Hoàn thiện mô hình trung tâm tư vấn, giới thiệu việc làm ở trường Cao đẳng nghề bách nghệ Hải Phòng

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM DUY BÌNH

HOÀN THIỆN MÔ HÌNH TRUNG TÂM

TƢ VẤN – GIỚI THIỆU VIỆC LÀM Ở TRƢỜNG

CAO ĐẲNG NGHỀ BÁCH NGHỆ HẢI PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

THÁI NGUYÊN - 2013

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM DUY BÌNH

HOÀN THIỆN MÔ HÌNH TRUNG TÂM

TƢ VẤN – GIỚI THIỆU VIỆC LÀM Ở TRƢỜNG

CAO ĐẲNG NGHỀ BÁCH NGHỆ HẢI PHÒNG

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS PHÙNG THỊ HẰNG

THÁI NGUYÊN - 2013

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu i http://lrc.tnu.edu.vn/

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi; các số liệu và

kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực, đƣợc các đồng tác giả cho

phép sử dụng và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một công trình nào khác.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về bản luận văn này.

Tác giả luận văn

Phạm Duy Bình

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu ii http://lrc.tnu.edu.vn/

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn, với tình cảm và sự

biết ơn sâu sắc, tôi xin trân trọng cảm ơn: Khoa Tâm lý giáo dục, Khoa Sau đại

học, Hội đồng khoa học, các thầy giáo, cô giáo trường Đại học Sư phạm Thái

Nguyên đã tận tình tham gia giảng dạy lớp thạc sỹ Quản lý giáo dục khoá 2011

- 2013 của trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, các thầy cô đã tận tình

hướng dẫn, tạo điều kiện, quan tâm và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập

và nghiên cứu đề tài.

Đặc biệt tôi xin bày tỏ và biết ơn sự giúp đỡ quý báu của Tiến sỹ Phùng

Thị Hằng là người trực tiếp hướng dẫn đã quan tâm, chỉ bảo và giúp đỡ tôi một

cách thiết thực nhất trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Vụ đào tạo nghề chính quy - Tổng Cục dạy

nghề, Viện nghiên cứu dạy nghề - Tổng cục dạy nghề, Sở Lao động, Thương

binh và Xã hội Hải Phòng, các đồng chí Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, các

đồng chí lãnh đạo các phòng, ban, khoa, tổ môn, trung tâm, các đồng chí cán

bộ, các thầy cô giáo tại trường Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng đã tận

tình giúp đỡ, cung cấp đầy đủ các số liệu theo yêu cầu, tạo điều kiện tốt nhất để

tôi hoàn thành khoá học và bản luận văn này.

Thái nguyên, tháng 10 năm 2013

Người thực hiện

Phạm Duy Bình

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................... ii

NHỮNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN.............................................. iii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU................................................................................ iv

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ............................................................................................v

MỞ ĐẦU .......................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài.............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................................2

3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu...........................................................................3

4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu.................................................................................................3

6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.....................................................................................3

7. Phƣơng pháp nghiên cứu ...........................................................................................4

8. Cấu trúc luận văn .......................................................................................................4

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOÀN THIỆN MÔ HÌNH TRUNG TÂM TƢ

VẤN – GIỚI THIỆU VIỆC LÀM Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ.........................5

1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề......................................................................5

1.1.1. Trên thế giới.........................................................................................................5

1.1.2. Ở Việt Nam...........................................................................................................6

1.2. Các khái niệm công cụ............................................................................................8

1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục....................................................................................8

1.2.2. Hoàn thiện..........................................................................................................14

1.2.3. Mô hình..............................................................................................................15

1.2.4. Tư vấn, giới thiệu việc làm. ...............................................................................16

1.3. Một số vấn đề cơ bản về hoàn thiện mô hình Trung tâm TV - GTVL ở trƣờng

Cao đẳng nghề .............................................................................................................24

1.3.1. Đặc điểm của sinh viên sau tốt nghiệp ở trường Cao đẳng nghề .....................24

1.3.2. Trung tâm TV - GTVL ở trường Cao đẳng nghề ...............................................25

Kết luận chƣơng 1........................................................................................................44

Chƣơng 2:THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ MÔ HÌNH TRUNG TÂM TƢ VẤN –

GIỚI THIỆU VIỆC LÀM Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ BÁCH NGHỆ HẢI

PHÒNG........................................................................................................................45

