Hoàn thiện quy trình nuôi trên khô vịt Khali Campbell và CV Super M2

Bé n«ng nghiÖp & PTNT Bé Khoa häc & c«ng nghÖ

Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

Phó Xuyªn – Hµ T©y

B¸o c¸o tæng kÕt khoa häc vµ c«ng nghÖ Dù ¸n s¶n xuÊt

thö nghiÖm cÊp Nhµ n−íc.

Hoµn thiÖn quy tr×nh

nu«I trªn kh«

vÞt khaki campbell vµ cv super m2.

Chñ nhiÖm Dù ¸n: TS. NguyÔn §øc Träng

C¬ quan chñ tr×: Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn - ViÖn Ch¨n nu«i

Bé chñ qu¶n : Bé N«ng nghiÖp & PTNT

6367

15/5/2007

Hµ Néi, 2006

TTNCV§X

BKH & CN

BKH & CN

TTNCV§X

BKH & CN

TTNCV§X

1

Danh s¸ch c¸c t¸c gi¶ tham gia ®Ò tµi.

TT Ho, tªn §¬n vÞ c«ng t¸c

1 TS. NguyÔn §øc Träng Chñ tr× ®Ò tµi – G§TTNC vÞt §. Xuyªn

2 PGS. TS. Hoµng V¨n TiÖu Phô tr¸ch ViÖn Ch¨n nu«i

3 TS. NguyÔn Hång VÜ PG§. TTNC vÞt §¹i Xuyªn

4 KS. L−¬ng ThÞ Bét Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

5 KS. NguyÔn V¨n Duy Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

6 ThS. Hoµng ThÞ Lan Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

7 ThS. NguyÔn ThÞ Ngäc Liªn Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

8 KS. Nghiªm Thuý Ngäc Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

9 BSTY. NguyÔn ThÞ Thuý NghÜa Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

10 TS. NguyÔn ThÞ Minh Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

11 KS. Lª ThÞ Phiªn Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

12 BSTY. §ång ThÞ Quyªn Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

13 ThS. Lª Xu©n Thä Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

14 KS. Do·n V¨n Xu©n Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

15 KS. Ng« V¨n VÜnh Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn

16 KS. N«ng V¨n T¨ng PG§ Së NN&PTNT L¹ng S¬n

17 KS. N«ng V¨n Thång Phßng C/nu«i Së NN&PTNT L¹ng S¬n

18 KS. §Æng §×nh Hanh Trung t©m NC & PTCN MiÒn nói

19 TS. TrÇn Thanh V©n Tr−êng §HNL Th¸i Nguyªn

20 KS. Mai L©m H¹c Trung t©m NC & CGTBKT ch¨n nu«i

21 TS. TrÇn Quèc ViÖt ViÖn Ch¨n nu«i

22 TS. Ninh ThÞ Len ViÖn Ch¨n nu«i

23 CB Tr¹m KhuyÕn N«ng ThuËn

Thµnh, Héi N«ng d©n Tõ S¬n

B¾c Ninh

2

I. Nh÷ng th«ng tin chung vÒ Dù ¸n:

1. Tªn Dù ¸n

“Hoµn thiÖn quy tr×nh nu«I trªn kh« vÞt Khaki

Campbell vµ CV Super M2”.

2. M∙ sè:

DA§L-2004/13

3. Thêi gian thùc hiÖn

(Tõ th¸ng 01/2004 ®Õn th¸ng 12/2005 )

4. CÊp qu¶n lý : Nhµ n−íc

5. Kinh phÝ: Tæng sè: 7.055,456 triÖu ®ång

Trong ®ã, tõ Ng©n s¸ch SNKH: 1.700 triÖu ®ång

6. Thuéc Ch−¬ng tr×nh (nÕu cã): Dù ¸n s¶n suÊt thö.

7 Chñ nhiÖm ®Ò tµi

Hä vµ tªn: NguyÔn §øcTträng

Häc hµm/häc vÞ: TiÕn sÜ

Chøc danh khoa häc:

§iÖn tho¹i: 034.854391 (CQ)/ 04.6644130 (NR) Fax: 034.854390

Mobile: 0913288746

§Þa chØ c¬ quan: Phó Xuyªn – Hµ T©y.

§Þa chØ nhµ riªng: Sè 5 Ngâ 864 - §−êng Tr−¬ng §Þnh – Hµ Néi

8 C¬ quan chñ tr× ®Ò tµi

Tªn tæ chøc KH&CN: Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn - ViÖn Ch¨n nu«i

§iÖn tho¹i: 034.854250 Fax: 034.854390

§Þa chØ: Phó Xuyªn - Hµ T©y

9 Môc tiªu cña Dù ¸n

Hoµn thiÖn quy tr×nh nu«i kh« vÞt Khaki Campbell vµ CV Super M2, (Bè mÑ vµ

th−¬ng phÈm), ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt cho c¸c n«ng hé ë Trung du vµ MiÒn nói.

Khi triÓn khai ¸p dông cho c¸c m« h×nh ch¨n nu«i quy tr×nh nu«i nhèt trªn

kh« vÞt Khaki Campbell vµ vÞt SM2 kh«ng cÇn n−íc b¬i léi ®−îc kÕt qu¶ vµ c¸c

d¹ng s¶n phÈm:

3

10. KÕt qu¶ Dù ¸n: Sè l−îng con gièng triÓn khai

TT Tªn s¶n phÈm §V

tÝnh

KÕ ho¹ch Thùc hiÖn

Tæng sè Con 37.000 37.870

1 VÞt Khaki Campbell Con 15.500 16.800

1.1 * VÞt Bè MÑ Con 4.700 5.500

+ Th¸i Nguyªn Con 3.000 3.400

- §H N«ng L©m Th¸i Nguyªn

- TTNC & PT ch¨n nu«i MiÒn nói

Con 2.300

700

2.500

900

+ Së N«ng nghiÖp & PTNT L¹ng S¬n Con 1.700 2.100

1.2 * VÞt th−¬ng phÈm Con 10.800 11.300

+ Th¸i Nguyªn Con 7.200 7.200

- §H N«ng L©m Th¸i Nguyªn

- TTNC & PT ch¨n nu«i MiÒn nói

Con 5.700

1.500

6.100

1.100

+ Së N«ng nghiÖp & PTNT L¹ng S¬n Con 3.600 4.100

2 VÞt SM2 Con 21.500 21.070

2.1 * VÞt Bè MÑ Con 2.800 2.350

+ Së N«ng nghiÖp & PTNT L¹ng S¬n Con 300 550

+ TT gièng gia sóc gia cÇm VÜnh Phóc Con 500 800

+ C«ng ty Cao L©m ViÖn Con 2.000 1.000

2.2 * VÞt Th−¬ng phÈm Con 18.700 18.720

+ Së N«ng nghiÖp & PTNT L¹ng S¬n Con 3.000 3.720

+ ThuËn Thµnh – B¾c Ninh Con 3.000 3.200

+ Tõ S¬n – B¾c Ninh Con 4.700 4.400

+ TT gièng gia sóc gia cÇm VÜnh Phóc Con 8.000 7.400

II. C¸c d¹ng s¶n phÈm khoa häc

Sè l−îng s¶n phÈm vµ doanh thu b¸n s¶n phÈm

TT Tªn s¶n phÈm §VT Sè l−îng Doanh thu (triÖu

®ång)

Tæng 7.683,984

1 VÞt thÞt Kg 54.288 977,184

2 Trøng Ngµn qu¶ 7.452 6.706,8

4

Yªu cÇu kü thuËt, chØ tiªu chÊt l−îng c¸c s¶n phÈm t¹o ra.

