Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TƯ PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

NGUYỄN THỊ THỦY

HOÀN THIỆN QUY TRÌNH,

THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA

QUỐC HỘI NƯỚC TA HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TƯ PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

NGUYỄN THỊ THỦY

HOÀN THIỆN QUY TRÌNH,

THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA

QUỐC HỘI NƯỚC TA HIỆN NAY

Chuyên ngành : Luật Hiến pháp

Mã số : 60 38 01 02

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. VŨ HỒNG ANH

HÀ NỘI - 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tác giả xin cam đoan luận án này là do tự bản thân thực hiện

và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác để

làm sản phẩm của riêng mình. Các thông tin thứ cấp sử dụng trong

luận án là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Tác giả hoàn

toàn chịu trách nhiệm về tính xác thực và nguyên bản của luận án.

Tác giả luận án

Nguyễn Thị Thủy

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với PGS.TS Vũ Hồng Anh là

thầy hướng dẫn khoa học đã tận tình định hướng, chỉ bảo cho tôi nhiều kiến thức

khoa học vô cùng quý báu, bổ ích.

Tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới các Thầy, Cô Khoa Hành chính

Nhà nước, Khoa Sau đại học của Trường Đại học Luật Hà Nội luôn tạo điều

kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian tôi học tập, nghiên cứu.

Cảm ơn đồng nghiệp, gia đình, anh, chị, em và bạn bè đã động viên khích

lệ, tạo điều kiện, giúp đỡ, quan tâm, đóng góp ý kiến quý báu để tác giả hoàn

thành bản Luận án này.

Hà Nội, ngày 02 tháng 4 năm 2018

Tác giả luận án

Nguyễn Thị Thủy

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1

Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI LUẬN ÁN............7

1.1. Đánh giá tình hình nghiên cứu đề tài luận án .....................................................7

1.1.1. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan chức năng, nhiệm

vụ, quyền hạn của Quốc hội.........................................................................7

1.1.2. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến hoạt động ban

hành nghị quyết của Quốc hội ...................................................................11

1.1.3. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến quy trình, thủ

tục ban hành nghị quyết Quốc hội.............................................................12

1.2. Sự kế thừa, phát triển và những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu ...................16

1.2.1. Những kết quả nghiên cứu mà luận án sẽ kế thừa và phát triển ................16

1.2.2. Cơ sở lý luận và giả thuyết nghiên cứu.......................................................22

1.3. Hướng nghiên cứu của luận án............................................................................24

Kết luận chương 1 ........................................................................................................25

Chương 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUY TRÌNH THỦ TỤC

BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT QUỐC HỘI................................................................26

2.1. Khái quát về nghị quyết của Quốc hội ...............................................................26

2.1.1. Khái niệm, đặc điểm nghị quyết của Quốc hội...........................................26

2.1.2. Phân loại nghị quyết của Quốc hội .............................................................33

2.2. Quy trình, thủ tục ban hành Nghị quyết của Quốc hội....................................39

2.2.1. Khái niệm quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội ..............39

2.2.2. Đặc điểm của quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của

Quốc hội.....................................................................................................42

2.2.3. Vai trò của quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội ....................43

2.2.4. Phân loại quy trình, thủ tục ban hành Nghị quyết ......................................47

2.2.5. Yêu cầu đối với quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của

Quốc hội.....................................................................................................50

2.3. Hoạt động ban hành nghị quyết của Nghị viện (Quốc hội) ở một

số nước trên thế giới và kinh nghiệm cho Việt Nam ......................................53

2.3.1. Hoạt động ban hành nghị quyết của Nghị viện ở một số nước trên

thế giới........................................................................................................53

2.3.2. Một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình ban

hành nghị quyết của Quốc hội ...................................................................60

Kết luận chương 2 ........................................................................................................63

Chương 3: THỰC TRẠNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ QUY

TRÌNH, THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI

NƯỚC TA.....................................................................................................................64

3.1. Hoạt động ban hành nghị quyết của Quốc hội ..................................................64

3.1.1. Nghị quyết quy phạm pháp luật ..................................................................64

3.1.2. Nghị quyết áp dụng pháp luật .....................................................................66

3.2. Quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết

của Quốc hội.........................................................................................................67

3.2.1. Quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết

quy phạm pháp luật theo thủ tục thông thường.........................................67

