Hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên của ngân sách nhà nước qua kho bạc nhà nước

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

---------------------------------

LÖÔNG NGOÏC TUYEÀN

HOAØN THIEÄN COÂNG TAÙC KIEÅM SOAÙT CHI THÖÔØNG XUYEÂN CUÛA

NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC QUA KHO BAÏC NHAØ NÖÔÙC

CHUYEÂN NGAØNH : TAØI CHÍNH DOANH NGHIEÄP

MAÕ SOÁ : 60.31.12

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC

TS. SÖÛ ÑÌNH THAØNH

THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2005

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

1- Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi nghieân cöùu

Nöôùc ta töø khi coù Luaät Ngaân saùch Nhaø nöôùc ban haønh naêm 1997 ñeán nay, vieäc quaûn lyù chi

tieâu Ngaân saùch Nhaø nöôùc ñaõ ñaït moät soá keát quaû nhaát ñònh, yù thöùc chaáp haønh kyû luaät Taøi chính ôû

caùc ngaønh, caùc caáp coù ñöôïc naâng leân moät böôùc. Tuy nhieân, tình hình söû duïng coâng quyõ coù theå

noùi coøn raát nhieàu laõng phí vaø phoâ tröông hình thöùc, tình traïng tuyø tieän söû duïng Ngaân saùch Nhaø

nöôùc chöa ñöôïc ngaên chaën trieät ñeå, coâng taùc quaûn lyù Ngaân saùch coøn boäc loä nhieàu khieám

khuyeát caàn phaûi ñöôïc ñieàu chænh.

Trong giai ñoaïn nöôùc ta ñang taäp trung caùc nguoàn löïc taøi chính ñeå phuïc vuï cho söï

nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, phaùt trieån neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng

XHCN, trong ñieàu kieän ñaát nöôùc coøn ngheøo, neàn kinh teá phaùt trieån chöa cao thì vieäc kieåm soaùt

chaët cheõ vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc khoaûn chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch Nhaø nöôùc laø yeâu caàu

heát söùc caàn thieát vaø ñoù laø moái quan taâm lôùn cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, cuûa moïi ngaønh, moïi caáp.

Thöïc hieän toát coâng taùc kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch Nhaø nöôùc coù yù nghóa quan troïng

trong vieäc laønh maïnh neàn taøi chính quoác gia vaø ñaåy nhanh tieán trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi

hoùa ñaát nöôùc.

Xuaát phaùt töø yeâu caàu ñoù, töø thöïc tieãn coâng taùc cuûa mình, taùc giaû choïn ñeà taøi “Hoaøn thieän

coâng taùc kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch Nhaø nöôùc qua Kho Baïc Nhaø Nöôùc” .

2- Muïc ñích nghieân cöùu

Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi ñaët ra laø: phaân tích thöïc traïng vaø hieäu quaû cuûa coâng taùc

kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân cuûa Ngaân saùch Nhaø nöôùc hieän haønh, ruùt ra nhöõng haïn cheá ñeå höôùng

tôùi ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp coù lieân quan ñeán coâng taùc kieåm soaùt caùc khoaûn chi thöôøng xuyeân

Ngaân saùch Nhaø nöôùc, nhaèm ñaûm baûo cho vieäc phaân phoái , söû duïng vaø kieåm soaùt moät caùch chaët

cheõ, coù hieäu quaû caùc khoaûn chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch Nhaø nöôùc, goùp phaàn thöïc haønh tieát

kieäm, choáng laõng phí vaø ñaûm baûo caân ñoái ngaân saùch moät caùch laønh maïnh.

3- Phöông phaùp nghieân cöùu

Aùp duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng, duy vaät lòch söû keát hôïp vôùi vieäc toång hôïp,

xöû lyù ñuùng ñaén vaø khoa hoïc . Töø ñoù, ñeà xuaát ñònh höôùng vaø quy trình kieåm soaùt chi thöôøng

xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho Baïc Nhaø Nöôùc.

