Hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN MINH CHIẾN

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU

TƯ XÂY DỰNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN

ĐẦU TƯ XÂY DỰNG THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN MINH CHIẾN

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU

TƯ XÂY DỰNG TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN

ĐẦU TƯ XÂY DỰNG THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ THỊ THÚY PHƯƠNG

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,

kết quả nghiên cứu nêu trong đề cương luận văn là trung thực và chưa từng

được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Thái Nguyên, ngày tháng 7 năm 2018

Tác giả Luận văn

Nguyễn Minh Chiến

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tôi đã

nhận được sự hướng dẫn, quan tâm, giúp đỡ quý báu của các thầy giáo,cô

giáo, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc,

tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành nhất tới:

- Ban Giám hiệu nhà trường, phòng Đào tạo và các thầy, cô giáo của

trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo

mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận

văn tốt nghiệp.

- PGS.TS. Đỗ Thị Thuý Phương - người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp

đỡ tận tình và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành luận văn

tốt nghiệp.

- Tập thể lãnh đạo, cán bộ Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành

phố Thái Nguyên, Phòng Quản lý đô thị, phòng Tài chính - Kế hoạch, các đơn

vị tư vấn thiết kế, đơn vị thi công trên địa bàn thành phố Thái Nguyên...

- Bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã luôn quan tâm, chia sẻ, động viên

tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn.

Thái Nguyên, ngày tháng 7 năm 2018

Tác giả Luận văn

Nguyễn Minh Chiến

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

DANH MỤC CÁC HÌNH..............................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3

4. Đóng góp mới của luận văn .......................................................................... 4

5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 5

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỰ

ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG.................................................................... 6

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng .................................... 6

1.1.1. Dự án đầu tư xây dựng công trình .......................................................... 6

1.1.2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng............................................................... 9

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dự án đầu tư xây dựng................... 28

1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý dự án đầu tư xây dựng ............................... 28

1.2.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước về quản lý dự án

đầu tư..................................................................................................... 30

1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng

thành phố Thái Nguyên trong công tác quản lý các dự án đầu tư

xây dựng................................................................................................ 36

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 38

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 38

2.2. Phương pháp thu thập thông tin............................................................ 38

iv

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp ............................................... 38

2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp................................................. 39

2.2.3. Phương pháp xử lý thông tin................................................................. 40

2.2.4. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 40

2.3. Các tiêu chí nghiên cứu............................................................................ 40

Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU

TƯ XÂY DỰNG THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN........................... 43

3.1. Giới thiệu chung về Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành

phố Thái Nguyên................................................................................... 43

3.1.1. Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên ............. 43

3.1.3. Chức năng, nhiệm vụ được giao. .......................................................... 46

3.1.4. Các dự án đầu tư giai đoạn 2014 - 2018 do Ban Quản lý dự án đầu

tư xây dựng thành phố Thái Nguyên quản lý ....................................... 49

3.2. Đánh giá thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại

Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên ............. 55

3.2.1. Tình hình thực hiện quản lý quá trình lập, thẩm định, phê duyệt dự

án, thiết kế bản vẽ thi công (BVTC) và tổng dự toán........................... 55

3.2.2. Lựa chọn nhà thầu................................................................................. 63

3.2.3. Tình hình thực hiện Công tác quản lý chất lượng công trình ............... 66

3.2.4. Tình hình thực hiện quản lý dự án về chi phí ....................................... 72

3.2.5. Quản lý tiến độ thi công xây dựng công trình ...................................... 75

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý các dự án đầu tư xây

dựng tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên.... 84

3.3.1. Nhân tố khách quan............................................................................... 84

3.3.2. Nhân tố chủ quan .................................................................................. 86

3.4. Đánh giá chung về công quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban

Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên...................... 87

3.4.1. Những kết quả đạt được........................................................................ 87

v

3.4.2. Những tồn tại, hạn chế .......................................................................... 88

3.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại ............................................................ 91

Chương 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ..... 94

4.1. Quan điểm và định hướng về quản lý nhà nước đối với công tác

quản lý dự án đầu tư xây dựng trong thời gian tới................................ 94

4.1.1. Quan điểm quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư xây dựng............... 94

4.1.2. Định hướng quản lý nhà nước đối với công tác quản lý dự án đầu

tư xây dựng ........................................................................................... 95

4.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư tại Ban

quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên...................... 97

4.2.1. Giải pháp nâng cao chất lượng khảo sát, thiết kế ................................. 97

4.2.2. Giải pháp hoàn thiện các công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án

thiết kế BVTC và tổng dự toán........................................................... 100

4.2.3. Giải pháp đẩy nhanh tiến độ đền bù giải phóng mặt bằng.................. 103

4.2.4. Các giải pháp tăng cường quản lý trong giai đoạn thi công xây

dựng công trình ................................................................................... 104

