Kế hoạch lao động – việc làm thời kỳ 2006 – 2010 và các giải pháp thực hiện

Đề án môn học

MỞ ĐẦU

Trong giai đoạn hiện nay, hội nhập kinh tế quốc tế là một xu

hướng tất yếu, và nó đã có những tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế

nước ta. Đặc biệt với việc Việt Nam đã gia nhập tổ chức thương mại

thế giới WTO trong thời gian qua (vào ngày 7/11/2006) đã mở ra

những cơ hội thuận lợi để phát triển, đồng thời cũng đan xen những

khó khăn, thách thức đòi hỏi phải biết tận dụng những lợi thế so

sánh để hội nhập, và cần có biện pháp sử dụng hợp lý nguồn nhân

lực thông qua việc nâng cao chất lượng lao động, tạo thêm nhiều

việc làm mới.Tăng trưởng kinh tế phụ thuộc vào các yếu tố kĩ thuật –

công nghệ, lao động tiêu thụ bao gồmcả tiêu thụ trong nước và xã

hội. Vốn là thứ ma nước ta có thể huy động được ở trong nước và

nước ngoài, kỹ thuật – công nghệ là thứ mà nước ta có thể mua được.

Nhưng cả hai thứ trên phải qua sự sử dung của con người mới phát

huy được hiệu quả, nếu để lẵng phí thất thoát thì chẵng những tăng

trưởng kinh tế không tương ứng mà làm cho gánh nặng nợ nần gia

tăng. Khác với hai yếu tố trên, lao động mà nước ta sẵn có, là nguồn

nội lực hơn nữa lại có rất nhiếu đến mức dư thừa, giá nhân công lại

rẽ. Đó là nói về đầu vào. Còn về đầu ra, lao động tạo ra thu nhập, tạo

ra sức mua có khả năng thanh toán, làm tăng dung lượng thị

trườngtrong nước vưa la một yếu tố quan trọng của tăng trưởng kinh

tế vừa có tác động mời gọi các nhà đầu tư

Một trong những nội dung chủ yếu của chiến lược phát triển bền

vững ở Việt Nam đã xác định: Con người là trung tâm của sự phát

triển, vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển. Nguông nhân

lực là tài sản quý báu của mỗi quốc gia, quyết định sự hưng thịnh

hay suy vong của quốc gia trong mỗi thời kỳ lịch sử. Trong phát

triển kinh tế xã hội, nguồn nhân lực vừa là yếu tố sản xuất, đồng thời

Nguyễn Thị Vinh Lớp: Kế hoạch 46B 1

Đề án môn học

là yếu tố tiêu dùng của cải được tạo ra. Nguồn nhân lực là bộ phận

cấu thành và quyết định hiệu quả của quá trình hoạt động sản xuất.

Nguồn nhân lực được hình thành từ dân số và được sử dụng trên

phạm vi nền kinh tế Quốc dân cũng như từng tổ chức, từng doanh

nghiệp

Mặt khác, nhờ có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và tương đối ổn

định trong một thời gian dài, với các biện pháp nỗ lực của Chính phủ

trong công tác xoá đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng giáo dục…

và việc thực hiện tốt các mục tiêu về lao động việc làm, phát triển

nguồn nhân lực đã góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền

kinh tế, giúp đẩy nhanh quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, giữ vững

tốc độ phát triển kinh tế, nâng cao mức sống cho người dân…Như

vậy, lao động việc làm là một trong những nhân tố giữ vai trò quan

trọng trong việc thực hiện công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước.

Từ thực tế đó đã gợi mở cho tôi ý tưởng nghiên cứu đề tài: Kế hoạch

lao động – việc làm thời kỳ 2006 – 2010 và các giải pháp thực hiện.

NỘI DUNG

PHẦN I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ KẾ HOẠCH LAO ĐỘNG - VIỆC

LÀM

I. Lao động - việc làm trong nền kinh tế Việt Nam

1 Lao động

Lao động là hoạt động có mục đích của con người . Lao động là một

hành động diễn ra giữa con người với giới tự nhiên. Trong quá trình lao

động con người vận dụng sức tiềm tàng trong thân thể mình, sử dụng công

cụ lao động để tác động vào giới tự nhiên, biến đổi vật chất đó, làm cho

chúng trở nên có ích cho đời sống của mình. Vì thế lao động là điều kiện

không thể thiếu được của đời sống con người, là một sự tất yếu vĩnh viễn,

là kẻ môi giới trong trong sự trao đổi vật chất giữa tự nhiên và con người.