4- Noäi dung nghieân cöùu

Noäi dung nghieân cöùu vaø keát caáu cuûa ñeà taøi ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø phaàn keát luaän ñöôïc

chia thaønh 3 chöông:

Chöông 1 : Vai troø cuûa Kho Baïc Nhaø Nöôùc trong vieäc quaûn lyù vaø kieåm soaùt chi thöôøng

xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc .

Chöông 2 : Thöïc traïng coâng taùc kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc qua

Kho Baïc Nhaø Nöôùc .

Chöông 3 : Giaûi phaùp hoaøn thieän cô cheá kieåm soaùt chi Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho Baïc

Nhaø Nöôùc.

Vôùi keát caáu 3 chöông nhö treân, ñeà taøi nghieân cöùu ñaõ coá gaéng theå hieän phaàn lyù luaän, thöïc

tieãn vaø nhöõng giaûi phaùp nhaèm goùp phaàn naâng cao hieäu quaû cuûa coâng taùc kieåm soaùt chi thöôøng

xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho Baïc Nhaø Nöôùc./.

MUÏC LUÏC

MÔÛ ÑAÀU

CHÖÔNG 1: VAI TROØ CUÛA KHO BAÏC NHAØ NÖÔÙC TRONG VIEÄC QUAÛN

LYÙ VAØ KIEÅM SOAÙT CHI NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC.....................................1

1.1 Khaùi nieäm, ñaëc ñieåm vaø vai troø chi thöôøng xuyeân cuûa Ngaân saùch nhaø nöôùc 1

1.1.1 Khaùi nieäm veà chi thöôøng xuyeân ..............................................................1

1.1.2 Phaân loaïi chi thöôøng xuyeân.....................................................................1

1.1.3 Ñaëc ñieåm chi thöôøng xuyeân ....................................................................4

1.1.4 Vai troø cuûa chi thöôøng xuyeân ..................................................................5

1.2 Hoaït ñoäng cuûa Kho Baïc Nhaø Nöôùc trong heä thoáng Taøi chính cuûa Vieät Nam 5

1.2.1 Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng Kho Baïc Nhaø Nöôùc Vieät Nam. .....5

1.2.2 Chöùc naêng cuûa Kho Baïc Nhaø Nöôùc ........................................................7

1.2.3 Nhieäm vuï cuûa Kho Baïc Nhaø Nöôùc .........................................................8

1.3 Caáp phaùt vaø thanh toaùn chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho Baïc

Nhaø Nöôùc ..........................................................................................................10

1.3.1 Nhöõng nguyeân taéc cô baûn .....................................................................11

1.3.2 Ñieàu kieän caáp phaùt vaø thanh toaùn chi thöôøng xuyeân ............................12

1.3.3 Vai troø cuûa Kho Baïc Nhaø Nöôùc trong caáp phaùt vaø thanh toaùn caùc khoaûn

chi Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho Baïc Nhaø Nöôùc .............................................14

1.4 Kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân cuûa Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho Baïc Nhaø Nöôùc

...........................................................................................................................16

1.4.1 Söï caàn thieát kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân cuûa Ngaân saùch nhaø nöôùc .....16

1.4.2 Yeâu caàu ñoái vôùi coâng taùc kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân cuûa Ngaân saùch nhaø

nöôùc ...................................................................................................................20

1.4.3 Vai troø cuûa Kho Baïc Nhaø Nöôùc trong quaù trình kieåm soaùt chi thöôøng

xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc ...............................................................................23

CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG COÂNG TAÙC KIEÅM SOAÙT CHI THÖÔØNG XUYEÂN

NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC QUA KHO BAÏC NHAØ NÖÔÙC.......................................26

2.1 Toå chöùc boä maùy Kho Baïc Nhaø Nöôùc Vieät Nam...........................................26

2.1.1 Boä maùy Kho Baïc Nhaø Nöôùc .................................................................26

2.1.2 Cô caáu toå chöùc Kho Baïc Nhaø Nöôùc caùc caáp..........................................26

2.2 Thöïc traïng coâng taùc kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho

Baïc Nhaø Nöôùc trong thôøi gian qua ....................................................................27