3.2.2. Quy định của pháp luật về ban hành nghị quyết quy phạm

pháp luật của Quốc hội theo quy trình, thủ tục rút gọn............................84

3.2.3. Quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết

áp dụng pháp luật của Quốc hội ................................................................85

3.3. Đánh giá quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội...................107

3.3.1. Những kết quả đạt được trong quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết của Quốc hội .........................................................................107

3.3.2. Những hạn chế, bất cập trong quy định của pháp luật về quy trình,

thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội, nguyên nhân .......................111

Kết luận Chương 3 .....................................................................................................122

Chương 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH,

THỦ TỤC BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI NƯỚC TA............124

4.1. Quan điểm hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của

Quốc hội nước ta hiện nay ................................................................................124

4.1.1. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội

cần được tiến hành đồng thời với việc đổi mới tổ chức và hoạt

động của Quốc hội ...................................................................................124

4.1.2. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội

phải đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ

nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.....................................126

4.1.3. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội

phải góp phần nâng cao giá trị pháp lý của nghị quyết...........................128

4.1.4. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội

phải bảo đảm nâng cao chất lượng nghị quyết........................................129

4.1.5. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội

nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và

phù hợp với xu thế của các nước .............................................................130

4.1.6. Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội

phải bảo đảm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng.....................................131

4.2. Giải pháp hoàn thiện quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục

ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta....................................................132

4.2.1. Hoàn thiện quy định về thẩm quyền ban hành nghị quyết của

Quốc hội; phân định giữa nội dung của nghị quyết với nội dung

của các văn bản quy phạm pháp luật khác ..............................................132

4.2.2. Hoàn thiện quy định về tính chất pháp lý nghị quyết của Quốc hội........133

4.2.3. Tăng cường và nâng cao trách nhiệm của những người tham gia

vào quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội ......................136

4.2.4. Hoàn thiện quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết Quốc hội.................................................................................137

4.2.5. Nghiên cứu mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật ban hành

văn bản quy phạm pháp luật....................................................................145

4.2.6. Nghiên cứu xây dựng luật điều chỉnh quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết sửa đổi Hiến pháp ..................................................................146

Kết luận chương 4 ......................................................................................................147

KẾT LUẬN ................................................................................................................149

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN

ĐẾN LUẬN ÁN .........................................................................................................151

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................152

PHỤ LỤC ...................................................................................................................164

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ADPL : Áp dụng pháp luật

BHVBQPPL

CATANDTC

:

:

Ban hành văn bản quy phạm pháp luật

Chánh án Toà án nhân dân tối cao

ĐBQH : Đại biểu Quốc hội

QPPL

TANDTC

:

:

Quy phạm pháp luật

Toà án nhân dân tối cao

UBPL : Ủy ban pháp luật

UBTVQH : Ủy ban Thường vụ Quốc hội

VBQPPL

VKSNDTC

:

:

Văn bản quy phạm pháp luật

Viện kiểm sát nhân dân tối cao

XHCN : Xã hội chủ nghĩa

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Tại các văn kiện của Đảng, Đảng ta luôn xác định rõ về tầm quan trọng của

Quốc hội trong Bộ máy nhà nước. Đồng thời ban hành nhiều văn bản xác định những

nhiệm vụ và phương hướng nhấn mạnh, mang tính chiến lược về đổi mới tổ chức và

hoạt động nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của Quốc hội. Trong báo cáo chính

trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần

thứ XI của Đảng nêu rõ: “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm cho

Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà

nước cao nhất” [22]. Đại hội Đảng lần thứ XII khẳng định:

Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm Quốc hội

thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà

nước cao nhất. Quốc hội thực hiện tốt chức năng lập pháp, quyết định các

vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao, nhất là đối với việc

quản lý, sử dụng các nguồn lực của đất nước [24].

Thể chế hóa đường lối của Đảng ta, kế thừa và phát triển quy định của các

Hiến pháp Việt Nam, Hiến pháp năm 2013 ghi nhận: “Quốc hội là cơ quan đại biểu

cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà

XHCN Việt Nam. Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các

vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước”

(Điều 69).

