Hoàn thiện quy trình lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính tại Công ty Dịch vụ Tư

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

MỤC LỤC

MỤC LỤC ..................................................................................................... 1

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .............................................................. 4

DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU ............................................................. 4

TÓM TẮT ...................................................................................................... 5

LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................. 24

Phần I – LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUY TRÌNH LẬP VÀ PHÁT HÀNH

BÁO CÁO KIỂM TOÁN VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH .......................... 27

Lý luận chung về kiểm toán Báo cáo tài chính ............................................. 27

Khái niệm kiểm toán Báo cáo tài chính ........................................................................... 27

Đối tượng của kiểm toán Báo cáo tài chính ..................................................................... 28

Mục tiêu của kiểm toán Báo cáo tài chính ....................................................................... 29

Quy trình chung kiểm toán Báo cáo tài chính .................................................................. 30

Lập kế hoạch kiểm toán và thiết kế phương pháp kiểm toán ................. 31

Thực hiện kế hoạch kiểm toán ............................................................... 31

Hoàn thành kiểm toán và công bố Báo cáo kiểm toán ........................... 32

Lý luận chung về Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính .......................... 33

Khái niệm Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính ........................................................ 33

Vai trò, ý nghĩa của Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính ......................................... 33

Yêu cầu lập, trình bày, gửi Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính .............................. 34

Các yếu tố cấu thành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính ....................................... 35

Các loại ý kiến của kiểm toán viên trình bày trên Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài

chính .................................................................................................................................. 39

Ý kiến chấp nhận toàn phần .................................................................. 40

Ý kiến chấp nhận từng phần .................................................................. 41

Ý kiến từ chối (hoặc không thể đưa ra ý kiến) ....................................... 42

Ý kiến không chấp nhận (hoặc ý kiến trái ngược) .................................. 43

Trình tự lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính ................................ 44

Xem xét về nợ tiềm tàng ......................................................................... 44

Xem xét các khoản nợ tiềm tàng ................................................................ 45

Xem xét các sự kiện phát sinh sau niên độ kế toán ................................ 46

Đánh giá khả năng hoạt động liên tục của khách hàng ......................... 48

Thu thập thư giải trình của nhà quản lí ................................................ 52

Tổng hợp và đánh giá lại kết quả kiểm toán ......................................... 53

Lập dự thảo Báo cáo kiểm toán và thư quản lý (nếu có) ....................... 55

Thảo luận lại với khách hàng ................................................................ 56

Soát xét Báo cáo kiểm toán trước khi phát hành ................................... 57

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

1

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

Hoàn chỉnh, công bố phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

của doanh nghiệp .................................................................................. 57

Xem xét các sự kiện xảy ra sau ngày công bố Báo cáo kiểm toán và Báo

cáo tài chính .......................................................................................... 59

Phần II - THỰC TRẠNG LẬP VÀ PHÁT HÀNH BÁO CÁO KIỂM

TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY DỊCH VỤ TƯ VẤN

TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC) ............................... 60

Tổng quan về Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán

(AASC) 60

Tổng quan về quá trình hình thành và phát triển của Công ty Dịch vụ Tư vấn Kế toán

và Kiểm toán (AASC) ...................................................................................................... 60

Bộ máy hoạt động của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán

(AASC) ............................................................................................................................. 62

Đặc điểm tổ chức công tác kế toán của Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và

Kiểm toán (AASC) ........................................................................................................... 67

Khái quát quy trình chung tiến hành một cuộc kiểm toán Báo cáo tài chính

được thực hiện tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán

(AASC) 70

Lập kế hoạch kiểm toán .................................................................................................... 70

Thực hiện kiểm toán ........................................................................................................ 77

Kết thúc kiểm toán ............................................................................................................ 79

Các công việc trong giai đoạn kết thúc cuộc kiểm toán ............................... 80

Xem xét các sự kiện phát sinh sau niên độ kế toán ......................................................... 80

Đánh giá khả năng hoạt động liên tục của khách hàng ................................................... 81