2.2.1 Giai ñoaïn 1 (Tröôùc khi coù Luaät Ngaân saùch) ..........................................27

2.2.2 Giai ñoaïn 2 (Töø khi coù Luaät Ngaân saùch) ...............................................30

2.2.3 Giai ñoaïn töø naêm 2004 ñeán nay ............................................................34

2.3 Ñaùnh giaù tình hình kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho

Baïc Nhaø Nöôùc ...................................................................................................38

2.3.1 Nhöõng keát quaû ñaõ ñaït ñöôïc ...................................................................38

2.3.2 Nhöõng toàn taïi vaø nguyeân nhaân ..............................................................41

CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN CÔ CHEÁ KIEÅM SOAÙT CHI THÖÔØNG

XUYEÂN NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC QUA KHO BAÏC NHAØ NÖÔÙC .......................51

3.1 Muïc tieâu vaø ñònh höôùng hoaøn thieän cô cheá kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân Ngaân

saùch nhaø nöôùc qua Kho Baïc Nhaø Nöôùc .............................................................51

3.1.1 Muïc tieâu ................................................................................................51

3.1.2 Ñònh höôùng............................................................................................54

3.2 Hoaøn thieän cô cheá kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc qua Kho

Baïc Nhaø Nöôùc ...................................................................................................58

3.2.1 Kieåm soaùt chi thöôøng xuyeân Ngaân saùch nhaø nöôùc theo döï toaùn ..........59

3.2.2 Caáp phaùt Ngaân saùch nhaø nöôùc tröïc tieáp töø Kho Baïc Nhaø Nöôùc ñeán ngöôøi

cung caáp haøng hoaù, dòch vuï................................................................................61

3.2.3 Hoaøn thieän caùc hình thöùc caáp phaùt Ngaân saùch nhaø nöôùc ......................64

3.2.4 Kieåm soaùt chi Ngaân saùch nhaø nöôùc theo keát quaû ñaàu ra .......................64

3.3 Caùc giaûi phaùp boå trôï ñeå thöïc hieän kieåm soaùt chi Ngaân saùch nhaø nöôùc .......67

3.3.1 Hoaøn thieän khung phaùp lyù .....................................................................67

3.3.2 Naâng cao chaát löôïng döï toaùn chi Ngaân saùch nhaø nöôùc .........................69

3.3.3 Ñaåy nhanh tieán trình coâng ngheä hoaù Kho Baïc Nhaø Nöôùc ...................71

3.3.4 Hieän ñaïi hoaù coâng ngheä thanh toaùn cuûa neàn kinh teá............................72

3.3.5 naâng cao rình ñoä chuyeân moân vaø phaåm chaát caùn boä Kho Baïc Nhaø Nöôùc 73

KEÁT LUAÄN ..........................................................................................................75

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

CHƯƠNG 1

VAI TROØ CUÛA KHO BAÏC NHAØ NÖÔÙC TRONG VIEÄC KIEÅM SOAÙT CHI

THÖÔØNG XUYEÂN NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC.

1.1 Khaùi nieäm, ñaëc ñieåm vaø vai troø chi thöôøng xuyeân cuûa ngaân saùch nhaø

nöôùc

1.1.1 Khaùi nieäm veà chi thöôøng xuyeân

Chi thöôøng xuyeân laø quaù trình phaân phoái, söû duïng nguoàn löïc Taøi chính cuûa

Nhaø nöôùc nhaèm trang traûi nhöõng nhu caàu cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc, caùc toå chöùc

chính trò xaõ hoäi thuoäc khu vöïc coâng, qua ñoù thöïc hieän nhieäm vuï quaûn lyù nhaø nöôùc

ôû caùc hoaït ñoäng söï nghieäp kinh teá, giaùo duïc vaø ñaøo taïo, y teá, xaõ hoäi, vaên hoaù

thoâng tin, theå duïc theå thao, khoa hoïc vaø coâng ngheä moâi tröôøng vaø caùc hoaït ñoäng

söï nghieäp khaùc.