TT Tªn s¶n phÈm §VT Møc chÊt l−îng

KÕ ho¹ch Thùc hiÖn

1 C¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt

1.1 VÞt SM2

Tuæi ®Î TuÇn 25 25

N¨ng suÊt trøng/m¸i/40 tuÇn ®Î Qu¶ 200-220 208

Tiªu tèn T¡/10 qu¶ trøng Kg 4,1 3,96

P vÞt th−¬ng phÈm 2 th¸ng tuæi Kg 2,8 3,3

Tiªu tèn T¡/1kh t¨ng träng Kg 2,6 2,8

X¸c ®Þnh tû lÖ CP trong T¡ cho vÞt

con nu«i gièng

% 21

X¸c ®Þnh tû lÖ CP trong T¡ cho vÞt

hËu bÞ

% 15,5

X¸c ®Þnh tû lÖ CP trong T¡ cho vÞt

sinh s¶n

% 19,5 & 18,5

X¸c ®Þnh tû lÖ CP vµ ME trong T¡

cho vÞt con nu«i th−¬ng phÈm 1 –

28 ngµy tuæi

% & Kcal 21 & 2900

X¸c ®Þnh tû lÖ CP vµ ME trong T¡

cho vÞt con nu«i th−¬ng phÈm 29

ngµy tuæi – giÕt thÞt

% & Kcal 18 & 3000

X¸c ®Þnh hµm l−îng Liz vµ Met

trong T¡ cho vÞt sinh s¶n

% 1,2 & 0,48

1.2 VÞt Khaki Campbell

Tuæi ®Î TuÇn 20-21 21

N¨ng suÊt trøng/m¸i/n¨m ®Î Qu¶ 250-270 265

Tiªu tèn T¡/10 qu¶ trøng Kg 2,3-2,5 2,45

X¸c ®Þnh tû lÖ CP trong T¡ cho vÞt

con

% 20

X¸c ®Þnh tû lÖ CP trong T¡ cho vÞt

hËu bÞ

% 14

X¸c ®Þnh tû lÖ CP trong T¡ cho vÞt

sinh s¶n

% 17

X¸c ®Þnh hµm l−îng Liz vµ Met

trong T¡ cho vÞt sinh s¶n

% 1,05 & 0,45

2 Quy tr×nh c«ng nghÖ

Quy tr×nh ch¨n nu«i Quy tr×nh 8 8

Quy tr×nh thó y Quy tr×nh 4 4

Chuyªn ®Ò thøc ¨n Quy tr×nh 8 8

Quy tr×nh Êp trøng Quy tr×nh 3 3

5

KÕt qu¶ khoa häc ®èi víi s¶n phÈm

TT Tªn s¶n phÈm KÕt qu¶ vÒ khoa häc

1 VÞt th−¬ng phÈm SM2:

P sèng

Tû lÖ thÞt xÎ

Tû lÖ thÞt øc + thÞt ®ïi

3,1 kg/con

70,2%

28,2%

2 Trøng vÞt Khaki Campbell:

Khèi l−îng

Tû lÖ ph«I

Tû lÖ në/ph«i

66g/qu¶

90,4%

85,7%

3 Trøng vÞt Khaki Campbell th−¬ng phÈm:

Khèi l−îng

Tû lÖ lßng ®á

Tû lÖ lßng tr¾ng

Tû lÖ vá

68g/qu¶

35%

53,5%

11,5%

III. Kinh phÝ thùc hiÖn ®Ò tµi vµ nguån kinh phÝ

Trong ®ã

T

T Thêi gian sö dông

Tæng sè

tiÒn ®· sö

dông

Hoµn

thiÖn

c«ng

nghÖ

Thuª

kho¸n

chuyªn

m«n

Nguyªn vËt

liÖu, n¨ng

l−îng

ThiÕt bÞ,

m¸y mãc

míi BS

X/dùng

nhá, söa

ch÷a

Kh¸c

Tæng kinh phÝ

(a+b) 7.055,456 350 343,2 5.550,506 108 390 205

Trong ®ã

a, Ng©n s¸ch SNKH 1.700 350 166 916 108 160

- TÝnh ®Õn kú b/ c¸o 1.700 350 166 916 108 160

-Trong kú b/c¸o 1.700 350 166 916 108 160

Céng

b, C¸c nguån vèn kh¸c 5.355,456 177,2 4.634,506 390 45

- Vèn tù cã 5.355,456 177,2 4.634,506 390 45

* Kinh phÝ ®· ®−îc cÊp vµ sö dông tÝnh ®Õn kú b¸o c¸o

- Tæng kinh phÝ ®· ®−îc cÊp: 1.700, triÖu ®ång

- Tæng kinh phÝ ®· sö dông: 1.700, triÖu ®ång

- Sè kinh phÝ ®· quyÕt to¸n: 1.700, triÖu ®ång

Tæng kinh phÝ triÓn khai t¹i c¸c TØnh: 1.117.000.000 ®

L¹ng S¬n: 383.800.000 ®

Tr−êng §H NL Th¸i Nguyªn: 62.200.000 ®

Trung t©m NC vµ PTCN MiÒn Nói: 230.000.000 ®

Trung t©m gièng VÜnh Phóc: 71.000.000 ®

Tr¹m KN ThuËn Thµnh: 35.000.000 ®

Cùu ChiÕn binh T©n Hång - Tõ S¬n – B¾c Ninh: 35.000.000 ®

6

IV. KÕt qu¶ cô thÓ

4.1. hoµn thiÖn 8 chuyªn ®Ò vÒ thøc ¨n ch¨n nu«i .

§Þa ®iÓm thùc hiÖn: Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn.

* X¸c ®Þnh møc n¨ng l−îng vµ tû lÖ Protein trong thøc ¨n cho vÞt gièng Khaki

Campbell giai ®o¹n 1 – 56 ngµy tuæi: TiÕn hµnh triÓn khai sö dông thøc ¨n víi møc

n¨ng l−îng 2900Kcal víi 3 møc Pr«tein kh¸c nhau (19% – 20% – 21%) cho vÞt 3 tuÇn

®Çu. Cô thÓ x¸c ®Þnh møc n¨ng l−îng trong thøc ¨n lµ 2900 kcal, tû lÖ Protein lµ 20%,

tû lÖ n¨ng l−îng/Protein lµ 145 (1 – 21 ngµy tuæi) cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt. TiÕn hµnh

triÓn khai sö dông thøc ¨n víi møc n¨ng l−îng 2700Kcal víi 3 møc Pr«tein kh¸c nhau

(17% – 18% – 19%) cho vÞt 5 tuÇn tiÕp theo, ®· x¸c ®Þnh ®−îc møc n¨ng l−îng trong

thøc ¨n lµ 2700 kcal, tû lÖ Protein lµ 18%, tû lÖ n¨ng l−îng/Protein lµ 150 (22 – 56 ngµy

tuæi) lµ cã hiÖu qu¶ nhÊt.

* TiÕn hµnh triÓn khai sö dông thøc ¨n víi møc n¨ng l−îng 2600Kcal víi 3 møc

Pr«tein kh¸c nhau (13% – 14% – 15%) cho vÞt hËu bÞ vµ sö dông thøc ¨n víi møc n¨ng

l−îng 2700Kcal víi 3 møc Pr«tein kh¸c nhau (16% – 17% – 18%) cho vÞt sinh s¶n ®·

x¸c ®Þnh møc n¨ng l−îng vµ Protein trong thøc ¨n cho vÞt Khaki Campbell giai ®o¹n

hËu bÞ vµ sinh s¶n: Møc n¨ng l−îng trong thøc ¨n phï hîp lµ 2600 kcal, tû lÖ Protein lµ

14%, tû lÖ n¨ng l−îng/Protein lµ 186 ®èi víi giai ®o¹n nu«i vÞt hËu bÞ. Giai ®o¹n vÞt

sinh s¶n møc n¨ng l−îng trong thøc ¨n phï hîp lµ 2700 kcal, tû lÖ Protein lµ 17%, tû lÖ

n¨ng l−îng/Protein lµ 156.