Tổng hợp và đánh giá lại kết quả kiểm toán .................................................................. 82

2.1.1.Lập dự thảo Báo cáo kiểm toán và thư quản lý (nếu có) ...................................... 85

Lập dự thảo Báo cáo kiểm toán ............................................................ 85

Thư quản lý ........................................................................................... 85

Thảo luận lại với khách hàng .......................................................................................... 86

Soát xét Báo cáo kiểm toán trước khi phát hành ............................................................ 87

Phát hành Báo cáo kiểm toán .......................................................................................... 87

Phần III - HOÀN THIỆN QUÁ TRÌNH LẬP VÀ PHÁT HÀNH BÁO

CÁO KIỂM TOÁN VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY DỊCH

VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN (AASC) ........ 93

Đánh giá thực trạng lập và phát hành báo cáo kiểm toán báo cáo tài chính

tại Công ty Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) ..................... 93

Những ưu điểm ................................................................................................................. 93

Về nhân sự ............................................................................................. 93

Về chuyên môn nghiệp vụ ...................................................................... 94

Thủ tục soát xét BCKT về BCTC trước khi phát hành ....................... 95

Đánh giá mức trọng yếu ........................................................................ 95

Những vấn đề cần hoàn thiện ........................................................................................... 96

Xem xét các khoản nợ tiềm tàng ............................................................ 96

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

2

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

Đánh giá mức độ trọng yếu ................................................................... 96

Xem xét các sự kiện phát sinh sau ngày phát hành Báo cáo kiểm toán về

Báo cáo tài chính ................................................................................... 97

Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện việc lập và phát hành Báo cáo kiểm

toán về Báo cáo tài chính tại Công ty Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm

toán (AASC) ................................................................................................... 98

Xem xét các khoản nợ tiềm tàng ...................................................................................... 98

Thủ tục thực hiện ........................................................................................ 99

3.1.1.Mức độ trọng yếu .................................................................................................... 99

Xem xét các sự kiện phát sinh sau ngày phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài

chính ................................................................................................................................ 101

KẾT LUẬN ................................................................................................ 102

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................. 103

PHỤ LỤC ................................................................................................... 104

Phụ lục 1: BCTC của công ty X trước khi được kiểm toán ........................ 104

Phụ lục 2: BCTC của công ty Y trước khi được kiểm toán ........................ 108

Phụ lục 3: Bảng đánh giá mức trọng yếu tại công ty X .............................. 112

Phụ lục 4: Bảng đánh giá mức trọng yếu tại công ty Y .............................. 115

Phụ lục 5: Xem xét các sự kiện phát sinh sau niên độ kế toán ................... 118

Thủ tục kiểm toán ..................................................................................... 118

Thực hiện các bước sau ....................................................................... 119

Phụ lục 6: Đánh giá khả năng hoạt động liên tục của khách hàng ............. 120

Thủ tục kiểm toán ..................................................................................... 121

Thực hiện qua các bước sau ......................................................................... 122

Các dấu hiệu về tài chính ............................................................................. 122

Các dấu hiệu về hoạt động của đơn vị ......................................................... 122

Các dấu hiệu khác ......................................................................................... 122

Phụ lục 7: Bản dự thảo báo cáo kiểm toán công ty X ................................. 123

Phụ lục 8: Bản dự thảo báo cáo kiểm toán công ty Y: ............................... 127

Phụ lục 9: Thư quản lý ................................................................................ 131

Phụ lục 10: Soát xét BCKT trước khi phát hành ......................................... 141

Phụ lục 11: Các bảng kèm theo BCKT về BCTC của công ty X .............. 143

Phụ lục 12: Các bảng kèm theo BCKT về BCTC của công ty Y .............. 150

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

3

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Cách viết tắt Cách viết đầy đủ

