Hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––

LÊ THỊ THANH HƢỜNG

HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC

TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO, TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––

LÊ THỊ THANH HƢỜNG

HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC

TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO, TỈNH PHÚ THỌ

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. ĐỖ ANH TÀI

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn “Hoàn

thiện quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ”

là trung thực, là kết quả nghiên cứu của riêng tôi.

, số liệu sử dụng trong luận văn do UBND tỉnh Phú Thọ, Cục

Thống kê tỉnh Phú Thọ, UBND huyện Lâm Thao, Chi cục Thống kê huyện Lâm

Thao Chi cục thuế huyện Lâm Thao cung cấp và do cá nhân tôi thu thập từ các báo

cáo của ngành t

quan đ

.

Ngày tháng năm 2014

Tác giả luận văn

Lê Thị Thanh Hƣờng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài: “Hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước

trên địa bàn huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ”, tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn,

giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin đƣợc bày tỏ sự cảm ơn sâu

sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập

và nghiên cứu.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trƣờng, Phòng Quản lý Đào

tạo sau Đại học, các khoa, phòng của

doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong

quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hƣớng dẫn

PGS.TS. Đỗ Anh Tài.

Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà khoa

học, các thầy, cô giáo trong -

Đại học Thái Nguyên.

Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn đƣợc sự giúp đỡ và cộng tác của các

đồng chí tại địa điểm nghiên cứu, tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo UBND

tỉnh Phú Thọ; UBND huyện Lâm Thao; cán bộ phòng Tài chính - Kế hoạch huyện

Lâm Thao; cán bộ Chi cục Thuế huyện Lâm Thao, Chi cục Thống kê huyện Lâm

Thao…

Tôi xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ của bạn bè và gia đình đã giúp tôi thực

hiện luận văn này.

Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó.

Việt Trì, ngày tháng năm 2014

Tác giả luận văn

Lê Thị Thanh Hƣờng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

................................................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................................... vii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu .......................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

2.1. Mục tiêu chung..............................................................................................................2

2.2. Mục tiêu cụ thể ..............................................................................................................2

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2

3.1. Đối tƣợng nghiên cứu ...................................................................................................2

3.2. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................................3

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ...........................................................3

5. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................3

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN

SÁCH NHÀ NƢỚC...................................................................................................5

1.1. Tổng quan lý luận về NSNN và quản lý NSNN..............................................5

1.1.1. Ngân sách nhà nƣớc...................................................................................................5

1.1.2. Quản lý NSNN...........................................................................................................8

1.2. Mục tiêu và nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nƣớc ........................................14

1.2.1. Mục tiêu của quản lý ngân sách ..............................................................................14

1.2.2. Nguyên tắc quản lý ngân sách.................................................................................14

1.3. Nội dung quản lý ngân sách nhà nƣớc ...............................................................16

1.3.1.Quy trình NSNN .......................................................................................................16

1.3.2. Quản lý thu NSNN...................................................................................................19

1.3.3. Quản lý chi ngân sách nhà nƣớc .............................................................................21

1.4. Nhân tố ảnh hƣởng tới công tác quản lý ngân sách nhà nƣớc ...........................23

1.5. Kinh nghiệm về quản lý ngân sách nhà nƣớc ở một số địa phƣơng ............25

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

ngân sách nhà nƣớc

Vĩnh Phúc............................................................................................................................25

1.5.2. Kinh nghiệm về quản lý chi ngân sách nhà nƣớc ở huyện Sơn Dƣơng tỉnh

Tuyên Quang ......................................................................................................................27

Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU

NGHIÊN CỨU.........................................................................................................31

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................31

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................................31

2.2.1. Cơ sở phƣơng pháp luận..........................................................................................31

......................................................................31

2.2.3. Phƣơng pháp thu thập số liệu ..................................................................................32

2.2.4. Phƣơng pháp tổng hợp số liệu.................................................................................32

2.2.5. Phƣơng pháp phân tích số liệu ................................................................................33

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................................34

2.3.1. Các chỉ tiêu phản ánh công tác quản lý NSNN......................................................34

2.3.2. Kết quả quản lý ngân sách nhà nƣớc ......................................................................34

ngân sách nhà nƣớc ............................34

Chƣơng 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN

ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO ...........................................................................35

3.1. Khái quát về huyện Lâm Thao...........................................................................35

3.1.1. Điều kiện tự nhiên....................................................................................................35

3.1.2. Điều kiện kinh tế ......................................................................................................36

3.1.3. Điều kiện văn hoá, y tế, giáo dục ............................................................................38

3.2. Thực trạng quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao. ..........................39

3.2.1. Tình hình cơ bản của UBND huyện Lâm Thao.....................................................39

3.2.2. Tình hình thực hiện quy trình quản lý NSNN........................................................40

3.2.3. Hoạt động thu NSNN...............................................................................................43

3.2.4. Hoạt động chi NSNN...............................................................................................56

