Huấn luyện trâu đực Murrah giao phối với trâu cái địa phương và khả năng sinh trưởng của nghé lai F1 (Murrah x trâu địa phương) từ sơ sinh - 12 tháng tuổi

KHbA HbC CbNG NGHl

HUAIM LUYEIM TRA U DUC IVIURRAH GIAO PHOI VOI

TRAU CAI DfA PHUOIMG VA KH A IMAIMG SIIMH TRUOIMG

CUA IMGHE LAI Fl (IVIURRAH x TRAU DfA PHUOIMG)

TU SO SIIMH - 1 2 THAIMG TUOI

D4u VAn HAi\ Biii Nhu MAc'

T6MTAT

De tai duoc tien hanh 30 thang tai cac nong ho va trang trai chan nuoi trau cua xa Minh Dire, huyen Hem

Quan va xa Dang Ha, huyen Bii Dang tinh Binh Phucrc Uen cac ddi tuong: Dan trau due gidng Murrah (4

con), dan nghe due giong Murrah (10 con), dan nghe lai Fl smh ra giua trau due Murrah vcri trau cai dia

phuong va dan nghe noi (ddi chimg). Dan trau due thuan Murrah duoc bd tri nuoi duong tai cac nong ho

cua hai xa Minh Dire va Dang Ha vcri hai hinh thirc chan nuoi khac nhau: chan tha tap trung (Minh Dire,

Hon Quan) va chan dat (Dang Ha, Bii Dang). Ket qua de tai thu dupc nhu sau: Dan nghe due Murrah

(trung binh 13,1 thang tuoi, dao dong 12,03-14,16 thang) co kha nang huan luyen giao phdi true tiep vcM

trau cai dia phucmg theo phucmg thirc chan nuoi chan tha tap trung tdt hon phuong thirc chan dat. Trong

dieu kien chan nuoi chan tha tap trung thi 100% sd nghe due Murrah dupc huan luyen co kha nang giao

phoi voi trau cai dia phucmg va tuoi giao phdi lan dau cua nghe due la trung binh 34 thang tuoi (32-36

thang). VcM phucmg thirc chan dat chi 20% sd nghe due Murrah dupc huan luy^n co kha nang giao phoi vcri

trau cai dia phucmg va tuoi giao phoi lan dau ciia nghe due la 37 thang. Ty Ic phdi gidng dau thai ciia trau

dire Murrah vcri trau cai dia phucmg la 71,72%. Dan nghe lai Fl giua due Murrah vcri trau cai dia phuong (so

sinh-12 thang tuoi) phat trien tot tai cac nong ho. Khdi lupng tir so sinh-12 thang tuoi cao hon nghe noi

8,09-19,75%.

Tir khda.' Trau Murrah, trau dia phuong, nghe lai Fl (Murrah x trau dia phucmg), giao phdi, sinh trudng.

LOAT VAN Di

Hien nay vA trong tuong lai, nin ndng nghiep

nucic ta da vA se dupc co gibi hda, do vay vi tri vA

mue dich chan nudi trau cung se ducpc ehuyen ddi tir

phuc vu cay keo sang chan nuoi trAu thit theo hucmg

hAng hda. Thit trau ngay cAng dupe ngudi tiiu diing

trong nucrc ua chuong vA ducpc dAnh giA eao tren thi

trudng thi gicM.

Gidng IA mdt trong nhung yiu td rat quan trpng

cAu thAnh nang suat, ehat lupng va hieu qua trong

chan nudi ndi ehung vA nudi trau ndi riing. Thdi gian

qua d' nucDC ta dA cd nhieu cdng trinh nghiin eihi

khoa hpe vi con trAu trin nhiiu hnh vuc nhu: chpn

lpe, nhAn thuan, lai tao, nudi duong nhAm timg buck:

cai thiin kha nang sAn xuat eiia dAn trAu dia phuong.

Nghiin ciai lai tao giira trAu sdng (River buffalo) vcri

trAu dam lay (Swamp buffalo) ciing IA mdt hucimg

quan trpng day tiim nSng de cai tiin di truyen gidng

trAu.

' Trung tam Nghien cuu va Huan iuy?n Chan nuoi Gia siic

Ion

6 ThAi Lan, chuong trinh gidng trau dupc thuc

hien thudng xuyen trong nhiiu nam vcM hai biin

phap la nhan thuan va lai tao. Kit qua IA sau 10 nam

thuc hien, khdi lucmg nghe so smh tAng 7,7%; liic cai

sua (8 thAng tudi) tAng 38,0% vA hai nAm tudi tAng

18,0%. Ty le de eua dan trAu cAi smh san tAng tii

60,6% len 69,0%; tudi de lira dau vA khoAng each lira

de dupe nit ngAn tirong ung 4,5 nam xudng 3,37 nam

vA 587 xudng 468 ngAy (Chantalakhana and

Skunmun, 2002).

Y)^ tao dupe trAu lai Fl giira trAu Murrah vcM fa-au

dia phuong cd thi sir dung phuang phAp gieo tinh

nhAn tao hoac cho trAu due giao phdi bore tiip vdi

ti-au cAi dia phuong. Tuy nhiin edng tAe gieo tinh

nhan tao eho trAu gAp nhieu khd khAn trong diiu

kien ehan nudi ndng hd khdng tap trung (ddng due

tham lang khd phAt hiin). Viee sir dung trAu due

Murrah de giao phdi true tiep vdi ti-au cAi dia phuong

eung khdng don gian vi trAu due Murrah thupc

nhdm ti-au sdng (River buffalo) khdng ehiu phdi

gidng tirrc tiep vdi ti-Au eAi dia phucmg tiiude nhdm

ti-Au dam lay (Swamp buffalo) niu khdng duge huan

luyen tii khi edn nhd. Di khAc phuc hiin tircmg nay

cAn phAi huAn luyen ti-Au due Murrah giao phdi tnrc

62 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 4/2011