AASC Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán

TSCĐ Tài sản cố đinh

BCTC Báo cáo tài chính

BCKT Báo cáo kiểm toán

BCĐKT Bảng cân đối kế toán

BCKQKD Báo cáo kết quả kinh doanh

BCLCTT Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

KTV Kiểm toán viên

GTGT Giá trị gia tăng

Đ/c Điều chỉnh

TNDN Thu nhập doanh nghiệp

VND Việt Nam đồng

DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU

Bảng 1 - Trụ sở và các chi nhánh của AASC

Bảng 2 - Tình hình biến động về cán bộ, nhân viên công ty trong 5 năm qua

Bảng 3 - Bảng tổng hợp bút toán điều chỉnh của Công ty X

Bảng 4 - Bảng tổng hợp bút toán điều chỉnh của Công ty Y

Sơ đồ 1.1 - Ba giai đoạn của một cuộc kiểm toán Báo cáo tài chính

Sơ đồ 1.2 - Mối quan hệ giữa BCTC, BCKT về BCTC và người sử dụng

BCTC

S ơ đ ồ 1.3 - Trình tự lập và phát hành BCKT về BCTC

Sơ đồ 2.1 - Sơ đồ bộ máy quản lý

Sơ đồ 2.2 – Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán.

Sơ đồ 2.3 – Sơ đồ hạch toán theo hình thức Nhật ký chung.

Sơ đồ 2.4 – Tổ chức công tác kiểm toán BCTC

Sơ đồ 2.5 – Các công việc thực hiện trong giai đoạn kết thúc kiểm toán được

thực hiện tại AASC.

.

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

4

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

TÓM TẮT

Khoá luận gồm có 3 phần:

- Phần I: Lý luận chung về quy trình lập và phát hành Báo cáo

kiểm toán về Báo cáo tài chính

- Phần II: Thực trạng lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo

tài chính tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và

Kiểm toán (AASC)

- Phần III: Hoàn thiện quy trình lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về

Báo cáo tài chính tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính

Kế toán và Kiểm toán (AASC)

1. Lý luận chung về quy trình lập và phát hành BCKT về

BCTC

1.1. Kiểm toán BCTC

 Kiểm toán BCTC: là việc kiểm toán để kiểm tra và xác nhận tính trung

thực, hợp lý của BCTC cũng như việc BCTC có phù hợp với các

nguyên tắc, chuẩn mực kế toán được thừa nhận rộng rãi hay không. Các

BCTC thường được kiểm toán nhiều nhất là BCĐKT, BCKQKD,

BCLCTT, kể cả các bản ghi chú, thuyết minh bổ sung BCTC.

 Đối tượng của kiểm toán BCTC: là các bảng khai tài chính. bộ phận

quan trọng của những bảng khai này là BCTC. “BCTC là hệ thống báo

cáo được lập theo chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành (hoặc được

chấp nhận) phản ánh các thông tin kinh tế, tài chính chủ yếu của đơn

vị” - chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 220 – Kiểm soát chất lượng

hoạt động kiểm toán.

 Mục tiêu của kiểm toán BCTC: chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 200

– Mục tiêu và nguyên tắc chi phối kiểm toán BCTC – “Mục tiêu của

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

5

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

kiểm toán BCTC là giúp cho KTV và công ty kiểm toán đưa ra ý kiến

xác nhận rằng BCTC có được lập trên cơ sở chuẩn mực và chế độ kế

toán hiện hành hoặc được chấp nhận, có tuân thủ pháp luật liên quan và

có phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu hay

không. Mục tiêu kiểm toán tài chính còn giúp cho đơn vị được kiểm

toán thấy rõ những tồn tại, sai sót để khắc phục nhằm nâng cao chất

lượng thông tin tài chính của đơn vị”.

- Trung thực là thông tin tài chính và tài liệu kế toán phản ánh đúng sự

thật nội dung, bản chất và giá trị của nghiệp vụ kinh tế phát sinh.

- Hợp lý là thông tin tài chính và tài liệu kế toán phản ánh trung thực,

cần thiết và phù hợp về không gian, thời gian và sự kiện được nhiều người

thừa nhận.