* X¸c ®Þnh møc n¨ng l−îng vµ protein trong thøc ¨n cho vÞt SM2 sinh s¶n ë giai

®o¹n 1 – 56 ngµy tuæi. Bè trÝ thÝ nghiÖm víi 3 møc protein kh¸c nhau (20% - 21% -

22%) vµ rót ra ®−îc kÕt luËn møc thÝch hîp lµ 20%, n¨ng l−¬ng lµ 2900 kcal

* X¸c ®Þnh møc n¨ng l−îng vµ protein trong thøc ¨n cho vÞt SM2 ë giai ®o¹n hËu

bÞ vµ sinh s¶n:

+ Giai ®o¹n nu«i hËu bÞ : TiÕn hµnh triÓn khai sö dông thøc ¨n víi møc n¨ng

l−îng 2900Kcal víi 2 møc Pr«tein kh¸c nhau (14,5% – 15,5%), ®· x¸c ®Þnh ®−îc tû lÖ

protein trong thøc ¨n phï hîp lµ 15,5%, n¨ng l−îng lµ 2900 Kcal.

+ Giai ®o¹n sinh s¶n: bè trÝ thÝ nghiÖm víi 3 møc protein kh¸c nhau 17,5-

18,5-19,5%, kÕt qu¶ tû lÖ protein trong thøc ¨n phï hîp lµ 19,5%(®èi víi vÞt dßng

trèng) & 18,5% (®èi víi vÞt dßng m¸i vµ vÞt bè mÑ), n¨ng l−îng lµ 2700 Kcal.

* X¸c ®Þnh møc n¨ng l−îng vµ Protein trong thøc ¨n vÞt th−¬ng phÈm SM2 giai

®o¹n 1 – 28 ngµy tuæi: bè trÝ thÝ nghiÖm víi 3 møc protein kh¸c nhau 22-21-20%, kÕt

qu¶ tû lÖ protein trong thøc ¨n phï hîp lµ 21% & n¨ng l−îng 2900 Kcal.

* X¸c ®Þnh møc n¨ng l−îng vµ Protein trong thøc ¨n vÞt SM2 giai ®o¹n vç bÐo (tõ

9 tuÇn ®Õn khi giÕt thÞt) : bè trÝ thÝ nghiÖm víi 3 møc protein kh¸c nhau 19-18-17%, kÕt

qu¶ tû lÖ protein trong thøc ¨n hiÖu qu¶ nhÊt lµ 18% & n¨ng l−îng 3000 Kcal.

* X¸c ®Þnh hµm l−îng Lizin vµ Methionin trong thøc ¨n cho vÞt SM2 giai ®o¹n

sinh s¶n. TiÕn hµnh so s¸nh 2 møc cao vµ thÊp tõ ®Ó x¸c ®Þnh hµm l−îng Lizin vµ

Methionin phï hîp: Liz = 1,2%; Met = 0,48%

* X¸c ®Þnh hµm l−îng Lizin vµ Methionin trong thøc ¨n cho vÞt Khaki Campbell

giai ®o¹n sinh s¶n. TiÕn hµnh so s¸nh 2 møc cao vµ thÊp tõ ®ã ®Ó x¸c ®Þnh hµm l−îng

Lizin vµ Methionin phï hîp: Liz = 1,05%; Met = 0,45%

7

4.2. hoµn thiÖn 4 quy tr×nh vÒ thó y:

* Hoµn thiÖn quy tr×nh vÒ thêi ®iÓm thÝch hîp ®Ó phßng bÖnh dÞch t¶, bÖnh cóm

gia cÇm, viªm gan siªu vi trïng, phßng mét sè bÖnh do vi khuÈn g©y ra cho vÞt KhakÞ

Campbell.

* Hoµn thiÖn quy tr×nh vÒ thêi ®iÓm thÝch hîp ®Ó phßng bÖnh dÞch t¶, bÖnh cóm

gai cÇm, viªm gan siªu vi trïng, phßng mét sè bÖnh do vi khuÈn g©y ra cho vÞt SM2.

* Hoµn thiÖn quy tr×nh trÞ mét sè bÖnh hay gÆp ë vÞt SM2: Tô huyÕt trïng, Phã

th−¬ng hµn, bÖnh do ký sinh trïng g©y ra.

* Hoµn thiÖn quy tr×nh trÞ mét sè bÖnh hay gÆp ë vÞt Khaki Campbell: Tô huyÕt

trïng, phã th−¬ng hµn, bªnh do ký sinh trïng g©y ra….

X¸c ®Þnh thêi ®iÓm thÝch hîp ®Ó phßng v¾c xin dÞch t¶, cóm gia cÇm cho vÞt ë

tõng giai ®o¹n, x¸c ®Þnh thêi ®iÓm thÝch h¬p ®Ó phßng bÖnh viªm gan siªu vi trïng, tô

huyÕt trïng vµ mét sè bÖnh do vi khuÈn g©y ra ®èi víi vÞt. Hoµn thiÖn quy tr×nh vÖ sinh,

an toµn sinh häc trong ch¨n nu«i 2 gièng vÞt SM2 vµ vÞt Khaki Campbell gåm vÖ sinh

chuång tr¹i dông cô ch¨n nu«i, vÖ sinh thøc ¨n vµ n−íc uèng, vÖ sinh sau mçi ®ît nu«i.

4.3. Hoµn thiÖn 3 quy tr×nh Êp trøng cho 2 gièng vÞt

* Hoµn thiÖn quy tr×nh Êp trøng vÞt SM2

* Hoµn thiÖn quy tr×nh Êp trøng vÞt Khaki Campbell

* Hoµn thiÖn quy tr×nh Êp trøng b¸n thñ c«ng cho 2 gièng vÞt

TiÕn hµnh kh¶o s¸t chÊt l−îng trøng vÞt nu«i theo ph−¬ng thøc nu«i trªn kh«

kh«ng cÇn n−íc b¬i léi so s¸nh víi chÊt l−îng trøng vÞt nu«i cã n−íc b¬i léi vÒ c¸c chØ

tiªu bªn trong, chØ sè h×nh th¸i, tû lÖ chän trøng Êp vµ tû lÖ ph«i. KÕt qu¶ thÊy r»ng cã

sù sai kh¸c kh«ng râ rÖt. Trªn c¬ së ®ã ®· x©y dùng ®−îc quy tr×nh Êp phï hîp cho

trøng cña 2 gièng vÞt nu«i theo ph−¬ng thøc nu«i kh«. ®Æc biÖt ®−a ra quy tr×nh Êp trøng

phï hîp ®èi víi tñ Êp në thñ c«ng c¶i tiÕn vÒ chÕ ®é Êp, c¸ch xÕp trøng vµo Êp, ®¶o

trõng vµ lµm m¸t trøng.

4.4. M« h×nh nu«i vÞt bè mÑ: (bao gåm 18 hé):

Con gièng bè mÑ do Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn cung cÊp cho 4 tØnh:

* ThaÝ Nguyªn: TriÓn khai nu«i vÞt Khaki Campbell bè mÑ ë S«ng K«ng, Tr−êng §¹i

häc N«ng L©m Th¸i Nguyªn, huyÖn §ång Hû, huyÖn ThÞnh §¸n, thµnh phè Th¸i

Nguyªn, Trung t©m nghiªn cøu vµ PTCN MiÒn nói. C¸c chØ tiªu n¨ng suÊt:

Tû lÖ nu«i sèng : 95 – 99%

Tuæi ®Î: 135 – 150 ngµy

N¨ng suÊt trøng: 250 – 310 qu¶/m¸i/n¨m

Tiªu tèn T¡/10 qu¶ trøng: 1,7 – 2,3kg T¡

Tû lÖ ph«i : 94 – 95%

Tû lÖ në/ph«i: 86 – 92%

HiÖu qu¶ kinh tÕ: lîi nhuËn 5 – 7 triÖu ®ång/100 m¸i sinh s¶n.