2.1. Khát quát về khách thể và địa bàn nghiên cứu .....................................................45

2.1.1. Giới thiệu tổng quan về trường Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng...........45

2.1.2. Giới thiệu tổng quan về Trung tâm TV – GTVL ở trường Cao đẳng nghề Bách

Nghệ Hải Phòng...........................................................................................................47

2.2. Nội dung khảo sát, phƣơng thức xử lý kết quả khảo sát ......................................49

2.2.1. Nội dung khảo sát. .............................................................................................49

2.2.2. Phương thức xử lý kết quả khảo sát...................................................................50

2.3. Thực trạng về hoạt động và quản lý mô hình Trung tâm TV – GTVL ở trƣờng

Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng ........................................................................50

2.3.1. Thực trạng về hoạt động của Trung tâm TV – GTVL ở trường Cao đẳng nghề

Bách Nghệ Hải Phòng. ................................................................................................50

2.3.2. Thực trạng về quản lý mô hình Trung tâm TV – GTVL ở trường Cao đẳng nghề

Bách Nghệ Hải Phòng. ................................................................................................62

2.4. Đánh giá chung .....................................................................................................71

2.4.1. Điểm mạnh.........................................................................................................71

2.4.2. Điểm yếu ............................................................................................................71

2.4.3. Nguyên nhân của các tồn tại trong mô hình Trung tâm TV - GTVL ở trường

Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng........................................................................72

Kết luận chƣơng 2........................................................................................................74

Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM HOÀN THIỆN MÔ HÌNH

TRUNG TÂM TƢ VẤN – GIỚI THIỆU VIỆC LÀM Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG

NGHỀ BÁCH NGHỆ HẢI PHÒNG...........................................................................75

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ........................................................................75

3.2. Các biện pháp quản lý nhằm hoàn thiện mô hình Trung tâm Tƣ vấn – Giới thiệu

việc làm ở trƣờng Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng...........................................76

3.2.1. Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm đổi mới và nâng cao nhận thức

của cán bộ, giáo viên, nhân viên và sinh viên về vị trí, vai trò, ý nghĩa của hoạt động tư

vấn - giới thiệu việc làm và sự cần thiết phải hoàn thiện mô hình Trung tâm Tư vấn –

Giới thiệu việc làm ở trường Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng.............................76

3.2.2. Kiện toàn bộ máy tổ chức của Trung tâm TV - GTVL, nâng cao năng lực của

đội ngũ cán bộ lãnh đạo Trung tâm và cán bộ làm công tác tư vấn - giới thiệu việc

làm đáp ứng yêu cầu đào tạo nghề trong giai đoạn mới.............................................80

3.2.3. Hoàn thiện quy trình TV - GTVL, đổi mới nội dung, phương pháp hoạt động

gắn liền với việc xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động của Trung tâm. ..........87

3.2.4. Đổi mới cơ chế quản lý tài chính tại Trung tâm TV - GTVL của trường..........92

3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất phù hợp với điều kiện thực tế hoạt động của Trung

tâm ...............................................................................................................................95

3.2.6. Tăng cường giám sát, kiểm tra và đánh giá hoạt động tư vấn - giới thiệu việc

làm của Trung tâm.......................................................................................................97

3.3. Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất...........99

Kết luận chƣơng 3......................................................................................................105

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................................106

A. Kết luận.................................................................................................................106

B. Khuyến nghị..........................................................................................................107

TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................109

PHỤ LỤC

iii

NHỮNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

CBQL : Cán bộ quản lý

CĐN : Cao đẳng nghề

GV : Giáo viên

ILO : Tổ chức Lao động Quốc tế

LĐ : Lao động

QLGD : Quản lý giáo dục

Sở LĐTBXH : Sở Lao động, Thƣơng binh và Xã hội

SV : Sinh viên

THCS : Trung học cơ sở

THPT : Trung học phổ thông

TV - GTVL : Tƣ vấn – giới thiệu việc làm

iv

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1. Quy mô đào tạo qua các năm............................................................ 45

Bảng 2.2. Nhận thức của các khách thể về mức độ cần thiết của hoạt động TV –

GTVL................................................................................................................. 51

Bảng 2.3. Nhận thức của các khách thể về vai trò của hoạt động TV – GTVL

trong kế hoạch hoạt động hàng năm của nhà trƣờng......................................... 51

Bảng 2.4. Nhận thức của các khách thể về vai trò, ý nghĩa của hoạt động TV –

GTVL................................................................................................................. 52

Bảng 2.5. Đánh giá của các khách thể về mức độ thực hiện các nội dung hoạt

động TV – GTVL............................................................................................... 53