- Hợp pháp là thông tin tài chính và tài liệu kế toán phản ánh đúng pháp

luật, đúng chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành (hoặc được chấp nhận)

 Quy trình chung kiểm toán BCTC

- Lập kế hoạch kiểm toán: là giai đoạn đầu tiên cần thiết cho một cuộc

kiểm toán. Nguyên tắc kiểm toán Quốc tế thứ 3 – Các nguyên tắc cơ bản

xuyên suốt một cuộc kiểm toán do IAPC (Uỷ ban thực hành kiểm toán Quốc

tế) phê duyệt tháng 6/1980 và ban hành tháng 10/1980 nêu rõ: “KTV phải lập

kế hoạch kiểm toán để trợ giúp cho công việc kiểm toán tiến hành có hiệu

quả, đúng thời gian. Kế hoạch kiểm toán phải được tiến hành trên cơ sở các

hiểu biết về đặc điểm hoạt động kinh doanh của khách hàng”.

- Thực hiện kế hoạch kiểm toán: là quá trình sử dụng các phương pháp kỹ

thuật kiểm toán thích ứng với đối tượng kiểm toán cụ thể để thu thập bằng

chứng kiểm toán. Đó là quá trình triển khai một cách chủ động và tích cực các

kế hoạch, chương trình kiểm toán nhằm đưa ra những ý kiến xác thực về mức

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

6

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

độ trung thực và hợp lý của bảng khai tài chính trên cơ sở những bằng chứng

kiểm toán đầy đủ và tin cậy.

- Kết thúc kiểm toán: là công việc cuối cùng trong quy trình chung kiểm

toán BCTC của doanh nghiệp. Đây là khâu cuối cùng nhưng đóng vai trò

quan trọng không kém vì đây là giai đoạn mà các KTV phải tổng hợp để hình

thành nên ý kiến của mình về BCTC của doanh nghiệp được kiểm toán. Để

kết thúc kiểm toán, cần đưa ra kết luận kiểm toán và lập báo cáo hoặc biên

bản kiểm toán.

1.2. Lý luận chung về BCKT về BCTC

 BCKT về BCTC: chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 700 – Báo

cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính – BCKT là loại báo cáo bằng

văn bản do KTV và công ty kiểm toán lập và công bố để nêu rõ ý

kiến chính thức của mình về BCTC của một đơn vị (tổ chức hoặc

doanh nghiệp) đã được kiểm toán.

 Vai trò, ý nghĩa của BCKT về BCTC

- Đối với hoạt động kiểm toán: BCKT về BCTC là khâu cuối cùng trong

quá trình thực hiện cuộc kiểm toán BCTC để trình bày kết quả của cuộc kiểm

toán bằng những ý kiến đánh giá của KTV về thông tin định lượng và trình

bày BCTC theo quy định của chuẩn mực hoặc chế độ kế toán hiện hành.

- Đối với người sử dụng BCTC: khi sử dụng BCTC có BCKT về BCTC

đính kèm giúp cho người sử dụng BCTC đánh giá được độ tin cậy của các

thông tin định lượng trên BCTC trên cơ sở đó mà họ có các quyết định kinh tế

đúng đắn, hiệu quả trong mối quan hệ kinh tế đối với tổ chức hoặc doanh

nghiệp có BCTC này.

 Yêu cầu lập, trình bày, gửi BCKT về BCTC: BCKT về BCTC

được trình bày theo chuẩn mực kiểm toán quy định của về nội

dung, kết cấu và hình thức.

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

7

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

 Các yếu tố cấu thành BCKT về BCTC

- Tên và địa chỉ công ty

- Số hiệu BCKT

- Tiêu đề BCKT

- Người nhận BCKT

- Mở đầu của BCKT

+ Ghi rõ các BCTC là đối tượng của cuộc kiểm toán cũng như ghi rõ

ngày lập và phạm vi niên độ tài chính mà BCTC đó phản ánh.

+ Khẳng định rõ ràng việc lập BCTC là thuộc trách nhiệm của Giám

đốc (hoặc người đứng đầu) đơn vị được kiểm toán. Trách nhiệm của KTV và

công ty kiểm toán là đưa ra ý kiến về BCTC dựa trên kết quả kiểm toán của

mình.