+ M« h×nh 2000 - 5000 con cã 2 hé ë ThÞnh §¸n vµ thµnh phè Th¸i Nguyªn

+ M« h×nh 500 - 2000 con cã 3 hé ë Tr−êng §¹i häc N«ng l©m Th¸i Nguyªn,

huyÖn §ång Hû , huyÖn ThÞnh §¸n

+ M« h×nh 500 con cã 6 hé ë thÞ x· S«ng K«ng vµ huyÖn ThÞnh §¸n

8

* L¹ng S¬n: TriÓn khai nu«i vÞt Khaki Campbell, CV Super M2 bè mÑ vµ th−¬ng phÈm

ë Thµnh phè L¹ng S¬n, HuyÖn Léc B×nh vµ huyÖn Cao Léc.

C¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt:

Tû lÖ nu«i sèng: 97 – 98%

Tiªu tèn T¡/kg vÞt th−¬ng phÈm thÞt: 2,6 2,8 kg

Tuæi ®Ó vÞt khaki: 140 – 145 ngµy

Tuæi ®Î vÞt SM2: 160 – 180 ngµy

N¨ng suÊt trøng: 270 – 280 qu¶/n¨m/m¸i KK, 220 – 230 qu¶/m¸i SM2.

Tû lÖ ph«i : 90 – 95%

Tû lÖ në/ph«i: 82 – 86%

Tiªu tèn T¡/10 qu¶ trøng: 2,2 – 2,4kg (vÞt KK), 3,5 – 4 kg (VÞt SM2)

L¸i suÊt : 10 –12 ngµn ®ång/1kg vÞt thÞt, 200 – 350 ®/qu¶ trøng.

+ M« h×nh nu«i 500 - 2000 con cã 2 hé ë thµnh phè L¹ng S¬n, huyÖn Léc B×nh

+ M« h×nh nu«i 500 con cã 3 hé ë huyÖn Cao Léc vµ huyÖn Léc B×nh

* Trung t©m gièng gia sóc gia cÇm VÜnh Phóc :

M« h×nh nu«i vÞt bè mÑ SM2 800 con cã 01 hé t¹i huyÖn VÜnh T−êng

* C«ng ty Cao L©m ViÖn - Tõ S¬n - B¾c Ninh:

M« h×nh nu«i vÞt bè mÑ Super M2 2000 con

* M« h×nh nu«i vÞt th−¬ng phÈm (gåm 46 hé).

Gièng do Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn vµ c¸c ®Þa ®iÓm cña Dù ¸n nu«i vÞt

bè mÑ ®Ó cung cÊp

- ThaÝ Nguyªn: TriÓn khai nu«i vÞt Khaki Campbell th−¬ng phÈm ë S«ng K«ng,

Tr−êng §¹i häc N«ng L©m Th¸i Nguyªn, huyÖn §ång Hû, huyÖn ThÞnh §¸n, thµnh

phè Th¸i Nguyªn, Trung t©m nghiªn cøu vµ PTCN MiÒn nói

+ M« h×nh 2000 - 5000 con cã 3 hé ë ThÞnh §¸n vµ thµnh phè Th¸i Nguyªn

+ M« h×nh 500 - 2000 con cã 14 hé ë Tr−êng §¹i häc N«ng l©m Th¸i Nguyªn,

huyÖn §ång Hû, huyÖn ThÞnh §¸n

+ M« h×nh 500 con cã 4 hé ë thÞ x· S«ng K«ng vµ huyÖn ThÞnh §¸n

- L¹ng S¬n: TriÓn khai nu«i vÞt Khaki Campbell, CV Super M2 th−¬ng phÈm ë Thµnh

phè L¹ng S¬n, HuyÖn Léc B×nh vµ huyÖn Cao Léc.

+ M« h×nh nu«i 500 - 2000 con cã 8 hé ë thµnh phè L¹ng S¬n, huyÖn Léc B×nh

+ M« h×nh nu«i 500 con cã 5 hé ë huyÖn Cao Léc vµ huyÖn Léc B×nh

- Trung t©m gièng gia sóc gia cÇm VÜnh Phóc.

M« h×nh nu«i vÞt Super M2 th−¬ng phÈm 500- 2000 con cã 7 hé t¹i huyÖn VÜnh

T−êng

- Tr¹m KhuyÕn n«ng ThuËn Thµnh - B¾c Ninh

M« h×nh nu«i vÞt Super M2 500 - 2000 con cã 2 hé

- Héi cùu ChiÕn binh T©n Hång - Tõ S¬n - B¾c Ninh

M« h×nh vÞt Super M2 500 - 2000 con cã 3 hé

* M« h×nh Êp trøng: (gåm 06 m« h×nh)

+ M« h×nh lín ë tr−êng §¹i häc N«ng l©m Th¸i Nguyªn 02 hÖ thèng m¸y c«ng

nghiÖp

9

+ M« h×nh võa ë Trung t©m nghiªn cøu vµ PTCN MiÒn nói 02 hÖ thèng b¸n c«ng

nghiÖp

+ M« h×nh nhá ë Trang tr¹i TP L¹ng S¬n 02 hÖ thèng m¸y b¸n c«ng nghiÖp

4.5. HiÖu qu¶ kinh tÕ

TriÓn khai Dù ¸n b¾t ®Çu tõ th¸ng 4 n¨m 2004 theo c¸c néi dung ®Ò c−¬ng cña Dù

¸n ®Ò ra trªn ®Þa bµn 4 tØnh L¹ng S¬n, Th¸i Nguyªn, VÜnh Phóc, B¾c Ninh vµ t¹i Trung

t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn theo ph−¬ng thøc nu«i kh« kh«ng cÇn n−íc b¬i léi ®· ®¹t

®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi rÊt kh¶ quan:

VÒ c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt ®· ®¹t ®−îc theo yªu cÇu cña dù ¸n ®Ò ra, mét sè hé

nu«i vÞt th−¬ng phÈm ë ThuËn Thµnh B¾c Ninh ®· v−ît chØ tiªu n¨ng suÊt ®Ò ra, cã gia

®×nh nu«i vÞt th−¬ng phÈm ®· ®¹t ®−îc 3,5 kg/con/2 th¸ng tuæi.

H¹ch to¸n ®èi víi c¸c gia ®×nh nu«i vÞt thÞt cã l·i b×nh qu©n 8.500 ®ång/con, Nu«i

vÞt lÊy trøng th−¬ng phÈm cã l·i suÊt trung b×nh 300 ®ång/qu¶.

Tr−íc ®©y ng−êi ch¨n nu«i theo ph−¬ng thøc nu«i cæ truyÒn cho nªn khã kh¨n trong

viÖc kiÓm so¸t dÞch bÖnh, vÞt th¶ r«ng kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr−êng, ch¨n nu«i ®ßi

hái ph¶i cã n−íc b¬i léi. Khi ¸p dông ph−¬ng thøc ch¨n nu«i nµy kh«ng ®ßi hái ph¶i cã

n−íc b¬i léi nã sÏ ph¸t triÓn tèt ch¨n nu«i vÞt ®èi víi c¸c vïng Trung du miÒn nói nãi

riªng vµ nh÷ng vïng kh«ng cã diÖn tÝch mÆt n−íc vÉn ph¸t triÓn ®−îc ch¨n nu«i vÞt cã

hiÖu qu¶ n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng s¶n phÈm kh«ng ¶nh h−ëng, t¹o thµnh nh÷ng vïng

ch¨n nu«i vÞt s¹ch, an toµn vµ chÊt l−îng cao ®¶m b¶o tÝnh bÒn v÷ng.

Gi¶i quyÕt ®−îc nhiÒu lao ®éng nhµn dçi ®Ó n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt cho ng−êi

d©n ë nh÷ng vïng nµy.