4.2.5. Giải pháp nâng cao năng lực của Ban quản lý dự án Đầu tư xây

dựng thành phố Thái Nguyên.............................................................. 109

4.3. Kiến nghị............................................................................................. 115

4.3.1. Đối với nhà nước................................................................................. 115

4.3.2. Đối với tỉnh Thái Nguyên ................................................................... 115

KẾT LUẬN.................................................................................................. 117

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 119

PHỤ LỤC..................................................................................................... 121

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BVTC : Bản vẽ thi công

CP : Cổ phần

GPMB : Giải phóng mặt bằng

HĐND : Hội đồng nhân dân

KHĐT : Kế hoạch đấu thấu

NSNN : Ngân sách nhà nước

QLDA ĐTXD : Quản lý dự án đầu tư xây dựng

QLDAĐT : Quản lý dự án đầu tư

TP : Thành phố

UBND : Ủy ban nhân dân

XDCB : Xây dựng cơ bản

XDCT : Xây dựng công trình

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Đối tượng lựa chọn điều tra ..................................................... 39

Bảng 3.1: Số lượng các dự án giai đoạn 2014 - 2018 .............................. 49

Bảng 3.2: Số lượng các dự án theo nguồn vốn ......................................... 50

Bảng 3.3: Tổng hợp nhóm các dự án điển hình giai đoạn 2014 - 2018 .... 52

Bảng 3.4: Công tác lập dự án tại Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng

thành phố Thái Nguyên............................................................ 58

Bảng 3.5: Công tác thẩm định dự án tại Ban quản lý dự án Đầu tư xây

dựng thành phố Thái Nguyên................................................... 62

Bảng 3.6: Công tác lựa chọn nhà thầu tại Ban quản lý dự án đầu tư và

xây dựng thành phố Thái Nguyên ............................................ 66

Bảng 3.7: Công tác quản lý chất lượng công trình tại Ban quản lý dự

án Đầu tư xây dựng thành phố ................................................. 71

Bảng 3.8. Một số dự án phải điều chỉnh Tổng mức đầu tư....................... 73

Bảng 3.9: Công tác quản lý chi phí công trình tại Ban quản lý dự án

Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên ................................ 75

Bảng 3.11: Các sai sót trong công tác thiết kế và dự toán .......................... 79

Bảng 3.12: Những vướng mắc thường gặp trong quá trình thực hiện

giải phóng mặt bằng................................................................. 81

Bảng 3.13: Những vướng mắc thường gặp trong quá trình thi công xây

dựng công trình ........................................................................ 83

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1: Quy trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng ...................................... 9

Hình 1.2: Chu trình quản lý dự án đầu tư ....................................................... 16

Hình 3.1: Quá trình lập, thẩm định, phê duyệt dự án, thiết kế BVTC và

tổng dự toán .................................................................................... 56

Hình 3.2: Kiểm soát trong Quá trình lập dự án đầu tư của Ban quản lý dự

án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên.................................. 60

Sơ đồ 1.1: Mô hình chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án .................................. 23

Sơ đồ 1.2: Mô hình Chủ nhiệm điều hành dự án ............................................ 24

Sơ đồ 1.3: Mô hình "Chìa khóa trao tay"........................................................ 25

Sơ đồ 1.4: Mô hình quản lý dự án theo chức năng ......................................... 26

Sơ đồ 1.5: Mô hình Tổ chức chuyên trách quản lý dự án............................... 27

Sơ đồ 1.6: Mô hình quản lý dự án dạng ma trận............................................. 28

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm gần đây, cùng với xu hướng hội nhập khu vực hoá,

toàn cầu hoá trong mọi lĩnh vực kinh tế và cả lĩnh vực đầu tư xây dựng, công

tác quản lý đầu tư xây dựng ngày càng trở nên phức tạp đòi hỏi phải có sự

phối hợp của nhiều cấp, nhiều ngành và của nhiều đối tác liên quan. Do đó,

công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đòi hỏi phải quản lý tốt, có tính

chuyên nghiệp hơn để có thể đáp ứng nhu cầu xây dựng các công trình xây

dựng ở nước ta trong giai đoạn công nghiệp hóa và hiện đại hóa.

Đầu tư phát triển là nhiệm vụ chiến lược, một giải pháp chủ yếu để thực

hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo hướng tăng trưởng cao, ổn định

bền vững cho đất nước cũng như các địa phương. Các dự án đầu tư cho đầu tư

cho xây dựng cơ bản (XDCB) bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN)

không những góp phần quan trọng tạo trong việc xây dựng sở vật chất kỹ

thuật cho nền kinh tế, mà còn có tính định hướng đầu tư, góp phần quan trọng

vào việc thực hiện, giải quyết những vấn đề xã hội.