- Phạm vi và căn cứ thực hiện cuộc kiểm toán

+ Phạm vi và căn cứ thực hiện cuộc kiểm toán bằng cách khẳng định

rằng công việc kiểm toán đã được thực hiện theo chuẩn mực kiểm toán Việt

Nam, hoặc chuẩn mực kiểm toán quốc tế được chấp nhận.

+ Ghi rõ là công việc kiểm toán đã được lập kế hoạch và thực hiện để

có sự đảm bảo hợp lý là các BCTC không còn chứa đựng những sai sót trọng

yếu.

+ Nêu rõ các công việc đã thực hiện.

- Ý kiến của KTV và công ty kiểm toán về BCTC đã được kiểm toán

- Địa điểm và thời gian lập BCKT

- Chữ ký và đóng dấu

 Các loại ý kiến của KTV trình bày trên BCKT về BCTC

 Ý kiến chấp nhận toàn phần

- BCKT đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần được trình bày trong trường

hợp KTV và công ty kiểm toán cho rằng BCTC phản ánh trung thực và hợp lý

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

8

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

trên các khía cạnh trọng yếu tình hình tài chính của đơn vị được kiểm toán, và

phù hợp với chuẩn mực và chế độ kế toán Việt Nam hiện hành (hoặc được

chấp nhận)

- BCTC được kiểm toán có những sai sót nhưng đã được KTV phát hiện

và đơn vị đã điều chỉnh theo ý kiến của KTV; BCTC sau khi điều chỉnh đã

được KTV chấp nhận.

- BCKT về BCTC có một đoạn nhận xét để làm sáng tỏ một số yếu tố

ảnh hưởng không trọng yếu đến BCTC, nhưng không có ảnh hưởng đến

BCKT về BCTC.

 Ý kiến chấp nhận từng phần được trình bày trong trường hợp KTV và

côgn ty kiểm toán cho rằng BCTC chỉ phản ánh trung thực và hợp lý trên các

khía cạnh trọng yếu tình hình tài chính của đơn vị, nếu không bị ảnh hưởng

bởi những yếu tố tuỳ thuộc mà KTV đã nêu ra trong BCKT về BCTC.

 Ý kiến từ chối (hoặc không thể đưa ra ý kiến): được đưa ra trong trường

hợp hậu quả của việc giới hạn phạm vi kiểm toán là quan trọng hoặc thiếu

thông tin liên quan đến một số lượng lớn các khoản mục tới mức mà KTV

không thể thu thập được đầy đủ và thích hợp các bằng chứng kiểm toán để có

thể cho ý kiến của BCTC.

 Ý kiến không chấp nhận (hoặc ý kiến trái ngược): được đưa ra trong

trường hợp các vấn đề không thống nhất với Giám đốc là quan trọng hoặc liên

quan đến một số lượng lớn các khoản mục đến mức độ mà KTV cho rằng ý

kiến chấp nhận từng phần là chưa đủ để thể hiện tính chất và mức độ sai sót

trọng yếu của BCTC.

 Trình tự lập và phát hành BCKT về BCTC

 Xem xét các khoản nợ tiềm tàng

Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 18 - Các khoản dự phòng, tài sản và

nợ tiềm tàng – “Nợ tiềm tàng là nghĩa vụ nợ có khả năng phát sinh từ các sự

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

9

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

kiện đã xảy ra và sự tồn tại của nghĩa vụ nợ này sẽ chỉ được xác nhận bởi khả

năng hay xảy ra hoặc không hay xảy ra của một hoặc nhiều sự kiện không

chắc chắn trong tương lai mà doanh nghiệp không kiểm soát được; hoặc nghĩa

vụ nợ hiện tại phát sinh từ các sự kiện đã xảy ra nhưng chưa được ghi nhận vì:

không chắc chắn có sự giảm sút về lợi ích kinh tế do việc phải thanh toán

nghĩa vụ nợ; hoặc giá trị của nghĩa vụ nợ đó không được xác định một cách

đáng tin cậy”.