So s¸nh kÕt qu¶ tr−íc vµ sau thùc hiÖn dù ¸n

N¬i thùc

hiÖn DA

Tr−íc khi thùc hiÖn

Dù ¸n

KÕt qu¶ thùc hiÖn Dù ¸n

TØnh

L¹ng

S¬n

Trong 18 hé triÓn

khai DA ch−a cã hé

nµo nu«i vÞt bè mÑ.

Cã 8 hé nu«i vÞt SM

th−¬ng phÈm lÊy thÞt

theo ph−¬ng thøc th¶

trªn ao, s«ng, suèi.

C«ng t¸c vÖ sinh,

phßng dÞch khã kh¨n,

lµm « nhiÔm n−íc ë

s«ng, suèi. Mçi kg vÞt

th−¬ng phÈm l·i

2680®.

Cã 5 hé nu«i vÞt bè mÑ theo ph−¬ng thøc nu«i trªn

kh« nhèt trong chuång cã s©n ch¬i: 2 hé nu«i vÞt

SM, 3 hé nu«i vÞt Khaki Campbell. N¨ng suÊt trøng

®¹t 225 – 230 qu¶/m¸i vÞt SM, 272 – 276 qu¶/m¸i

KK. L·i 205 – 327 ®/qu¶ trøng. Nu«i 300 – 500 vÞt

®Î cã l·i 1,8 – 2 triÖu ®/th¸ng, nÕu kÕt hîp víi Êp

th× l·i 2,5 – 3 triÖu ®/th¸ng.

Cã 13 hé nu«i vÞt th−¬ng phÈm trong ®ã cã 11 hé

nu«i vÞt th−¬ng phÈm thÞt, chi phÝ T¡ thÊp hîn cã

n−íc b¬i léi v× vÞt gi¶m bít ®−îc tiªu hao N¨ng

l−îng cho viÖc b¬i léi. Mçi kg vÞt th−¬ng phÈm l·i

2750 ®, c«ng t¸c vÖ sinh phßng dÞch thuËn lîi,

nh÷ng gia ®×nh kh«ng cã ao hå vÉn nu«i ®−îc vÞt.

Th¸i

Nguyªn

Trong 32 hé triÓn

khai DA. Tr−íc ®ã cã

11 hé nu«i th¶ trªn

ao, suèi, s«ng. ®Çu t−

thÊp kh«ng ®ñ so víi

nhu cÇu nªn n¨ng

TriÓn khai cho 32 hé nu«i vÞt Khaki Campbell sinh

s¶n trong ®ã cã 27 hé nu«i nhèt trong chuång kÕt

hî víi nhèt trong vuên c©y, 5 hé nu«i nhèt trong

chuång cã s©n ch¬i. cã ®Çu t− ®Çy ®ñ nªn n¨ng suÊt

®¹t rÊt cao: ë thÞ x· S«ng C«ng c¸c hé nu«i ®¹t

n¨ng suÊt 273 – 278 q/m¸i, ë thµnh phè Th¸i

10

suÊt thÊp 240 – 255

q/m/n¨m, l·i suÊt ®¹t

335 ®/qu¶ trøng.

C«ng t¸c vÖ sinh khã

kh¨n, dÔ bÞ l©y lan

dÞch bÖnh, khã kiÓm

so¸t.

Nguyªn c¸c hé nu«i ®¹t n¨ng suÊt 250 – 310 q/m¸i.

B×nh qu©n l·i suÊt 308 ®/qu¶ trøng, nu«i 100 vÞt ®Î

cã l·i 5 – 7 triÖu ®ång. C¸c ®µn vÞt kh«ng x¶y ra

dÞch bÖnh, c«ng t¸c vÖ sinh thuËn lîi, dÔ qu¶n lý.

Nu«i vÞt ®Î kÕt hîp víi Êp trøng sÏ thu l·i 4 – 5

triÖu ®/th¸ng.

B¾c Ninh Trong 6 hé triÓn khai

dù ¸n tr−íc ®©y cã 5

hé nu«i vÞt chuyªn

thÞt SM theo ph−¬ng

thøc th¶ trªn ao. 2

th¸ng nu«i ®¹t khèi

l−îng 2,9 – 3,2

kg/con, tiªu tèn thøc

¨n 2,7 – 2,8kg/kgP l·i

suÊt 2500 – 2700®/kg

vÞt.

TriÓn khai ë 6 hé nu«i vÞt SM: 4 hé nu«i trªn kh«

nhèt trong chuång cã s©n ch¬i, 2 hé nu«i kh« trong

chuång sµn trªn ao. Nu«i 2 th¸ng vÞt ®¹t 2,95 –

3,2kg, cã 2 hé ë ThuËn Thµnh nu«i ®¹t 3.3 – 3,5

kg/con. Tiªu tèn T¡ 2,6 – 2,7kg/kgP. L·i suÊt b×nh

qu©n 2900 – 3200 ®/kg vÞt. VÞt kh«ng bÞ èm, c«ng

t¸c phßng bÖnh vµ kiÓm so¸t thuËn tiÖn. Chuång

nu«i cã hè chøa n−íc th¶i ®−îc xö lý nªn kh«ng

g©y « nhiÔm m«i tr−êng.

Nu«i 200 – 300 con vÞt thÞt cã l·i 1,2 – 1,5 triÖu

®/th¸ng.

VÜnh

Phóc

Trong 8 hé triÓn khai

DA cã 2 hé tr−íc ®ã

nu«i vÞt SM theo

ph−¬ng thøc th¶ trªn

ao, nhèt ë s«ng vµ th¶

ngoµi ®ång. Lu«n bÞ

®e do¹ khi c¸c ®µn vÞt

kh¸c bÞ èm cïng ch¨n

th¶ ë ®ång vµ nhèt

trªn s«ng. VÞt bè mÑ

n¨ng suÊt ®¹t 185 –

200 q/m¸i, vÞt thÞt ®¹t

2,9 – 3,1kg/2 th¸ng.

Cã 4 hé nu«i kh« nhèt trong chuång cã s©n ch¬i, 4

hé nu«i kh« nhèt trong chuång kÕt hîp víi nhèt

trong v−ên c©y v¶i vµ cam. Kh«ng ®¸ng lo ng¹i vÒ

l©y lan dÞch bÖnh tõ c¸c ®µn vÞt kh¸c, c«ng t¸c vÖ

sinh phßng bÖnh dÔ thùc hiÖn.

N¨ng suÊt cña vÞt bè mÑ ®¹t 185 – 215 qu¶/m¸i. vÞt

thÞt nu«i 2 th¸ng ®¹t khèi l−îng 2,85 – 3,2 kg. l·i

suÊt 2900 – 3180 ®/kg vÞt.

Do dÞch cóm gia cÇm x¶y ra liªn tôc ë ViÖt Nam trong thêi gian 2 n¨m thùc hiÖn DA

cho nªn cã thêi ®iÓm 2 – 3 th¸ng n¨m 2005 kh«ng b¸n ®−îc trøng g©y thiÖt h¹i cho

ng−êi ch¨n nu«i, mét sè ®µn bè mÑ vÞt SM kh«ng ®−îc b¸n gièng ph¶i b¸n trøng

th−¬ng phÈm g©y thiÖt h¹i nÕu kh«ng hiÖu qu¶ cña Dù ¸n sÏ cao h¬n nhiÒu. Mét sè hé

ph¶i huû ®µn vÞt theo yªu cÇu cña ®Þa ph−¬ng nªn kh«ng cã hiÖu qu¶.

4.6. Phèi hîp víi tr−êng §¹i häc N«ng l©m Th¸i Nguyªn ®Ó cïng

chØ ®¹o kü thuËt vµ h−íng dÉn quy tr×nh ch¨n nu«i.

Cö c¸n bé kü thuËt vµ kü thuËt viªn h−íng dÉn kü thuËt vÒ ch¨m sãc nu«i d−ìng,

chän gièng, phßng trÞ dÞch bÖnh vµ kü thuËt Êp trøng t¹i c¸c ®iÓm triÓn khai Dù ¸n.

