HÓA HỌC BIỂN - CHƯƠNG 6 pps

132

Chương 6

CÁC CHẤT HỮU CƠ TRONG BIỂN

6.1 ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA CHẤT HỮU CƠ TRONG BIỂN

6.1.1 Phân loại chất hữu cơ trong biển

Theo nguồn gốc, chất hữu cơ trong biển được chia thành 2 loại:

Loại thứ nhất: Các chất hữu cơ được thành tạo ngay trong biển,

chủ yếu là từ quá trình quang hợp của các dạng thực vật. Ngoài ra có

một số vi khuẩn cũng tổng hợp được chất hữu cơ từ các chất vô cơ có

trong môi trường, song khối lượng sản phẩm tạo ra không đáng kể. Toàn

bộ lượng chất hữu cơ trong biển sau khi được thành tạo sẽ tiếp tục trải

qua các giai đoạn khác nhau của chu trình chuyển hoá vật chất.

Loại thứ hai: Các chất hữu cơ được thành tạo bên ngoài biển, chủ

yếu là trên lục địa, sau đó thâm nhập vào biển bằng các con đường khác

nhau. Có thể khẳng định rằng chất hữu cơ có nguồn gốc từ lục địa cũng

đã được thành tạo vào một lúc nào đó trong quá trình quang hợp và các

giai đoạn khác nhau của chu trình chuyển hoá vật chất trên đất liền,

trước khi thâm nhập vào biển chúng đã trải qua các biến đổi lý-sinh-hoá

phức tạp và lâu dài. Trong thành phần của chất hữu cơ loại này, chất hữu

cơ động vật chiếm một tỷ lệ rất nhỏ, có thể xem như một chỉ số của các

điều kiện nước ngọt.

Như vậy, toàn bộ lượng chất hữu cơ trong biển dù có nguồn gốc

khác nhau nhưng đều do quá trình quang hợp của thực vật tạo nên.

Hàng năm, một khối lượng khổng lồ chất hữu cơ được tạo thành

trong biển, tính theo lượng Cacbon liên kết là khoảng 21 tỷ tấn (tương

đương khoảng trên 50 tỷ tấn chất khô). Bảng 6.1 đưa ra các dẫn liệu về

sự đóng góp hàng năm của các nguồn chất hữu cơ cho đại dương thế

giới. Từ bảng này thấy rằng nguồn chất hữu cơ từ lục địa khá nhỏ, chiếm

không đầy 5% tổng lượng chất hữu cơ trong biển và được coi là không