Lao động chính là việc sử dụng sức lao động.

Nguyễn Thị Vinh Lớp: Kế hoạch 46B 2

Đề án môn học

2. Việc làm

Theo các nhà kinh tế học lao động thì việc làm được hiểu là sự kết

hợp giữa sức lao động với tư liệu sản xuất nhằm biến đổi đối tượng lao

động theo mục đích của con người

Theo qui định của Bộ luật Lao động là những hoạt động có ích không bị pháp

luật ngăn cấm và đem lại thu nhập cho người lao động.

Số lượng việc làm trong nền kinh tế phản ánh cầu lao động. Về lý thuyết, cầu

lao động cho thấy số lượng lao động mà các tổ chức (đơn vị) kinh tế sẵn sàng

thuê (sử dụng) để tiến hành các hoạt động kinh tế với mức tiền lương nhất

định.

II. Kế hoạch hoá lực lượng lao động - việc làm

1. Khái niệm, nhiệm vụ, ý nghĩa

1.1. Khái niệm

Kế hoạch hoá lực lượng lao động là một bộ phận trong hệ thống kế

hoạch hoá phát triển, nhằm xác định quy mô, cơ cấu, chất lượng của bộ

phận dân số tham gia hoạt động kinh tế cần huy động cho mục tiêu tăng

trưởng kinh tế, các chỉ tiêu về việc làm mới, nhiệm vụ giải quyết việc làm

trong kỳ kế hoạch (KH), đồng thời đưa ra các chính sách và giải pháp quan

trọng nhằm thu hút và sử dụng hiệu quả lao động xã hội.

1.2. Nhiệm vụ: Là một bộ phận của kế hoạch phát triên kinh tế xã hội, kế

hoạch hóa lực lượng lao động – việc làm có nhiêm vụ:

- Xác định các chỉ tiêu về khả năng cung cấp lực lượng lao động xã hội

- Xác định chỉ tiêu về nhu cầu lao động cần có trong kỳ kế hoạch

- Cân đối cung - cầu lao động, xây dựng các chỉ tiêu thị trường lao động

trong kỳ kế hoạch

Nguyễn Thị Vinh Lớp: Kế hoạch 46B 3

Đề án môn học

- Đề xuất chính sách, giải pháp nhằm khai thác, huy động và sử dụng có

hiệu quả lực lượng lao động

1.3. Ý nghĩa:

Trong hệ thống kế hoạch hoá phát triển, kế hoạch hoá lực lượng lao

động có ý nghĩa đặc biệt, nó bao hàm cả ý nghĩa của kế hoạch biện pháp và

kế hoạch mục tiêu.

- Kế hoạch lực lượng lao động là kế hoạch mang tính biện pháp:

+ Lao động là một yếu tố nguồn lực để thực hiện mục tiêu phát triển Kinh

tế - Xã hội

+ Kế hoạch lực lượng lao động nhằm vào mục tiêu của kế hoạch tăng

trưởng, kế hoạch chuyển dịch cơ cấu kinh tế, kế hoạch phát triển vùng kinh

tế, tạo ra các điều kiện vế lao động để thực hiện các kế hoạch này

- Kế hoạch hoá lực lượng lao động là kế hoạch mang tính mục tiêu:

+ Lao động là một đối tượng được hưởng lợi ích Xã hội trong đó có quyền

lợi có việc làm

+ Kế hoạch phát triển lao động bao hàm một số các chỉ tiêu nằm trong hệ

thống các mục tiêu phát triển xã hội như: Giải quyết lao động, khống chế

thất nghiệp hay chỉ tiêu giáo dục sức khoẻ…

Do vậy, kế hoạch lao động phải được xây dựng dựa trên cơ sở các yếu tố

cầu do kế hoạch về tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế đặt ra nhưng

đồng thời kế hoạch mang tính chủ động, tích cực và đặc biệt là tìm ra các

cơ chế chính sách để thực hiện các mục tiêu do kế hoạch đặt ra.

2. Nội dung kế hoạch lao động việc làm

2.1. Đánh giá các yếu tố tác động đến tình hình lao động - việc làm kỳ

kế hoạch

2.1.1. Các yếu tố tác động tới cung lao động

* Yếu tố ảnh hưởng đến số lượng lao động

Nguyễn Thị Vinh Lớp: Kế hoạch 46B 4