1.1.2 Phaân loaïi chi thöôøng xuyeân

− Caên cöù vaøo tính chaát kinh teá

Chi thöôøng xuyeân bao goàm 4 nhoùm muïc cuï theå nhö sau:

+ Nhoùm caùc khoaûn chi thanh toaùn cho caù nhaân goàm: tieàn löông; phuï caáp

löông; hoïc boång hoïc sinh, sinh vieân; tieàn thöôûng; phuùc lôïi taäp theå; chi veà coâng taùc

ngöôøi coù coâng vôùi caùch maïng vaø xaõ hoäi; chi löông höu vaø trôï caáp baûo hieåm xaõ hoäi;

caùc khoaûn thanh toaùn khaùc cho caù nhaân.

+ Nhoùm caùc khoaûn chi nghieäp vuï chuyeân moân goàm: thanh toaùn dòch vuï

coâng coäng; vaät tö vaên phoøng; thoâng tin tuyeân truyeàn lieân laïc; hoäi nghò; coâng taùc

phí; chi phí thueâ möôùn; chi söûa chöõa thöôøng xuyeân; chi phí nghieäp vuï chuyeân moân

cuûa töøng ngaønh.

+ Nhoùm caùc khoaûn chi mua saém, söûa chöõa lôùn taøi saûn coá ñònh vaø xaây döïng

nhoû goàm: söûa chöõa lôùn taøi saûn coá ñònh phuïc vuï chuyeân moân vaø caùc coâng trình cô

sôû haï taàng; chi mua taøi saûn voâ hình; mua saém taøi saûn duøng cho coâng taùc chuyeân

moân.

+ Nhoùm caùc khoaûn chi thöôøng xuyeân khaùc goàm caùc nhoùm muïc cuûa muïc

luïc Ngaân saùch nhaø nöôùc khoâng naèm trong 3 nhoùm muïc treân vaø caùc muïc töø muïc

147 ñeán muïc 150 thuoäc khoaûn chi thöôøng xuyeân trong muïc luïc Ngaân saùch nhaø

nöôùc.

− Caên cöù vaøo muïc ñích söû duïng voán

Chi thöôøng xuyeân bao goàm caùc khoaûn chi cuï theå sau:

+ Chi cho söï nghieäp kinh teá: Hoaït ñoäng cuûa caùc ñôn vò söï nghieäp kinh teá

nhaèm phuïc vuï cho yeâu caàu phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh, quaûn lyù kinh teá – xaõ

hoäi vaø taïo ñieàu kieän cho caùc ngaønh kinh teá hoaït ñoäng vaø phaùt trieån moät caùch thuaän

lôïi. Muïc ñích hoaït ñoäng cuûa ñôn vò söï nghieäp kinh teá khoâng phaûi laø kinh doanh laáy

laõi, do vaäy ngaân saùch nhaø nöôùc caàn daønh moät khoaûn chi ñaùp öùng hoaït ñoäng cuûa

caùc ñôn vò naøy. Chi söï nghieäp kinh teá bao goàm:

• Chi söï nghieäp noâng nghieäp, söï nghieäp thuûy lôïi, söï nghieäp ngö nghieäp,

söï nghieäp laâm nghieäp, söï nghieäp giao thoâng, söï nghieäp kieán thieát thò chính vaø söï

nghieäp kinh teá coâng coäng khaùc.

• Chi ñieàu tra cô baûn, ño ñaïc ñòa giôùi haønh chính caùc caáp.

• Chi veà baûn ñoà, ño ñaïc caém moác bieân giôùi, ño ñaïc laäp baûn ñoà vaø löu tröõ

hoà sô ñòa chính.

• Chi ñònh canh, ñònh cö vaø kinh teá môùi.

+ Chi söï nghieäp vaên hoaù: Chi söï nghieäp giaùo duïc, ñaøo taïo; Chi söï nghieäp y

teá ; Söï nghieäp vaên hoùa,thoâng tin ; Söï nghieäp theå duïc, theå thao ; Söï nghieäp phaùt