Các khoản nợ tiềm tàng bao gồm:

- Các vụ kiện đang chờ xét xử;

- Các tranh cãi về thuế;

- Các giá trị bảo lãnh về sản phẩm mà doanh nghiệp đã cam kết với

người tiêu dùng;

- Các bảo lãnh công nợ;

- Các thương phiếu đã chiết khấu;

- Các thư tín dụng mở còn hiệu lực.

 Xem xét các sự kiện phát sinh sau niên độ kế toán

“Các sự kiện phát sinh sau ngày khoá sổ kế toán lập BCTC: là những

sự kiện có ảnh hưởng đến BCTC đã phát sinh trong khoảng thời gian từ sau

ngày khoá sổ kế toán lập BCTC để kiểm toán đến ngày ký BCKT; và những

sự kiện được phát hiện sau ngày ký BCKT” - chuẩn mực kiểm toán Việt Nam

số 560 – Các sự kiện phát sinh sau ngày khoá sổ kế toán lập Báo cáo tài chính.

 Đánh giá khả năng hoạt động liên tục của khách hàng

“Một đơn vị được coi là hoạt động liên tục trong một tương lai gần có

thể dự đoán được (ít nhất là một năm kể từ ngày kết thúc niên độ kế toán) khi

không có ý định hoặc yêu cầu phải giải thể, ngừng hoạt động hoặc thu hẹp

đáng kể quy mô hoạt động, tìm kiếm sự bảo hộ từ các chủ nợ theo pháp luật

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

10

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

và các quy định hiện hành” - chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 570 - Hoạt

động liên tục.

 Thu thập thư giải trình của Ban giám đốc

Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 580 - Giải trình của giám đốc

– KTV phải thu thập bằng chứng về việc Giám đốc đơn vị được kiểm toán

thừa nhận trách nhiệm của mình trong việc lập và trình bày BCTC trung thực;

hợp lý, phù hợp với chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành (hoặc được chấp

nhận) và đã phê duyệt BCTC. KTV thu thập bằng chứng nói trên trong các

biên bản họp Hồi đồng quản trị (hoặc Ban giám đốc) liên quan đến vấn đề

này, hoặc bằng cách yêu cầu Giám đốc cung cấp “Bản giải trình”, bản “Báo

cáo của Giám đốc” hoặc “Báo cáo tài chính” đã được Giám đốc ký duyệt.

 Tổng hợp và đánh giá lại kết quả kiểm toán

Sau khi hoàn thành thủ tục kiểm toán đối với các phần hành, KTV tiến

hành tổng hợp các kết quả kiểm toán để xem xét xem liệu bằng chứng kiểm

toán đã được tập hợp đủ để đảm bảo cho kết luận là các thông tin trên BCTC

được trình bày trung thực và hợp lý trên mọi khía cạnh trọng yếu.

Bước chủ yếu trong quá trình này là sự xem xét lại chương trình kiểm

toán để đảm bảo là tất cả các phần đã được hoàn thành chính xác và có chứng

từ chứng minh, tất cả các mục tiêu kiểm toán đều được thoả mãn. Nếu KTV

nhận thấy chưa thu thập đủ bằng chứng để đưa ra kết luận về tính trung thực

trong BCTC của đơn vị được kiểm toán thì KTV sẽ tiến hành thu thập thêm

bằng chứng kiểm toán bổ sung hoặc lựa chọn dạng nhận xét thích hợp trong

BCKT và lập Thư quản lý.

 Lập dự thảo BCKT và thư quản lý

 Lập dự thảo Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

11

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

Đây là công việc không thể thiếu đối với mỗi cuộc kiểm toán, đảm bảo

sự thống nhất chung về BCKT sẽ được phát hành giữa đơn vị được kiểm toán

với công ty kiểm toán.

