Hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

TRƯƠNG THỊ NHƯ NGỌC

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ

THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI CỤC THUẾ

TỈNH QUẢNG BÌNH

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ SỐ: 8 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS.HOÀNG QUANG THÀNH

HUẾ, 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả

trình bày trong luận văn là trung thực và chưa hề sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được ghi rõ nguồn gốc, rõ ràng.

Huế, ngày 08 tháng 04 năm 2018

Tác giả

Trương Thị Như Ngọc

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn, học viên đã nhận

được sự hướng dẫn, giúp đỡ và góp ý chân thành của Quý thầy cô, đồng nghiệp và

gia đình.

Lời đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến nhà trường, khoa và các

giảng viên của trường Đại học Kinh tế Huế đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi

trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường.

Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Hoàng Quang Thành là người thầy trực

tiếp hướng dẫn tôi thực hiện luận văn. Thầy đã chỉ bảo, hướng dẫn rất tận tình,

giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến các đồng chí trong Ban lãnh đạo, các đồng

nghiệp của tác giả tại Kho bạc Nhà nước Quảng Bình và Cục thuế Quảng Bình đã

ủng hộ và tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình thực hiện đề tài.

Cuối cùng, tôi muốn dành lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và người thân đã

hết lòng ủng hộ và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu,

động viên tôi vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc sống.

Xin trân trọng cảm ơn.

Huế, ngày 08 tháng 04 năm 2018

Tác giả

Trương Thị Như Ngọc

iii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN

Họ và tên học viên: TRƯƠNG THỊ NHƯ NGỌC

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Niên khóa: 2016-2018

Người hướng dẫn: TS. HOÀNG QUANG THÀNH

Tên đề tài: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP

CÁ NHÂN TẠI CỤC THUẾ TỈNH QUẢNG BÌNH.

Quản lý thuế TNCN là vấn đề lớn, rất phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực.

Đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục Thuế tỉnh

Quảng Bình” đã hệ thống hóa một số vấn đề cơ bản về thuế TNCN và quản lý thuế

TNCN cả về mặt lý luận và thực tiễn.

Trong quá trình nghiên cứu tác giả đã hệ thống hóa, kế thừa các vấn đề lý

luận về quản lý thuế TNCN nói chung và tại mô hình cấp tỉnh nói riêng được đề

cập trong các tài liệu và các công trình nghiên cứu của nhiều tác giả, với nhiều cách

tiếp cận trong nhiều lĩnh vực khác nhau có liên quan.

Phân tích thực trạng quản lý thuế TNCN trên địa bàn, cho chúng ta thấy mỗi

địa phương, loại hình doanh nghiệp có những đặc điểm, điều kiện quản lý thuế

khác nhau. Tuy nhiên việc áp dụng và thực hiện nó trước hết phải tuân thủ với

nguyên tắc chung của pháp luật thuế, các quy trình quản lý của ngành Thuế và phù

hợp điều kiện cụ thể của từng địa phương.

Công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình từ

năm 2014 đến năm 2016 đã có nhiều chuyển biến tích cực góp phần vào việc hoàn

thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước được giao. Tuy nhiên, thực trạng công tác

quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình còn nhiều hạn chế,

thiếu sót. Từ đó đề xuất những giải pháp cụ thể nhằm tăng cường và hoàn thiện

công tác quản lý thuế TNCN tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình, góp phần vào thực

hiện thắng lợi nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước được Đảng và Nhà nước giao.

iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa

1 BTC Bộ Tài Chính

2 ĐTNT Đối tượng nộp thuế

3 KBNN Kho bạc nhà nước

4 MST Mã số thuế

5 NNT Người nộp thuế

6 QLT Quản lý thuế

7 TNCN Thu nhập cá nhân

8 CBCC Cán bộ công chức

9 UBND Ủy ban nhân dân

10 Tamis

Information System (Hệ thống thông tin quản lý

ngân sách và Kho bạc)

11 SXKD Sản xuất kinh doanh

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................1

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN........................................................................................ iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... iv

MỤC LỤC...................................................................................................................v

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ ix

DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ....................................................................... xi

PHẦN 1. MỞ ĐẦU.....................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu .......................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2

4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3

5. Cấu trúc của luận văn..............................................................................................5

PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .......................................................................6

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP

CÁ NHÂN TẠI CƠ QUAN THUẾ CẤP TỈNH............................................................6

1.1. Khái quát về thuế thu nhập cá nhân .....................................................................6

1.1.1. Khái niệm về thuế thu nhập cá nhân .................................................................6

1.1.2. Đặc điểm của thuế thu nhập cá nhân.................................................................8

