KD XNK hàng hoá trong nền KTTT

PhÇn I

Lý luËn c¬ b¶n vÒ kInh doanh xuÊt nhËp khÈu

hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

I.-TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu Hµng ho¸ trong nÒn

kinh tÕ thÞ trêng.

1. kh¸i niÖm cña th¬ng m¹i Quèc tÕ:

Ngµy nay khi qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng Quèc tÕ ®ang diÔn ra hÕt søc s©u

s¾c th× th¬ng m¹i Quèc tÕ trë thµnh mét qui luËt tÊt yÕu kh¸c quan vµ ®îc xem nh lµ

mét ®iÒu kiÖn TiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mäi quèc gia. Thùc tÕ cho thÊy,

kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ tån t¹i chø cha nãi g× ®Õn ph¸t triÓn nÕu tù c« lËp

m×nh kh«ng quan hÖ víi kinh tÕ thÕ giíi. Th¬ng m¹i quèc tÕ trë thµnh vÊn ®Ò sèng

cßn v× nã cho phÐp thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu dïng cña d©n

c mét quèc gia.

Th¬ng m¹i quèc tÕ lµ ho¹t ®éng mua b¸n hµng hãa vµ dÞch vô gi÷a c¸c quèc

gia víi nhau. Ho¹t ®éng ®ã lµ h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô

thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng hãa riªng biÖt gi÷a c¸c quèc

gia.

2. Vai trß cña kinh doanh xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.

2.1 XuÊt khÈu t¹o nguån vèn cho nhËp khÈu, phôc vô c«ng nghiÖp hãa ®Êt n￾íc.

§Ó thùc hiÖn ®êng lèi c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, tríc m¾t chóng

ta cÇn ph¶i nhËp khÈu mét sè lîng lín m¸y mãc, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i tõ bªn ngoµi

nh»m trang bÞ cho nÒn s¶n xuÊt. Nguån vèn ®Ó nhËo khÈu thêng dùa vµo c¸c nguån

chñ yÕu lµ: vay, viÖn trî, ®Çu t níc ngoµi vµ xuÊt khÈu. Nguån vèn vay råi còng ph¶i

tr¶, cßn viÖn trî vµ ®Çu t níc ngoµi th× cã h¹n, h¬n n÷a c¸c nguån nµy thêng bÞ phô

thuéc vµo níc ngoµi, v× vËy nguån vèn quan träng nhÊt ®Ó nhËp khÈu chÝnh lµ xuÊt

khÈu. Thùc tÕ lµ, níc nµo gia t¨ng ®îc xuÊt khÈu th× nhËp khÈu theo ®ã còng t¨ng

theo. Ngîc l¹i, nÕu nhËp nhiÒu h¬n xuÊt lµm cho th©m hôt c¸n c©n th¬ng m¹i qu¸ lín

sÏ cã thÓ ¶nh hëng xÊu ®Õn nÒn kinh tÕ quèc d©n.

2.2. XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n

xuÊt ph¸t triÓn.

C¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang thay ®æi v« cïng m¹nh

mÏ. §ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khã häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Sù chuyÓn

dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn

cña kinh tÕ thÕ giíi lµ tÊt yÕu ®èi víi níc ta.

Ngµy nay, ®a sè c¸c níc ®Òu lÊy nhu cÇu thÞ trêng thÕ giíi lµm c¬ së ®Ó tæ

chøc s¶n xuÊt. §iÒu ®ã cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc

®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Sù t¸c ®éng nµy thÓ hiÖn:

- XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi.

Ch¼ng h¹n, khi ph¸t triÓn ngµnh dÖt xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬ héi ®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t

triÓn ngµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu nh b«ng hay thuèc nhuém. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh

chÕ biÕn thùc phÈm xuÊt khÈu còng cã thÓ kÐp theo sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng

nghiÖp bao b× phôc vô nã.

- XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô, gãp phÇn cho s¶n xuÊt

æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn.

- XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt,

n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc.

2.3. XuÊt khÈu cã vai trß kÝch thÝch ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n

xuÊt.

Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng híng ra thÞ trêng thÕ giíi, mét thÞ trêng mµ

ngµy cµng c¹nh tranh . Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña hµng hãa xuÊt khÈu phô thuéc rÊt

lín vµo chÊt lîng, gi¸ c¶ do ®ã phô thuéc rÊt lín vµo kü thuËt c«ng nghÖ s¶n xuÊt

chóng. §iÒu nµy thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong níc ph¶i lu«n lu«n t×m tßi s¸ng t¹o

®Ó c¶i tiÕn, n©ng cao chÊt lîng c«ng nghÖ s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, xuÊt khÈu trong nÒn

kinh tÕ c¹nh tranh cßn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c

qu¶n trÞ s¶n xuÊt vµ kinh doanh, ®ßi hái ph¶i n©ng cao tay nghÒ ngêi lao ®éng.

2.4.XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i

thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n.

Th«ng qua ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, víi nhiÒu c«ng ®o¹n kh¸c nhau

®· thu hót hµng triÖu lao ®éng víi thu nhËp kh«ng thÊp. Gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò bøc xò

nhÊt trong x· héi hiÖn nay. XuÊt khÈu cßn t¹o ra nguån vèn ®Ó nhËp khÈu nh÷ng vËt

liÖu tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng vµ ®¸p øng nhu cÇu ngµy mét phong phó

h¬n cña nh©n d©n.

2.5. XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i

cña níc ta.