 Thư quản lý

Để giúp đơn vị được kiểm toán chấn chỉnh công tác quản lý tài chính,

kế toán, xây dựng và hoàn thiện hệ thống kế toán, hệ thống kiểm soát nội bộ,

KTV và công ty kiểm toán được phép phát hành thư quản lý.

Thư quản lý mô tả về từng sự kiện cụ thể, gồm: Hiện trạng thực tế, khả

năng rủi ro, kiến nghị của KTV và ý kiến của người quản lý liên quan đến sự

kiện đó. Trong thư quản lý, KTV ghi chép những đánh giá của mình về hệ

thống kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp

 Thảo luận lại với khách hàng

Sau khi đưa ra BCKT dưới dạng dự thảo, kiểm toán viên sẽ gửi cho

khách hàng để lấy ý kiến đồng thời thảo luận với khách hàng. Cuộc thảo luận

này xoay quanh những vấn đề, những sai phạm mà kiểm toán viên phát hiện

được trong quá trình kiểm toán và được trình bày trên báo cáo dự thảo

 Soát xét Báo cáo kiểm toán trước khi phát hành

Trước khi được phát hành, BCKT sẽ được Ban giám đốc công ty kiểm

toán và trưởng/phó phòng trực tiếp của KTV có trách nhiệm phát hành BCKT

tiến hành soát xét.

Mục tiêu của công tác soát xét BCKT nhằm đảm bảo rằng BCKT được

lập phù hợp với Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và quốc tế cả về nội dung,

kết cấu và hình thức

 Hoàn chỉnh, công bố phát hành BCKT về BCTC của doanh nghiệp

Sau khi thoả thuận và đi đến thống nhất với khách hàng, KTV bắt đầu

tiến hành lập và phát hành BCKT chính thức bao gồm đầy đủ các nội dung

chính.

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

12

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

 Xem xét các sự kiện xảy ra sau ngày công bố BCKT và BCTC

Sau ngày công bố BCTC và BCKT, KTV không có bất kỳ nghĩa vụ

thẩm tra tiếp tục nào đối với các BCTC của đơn vị. Tuy nhiên, nếu sau khi

các BCTC này đã được phát hành, KTV nhận thấy có những ảnh hưởng

nghiêm trọng đến BCTC đã được kiểm toán mà trước khi ký BCKT, KTV

chưa phát hiện ra thì họ phải thảo luận vấn đề đó với các nhà quản lý doanh

nghiệp.

2. Thực trạng lập và phát hành BCKT về BCTC tại Công ty

Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC)

2.1. Tổng quan về Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và

Kiểm toán (AASC)

Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) được

thành lập năm 1991 theo Quyết định số 164 TC/TCCB ngày 13 tháng 5 năm

1991 của Bộ trưởng Bộ Tài chính và là một trong những tổ chức hợp pháp

đầu tiên và lớn nhất ở Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực Kiểm toán, Kế toán

và tư vấn Tài chính.

Mục tiêu hoạt động của AASC là nhằm cung cấp dịch vụ tư vấn tài

chính kế toán và kiểm toán tốt nhất, cung cấp những thông tin với độ tin cậy

cao nhất cho công tác quản lý tài chính và điều hành hoạt động sản xuất kinh

doanh, để thu được hiệu quả kinh tế cao nhất cũng như đảm bảo quyền lợi

hợp pháp của khách hàng

Công ty có 2 phòng chức năng là phòng Hành chính tổng hợp và phòng

Kế toán. Ngoài 2 phòng chức năng, AASC còn có 7 phòng nghiệp vụ trực tiếp

tham gia vào hoạt động kinh doanh của công ty: phòng Công nghệ thông tin;

phòng Kiểm toán dịch vụ thương mại; phòng kiểm toán các ngành sản xuất

vật chất; phòng tư vấn kiểm toán; phòng kiểm toán xây dựng cơ bản; phòng

kiểm toán dự án; phòng đào tạo và kiểm soát chất lượng.

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

13

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

Từ khi thành lập tới nay, AASC thực hiện công tác kế toán theo Luật

kế toán và chịu sự kiểm tra giám sát của cơ quan Nhà nước theo quy định của

pháp luật. Công ty thực hiện chế độ kế toán Việt Nam theo quyết định số

15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 và các văn bản bổ sung sửa đổi hệ thống

kế toán Việt Nam.