1.1.3. Vai trò của thuế thu nhập cá nhân.....................................................................8

1.2. Quản lý thuế thu nhập cá nhân...........................................................................10

1.2.1. Khái niệm, nguyên tắc và yêu cầu của công tác quản lý thuế TNCN.............10

1.2.1.1. Khái niệm về quản lý thuế thu nhập cá nhân ...............................................10

1.2.1.2. Nguyên tắc quản lý thuế thu nhập cá nhân ..................................................11

1.2.1.3. Yêu cầu của quản lý thuế TNCN tại cơ quan Thuế cấp tỉnh .......................13

1.2.2. Quy trình và nội dung quản lý thuế TNCN của cơ quan thuế cấp tỉnh...........13

1.2.2.1. Quy trình quản lý thuế TNCN......................................................................13

1.2.2.2. Nội dung quản lý thuế thu nhập cá nhân......................................................14

vi

1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thuế TNCN của cơ quan thuế cấp tỉnh ....22

1.2.3.1. Các yếu tố thuộc về môi trường vĩ mô.........................................................22

1.2.3.2. Các yếu tố thuộc về người nộp thuế.............................................................23

1.2.3.3. Các yếu tố thuộc về cơ quan thuế cấp tỉnh...................................................23

1.2.4. Kinh nghiệm của một số địa phương và bài học kinh nghiệm đối với Cục thuế

Quảng Bình về quản lý thuế thu nhập cá nhân .........................................................24

1.2.4.1. Kinh nghiệm của Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh ..................................24

1.2.4.2. Kinh nghiệm tại Cục Thuế tỉnh Thừa Thiên - Huế ......................................27

1.2.4.3. Kinh nghiệm của Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh ..................................................28

1.2.4.4. Một số bài học kinh nghiệm đối với Cục thuế tỉnh Quảng Bình về quản lý

thuế thu nhập cá nhân................................................................................................29

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI

CỤC THUẾ TỈNH QUẢNG BÌNH ..........................................................................31

2.1. Khái quát về Cục thuế tỉnh Quảng Bình ............................................................31

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ..................................................................31

2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Cục thuế Quảng Bình ........................................33

2.1.2.1. Chức năng ....................................................................................................33

2.1.2.2. Nhiệm vụ và quyền hạn................................................................................33

2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Cục thuế tỉnh Quảng Bình...............................................36

2.1.4. Tình hình đội ngũ CBCC thuế thuộc Cục thuế tỉnh Quảng Bình ...................37

2.2. Thực trạng công tác quản lý thuế TNCN tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình .........41

2.2.1. Quy trình quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Cục thuế tỉnh Quảng Bình ........41

2.2.2. Tình hình quản lý thuế TNCN tại Cục thuế Quảng Bình ...............................42

2.2.2.1. Công tác lập dự toán và kết quả thực hiện dự toán thuế TNCN..................42

2.2.2.2. Công tác tuyên truyền, hỗ trợ NNT thu nhập cá nhân tại Cục Thuế ...........46

2.2.2.3. Công tác tổ chức, đăng ký cấp Mã số thuế ..................................................48

2.2.2.4. Quản lý kê khai, nộp thuế Thu nhập cá nhân...............................................49

2.2.2.5. Quản lý quyết toán, hoàn thuế thu nhập cá nhân .........................................53

2.2.2.6. Công tác thanh, kiểm tra thuế thu nhập cá nhân ..........................................55

vii

2.2.2.7. Xử lý sai phạm về thuế thu nhập cá nhân........................................................58

2.3. Kết quả khảo sát về công tác quản lý thuế TNCN tại Cục thuế Quảng Bình ......60

2.3.1. Đánh giá của CBCC thuế về công tác lập dự toán thuế TNCN ..................60

2.3.2. Đánh giá của CBCC thuế và NNT về công tác tuyên truyền và hỗ trợ

người nộp thuế TNCN .............................................................................................62

2.3.3. Đánh giá của của các đối tượng điều tra về công tác đăng ký cấp MST, kê

khai và nộp thuế TNCN. ...........................................................................................64

2.3.4. Đánh giá của CBCC thuế và NNT về công tác quyết toán, hoàn thuế TNCN66

2.3.5. Đánh giá của CBCC thuế và NNT về công tác thanh tra, kiểm tra thuế .....67

2.3.6. Đánh giá của CBCC thuế và NNT về công tác xử lý sai phạm

thuế TNCN ...............................................................................................................70

2.3.7. Đánh giá của người nộp thuế về đội ngũ cán bộ công chức thuế ...................71

2.3.8. Đánh giá của CBCC thuế về người nộp thuế..................................................72

2.3.9. Đánh giá chung của CBCC thuế và NNT về công tác quản lý thuế TNCN ...73

2.4. Đánh giá chung về quản lý thuế TNCN tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình ...........74

2.4.1. Những kết quả đạt được ..................................................................................74

2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân ......................................................................77

2.4.2.1. Những hạn chế trong công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân ....................77

2.4.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................................79

CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN

LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN .........................................................................83