Thực hiện chức năng mà Hiến pháp quy định, trong những năm qua, Quốc hội

đã phát huy được vai trò của mình trong hoạt động lập pháp và đạt được những kết

quả cao trong hoạt động này. Bên cạnh đó, việc quyết định những vấn đề quan trọng

của đất nước cũng được chú trọng và đổi mới nhằm bảo đảm cho các quyết định của

Quốc hội kịp thời, chính xác, đáp ứng tốt nhiệm vụ của Nhà nước và xã hội. Nội

dung nghị quyết của Quốc hội tập trung vào nhiều lĩnh vực quan trọng của đời sống

xã hội, chất lượng nghị quyết của Quốc hội càng được đảm bảo. Để đạt được những

thành công đó, một trong những lí do chính là quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết

của Quốc hội đã không ngừng được sửa đổi, bổ sung. Tuy nhiên, quy trình, thủ tục

ban hành nghị quyết của Quốc hội vẫn còn bộc lộ một số hạn chế và bất cập. Một

trong nguyên nhân dẫn đến hạn chế này là do quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết

2

còn chưa thực sự đồng bộ và hoàn thiện, còn có quan điểm khác nhau về tính chất,

nội dung nghị quyết; công tác tham mưu cho Quốc hội trong việc ban hành nghị

quyết chưa kịp thời...

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả ban hành nghị quyết của Quốc hội, đòi hỏi

cần nghiên cứu một cách có hệ thống và đồng bộ về quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết để từ đó đề xuất những kiến nghị, giải pháp hoàn thiện quy định của

pháp luật về nghị quyết, quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội. Trong

bối cảnh đó, tác giả Luận án chọn đề tài: “Hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết của Quốc hội nước ta hiện nay” làm luận án tiến sĩ có ý nghĩa cả về lý

luận và thực tiễn.

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận án là quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết

của Quốc hội nước ta. Trong đó, tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực

tiễn về nghị quyết và quy trình thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội.

Phạm vi nghiên cứu được xác định là những quy định của pháp luật về quy

trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta từ khi có Luật BHVBQPPL

năm 2008. Trong đó chủ yếu nghiên cứu quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết được

quy định trong Luật BHVBQPPL năm 2008, Luật BHVBQPPL năm 2015, Nội quy

kỳ họp của Quốc hội(ban hành kèm theo Nghị quyết 07/2002/QH11 ngày 16/12/2002

và Nghị quyết số 102/2015/QH13 ngày 24/11/2015 của QH).

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết của Quốc hội làm cơ sở cho việc đề xuất giải pháp hoàn thiện quy trình,

thủ tục đó nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả ban hành nghị quyết của Quốc hội

nước ta.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận án tập trung vào những nhiệm vụ

sau đây:

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về nghị quyết bao gồm khái niệm, đặc điểm, phân

loại nghị quyết Quốc hội; nghiên cứu kinh nghiệm ban hành nghị quyết của một số

nước trên thế giới.

3

- Nghiên cứu những vấn đề lý luận về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết

của Quốc hội như khái niệm, đặc điểm, vai trò của quy trình, thủ tục ban hành nghị

quyết, các yêu cầu đối với quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội;

- Đánh giá thực trạng về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội ở

nước ta; chỉ ra bất cập, hạn chế trong quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết.

- Đề xuất quan điểm và những giải pháp hoàn thiện quy định của pháp luật

quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta.

4. Phương pháp nghiên cứu

4.1. Phương pháp chung

Nhằm phục vụ cho việc nghiên cứu một cách khoa học, luận án có sử dụng

một số phương pháp sau đây:

- Phương pháp tiếp cận hệ thống, tiếp cận liên ngành: Đây là nhóm các

phương pháp được sử dụng phổ biến trong nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn

được vận dụng trong nghiên cứu luật học (phương pháp tiếp cận của chuyên ngành

Luật hiến pháp, Luật hành chính, Lý luận nhà nước và pháp luật…).

- Phương pháp nghiên cứu gián tiếp: Phương pháp được tiến hành thông qua

tổng hợp và phân tích số liệu, cụ thể là các số liệu sơ cấp.

- Phương pháp nghiên cứu trực tiếp: Trên cơ sở tham khảo những công trình

khoa học của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, những người phụ trách nghiên

cứu lĩnh vực chính trị, pháp luật để thu nhận những thông tin, đặc biệt là các quan

điểm, cách tiếp cận và sự lập luận có giá trị cho luận án.