Bảng 2.6. Đánh giá của các khách thể về tính hiệu quả các nội dung hoạt động

TV - GTVL........................................................................................................ 55

Bảng 2.7. Kết quả triển khai hoạt động TV - GTVL......................................... 58

Bảng 2.8 Thực trạng trình độ đội ngũ cán bộ.................................................... 59

Bảng 2.9. Đánh giá mức độ thực hiện và tính hiệu quả các nội dung quản lý của

Trung tâm TV - GTVL ở trƣờng CĐN Bách Nghệ Hải Phòng......................... 67

Bảng 2.10. Kết quả việc thực hiện các chức năng quản lý................................ 69

Bảng 3.1. Đánh giá mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp... 100

v

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1 Mối quan hệ giữa tƣ vấn và giới thiệu việc làm ............................... 23

Sơ đồ 1.2 Mô tả đầu ra của sinh viên sau tốt nghiệp ở trƣờng Cao đẳng nghề. 24

Sơ đồ 1.3 Cơ cấu tổ chức của trƣờng Cao đẳng nghề (Tƣ thục)....................... 34

Sơ đồ 1.4 Cơ cấu tổ chức của Trung tâm TV – GTVL trong trƣờng Cao đẳng Nghề. 34

Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức của Trƣờng Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng. 46

Sơ đồ 2.2 Sơ đồ tổ chức của Trung tâm TV – GTVL hiện tại .......................... 62

Sơ đồ 2.3 Mô hình quản lý cơ cấu tổ chức Trung tâm TV - GTVL.................. 63

Sơ đồ 3.1 Tổ chức bộ máy hoạt động TV – GTVL tại trƣờng Cao đẳng nghề. 81

Sơ đồ 3.2 Nội dung bồi dƣỡng cán bộ TV – GTVL.......................................... 84

Sơ đồ 3.3 Quy trình giới thiệu việc làm ............................................................ 90

Biểu đồ 3.1 Mức độ cần thiết của các biện pháp............................................. 103

Biểu đồ 3.2 Mức độ khả thi của các biện pháp ............................................... 103

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa, cùng với xây

dựng, phát triển các thị trƣờng về hàng hoá và dịch vụ, tài chính, bất động sản,

khoa học và công nghệ ... thì phát triển thị trƣờng lao động là tất yếu khách

quan nhằm phân bố và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực theo cung - cầu và giá

cả sức lao động của thị trƣờng; thu hút đầu tƣ; tạo động lực nâng cao năng suất

lao động xã hội, sức cạnh tranh và tạo nhiều công ăn việc làm; thúc đẩy phát

triển kinh tế - xã hội.

Giải quyết việc làm và phát triển thị trƣờng lao động là một trong những

chính sách quan trọng của mỗi quốc gia, đặc biệt là những nƣớc đang phát triển

có lực lƣợng lao động lớn nhƣ Việt nam. Đại hội lần thứ XI của Đảng đã chỉ rõ:

“Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nhất là nguồn nhân lực

chất lượng cao là một đột phá chiến lược, là yếu tố quyết định đẩy mạnh phát

triển và ứng dụng khoa học, công nghệ, cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô

hình tăng trưởng và là lợi thế cạnh tranh quan trọng nhất, bảo đảm cho phát

triển nhanh và bền vững”[7, tr.15].

Chủ trƣơng phát triển thị trƣờng lao động đã từng bƣớc đƣợc thể chế hóa

bằng hệ thống các văn bản pháp luật, trƣớc hết là trong Bộ luật Lao động, Nghị

định, Thông tƣ quy định về việc làm, dạy nghề, xuất khẩu lao động, tiền lƣơng,

bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hộ lao động, về đình công, giải

quyết tranh chấp lao động, chƣơng trình mục tiêu quốc gia về việc làm…tạo

hành lang pháp lý cho thị trƣờng lao động hoạt động theo quy luật khách quan.

Trong hơn 10 năm qua, đƣợc sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nƣớc,

của toàn thể xã hội về công tác đào tạo nghề nhằm tạo ra một lực lƣợng lao

động có chuyên môn cao về kiến thức, kỹ năng và thái độ. Hệ thống đào tạo

nghề của cả nƣớc đã không ngừng tăng lên về số lƣợng và chất lƣợng, việc đầu

2

tƣ cho công tác đào tạo nghề đã đƣợc chú trọng hơn rất nhiều đem lại niềm tin

cho xã hội và trở thành một trong những lựa chọn tốt cho thế hệ trẻ sau khi tốt

nghiệp THCS và THPT. Bên cạnh đó, các cơ sở đào tạo nghề không chỉ có

nhiệm vụ dạy nghề, mà để đảm bảo phát triển một cách bền vững thì cần phải

giải quyết tốt vấn đề việc làm cho sinh viên sau tốt nghiệp.