4.7. TriÓn khai tËp huÊn kü thuËt ch¨n nu«i vµ Êp trøng.

- Sè l−îng 03 líp

- §Þa ®iÓm: Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n L¹ng S¬n

Thµnh phè Th¸i Nguyªn

Trung t©m nghiªn cøu vµ PTCN MiÒn nói

11

- Sè l−îng häc viªn 130 ng−êi/ líp, tæng sè l−ît ng−êi tham gia tËp huÊn 390 ng−êi

4.8. C«ng t¸c ®µo t¹o.

- Chuyªn gia vÒ gièng 3 ng−êi

- Chuyªn gia vÒ Êp 6 ng−êi

- Chuyªn gia vÒ dinh d−ìng thøc ¨n 2 ng−êi

- Chuyªn gia vÒ thó y 2 ng−êi

- Chuyªn gia vÒ thÞ tr−êng 2 ng−êi.

V. PhÇn néi dung chÝnh cña b¸o c¸o. 5.1. Më ®Çu

Trong h¬n mét thËp kû qua ph¶i nãi r»ng ch¨n nu«i thuû cÇm cã mét b−íc tiÕn rÊt

m¹nh, sè l−îng thuû cÇm ®· cã n¨m lªn ®Õn 69 triÖu con, ViÖt Nam lu«n duy tr× lµ mét

n−íc ®øng thø 2 thÕ giíi vÒ sè l−îng thuû cÇm. Trong nh÷ng n¨m qua nhê nh÷ng TBKT

míi ®−îc ¸p dông vµo ch¨n nu«i thuû cÇm, ch¨n nu«i thuû cÇm thùc sù mang l¹i hiÖu

qu¶ cho ng−êi ch¨n nu«i, ®· dÇn chuyÓn thµnh ch¨n nu«i hµng ho¸, tõng b−íc c«ng

nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, nhiÒu trang tr¹i, gia tr¹i ra ®êi ®Ó ch¨n nu«i theo h−íng c«ng

nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m qua nhiÒu gièng vÞt ngan cã n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng cao cña

thÐ giíi ®−îc nhËp vµo n−íc ta nh− c¸c gièng vÞt chuyªn thÞt : SM, SM2, SM2(i), vÞt

chuyªn trøng: Khaki Campbell, CV2000, STAR13, ngan ph¸p: R71, R51, R31 vµ còng

tõ c¸c gièng míi nµy lµm thay ®æi c¨n b¶n c¬ cÊu gièng cña ch¨n nu«i thuû cÇm ë ViÖt

Nam.

VÞt lµ thuû cÇm nªn khi nãi ®Õn ch¨n nu«i vÞt th× ng−êi ta nghÜ ngay ®Õn cÇn ph¶i cã

ao hå, s«ng ngßi vµ ®ång ruéng. Nh−ng trong thùc tÕ vÞt ®· ®−îc nu«i trªn kh« hoµn

toµn kh«ng cÇn n−íc b¬i léi qua nhiÒu n¨m t¹i Trung t©m Nghiªn cøu VÞt §¹i Xuyªn

vµ mét sè n¬i mµ kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng s¶n phÈm cña vÞt. VÊn

®Ò ®Æt ra lµ gióp cho c¸c vïng kh«ng cã ao hå, s«ng ngßi mµ cô thÓ lµ kh«ng cã diÖn

tÝch mÆt n−íc mµ chñ yÕu lµ c¸c vïng Trung du, MiÒn nói, duyªn h¶i MiÒn Trung vµ

T©y Nguyªn vÉn nu«i ®−îc vÞt vµ ®em l¹i hiÖu qu¶. Cho nªn ®ßi hái ph¶i cã con gièng

tèt, cã quy tr×nh ch¨n nu«i phï hîp míi cã hiÖu qu¶ cao vµ ph¸t triÓn ë mäi ®iÒu kiÖn

sinh th¸i kh¸c nhau.

5.2. T×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµI n−íc

Khu vùc §«ng Nam ¸ lµ khu vùc ph¸t triÓn m¹nh nghÒ ch¨n nu«i vÞt. C¸c n−íc

trong khu vùc kh«ng nh÷ng sö dông nguån thÞt vÞt mµ cßn sö dông c¶ trøng vÞt theo

nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, ®ång thêi còng cã nhiÒu ph−¬ng thøc nu«i kh¸c nhau, nu«i nhèt,

nu«i kÕt hîp, …

Theo Narin Thongwittaya - Th¸i Lan (1999) ë Th¸i Lan vÞt Khaki Campbell ®−îc

nu«i phæ biÕn trong c¸c hé vµ trang tr¹i víi quy m« 500;1000; 5000 thËm chÝ 10.000

m¸i sinh s¶n. Quy m« ®µn nh÷ng n¨m gÇn ®©y chuyÓn dÞch tõ võa vµ nhá sang võa vµ

lín.

Takao Furino - 1999 cho biÕt mét sè n−íc trong khu vùc §«ng Nam ¸ ®Ó ¸p dông

hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt, t¹o ra s¶n phÈm s¹ch ng−êi ta ¸p dông ph−¬ng ph¸p ch¨n nu«i

vÞt kÕt hîp.

12

Theo Chen,BJ (1990) Vïng §«ng Nam ¸ Th¸i B×nh D−¬ng sÏ lµ vïng ph¸t triÓn

vÞt m¹nh trong t−¬ng lai. Trong thËp kû qua, cã sù gia t¨ng lín trong ch¨n nu«i vÞt nhê

nh÷ng tiÕn bé dinh d−ìng, qu¶n lý c«ng t¸c gièng vµ lai t¹o.

Khajarem, J vµ Khajarem, S (1990) cho r»ng so víi c¸c lo¹i gia sóc gia cÇm kh¸c

vÞt lµ lo¹i vËt nu«i cã kh¶ n¨ng thÝch øng réng r·i h¬n ®èi víi m«i tr−êng sèng nhê c¸c

tiÒm n¨ng sinh häc ®Æc biÖt. VÞt cã kh¶ n¨ng sö dông c¸c chÊt th¶i mét c¸ch tuyÖt vêi

vµ ®ång thêi còng lµ loµi vËt nu«i cã kh¶ n¨ng kú diÖu vÒ sù tù kiÕm måi. TiÒm n¨ng

nµy gióp vÞt dÔ thÝch øng víi c¸c ®iÒu kiÖn nu«i ë m«i tr−êng míi.

Theo Powell, J. C (1986) vÞt cã kh¶ n¨ng chÞu ®ùng víi c¸c thêi tiÕt l¹nh, Èm vµ

ngay trong ®iÒu kiÖn rÊt nãng vÞt còng cã kh¶ n¨ng chÞu ®ùng ®−îc vµ cho s¶n phÈm

tèt. Nhê tiÒm n¨ng nµy c¸c gièng vÞt cao s¶n ®· cho n¨ng suÊt s¶n phÈm cao trong

nh÷ng ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh¸c nhau. ChÝnh nhê kh¶ n¨ng thÝch øng réng r·i víi c¸c ®iÒu

kiÖn thay ®æi cña m«i tr−êng mµ c¸c gièng vÞt cao s¶n cã kh¶ n¨ng cho n¨ng suÊt cao ë

nh÷ng ®iÒu kiÖn m«i tr−êng kh¸c nhau. Hai gièng vÞt cña Anh lµ CV. Super M vµ L2

nu«i trong ®iÒu kiÖn nãng lùc ë Mü, Singapore vÉn cho n¨ng suÊt t−¬ng ®−¬ng ë Anh.