4.2. Phương pháp cụ thể

Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu của luận án, tác giả sử dụng các

phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau:

- Phương pháp phân tích, được sử dụng trong quá trình xây dựng khái niệm,

phân tích đặc điểm, nghị quyết của Quốc hội; phân tích quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết Quốc hội nước ta. Phân tích sơ cấp bao gồm các Văn kiện của Đảng và

VBQPPL của Nhà nước. Phân tích thứ cấp bao gồm phân tích các bài báo, tạp chí

chuyên ngành.

- Phương pháp tổng hợp, gồm tổng hợp những quan điểm khoa học về nghị

quyết và quy trình thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội; tổng hợp các quy định

của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội, đánh giá những

4

hạn chế, bất cập trong quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết. Việc sử dụng phương

pháp này giúp đẩy mạnh tính thuyết phục, tính khoa học của các giải pháp mà luận án

đề xuất.

- Phương pháp so sánh, được sử dụng trong quá trình làm rõ sự khác nhau

giữa các nghị quyết Quốc hội và giữa nghị quyết với luật khi quy định về quy trình,

thủ tục ban hành nghị quyết Quốc hội. Phương pháp này được vận dụng trong việc

xây dựng cơ sở khoa học cho các giải pháp hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết Quốc hội nước ta.

- Phương pháp chuyên gia, xuất phát từ đối tượng nghiên cứu của luận án,

phương pháp này được tác giả sử dụng đối với các chuyên gia pháp lý ở trong nước

nhằm thu thập thông tin và lấy ý kiến. Tác giả liên hệ, gặp gỡ trực tiếp hoặc qua điện

thoại trao đổi với các chuyên gia, nhà khoa học, ĐBQH và gián tiếp trao đổi thông

qua thư điện tử (E - mail) với các nhà khoa học, ĐBQH khi không có điều kiện gặp

trực tiếp. Các nhà nghiên cứu khoa học mà tác giả có gặp gỡ, trao đổi gồm: GS. TS

Nguyễn Đăng Dung, GS.TS Thái Vĩnh Thắng, PGS.TS Tô Văn Hòa, PGS. TS

Nguyễn Minh Đoan. Đồng thời, phương pháp chuyên gia được sử dụng đối với các

nhà nghiên cứu khoa học, vừa đồng thời là những người đã và đang hoạt động trong

thực tiễn như Ông Phan Trung Lý (nguyên Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc

hội), ông Đặng Đình Luyến (nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội),

Ông Lương Phan Cừ (nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội), Ông

Nguyễn Sĩ Dũng (nguyên phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội) và Ông Vũ Hồng

Anh (Tạp chí nghiên cứu lập pháp), ĐBQH Trần Hồng Nguyên, Nguyễn Văn Lợi,

ĐBQH Tôn Ngọc Hạnh.

- Phương pháp mô tả và phân tích quy phạm, chủ yếu được sử dụng trong quá

trình mô tả những quy định của pháp luật về vị trí, chức năng, thẩm quyền của Quốc

hội, quy định của pháp luật về nghị quyết, quy định của pháp luật về quy trình, thủ

tục ban hành nghị quyết Quốc hội. Luận án chỉ ra những hạn chế trong quy định của

pháp luật và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật về quy trình,

thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội.

5. Đóng góp mới về khoa học của luận án

Luận án là công trình khoa học nghiên cứu một cách chuyên sâu về nghị

quyết, quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta.

5

Về lý luận: Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ góp phần bổ sung về mặt lý

luận cho nghị quyết của Quốc hội; phân định rõ nội dung của nghị quyết với nội dung

của các VBQPPL khác (luật của Quốc hội); hoàn thiện tính chất pháp lý nghị quyết

của Quốc hội; tăng cường và nâng cao trách nhiệm của những người tham gia vào

quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội; hoàn thiện lý luận về quy trình,

thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta như: về quy trình, thủ tục lập đề

nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng nghị quyết và đánh giá tác động chính

sách; hoạt động soạn thảo dự thảo nghị quyết, về hoạt động thẩm định, thẩm tra; công

bố và đăng công báo nghị quyết của Quốc hội…

Về thực tiễn: Dựa và quy định của pháp luật, vận dụng đúng quy trình, thủ tục

ban hành nghị quyết trong thực tiễn hoạt động của Quốc hội.