3.3. Đánh giá về thực trạng quản lý NSNN tại huyện Lâm Thao.............................71

3.3.1. Những thành công....................................................................................................71

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v

3.3.2. Những tồn tại, hạn chế.............................................................................................76

3.3.3. Nguyên nhân của thực trạng quản lý chi NSNN....................................................87

Chƣơng 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ

NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÂM THAO ..................................................89

ngân

sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Lâm Thao............................................................89

4.1.1. Quan điểm và định hƣớng phát triển của huyện Lâm Thao..................................89

4.1.2. Phƣơng hƣớng đổi mới hoạt động quản lý NSNN ................................................90

4.1.3. Mục tiêu....................................................................................................................91

4.2. Những giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện quản lý NSNN tại huyện Lâm Thao.......92

4.2.1. Đổi mới công tác tổ chức và cán bộ quản lý NSNN..............................................92

4.2.2. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý NSNN...........................93

4.2.3. Tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra trong quản lý NSNN ............................94

4.2.4. Các giải pháp tăng thu NSNN.................................................................................95

4.2.5. Các giải pháp giám sát chi NSNN ........................................................................100

ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn

huyện Lâm Thao .....................................................................................................106

4.3.1. Đối với UBND tỉnh Phú Thọ ................................................................................106

4.3.2. Đối với UBND huyện Lâm Thao..........................................................................107

KẾT LUẬN............................................................................................................109

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................111

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi

STT

1 NSNN Ngân sách nhà nƣớc

2 HĐND Hội đồng nhân dân

3 UBND Uỷ ban nhân dân

4 KHCN Khoa học công nghệ

5 ĐTNN Đầu tƣ nƣớc ngoài

6 GDP Tốc độ tăng trƣởng kinh tế

7 DN Doanh nghiệp

8 KBNN Kho bạc Nhà nƣớc

9 NHTM Ngân hàng thƣơng mại

10 NQD Ngoài quốc doanh

11 KT – XH Kinh tế - Xã hội

12 CNH Công nghiệp hoá

13 HĐH Hiện đại hoá

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU

Bảng 3.1: Hiện trạng sử dụng đất của huyện Lâm Thao năm 2013..........................36

Bảng 3.2: GDP bình quân đầu ngƣời huyện Lâm Thao giai đoạn 2009-2013 .........37

Bảng 3.3: Bảng tổng hợp thu NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2009 ......45

Bảng 3.4: Bảng tổng hợp thu NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2010 ......47

Bảng 3.5: Bảng tổng hợp thu NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2011 ......49

Bảng 3.6: Bảng tổng hợp thu NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2012 ......51

Bảng 3.7: Bảng tổng hợp thu NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2013 .......53

Bảng 3.8: Bảng tổng hợp thu NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao giai

đoạn 2009 – 2013 .......................................................................... 55

Bảng 3.9: Bảng tổng hợp chi NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2009 .......56

Bảng 3.10: Bảng tổng hợp chi NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2010 .....58

Bảng 3.11: Bảng tổng hợp chi NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2011 .....60

Bảng 3.12: Bảng tổng hợp chi NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2012 .....62

Bảng 3.13: Bảng tổng hợp chi NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao năm 2013 .....64

Bảng 3.14: Bảng tổng hợp chi NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao giai đoạn

2009 – 2013 .............................................................................................66

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Việt Nam đang đi trên con đƣờng đổi mới sau khi gia nhập tổ chức thƣơng mại

thế giới WTO để hội nhập với nền kinh tế thế giới. Quá trình mở cửa, hội nhập kinh

tế trong khu vực tiến đến toàn cầu hóa nền kinh tế đang dần chứng tỏ là một qui luật

tiến bộ của loài ngƣời. Để bắt kịp với quá trình này thì mỗi quốc gia phải liên tục có

những cải cách nền kinh tế để phù hợp và thích nghi với sự phát triển mạnh mẽ của

nền kinh tế thế giới.

Ngân sách là tấm gƣơng tài chính cho những lựa chọn về kinh tế và xã hội

của một quốc gia. Để thực hiện đƣợc vai trò quản lý mà ngƣời dân đã ủy nhiệm, nhà

nƣớc trƣớc hết cần phải đảm bảo thu đủ các nguồn tài chính bằng những công cụ,

biện pháp hợp pháp; trên cơ sở đó, sử dụng các nguồn thu này một cách có trách

nhiệm và hiệu quả trong các hoạt động của mình nhằm đảm bảo xã hội đƣợc phát

triển ổn định và bền vững. Đây chính là mục tiêu, nhiệm cụ của quản lý ngân sách

nhà nƣớc đối với mỗi quốc gia.