2.2. Khái quát quy trình chung tiến hành một cuộc kiểm toán Báo

cáo tài chính được thực hiện tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài

chính Kế toán và Kiểm toán (AASC)

 Lập kế hoạch kiểm toán

Đây là bước cần thiết nhằm tạo mọi tiền đề về cơ sở pháp lý cho công

tác kiểm toán. Sau khi hợp đồng kiểm toán được cam kết với khách hàng quy

trình thực hiện theo quy định của chuẩn mực kiểm toán và kế toán Việt Nam.

Thư chào hàng

- Đối với khách hàng lần đầu:Các hợp đồng với các khách hàng này

mang tính cạnh tranh nên ngoài các thông tin của một thư chào hàng thông

thường, nội dung Thư chào hàng còn chứa đựng những thông tin giới thiệu về

Công ty: các khách hàng cùng lĩnh vực Công ty đã kiểm toán, danh sách và

trình độ đội ngũ KTV…

- Đối với các khách hàng thường xuyên việc gửi thư chào hàng tới khách

hàng là cần thiết trong mọi trường hợp nhằm đạt được một sự nhất trí chung

giữa Công ty và khách hàng về kế hoạch kiểm toán sơ bộ mà Công ty đã lập.

Tuy nhiên, thư chào hàng chỉ cần bao gồm các nội dung:

- Mục tiêu, nội dung cuộc kiểm toán (dịch vụ Công ty sẽ cung cấp);

- Giá phí cuộc kiểm toán, thời gian kiểm toán (ngày bắt đầu và ngày kết

thúc);

- Phương pháp kiểm toán.

 Hợp đồng kiểm toán

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

14

Trần Thị Ngọc Anh Kiểm toán

45A

Sau khi khách hàng chấp nhận mời Công ty làm đơn vị kiểm toán, hợp

đồng kiểm toán sẽ được hai bên ký kết. Phụ lục của hợp đồng sẽ bao hàm kế

hoạch tổng thể và chi tiết phí kiểm toán.

Hợp đồng kiểm toán là căn cứ pháp lý thoả thuận nội dung, yêu cầu,

các điều kiện thực thi.

 Thu thập thông tin cơ sở

Sau khi kí kết hợp đồng kiểm toán, KTV bắt đầu lập kế hoạch kiểm

toán tổng quát. Trong giai đoạn này, KTV thu thập hiểu biết về ngành nghề,

công việc kinh doanh của khách hàng, tìm hiểu về hệ thống kế toán, kiểm soát

nội bộ và các bên liên quan để đánh giá rủi ro và lên kế hoạch kiểm toán.

 Thu thập thông tin về các nghĩa vụ pháp lý của khách hàng

Việc thu thập các thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng nắm

bắt được các quy trình mang tính pháp lý có ảnh hưởng đến các mặt hoạt

động kinh doanh này, những thông tin này được thu thập trong quá trình tiếp

xúc với Ban giám đốc công ty khách hàng.

 Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro

- Đánh giá tính trọng yếu

Dựa trên ước lượng ban đầu về tính trọng yếu cho toàn bộ BCTC (do

Công ty quy định), KTV tiến hành phân bổ mức ước lượng này cho từng

khoản mục trên BCTC. Đó chính là sai số có thể chấp nhận được đối với từng

khoản mục.

- Đánh giá rủi ro

Trên cơ sở mức trọng yếu được xác định cho toàn bộ BCTC và phân bổ

cho từng khoản mục, KTV đánh giá khả năng xảy ra sai sót trọng yếu ở mức

độ toàn bộ BCTC cũng như đối với từng khoản mục để phục vụ cho việc thiết

kế các thủ tục kiểm toán và xây dựng chương trình cho từng khoản mục.

 Lập kế hoạch kiểm toán chi tiết

Lập và phát hành Báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính

15