ình hình phong trào công nhân lao động và hoạt động của Công đoàn trong những năm qua

Lêi nãi ®Çu

Sau 3 th¸ng lµm viÖc khÈn tr¬ng, Kho¸ luËn tèt nghiÖp ngµnh X·

héi häc víi ®Ò tµi “Vai trß cña C«ng ®oµn ®èi víi c«ng nh©n, lao ®éng

t¹i c«ng ty cæ phÇn dông cô sè 1 trong giai ®o¹n hiÖn nay” (Qua kh¶o s¸t

x· héi häc t¹i c«ng ty cæ phÇn dông cô sè 1) ®· ®îc hoµn thµnh.

Lêi ®Çu tiªn, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Tèng V¨n

Chung, ngêi ®· híng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh vµ gióp ®ì em trong viÖc

nghiªn cøu ®Ò tµi. §ång thêi, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c b¸c, c¸c c«,

chó t¹i phßng Tæ chøc lao ®éng, phßng C«ng ®oµn c«ng ty cæ phÇn dông

cô sè 1. Lµ mét sinh viªn khoa x· héi häc, em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi vÒ

C«ng ®oµn, kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, còng nh cha cã thùc tÕ kinh nghiÖm

nhiÒu, nªn trong ®Ò tµi kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. KÝnh mong ®-

îc sù th«ng c¶m vµ gãp ý cña thÇy c«, c¸c b¹n ®Ó kho¸ luËn ®îc hoµn

thiÖn.

Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

1

phÇn I: më ®Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi.

Nh chóng ta ®· biÕt, C«ng ®oµn lµ thµnh viªn cña hÖ thèng chÝnh trÞ. Tõ

khi ra ®êi C«ng ®oµn ®· cã ®îc vÞ trÝ, vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi lÞch sö

níc nhµ. C«ng ®oµn cïng víi §¶ng, MÆt trËn tæ quèc, §oµn thanh niªn... l·nh

®¹o c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc vµ c¸c tÇng líp lao ®éng kh¸c ®øng lªn ®Êu

tranh ®ßi quyÒn lîi cho d©n téc, giai cÊp vµ cho ngêi lao ®éng. Khi ®Êt níc

thèng nhÊt, C«ng ®oµn vÉn g¸nh trªn vai m×nh sø mÖnh lÞch sö cao c¶ ®ã lµ b¶o

vÖ lîi Ých d©n téc, lîi Ých cña giai cÊp m×nh b»ng nh÷ng viÖc lµm cô thÓ h÷u Ých.

ThÕ kû XXI sÏ tiÕp tôc cã nhiÒu biÕn ®æi. Khoa häc vµ c«ng nghÖ sÏ cã

bíc tiÕn nh¶y vät. Kinh tÕ tri thøc cã vai trß ngµy cµng næi bËt trong qu¸ tr×nh

ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ mét xu thÕ kh¸ch quan, l«i

cuèn ngµy cµng nhiÒu níc tham gia, võa cã mÆt tÝch cùc võa cã mÆt tiªu cùc,

võa cã hîp t¸c, võa cã ®Êu tranh. §Ó cã thÓ n¾m b¾t ®îc thêi c¬ vµ ph¸t huy cao

®é néi lùc th× chóng ta cÇn ph¶i quan t©m tíi mçi con ngêi nãi chung còng nh

mçi c«ng nh©n, lao ®éng nãi riªng. ViÖc b¶o vÖ quyÒn lîi cña giai cÊp c«ng

nh©n cã liªn quan tíi: viÖc lµm, thêi gian lao ®éng, tiÒn l¬ng lao ®éng, nhµ ë,

b¶o hiÓm x· héi, b¶o hé lao ®éng, phßng chèng ®éc h¹i...

HiÖn nay, viÖc lµm lµ vÊn ®Ò quan träng, bøc xóc ®èi víi c«ng nh©n, lao

®éng. Trong nh÷ng n¨m qua, Nhµ níc ®· cã nhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn

khÝch t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn, cho nªn vÊn ®Ò viÖc

lµm cña c«ng nh©n, lao ®éng ®· bít gay g¾t, tû lÖ ngêi kh«ng cã viÖc lµm gi¶m

bít. Tuy vËy, hµng n¨m vÉn cßn tõ 6 - 7% sè c«ng nh©n lao ®éng thÊt nghiÖp vµ

thiÕu viÖc lµm. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng viÖc lµm cô thÓ, tÝch cùc h¬n

n÷a trong vÊn ®Ò nµy, bëi ViÖt Nam vÉn lµ níc cã tû lÖ thÊt nghiÖp vµo lo¹i cao

trªn thÕ giíi vµ khu vùc.

