµng).Phan Lang ®îc Linh Phi cøu gióp trë vÒ trÇn

gian – GÆp TS ,VN ®îc gi¶i oan,nhng nµng kh«ng thÓ trë vÒ trÇn gian.

3,Ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña c¸ch kÕt thóc t¸c phÈm vµ h×nh ¶nh dßng s«ng gi¶ oan trong v¨n

b¶n TruyÖn ng “ êi con g¸i Nam X¬ng cña NguyÔn D÷. ”

-Kh¸i qu¸t cuéc ®êi cña Vò N¬ng ®Ó kh¼ng ®Þnh nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp ,®ång thêi lý gi¶

nguyªn nh©n cña nçi oan.Kh¼ng ®Þnh tÝnh c¸ch cña Tr¬ng Sinh(ng¾n gän)

-Kh«ng thÓ thanh minh ®îc nçi oan khuÊt ,,Vò N¬ng chän c¸I chÕt ®Ó chøng minh cho sù trong

s¹ch cña m×nh.Nh ®Ó gi¶i oan cho nµng ,NguyÔn D÷ ®· dùng lªn mét c¶nh tîng kú ¶o cuèi t¸c

phÈm.C¸ch kÕt thóc c©u chuyÖn nh vËy lµ dông ý nghÖ thuËt cña t¸c gi¶.

-§©y lµ mét h×nh thøc gi¶i oan:Ngêi tèt sÏ ®îc ®Òn bï.DÜ nhiÕn sù ®Òn bï mang tÝnh cã h©ô nµy

chØ cã trong m¬ ícvµ nã cÇn ®Õn sù cã mÆt cña yÕu tè k× ¶o.Ngêi ®äc kh«ng thÊy lèi kÕt thóc nµy qu¸ phi

lý bëi ®ã lµ c¸ch kÕt thóc phï hîp víi niÒm khao kh¸t c¸i tèt,c¸i thiÖn sÏ ®îc ®Òn bï xøng ®¸ng.

-YÕu tè kú ¶o hoµn chØnh thªm ®øc tÝnh tèt ®Ñp cña Vò N¬ng:Cho dï kh«ng thÓ quay l¹i víi cuéc

sèng trÇn thÕ thÕ nhng tÊm lßng nµng vÉn thiÕt tha víi gia ®×nh ,vÉn mong ®îc phôc håi danh dù .H×nh

¶nh Vò N¬ng thÊp tho¸ng, xiªm y rùc rì còng lµm cho nh©n vËt trë nªn thiªng ho¸.§óng lµ xanh kia …

ch¼ng nì phô nµng.

2