Trong những năm qua, cùng với sự đổi mới chung của đất nƣớc và thực hiện

chƣơng trình tổng thể về cải cách hành chính nhà nƣớc, quản lý ngân sách nhà của

Việt Nam cũng đã có những thành tựu đáng kể, góp phần quan trọng để Việt Nam

thực thi thành công quá trình đổi mới, đặc biệt là từ khi luật ngân sách nhà nƣớc

đƣợc Quốc hội khoá XI kỳ họp thứ hai thông qua ngày 16/12/2002 và có hiệu lực

thi hành từ năm ngân sách 2002 với mục tiêu và ý nghĩa hết sức quan trọng trong

việc quản lý và điều hành ngân sách nhà nƣớc, phát triển kinh tế - xã hội; Tăng

cƣờng tiềm lực tài chính đất nƣớc; quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia; xây

dựng ngân sách nhà nƣớc lành mạnh, thúc đẩy vốn và tài sản Nhà nƣớc tiết kiệm,

hiệu quả; Tăng tích luỹ để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc; Đảm

bảo các nhiệm vụ quốc phòng an ninh và đối ngoại.

Huyện Lâm Thao là huyện trực thuộc tỉnh Phú Thọ, là trung tâm chính trị,

kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học-kỹ thuật, y tế, du lịch, dịch vụ của tỉnh Phú

Thọ. Từ khi Luật NSNN ra đời và có hiệu lực, cơ chế quản lý nguồn NSNN huyện

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2

Lâm Thao đã dần từng bƣớc đƣợc hoàn thiện, tạo đƣợc những bƣớc ngoặt trong

lĩnh vực quản lý thu chi ngân sách của các đơn vị thụ hƣởng ngân sách các cấp. Tuy

nhiên việc quản lý nguồn NSNN trong thời gian qua vẫn còn nhiều bất cập về công

tác thu ngân sách; phân bổ dự toán, chi đầu tƣ phát triển từ nguồn NSNN hiệu quả

không cao, việc phân bổ kế hoạch vốn đầu tƣ còn dàn trải, manh mún, gây thất

thoát lãng phí vốn…

Do đó, tăng cƣờng quản lý ngân sách nhà nƣớc, đổi mới quản lý thu, chi

ngân sách trên địa bàn huyện Lâm Thao nhằm tăng thu ngân sách và sử dụng ngân

sách quốc gia hiệu quả là một yêu cầu cần thiết và quan trọng để huyện Lâm Thao

thực hiện thành công quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa của huyện.

Xuất phát từ thực tế trên tôi chọn đề tài "H ản lý ngân sách

nhà nước trên địa bàn huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ” làm đề tài nghiên cứu

luận văn của mình, góp phần thiết thực vào việc phát triển kinh tế của huyện Lâm

Thao giai đoạn 2013 - 2020.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Tìm hiểu thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý NSNN

trên địa bàn huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hoá và làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý NSNN

- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn

huyện Lâm Thao: bao gồm hoạt động thu ngân sách và chi ngân sách trong thời

gian từ năm 2009 - 2013.

- Đƣa ra đƣợc các giải pháp hợp l quản lý

ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Lâm Thao trong thời gian tới.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

ngân sách nhà nƣớc nói chung và quản lý ngân sách nhà

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3

nƣớc trên địa bàn huyện Lâm Thao nói riêng.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Thời gian: Nghiên cứu từ năm 2009 - 2013.

- Về không gian: đề tài đƣợc thực hiện trên địa bàn huyện Lâm Thao

- ngân sách nhà nƣớc

trên địa bàn huyện Lâm Thao.

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn

Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn thiết thực, là

tài liệu để nghiên cứu, tham khảo ngân sách nhà nƣớc trên

địa bàn huyện Lâm Thao trong thời gian tới.

Về mặt lý luận: Luận văn đã hệ thống hóa những lý luận cơ bản về hoàn

thiện quản lý ngân sách nhà nƣớc nói chung.

Về mặt thực tiễn: Luận văn đã phân tích và chỉ rõ thực trạng quản lý ngân

sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Lâm Thao, qua đó chỉ rõ đƣợc những ƣu, nhƣợc

điểm, nguyên nhân của thực trạng và rút ra bài học kinh nghiệm về công tác quản lý

ngân sách nhà nƣớc nói chung và quản lý ngân sách nhà nƣớc nói riêng cho huyện

Lâm Thao.

quản lý ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Lâm Thao phù hợp với điều

kiện cụ thể của huyện Lâm Thao. Ngoài ra, luận văn còn có ý nghĩa khoa học và

thực tiễn thiết thực cho quá trình quản lý ngân sách nhằm phát triển kinh tế - xã hội

huyện Lâm Thoa, tỉnh Phú Thọ và đối với các địa phƣơng có điều kiện tƣơng tự.

5. Kết cấu của luận văn

- Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, nội

dung chính của luận văn gồm 4 chƣơng:

- Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý NSNN

- Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu và hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu

- Chƣơng 3: Thực trạng quản lý NSNN trên địa bàn huyện Lâm Thao.

- Chƣơng 4: G quản lý NSNN trên địa bàn huyện