2

TiÒn l¬ng lµ nguån thu nhËp chÝnh cña c«ng nh©n, viªn chøc vµ lao ®éng,

tuy ®· tõng bíc ®îc n©ng lªn, nhng cßn thÊp so víi nhu cÇu tèi thiÓu, cha ®¸p

øng ®îc møc sèng vµ sù thay ®æi c¬ cÊu tiªu dïng cña ngêi lao ®éng, nhÊt lµ

nh÷ng c«ng nh©n, viªn chøc, lao ®éng vÒ nghØ hu, nghØ hëng trî cÊp mét lÇn,

nghØ do s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt, lao ®éng ngoµi nguån l¬ng hu hoÆc trî cÊp; hä

kh«ng cã nguån thu nhËp kh¸c. Do vËy, ®êi sèng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.

§iÒu kiÖn lµm viÖc trong nhiÒu doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp t

nh©n vµ hîp t¸c x·, c¬ së s¶n xuÊt c¸ thÓ, t×nh tr¹ng c«ng nghÖ, thiÕt bÞ l¹c hËu,

lao ®éng thñ c«ng, nÆng nhäc vµ ®éc h¹i vÉn chiÕm tû lÖ cao; c«ng nh©n lao

®éng vÉn ph¶i lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn m«i trêng bÞ « nhiÔm, kh«ng ®¶m b¶o

c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vÖ sinh, an toµn lao ®éng.

Tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp cßn nghiªm träng. Hµng n¨m, theo

b¸o c¸o cha ®Çy ®ñ, cã kho¶ng 4000 ngêi bÞ tai n¹n lao ®éng, trong ®ã bÞ chÕt

kho¶ng 400 ngêi. ViÖc ch¨m sãc søc khoÎ, phßng chèng bÖnh nghÒ nghiÖp cho

ngêi lao ®éng cã nhiÒu n¬i cha quan t©m ®óng møc, søc khoÎ cña mét bé phËn

c«ng nh©n bÞ gi¶m sót. C¸c vi ph¹m vÒ an toµn vµ vÖ sinh lao ®éng kh«ng ®îc

xö lý nghiªm minh, kÞp thêi.

Trong 5 n¨m (1998 - 2002) th× vÊn ®Ò tranh chÊp lao ®éng tËp thÓ vµ ®×nh

c«ng diÔn ra phøc t¹p vµ cã xu híng t¨ng lªn. B×nh qu©n hµng n¨m cã trªn 70

vô, x¶y ra trong tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, tËp trung nhiÒu ë c¸c tØnh,

thµnh phè lín vµ c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung, ë c¸c doanh nghiÖp t nh©n vµ

c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.

Tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn cho ta thÊy tæ chøc C«ng ®oµn nãi chung còng nh

C«ng ®oµn c«ng ty cæ phÇn dông cô sè 1 cÇn lùa chän nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m,

tËp trung chØ ®¹o nghiªn cøu ®Ó cô thÓ ho¸ thµnh ch¬ng tr×nh hµnh ®éng, ®Ó

n©ng cao ®êi sèng c«ng nh©n, lao ®éng; gãp phÇn vµo sù v÷ng m¹nh cña tæ

chøc C«ng ®oµn ViÖt Nam.

3

NhËn thøc ®îc tÇm quan träng, tÝnh cÊp thiÕt cña tæ chøc C«ng ®oµn ë

mçi giai ®o¹n lÞch sö, nhÊt lµ vai trß cña C«ng ®oµn víi gi¶i quyÕt viÖc lµm, tiÒn

l¬ng, tiÒn c«ng, c«ng t¸c b¶o hé ®èi víi c«ng nh©n, lao ®éng t¹i c«ng ty.

Nghiªn cøu vai trß cña C«ng ®oµn cã ý nghÜa quan träng kh«ng chØ vÒ lý luËn

mµ c¶ vÒ thùc tiÔn, nªn t«i ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “Vai trß cña C«ng ®oµn

®èi víi c«ng nh©n, lao ®éng t¹i c«ng ty cæ phÇn dông cô sè 1 trong giai

®o¹n hiÖn nay”.

2. ý nghÜa khoa häc vµ ý nghÜa thùc tiÔn.

2.1 ý nghÜa khoa häc.

Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy gióp chóng ta h×nh thµnh quan niÖm ®óng ®¾n,

khoa häc vÒ lý luËn vµ nghiÖp vô C«ng ®oµn, ®Æc biÖt ®Ò tµi chØ ra vai trß to lín

cña C«ng ®oµn ®èi víi c«ng nh©n, viªn chøc vµ lao ®éng còng nh ®èi víi qu¸

4

tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Qua ®ã chóng ta thÊy ®îc sù l·nh ®¹o ®óng ®¾n cña

§¶ng, Nhµ níc trªn con ®êng ®æi míi ®Êt níc. §ång thêi thÊy ®îc sù l·nh ®¹o

cña §¶ng ®èi víi c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ, trong ®ã cã tæ chøc C«ng

®oµn.

Th«ng qua nghiªn cøu ®Ò tµi, phÇn nµo lµm s¸ng tá c¸c hÖ thèng kh¸i

niÖm, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu x· héi häc vµ nã ®îc vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o

trong viÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin, ®Æc biÖt lµ lý thuyÕt vai trß.

2.2 ý nghÜa thùc tiÔn.

§Ò tµi chØ ra ®îc vai trß cña C«ng ®oµn c«ng ty cæ phÇn dông cô sè 1

trong giai ®o¹n hiÖn nay. Qua ®©y gióp cho c¸n bé C«ng ®oµn nhËn thøc ®óng

còng nh hiÓu biÕt s©u s¾c vai trß to lín cña C«ng ®oµn trong viÖc tham gia gi¶i

quyÕt viÖc lµm cho c«ng nh©n, lao ®éng, tham gia vÊn ®Ò tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng

cña c«ng nh©n, lao ®éng vµ tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c b¶o hé, an toµn vÖ sinh

lao ®éng. Tõ ®ã, c¸n bé c«ng ®oµn x¸c ®Þnh ph¶i lµm g×, lµm nh thÕ nµo vµ lµm

b»ng c¸ch nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. C«ng ®oµn ®· ®em l¹i lîi Ých g× cho

c«ng nh©n, lao ®éng cña c«ng ty còng nh cña ®Êt níc? §ång thêi t×m hiÓu vµ

vËn dông ph¬ng thøc ho¹t ®éng, tæ chøc C«ng ®oµn qu¶n lý theo ph¬ng thøc

lµm viÖc míi cña c«ng ty vµ gãp phÇn vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i

ho¸ ®Êt níc.

3. §èi tîng, kh¸ch thÓ, môc ®Ých vµ ph¹m vi nghiªn cøu.

3.1 Môc ®Ých nghiªn cøu.

Môc ®Ých chÝnh cña ®Ò tµi lµ lµm s¸ng tá “vai trß cña C«ng ®oµn ®èi víi

c«ng nh©n, lao ®éng t¹i c«ng ty Cæ phÇn dông cô sè 1 trong giai ®o¹n hiÖn

nay”. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy t«i ®· ®Æt ra c¸c nhiÖm vô sau:

5

+ Ho¹t ®éng cña C«ng ®oµn c«ng ty tríc cæ phÇn ho¸.

+ Vai trß cña C«ng ®oµn c«ng ty tõ khi cæ phÇn ho¸ cho ®Õn nay.

+ §a ra khuyÕn nghÞ, gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao vÞ trÝ, vai trß cña tæ chøc

C«ng ®oµn c«ng ty.

3.2 §èi tîng nghiªn cøu.

Vai trß cña C«ng ®oµn ®èi víi c«ng nh©n, lao ®éng t¹i c«ng ty cæ phÇn

dông cô sè 1 trong giai ®o¹n hiÖn nay.

3.3 Kh¸ch thÓ nghiªn cøu.

C«ng nh©n, viªn chøc vµ lao ®éng ®ang lµm viÖc t¹i c«ng ty cæ phÇn

dông cô sè 1.

3.4 Ph¹m vi nghiªn cøu ®Ò tµi.

a. Kh«ng gian.

§Þa bµn kh¶o s¸t t¹i c«ng ty cæ phÇn dông cô sè 1 - 108 NguyÔn Tr·i,

Thanh Xu©n, Hµ Néi.

b. Thêi gian.

§Ò tµi thùc hiÖn trong thêi gian tõ 7/2 -> 7/5/2004.

4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.

4.1 Ph¬ng ph¸p luËn chung.

§Ò tµi nghiªn cøu lÊy chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt

lÞch sö cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh lµm ph¬ng ph¸p luËn

chung, ®ång thêi sö dông c¸c nguyªn lý c¬ b¶n kh¸c cña x· héi häc M¸c xÝt

6