Đầu tư phát triển là nhiệm vụ chiến lược, một giải pháp chủ yếu để thực

hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội theo hướng tăng trưởng cao, ổn định,

bền vững cho địa phương. Nhiều dự án đầu tư đã được triển khai và hoàn

thành nhằm đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa.

Cùng với sự phát triển chung của cả nước trong xu thế hội nhập quốc tế

hiện nay, công tác quản lý các dự án đầu tư XDCB bằng nguồn vốn NSNN,

tuy đã được không ngừng cải tiến, hoàn thiện, song do tính đặc thù và phức

tạp nên đến nay còn nhiều yếu kém, thiếu sót. Đáng kể nhất là trình trạng đầu

tư dàn trải, kéo dài, chất lượng thấp và kém hiệu quả…đã trở thành vấn đề

bức xúc hiện nay; các hiện tượng tiêu cực còn khá phổ biến trong hoạt động

XDCB bằng nguồn vốn NSNN, làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, tiến

độ công trình, gây thất thoát, lãng phí lớn, đang là vấn đề được quan tâm sâu

sắc của Nhà nước và toàn xã hội.

2

Thành phố Thái Nguyên là khu công nghiệp lớn của tỉnh. Hiện nay,

thành phố Thái Nguyên đã nỗ lực trong việc phát huy mọi nguồn lực để phát

triển kinh tế, tập trung đẩy mạnh việc chỉnh trang đô thị. Việc công nhận thành

phố Thái Nguyên là đô thị loại I có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao vị

thế, thúc đẩy sự phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế cũng như việc phát

triển đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và đô thị là tất yếu. Đầu tư phát triển kết

cấu hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, coi đây là khâu đột phá để thực hiện mục

tiêu xây dựng Thành phố phát triển nhanh và bền vững theo hướng văn minh,

hiện đại là một trong năm nhiệm vụ trọng tâm để thực hiện mục tiêu “Tăng

cường xây dựng đảng bộ trong sạch, vững mạnh; phát huy sức mạnh đại đoàn

kết toàn dân; tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới; đảm bảo quốc phòng, an

ninh; huy động mọi nguồn lực, xây dựng thành phố Thái Nguyên phát triển

nhanh và bền vững theo hướng văn minh, hiện đại’’ của Đại hội đại biểu Đảng

bộ Thành phố lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra. Để thực hiện được

mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra Thành phố Thái Nguyên cần tiến hành đồng bộ

nhiều giải pháp, trong đó hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng

công trình là một nội dung quan trọng nhằm tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy

phát triển kinh tế xã hội của thành phố nói riêng và của cả tỉnh nói chung.

Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên là một

đơn vị sự nghiệp thuộc UBND thành phố Thái Nguyên, chịu trách nhiệm

trước pháp luật của Nhà nước và UBND thành phố về công tác quản lý các

dự án đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, làm chủ đầu tư

các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư để đấu giá quyền sử dụng đất,

di chuyển các công trình công cộng phục vụ công tác bồi thường giải phóng

mặt bằng (GPMB) trên địa bàn thành phố từ ngân sách nhà nước, thực hiện

đầu tư các công trình công cộng với mục đích an sinh xã hội: trường học,

trạm y tế, trụ sở, đường giao thông, xử lý ngập úng, xử lý nước thải, xây

dựng cầu. . . Với mong muốn vận dụng kiến thức đã học để đi sâu nghiên

3

cứu, góp phần vào hoàn thiện công tác quản lý các dự án đầu tư tại Ban quản

lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên, tôi đã chọn đề tài: “Hoàn

thiện công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án Đầu

tư xây dựng thành phố Thái Nguyên” để làm luận văn Thạc sỹ, chuyên

ngành Quản lý kinh tế.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Đánh giá thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban

Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên. Từ đó, đề xuất một

số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý các dự án đầu tư, góp phần

nâng cao hiệu quả đầu tư công tại Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành

phố Thái Nguyên nói riêng và tại tỉnh Thái Nguyên nói chung trong những

năm tiếp theo.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dự án

đầu tư xây dựng.

- Đánh giá thực trạng quản lý công tác quản lý các dự án đầu tư xây

dựng tại Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên. Tìm ra

các nhân tố tố ảnh hưởng đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban

Quản lý dự án Đầu tư xây dựng thành phố Thái Nguyên.

- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý các dự án đầu

tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án Đầu xây dựng thành phố Thái Nguyên

trong những năm tiếp theo.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý dự án đầu tư xây

dựng có sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại Ban Quản lý dự án Đầu tư xây

dựng thành phố Thái Nguyên.