5.1. Những nội dung kế thừa và hệ thống hóa

- Luận án kế thừa kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học trước đây

về một số nội dung liên quan đến cơ sở lý luận về nghị quyết của Quốc hội; kế thừa

kết quả nghiên cứu về quy trình Quốc hội xem xét thông qua nghị quyết; quy trình,

thủ tục ban hành các nghị quyết của Quốc hội về kinh tế xã hội, quyết định các vấn đề

quan trọng của đất nước.

- Luận án hệ thống hóa các quan điểm về tính chất, nội dung nghị quyết của

Quốc hội; quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của

Quốc hội.

5.2. Những nội dung nghiên cứu, khảo sát, phát hiện

- Phân tích khái niệm, đặc điểm nghị quyết của Quốc hội; phân loại nghị

quyết; phân loại quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết; làm rõ vai trò và yêu

cầu đối với nghị quyết và quy trình thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội

nước ta.

- Phân tích, đánh giá ưu điểm, hạn chế trong quy trình, thủ tục ban hành nghị

quyết và quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội nước ta.

- Luận giải quan điểm và các giải pháp hoàn thiện quy định của pháp luật về

quy trình, thủ tục ban hành nghị quyết của Quốc hội, cụ thể đó là: xác định rõ tính

chất pháp lý nghị quyết của Quốc hội; hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành nghị

quyết của Quốc hội.

6

6. Kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội

dung luận án được kết cấu gồm 4 chương:

Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài luận án

Chương 2: Những vấn đề lý luận về quy trình thủ tục ban hành nghị quyết

Quốc hội

Chương 3: Thực trạng quy định của pháp luật về quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết của Quốc hội nước ta

Chương 4: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết của Quốc hội nước ta

7

Chương 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

1.1. Đánh giá tình hình nghiên cứu đề tài luận án

Từ trước đến nay, có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về chức năng,

nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, trong đó nhiều công trình nghiên cứu về hoạt

động lập pháp của Quốc hội nước ta. Đây cũng là nguồn tài liệu quý báu để tác giả

luận án tham khảo trong quá trình nghiên cứu luận án. Tuy nhiên, việc nghiên cứu về

nghị quyết của Quốc hội, quy trình, thủ tục và hoàn thiện quy trình, thủ tục ban hành

nghị quyết của Quốc hội là nội dung mới, chưa có công trình nào nghiên cứu sâu, cụ

thể, công phu, đầy đủ. Trong quá trình khảo sát tài liệu để xác định mục đích, nhiệm

vụ, nội dung nghiên cứu, tác giả đã hệ thống một cách tổng quát các tài liệu nghiên

cứu từng được thực hiện có liên quan đến đề tài như sau:

1.1.1. Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan chức năng, nhiệm vụ,

quyền hạn của Quốc hội

- Đề tài khoa học cấp Bộ “Cơ sở lý luận và thực tiễn về vị trí, vai trò, nhiệm

vụ, quyền hạn của Quốc hội trong bộ máy nhà nước và hệ thống chính trị Việt Nam”

của TS Ngô Đức Mạnh đưa ra hai cơ sở để nghiên cứu: lý luận và thực tiễn để đánh

giá về vị trí, vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội; nghiên cứu vị trí, vai trò của

Quốc hội trong tổ chức bộ máy nhà nước; nghiên cứu các đặc điểm của Quốc hội với

tính chất là cơ quan đại diện cao nhất của Nhân dân và là cơ quan quyền lực nhà nước

cao nhất; nghiên cứu các căn cứ để xác định chức năng, thẩm quyền của Quốc hội

trong bộ máy nhà nước trên quan điểm đổi mới.

- “Quốc hội Việt Nam trong Nhà nước pháp quyền” của PGS.TS Nguyễn

Đăng Dung năm 2007 là cuốn sách có giá trị rất lớn trong quá trình tác giả luận án

nghiên cứu. Trong cuốn sách này, việc nghiên cứu bắt đầu từ những yêu cầu chung

đối với Quốc hội theo những tiêu chí đặt ra của Nhà nước pháp quyền. Từ đó đòi hỏi

Quốc hội Việt Nam cần xây dựng, hoàn thiện tổ chức và hoạt động nhằm đáp ứng

yêu cầu của một Nhà nước pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân

dân. Đồng thời, đưa ra những phương cách giúp Quốc hội thực hiện tốt sự uỷ quyền

của Nhân dân. Khi nói đến hoạt động của Quốc hội, cuốn sách khẳng định: “Xét cho