§Èy m¹nh xuÊt khÈu cã vai trß t¨ng cêng sù hîp t¸c quèc tÕ víi c¸c níc, n©ng

cao ®Þa vÞ vµ vai trß cña níc ta trªn th¬ng trêng quèc tÕ ..., xuÊt khÈu vµ c«ng nghiÖp

s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thóc ®Èy quü tÝn dông, ®Çu t, më réng vËn t¶i quèc tÕ ... MÆt

kh¸c, chÝnh c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i mµ chóng ta võa kÓ trªn l¹i t¹o TiÒn ®Ò cho

viÖc më réng xuÊt khÈu.

Cã thÓ nãi, xuÊt khÈu kh«ng chØ ®ãng vai trß chÊt xóc t¸c hç trî ph¸t triÓn

kinh tÕ mµ nã cßn cïng víi ho¹t ®éng nhËp khÈu nh lµ yÕu tè bªn trong trùc tiÕp

tham gia vµo viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thuéc néi bé nÒn kinh tÕ nh: vèn, kü thuËt,

lao ®éng, nguån tiªu thô thÞ trêng ...

§èi víi níc ta, híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan

träng trong ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, qua ®ã tranh thñ ®ãn b¾t th¬ßI c¬,

øng dông khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, rót ng¾n sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn

cña ViÖt nam so víi thÕ giíi. Kinh nghiÖm cho thÊy, bÊt cø mét níc nµo vµ trong thêi

kú nµo ®Èy m¹nh ®îc xuÊt khÈu th× nÒn kinh tÕ níc ®ã trong thêi gian ®ã cã tèc ®é

ph¸t triÓn cao. ®Ó thÊy râ vÊn ®Ò nµy, chóng ta cã thÓ nghiªn cøu t×nh h×nh ph¸t triÓn

kinh tÕ cña c¸c níc trong khu vùc còng nh thÕ giíi trong mèi quan hÖ víi t¨ng trëng

xuÊt khÈu.

B¶ng 1.Kim Ng¹ch XuÊt KhÈu víi t¨ng trëng GDP cña c¸c níc trong khu vùc

(1999)

Níc T¨ng GDP (%) GDP (PPP,triÖu USD) Kim ng¹ch XK(triÖu USD) XK/GDP(%)

NhËt B¶n

Singapore

§µi Loan

Malaysia

Th¸i Lan

2,6

7,8

6,5

8,4

6,4

2.953.440

76.291

333.745

208.502

501.331

411.000

125.000

122.000

78.000

56.900

0,139

1,638

0,366

0,375

0,113

B¶ng 2. XuÊt KhÈu víi t¨ng trëng GDP cña Mü vµ c¸c níc kh¸c (1999).

Níc T¨ng GDP (%)

GDP

(PPP,triÖu USD)

Kim ng¹ch XK

(triÖu USD)

XK/GDP

(%)

Mü 3,6 7.633.465 633.000 0,083

Anh

Canada

Ph¸p

§øc

Italy

3,4

3,7

2,2

2,8

1,7

1.181.962

1.660.540

1.284.182

1.723.366

1.179.283

251.000

201.000

275.000

521.000

244.000

0,212

0,304

0,214

0,302

0,207

Nh vËy qua sè liÖu trªn cho thÊy, ®a sè c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th×

xuÊt khÈu ®ãng gãp vµo kho¶ng 10 - 30% GDP. Cßn nh÷ng níc cã tèc ®é ph¸t triÓn

cao, tû lÖ nµy còng cã xu híng cao h¬n. §iÓn h×nh lµ trêng hîp cña Hång K«ng vµ

Singapore, tû lÖ nµy lµ trªn 100%. §iÒu nµy ph¶n ¸nh vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi

t¨ng trëng kinh tÕ.

Tãm l¹i lµ, th«ng qua xuÊt khÈu sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt x·

héi b»ng viÖc më réng trao ®æi vµ thóc ®Èy viÖc tËn dông c¸c lîi thÕ, c¸c tiÒm n¨ng

vµ c¬ héi cña ®Êt níc.

3. ý nghÜa cña viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®èi víi doanh nghiÖp.

§èi víi mçi doanh nghiÖp kinh doanh trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, ®Èy m¹nh

ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã ý nghÜa v« cïng quan träng. ViÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt

khÈu gióp cho mçi doanh nghiÖp gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò vÒ c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n

viªn, t¨ng nguån ngo¹i tÖ ®Ó phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu cña doanh nghiÖp,

t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh ®æi míi trang thiÕt bÞ, më réng quy m« kinh doanh, vµ gi¶i

quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ lîi nhuËn. Ngoµi ra, viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cßn

gióp doanh nghiÖp më réng thÞ trêng, t×m hiÓu v¶ n¾m b¾t ®îc phong tôc, tËp qu¸n

kinh doanh cña c¸c b¹n hµng ë níc ngoµi, lµ ®éng lùc ®Ó doanh nghiÖp t¨ng kh¶

n¨ng c¹nh tranh, më réng thÞ trêng ra thÕ giíi.

II/ NH÷NG NéI DUNG Vµ H×NH THøC KINH DOANH XUÊT KHÈU

CHñ YÕU.

1. C¸c h×nh thøc kinh doanh xuÊt khÈu chñ yÕu

XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ mét bé phËn rÊt quan träng cña th¬ng m¹i quèc tÕ.

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ngµy nay th× lÜnh vùc ho¹t ®éng nµy ®îc biÓu hiÖn díi

nhiÒu h×nh thøc rÊt kh¸c nhau. Theo quy ®Þnh cña nghÞ ®Þnh 33CP (19/4/1994) lÜnh

vùc kinh doanh nµy bao gåm c¸c h×nh thøc chñ yÕu sau:

-XuÊt khÈu hµng ho¸ díi c¸c h×nh thøc trao ®æi hµng ho¸, hîp t¸c s¶n xuÊt

vµ gia c«ng quèc tÕ.