TẠI CỤC THUẾ TỈNH QUẢNG BÌNH ..................................................................83

3.1. Định hướng hoàn thiện quản lý thuế TNCN tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình ....83

3.1.1. Định hướng chung của Cục Thuế tỉnh Quảng Bình........................................83

3.1.2. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý thu thuế TNCN tại Cục Thuế tỉnh

Quảng Bình ...............................................................................................................84

3.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thu thuế TNCN tại Cục

Thuế tỉnh Quảng Bình...............................................................................................85

viii

3.2.1. Hoàn thiện các văn bản hướng dẫn chính sách thuế, cải cách thủ tục hành

chính và quy trình quản lý thu thuế thu nhập cá nhân ..............................................85

3.2.2. Hoàn thiện công tác lập dự toán thuế thu nhập cá nhân .................................86

3.2.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế................................86

3.2.4. Tăng cường công tác quản lý kê khai nộp thuế thu nhập cá nhân ..................87

3.2.5. Nâng cao công tác quyết toán thuế thu nhập cá nhân .....................................88

3.2.6. Nâng cao chất lượng thanh tra, kiểm tra thuế .................................................88

3.2.7. Tăng cường đôn đốc thu nợ và cưỡng chế nợ thuế .........................................89

3.2.8. Một số giải pháp khác .....................................................................................90

PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................94

3.1. Kết luận ..............................................................................................................94

3.2. Kiến nghị............................................................................................................95

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................98

PHỤ LỤC ................................................................................................................100

QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG

BIÊN BẢN HỘI ĐỘNG

NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 + 2

BẢN GIẢI TRÌNH

XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN

ix

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1: Cơ cấu mẫu điều tra người nộp thuế và CBCC Cục thuế

Quảng Bình .........................................................................................4

Bảng 2.1: Tình hình đội ngũ CBCC thuộc Cục thuế tỉnh Quảng Bình .............38

qua 3 năm 2014-2016........................................................................38

Bảng 2.2: Trình độ, giới tính, thời gian công tác của CBCC liên qua đến........39

công tác quản lý thuế TNCN thuộc Cục Thuế tỉnh Quảng Bình ......39

Bảng 2.3: Kết quả thu thuế Thu nhập cá nhân tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình

qua 3 năm 2014-2016........................................................................42

Bảng 2.4: Tình hình thu thuế TNCN tại Cục thuế Quảng Bình theo nguồn thu

nhập qua năm 2014-2016..................................................................45

Bảng 2.5: Các hoạt động tuyên truyền, hỗ trợ đối tượng nộp thuế TNCN tại

Cục thuế tỉnh Quảng Bình qua 3 năm 2014-2016.............................47

Bảng 2.6: Tình hình cấp MST cá nhân trên địa bàn tỉnh qua 3

năm 2014-2016..................................................................................49

Bảng 2.7: Tình hình nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân tại Cục Thuế ..............51

tỉnh Quảng Bình qua 3 năm 2014-2016............................................51

Bảng 2.8: Kết quả thực hiện quyết toán thuế qua 3 năm 2014-2016 ................53

Bảng 2.9: Kết quả hoàn thuế TNCN tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình

qua 3 năm 2014-2016........................................................................54

Bảng 2.10: Kết quả kiểm tra, thanh tra tại trụ sở người nộp thuế TNCN ...........56

Bảng 2.11: Tình hình nợ thuế TNCN tại Cục Thuế tỉnh Quảng Bình.................58

qua 3 năm 2014 - 2016......................................................................58

Bảng 2.12: Ý kiến đánh giá của CBCC thuế về công tác lập..............................61

dự toán thuế TNCN...........................................................................61

Bảng 2.13 : Ý kiến đánh giá của CBCC thuế và NNT về công tác tuyên truyền,

hỗ trợ người nộp thuế TNCN............................................................62

Bảng 2.14: Ý kiến đánh giá của CBCC thuế và NNT về công tác đăng ký cấp

MST, kê khai và nộp thuế TNCN .....................................................65

x

Bảng 2.15: Ý kiến đánh giá của CBCC thuế và NNT về công tác quyết toán,

hoàn thuế TNCN ...............................................................................66

Bảng 2.16: Ý kiến đánh giá của CBCC thuế và NNT về công tác thanh tra,

kiểm tra thuế TNCN..........................................................................68

Bảng 2.17: Ý kiến đánh giá của CBCC thuế và NNT về công xử lý sai phạm

thuế TNCN........................................................................................70

Bảng 2.18: Ý kiến đánh giá của NNT về đội ngũ cán bộ công chức thuế ..........71

Bảng 2.19: Ý kiến đánh giá của CBCC thuế về người nộp thuế .........................72

Bảng 2.20: Ý kiến đánh giá chung của CBCC thuế và NNT về công tác quản lý

thuế TNCN........................................................................................73