Cùng với thực tế trên, tại trƣờng Cao đẳng Nghề Bách Nghệ Hải Phòng

với quy mô đào tạo trên 5000 sinh viên hàng năm với 3 cấp trình độ (Sơ cấp

nghề, Trung cấp nghề và Cao đẳng nghề) với 21 nghề đào tạo gồm các lĩnh

vực: hàng hải, kinh tế, điện, công nghệ thông tin, cơ khí – đóng tàu, xây dựng,

thì nhiệm vụ đặt ra là bài toán phải giải quyết vấn đề việc làm cho sinh viên sau

khi tốt nghiệp là rất khó khăn. Mặc dù nhà trƣờng đã thành lập Trung tâm tƣ

vấn và giới thiệu việc làm sinh viên từ năm 2010, nhƣng các hoạt động TV -

GTVL cho sinh viên sau tốt nghiệp vẫn chƣa có gì thay đổi đáng kể so với yêu

cầu đặt ra.

Với cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên, là một cán bộ quản lý tại Trung

tâm Tƣ vấn và Giới thiệu việc làm sinh viên của trƣờng CĐN Bách Nghệ Hải

Phòng, chúng tôi lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện mô hình trung tâm Tư vấn –

Giới thiệu việc làm ở trường Cao đẳng Nghề Bách Nghệ Hải Phòng” với

mong muốn đề xuất các biện pháp quản lý góp phần hoàn thiện mô hình trung

tâm nâng cao hiệu quả công tác TV - GTVL cho sinh viên sau tốt nghiệp, giúp

sinh viên sớm có đƣợc việc làm đúng với nghề đƣợc đào tạo, góp phần phát

triển kinh tế cho xã hội, gia đình và bản thân, nâng cao uy tín đào tạo nghề của

trƣờng CĐN Bách Nghệ Hải Phòng đối với xã hội.

2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về mô hình Trung tâm Tƣ vấn –

Giới thiệu việc làm ở trƣờng CĐN Bách Nghệ Hải Phòng, từ đó đề xuất các

biện pháp quản lý nhằm hoàn thiện mô hình Trung tâm, góp phần nâng cao

hiệu quả công tác TV - GTVL cho sinh viên sau khi tốt nghiệp, giúp sinh viên

3

sớm có đƣợc việc làm đúng với nghề đƣợc đào tạo, qua đó góp phần nâng cao

uy tín đào tạo nghề của nhà trƣờng đối với xã hội.

3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu

- Khách thể nghiên cứu: Hoạt động TV - GTVL ở trƣờng Cao đẳng

nghề Bách Nghệ Hải Phòng.

- Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp hoàn thiện mô hình Trung tâm TV -

GTVL ở trƣờng Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng.

4. Giả thuyết khoa học

Hoạt động của Trung tâm Tƣ vấn - Giới thiệu việc làm ở trƣờng CĐN

Bách Nghệ Hải Phòng còn có những hạn chế nhất định. Nếu đề xuất và thực

hiện một cách đồng bộ các biện pháp quản lý phù hợp với tình hình thực tiễn,

nhằm hoàn thiện mô hình Trung tâm thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công

tác TV - GTVL cho sinh viên sau tốt nghiệp, đồng thời góp phần nâng cao chất

lƣợng đào tạo nghề của nhà trƣờng trong giai đoạn hiện nay.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoàn thiện mô hình Trung tâm Tƣ vấn –

Giới thiệu việc làm ở trƣờng Cao đẳng nghề.

- Nghiên cứu thực trạng mô hình Trung tâm Tƣ vấn – Giới thiệu việc làm

ở trƣờng Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng.

- Đề xuất và khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp

quản lý nhằm hoàn thiện mô hình Trung tâm Tƣ vấn – Giới thiệu việc làm ở

trƣờng Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải Phòng.

6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

- Nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm hoàn thiện mô hình

Trung tâm Tƣ vấn – Giới thiệu việc làm ở trƣờng Cao đẳng nghề Bách Nghệ Hải

Phòng.

- Các số liệu điều tra đƣợc lấy từ nguồn số liệu của Trung tâm trong

khoảng thời gian từ 2009 đến 2013.