Theo Thummabood, S (1992), Bird, R.S (1985), Bazanova, (1976), Ahmet Testik

(1992) trªn c¬ së nh÷ng kh¶ n¨ng thÝch øng cña vÞt mµ cho phÐp ch¨n nu«i vÞt ë c¸c

m«i tr−êng kh¸c nhau, c¸c mïa kh¸c nhau v× vËy vÞt Cherry Valley nhËp tõ V−¬ng

Quèc Anh ®· trë thµnh gièng vÞt quan träng nhÊt ®−îc nu«i phæ biÕn nhÊt vµ cho n¨ng

suÊt cao ë c¸c n−íc Th¸i Lan, Australia, Trung Quèc, Singapore, Liªn X« cò vµ Thæ

NhÜ Kú.

W. Rudolph (1978) cã thÓ nu«i vÞt kh«ng nh÷ng trªn c¸c vïng cã n−íc tù nhiªn mµ

cßn c¶ nh÷ng vïng kh«ng cã mÆt n−íc ch¨n th¶. §©y lµ mét ph−¬ng thøc ch¨n nu«i

th©m canh vµ cã thÓ cã nhiÒu c¸ch nu«i phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph−¬ng.

Nu«i vÞt th©m canh cao ®é th× s©n ch¬i lµm b»ng c¸t, bª t«ng, líp ®én chuång hay c¸c

tÊm v¸n. Trong s©n ch¬i chØ cã m−¬ng n−íc ®Ó uèng. Nh− vËy ta cã thÓ nãi r»ng c¸c

n−íc ë Ch©u ¸ ®Æc biÖt lµ c¸c n−íc §«ng Nam ¸ ch¨n nu«i vÞt ®−îc ph¸t triÓn rÊt

m¹nh víi nhiÒu gièng vÞt kh¸c nhau. VÞt cã ®Æc ®iÓm thÝch øng réng r·i víi m«i tr−êng

sèng cho nªn ch¨n nu«i b»ng nhiÒu ph−¬ng thøc nu«i kh¸c nhau, thay thÕ vÞt ë c¸c thêi

vô kh¸c nhau, vÞt sinh s¶n th× ®−îc sö dông ®Õn 2 n¨m, vÞt nhËp néi ®Òu cho n¨ng suÊt

cao.

Ch¨n nu«i vÞt lµ mét nghÒ truyÒn thèng tõ l©u ®êi cña ng−êi n«ng d©n ViÖt Nam.

ViÖt Nam lµ mét n−íc ph¸t triÓn ch¨n nu«i vÞt m¹nh trong khu vùc, cã sè l−îng vÞt

®øng thø 2 sau Trung Quèc. Theo sè liÖu thèng kª cña tæ chøc N«ng l−¬ng ThÕ giíi

(FAO) (2000) tæng ®µn thuû cÇm cña ViÖt Nam kho¶ng 50 triÖu con. S¶n phÈm tõ ch¨n

nu«i vÞt ®−îc sö dông theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, cho nªn phong phó vÒ gièng vÞt : C¸c

gièng chuyªn thÞt, chuyªn trøng vµ kiªm dông.

ë ViÖt Nam cã nhiÒu t¸c gi¶ nghiªn cøu vÒ ch¨n nu«i vÞt ®· ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh

tùu to lín nh−: "Nghiªn cøu vÒ chän läc nh©n thuÇn vÞt CV Super M" cã c¸c t¸c gi¶

Hoµng V¨n TiÖu, NguyÔn §øc Träng, Hoµng ThÞ Lan, Nghiªm Thuý Ngäc, Do·n V¨n

Xu©n, Ng« V¨n VÜnh, Lª Xu©n Thä, NguyÔn V¨n Duy, L−¬ng ThÞ Bét, D−¬ng Xu©n

TuyÓn, NguyÔn V¨n B¾c, NguyÔn V¨n DiÖn, (1994, 1996, 1999, 2000, 2002, 2004);

"Nghiªn cøu vÒ con lai" cã c¸c t¸c gi¶ L−¬ng TÊt Nhî, NguyÔn §øc Träng, Ph¹m V¨n

Trù¬ng, §inh Xu©n Tïng, Nghiªm Thuý Ngäc, Hå Kh¾c O¸nh, Lª Xu©n Thä, Do·n

V¨n Xu©n…(1997, 2002, 2004); "Nghiªn cøu vÒ vÞt Cá" cã c¸c t¸c gi¶ Lª Xu©n §ång,

13

NguyÔn ThÞ Minh…(1987, 1997, 2000); "Nghiªn cøu vÒ Êp trøng" cã NguyÔn §øc

Träng, NguyÔn §¨ng Vang, §inh C«ng TiÕn, NguyÔn V¨n DiÖn, Ng« V¨n

VÜnh....(1993, 1995, 1999, 2000,2004); "Nghiªn cøu vÒ phßng trõ dÞch bªnh cho vÞt"

cã NguyÔn ThÞ Ngäc Liªn, NguyÔn Thuý NghÜa, §ång ThÞ Quyªn, (2000, 2002, 2004).

Tõ nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn ®· gãp phÇn cñng cè vµ ph¸t triÓn nghÒ ch¨n nu«i vÞt

truyÒn thèng cña nh©n d©n ta ®Ó xøng ®¸ng lµ mét n−íc cã nghÒ ch¨n nu«i vÞt ph¸t triÓn

trªn thÕ giíi.

Theo NguyÔn ThiÖn, Lª Xu©n §ång (1993) tr−íc n¨m 1975 sè l−îng ®µn vÞt chñ

yÕu tËp trung ë c¸c tØnh phÝa Nam. N¨m 1971 MiÒn Nam cã 16,5 triÖu con, n¨m 1972

®µn vÞt t¨ng lªn 18,1 triÖu con. Theo sè liÖu thèng kª cña MiÒn B¾c n¨m 1973 sè ®Çu

vÞt cã 5,1 triÖu con.

N¨m 1996 (NguyÔn §øc Träng & CS) khi nghiªn cøu trªn vÞt CV. Super M ë n¨m

®Î thø 2 cho kÕt qu¶: Khi kÕt thóc 40 tuÇn ®Î tiÕn hµnh dËp vÞt th× sau 46 - 50 ngµy vÞt

®Î trë l¹i. KÕt thóc 40 tuÇn ®Î khèi l−îng cña vÞt m¸i gi¶m 200 - 300g/con so víi vÞt ë

25 tuÇn tuæi. Khi vÞt vµo ®Î n¨m thø 2 cã khèi l−îng t−¬ng ®−¬ng víi vÞt vµo ®Î n¨m

thø nhÊt (2950 - 3200g/con), tû lÖ ®Î æn ®Þnh Ýt bÞ biÕn ®éng, trong 30 tuÇn ®Î cña n¨m

®Î thø 2 tû lÖ ®Î dao ®éng kh«ng nhiÒu nh− vÞt ®Î n¨m thø nhÊt; Tû lÖ ®Î b×nh qu©n

trong 30 tuÇn lµ 51,84%, lóc ®Î cao nhÊt lµ 65,4%. Trong 30 tuÇn ®Î cña n¨m ®Î thø 2

n¨ng suÊt trøng ®¹t ®−îc tõ 107,83 - 110,27 qu¶/m¸i. Tiªu tèn thøc ¨n cho 10 qu¶ trøng

c¶ 2 giai ®o¹n tr−íc vµ trong khi ®Î cña n¨m ®Î thø nhÊt lµ 5,9 kg, n¨m ®Î thø 2 lµ 5,5

kg.

NguyÔn §¨ng Vang (1989) cho biÕt hÖ sè t−¬ng quan cña khèi l−îng c¬ thÓ vÞt víi

mét sè chØ tiªu kh¸c nh− sau: T−¬ng quan khèi l−îng c¬ thÓ lóc 6 tuÇn tuæi víi khèi

l−îng trøng rP = 0,28 - 0,44; rg = 0,44 - 0,87. T−¬ng quan khèi l−îng c¬ thÓ lóc 8 tuÇn

tuæi víi khèi l−îng trøng rP = 0,32; rg = 0,4. T−¬ng quan khèi l−îng c¬ thÓ lóc 6 tuÇn

tuæi víi tû lÖ në rP = 0,01 - 0,09; rg = 0,02 - 0,52 t¸c gi¶ cßn cho r»ng khi chän läc nh©n

gièng vÞt chØ kiÓm tra c¸ thÓ sau 2 th¸ng ®Çu. T−¬ng quan di truyÒn n¨ng suÊt trøng 2

th¸ng ®Çu vô ®Î víi n¨ng suÊt trøng c¶ vô lµ rP = 0,59; 0,61; 0,69, cßn rg = 0,70; 0,63;

0,98.

Hoµng ThÞ Lan (1997) khi nghiªn cøu kh¶ n¨ng sinh s¶n cña vÞt CV. Super M cho

biÕt mèi t−¬ng quan d−¬ng ®−îc x¸c nhËn gi÷a søc ®Î trøng vµ tû lÖ cã ph«i. Gi÷a n¨ng

suÊt trøng vµ tû lÖ ph«i cã mèi t−¬ng quan di truyÒn rg = 0,72 (Hattenhauer 1981); rP =

0,89; vµ t−¬ng quan di truyÒn rg = 0,70 (Hudsky - 1986). V× thÕ b»ng c¸ch n©ng n¨ng

suÊt trøng lµ gi¸n tiÕp lµm t¨ng tû lÖ ph«i, vÊn ®Ò nµy cã ý nghÜa kinh tÕ to lín.

N¨m 1995, (NguyÔn §øc Träng & CS) khi nghiªn cøu trªn c¸c ®µn vÞt sinh s¶n CV.

Super M «ng, bµ thay thÕ c¸c mïa trong n¨m cho kÕt qu¶ vÒ n¨ng suÊt trøng 40 tuÇn ®Î

cña ®µn vÞt sinh s¶n thay thÕ ë vô §«ng Xu©n dßng «ng lµ 158 qu¶/m¸i, dßng bµ 170

qu¶/m¸i. §µn vÞt sinh s¶n thay thÕ ë vô Xu©n HÌ dßng «ng 165 qu¶/m¸i, dßng bµ 178,5

qu¶/m¸i. Sè vÞt con trªn mét m¸i cña ®µn vÞt thay thÕ vô §«ng Xu©n dßng «ng lµ 107

con/m¸i, dßng bµ lµ 122 con/m¸i; ®µn vÞt thay thÕ vô Xu©n HÌ dßng «ng 110 con/m¸i,

dßng bµ 126 con/m¸i.

§ång thêi khi nghiªn cøu c¸c ®µn vÞt nu«i theo 2 ph−¬ng thøc trªn kh« vµ cã n−íc

b¬i léi th× kÕt qu¶ sinh s¶n cña c¸c ®µn vÞt CV. Super M cã n¨ng suÊt trøng ë 40 tuÇn ®Î

nu«i theo ph−¬ng thøc nu«i trªn kh« dßng «ng ®¹t 154 qu¶/m¸i, dßng bµ ®¹t 171

14

qu¶/m¸i; Nu«i theo ph−¬ng thøc cã n−íc b¬i léi dßng «ng ®¹t 164 qu¶/m¸i, dßng bµ ®¹t

176 qu¶/m¸i.

N¨m 2002 (NguyÔn Hång VÜ & CS) nghiªn cøu trªn vÞt Khaki Campbell víi 2

ph−¬ng thøc nu«i trªn kh« kh«ng cÇn n−íc b¬i léi lµ nhèt trong chuång cã s©n ch¬i vµ

nu«i nhèt trong chuång + v−ên c©y so s¸nh víi nu«i cã n−íc b¬i léi kÕt qu¶ n¨ng suÊt

trøng cña ph−¬ng thøc nu«i nhèt trong chuång cã s©n ch¬i lµ 258 – 268 qu¶/m¸i/n¨m,

ph−¬ng thøc nu«i nhèt trong chuång + v−ên c©y lµ 256 – 269 qu¶/m¸i/n¨m, ph−¬ng

thøc nu«i cã n−íc b¬i léi lµ 256 – 277 qu¶/m¸i/n¨m, ®iÒu ®ã chøng tæ kÓ c¶ ®èi víi vÞt

chuyªn trøng nu«i trªn kh« kh«ng cÇn n−íc b¬i léi vÉ cho n¨ng suÊt trøng t−¬ng ®−¬ng

víi nu«i cã n−íc b¬i léi.

Nh− vËy ë ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu gièng vÞt ®−îc nu«i ë nhiÒu vïng sinh th¸i kh¸c

nhau, nh−ng tËp trung nhiÒu ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Ch¨n nu«i chñ yÕu theo h×nh

thøc ch¨n th¶ cã bæ sung thøc ¨n. C¸c gièng vÞt néi cã n¨ng suÊt thÊp, ch−a lµm ®−îc

c«ng t¸c gièng. C¸c gièng vÞt nhËp néi thÝch nghi tèt víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam vµ cho

n¨ng suÊt cao, víi nhiÒu h×nh thøc nu«i kh¸c nhau. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã rÊt

nhiÒu nhµ nghiªn cøu ®i s©u vµo nghiªn cøu con vÞt, ®· cã nhiÒu kÕt qu¶ khoa häc ¸p

dông vµo thùc tÕ thóc ®Èy m¹nh nghÒ ch¨n nu«i vÞt.

5.3. §Þa ®iÓm triÓn khai c¸c néi dung:

* Trung t©m nghiªn cøu vÞt §¹i Xuyªn triÓn khai c¸c néi dung:

Hoµn thiÖn 8 chuyªn ®Ò vÒ thøc ¨n cho 2 gièng vÞt.

Hoµn thiÖn quy tr×nh ch¨m sãc nu«i d−ìng, Thó y

* TriÓn khai 4 tØnh: ¸p dông quy tr×nh nu«i trªn kh« kh«ng cÇn n−íc b¬i léi ®èi víi

2 gièng vÞt ë:

+ L¹ng S¬n : Thµnh phè L¹ng S¬n, huyÖn Cao Léc, Léc B×nh.

+ VÜnh Phóc

+ B¾c Ninh: ThuËn Thµnh, Tõ S¬n

+ Th¸i Nguyªn : S«ng K«ng, Thµnh Phè ThÝa Nguyªn.

5.4. c¸c chØ tiªu theo dâi:

+ Tû lÖ nu«i sèng ®Õn 2 th¸ng tuæi

+ Khèi l−îng c¬ thÓ ®Õn c¸c giai ®o¹n

+ Tuæi ®Î cña vÞt.

+ N¨ng suÊt trøng b×nh qu©n, tû lÖ ®Î, chÊt l−îng trøng

+ Tû lÖ ph«i vµ tû lÖ Êp në

+ Chi phÝ thøc ¨n

+ X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ

5.5. c¸c Néi dung T/NGHIÖM §Ó hoµn thiÖn quy tr×nh c«ng nghÖ

Hoµn thiÖn néi dung mËt ®é vÞt trong chuång nu«i cho 3 ph−¬ng thøc nu«i trªn kh«

cña 3 giai ®o¹n nu«i vÞt : VÞt con, hËu bÞ, sinh s¶n.

5.5.1. Nghiªn cøu mËt ®é thÝch hîp khi nu«i trªn kh« ®èi víi vÞt CV.

Super M2 (SM2) giai ®o¹n 1-56 ngµy tuæi

5.5.1.1. §Æt vÊn ®Ò

Trong t×nh h×nh dÞch cóm gia cÇm x¶y ra trong nh÷ng n¨m qua ®· ¶nh h−ëng kh«ng

nhá tíi viÖc s¶n xuÊt gia cÇm vµ ®Æc biÖt lµ thuû cÇm cña c¸c hé n«ng d©n. Mét vÊn ®Ò

®Æt ra lµ lµm sao vÉn ®¶m b¶o cho c¸c hé n«ng d©n vÉn cã thÓ nu«i ®−îc c¸c ®µn gièng