Hiệu Quả Và Năng Suất Bưởi Tại Xã Thủy Xuân Tiên Huyện Chương Mỹ Thành Phố Hà Nội

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

____________

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

HIỆU QUẢ VÀ NĂNG SUẤT BƢỞI TẠI XÃ THỦY XUÂN TIÊN

HUYỆN CHƢƠNG MỸ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

NGÀNH: KINH TẾ

MÃ NGÀNH: 7310101

Giáo viên hướng dẫn : ThS. Trần Thị Minh Nguyệt

Sinh viên thực hiện : Nguyễn Xuân Hòa

Mã sinh viên : 1654050050

Lớp : K61 - Kinh tế

Khóa học : 2016 - 2020

Hà Nội, 2020

i

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập tại trƣờng Đại Học Lâm Nghiệp Hà Nội và thực

hiện khóa luận tốt nghiệp, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều cá

nhân, tập thể. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả cá nhân và tập thể

đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Trƣớc hết tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc tới cô giáo – ThS. Trần Thị

Minh Nguyệt - ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên

cứu và hoàn thiện đề tài này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo khoa Kinh tế và Quản

trị kinh doanh, đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn

thành đề tài này.

Tôi xin chân thành cảm ơn đến các bác, các cô chú, các anh chị thuộc

UBND xã Thủy Xuân Tiên cùng các hộ gia đình của xã đã giúp đỡ tận tình, tạo

điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thực tập và hoàn thành khóa luận tốt

nghiệp này.

Đồng thời xin cảm ơn sự đóng góp ý kiến của các bạn sinh viên để đề tài

đƣợc hoàn thiện hơn.

Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp của

mình không thể tránh những sai sót. Tôi rất mong nhận đƣợc những nhận xét,

đánh giá, góp ý của các quý thầy cô và những ai quan tâm đến đề tài này.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 04 tháng 05 năm 2020.

Sinh viên

Nguyễn Xuân Hòa

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... i

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................iv

DANH MỤC BẢNG.......................................................................................... v

DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................. vi

ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT......................... 6

1.1. Cơ sở lý luận về hiệu quả kinh tế................................................................. 6

1.1.1. Khái niệm hiệu quả kinh tế ....................................................................... 6

1.1.2. Phân loại hiệu quả kinh tế......................................................................... 7

1.1.3. Các mối quan hệ trong hiệu quả kinh tế .................................................. 10

1.1.4. Bản chất và ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả kinh tế.......................... 10

1.1.5. Phƣơng pháp xác định và lựa chọn hệ thống chỉ tiêu hiệu quả kinh tế .... 11

1.2. Vai trò của sản xuất bƣởi........................................................................... 14

1.2.1. Thực trạng sản xuất bƣởi ở nƣớc ta......................................................... 15

1.2.2. Đặc điểm kỹ thuật trồng bƣởi ................................................................. 17

CHƢƠNG 2. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA XÃ THỦY XUÂN TIÊN, HUYỆN

CHƢƠNG MỸ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .......................................................... 19

2.1. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................... 19

2.1.1. Vị trí địa lý ............................................................................................. 19

2.1.2. Địa hình, địa thế ..................................................................................... 19

2.1.3 Khí hậu, thủy văn .................................................................................... 20

2.1.4. Các nguồn tài nguyên ............................................................................. 22

2.1.5. Tình hình sử dụng đất đai trên địa bàn xã Thủy Xuân Tiên..................... 23

2.2. Đặc điểm kinh tế và xã hội ........................................................................ 25

2.2.1. Đặc điểm kinh tế..................................................................................... 25

2.2.2. Đặc điểm xã hội...................................................................................... 26

2.2.3. Hệ thống cơ sở hạ tầng ........................................................................... 28

iii

2.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã Thủy Xuân

Tiên .................................................................................................................. 30

2.3.1. Thuận lợi ................................................................................................ 30

2.3.2. Khó khăn ................................................................................................ 30

CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT BƢỞI TRÊN ĐỊA BÀN

XÃ THỦY XUÂN TIÊN, HUYỆN CHƢƠNG MỸ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .. 32

3.1. Thực trạng sản xuất và tiêu thụ bƣởi trên địa bàn xã Thủy Xuân Tiên ....... 32

3.1.1. Thực trạng sản xuất bƣởi trên địa bàn xã Thủy Xuân Tiên ..................... 32

3.1.2. Thực trạng sản xuất bƣởi của các hộ điều tra .......................................... 38

3.1.3. Hiệu quả sản xuất bƣởi của các hộ điều tra ............................................. 44

3.1.4. Tình hình tiêu thụ bƣởi của các hộ điều tra ............................................. 47

3.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất và tiêu thụ bƣởi trên địa bàn xã Thủy

Xuân Tiên ........................................................................................................ 56

3.2.1 Giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất ...................................................... 56

3.2.2. Giải pháp nâng cao khả năng tiêu thụ ..................................................... 59

3.2.3. Đề xuất về chính sách hỗ trợ phát triển cây bƣởi .................................... 62

KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ......................................................... 65

1. Kết luận........................................................................................................ 65

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 1

PHỤ LỤC

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nguyên nghĩa

BVTV Bảo vệ thực vật

BQ Bình quân

ĐVT Đơn vị tính

HĐND Hội đồng nhân dân

HQKT Hiệu quả kinh tế

IC Chi phí trung gian

KHKT Khoa học kĩ thuật

KTCB Kiến thiết cơ bản

MI Thu nhập hỗn hợp

QĐ Quyết định

THCS Trung học cơ sở

UBND Ủy ban nhân dân

v

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Hiện trạng sử dụng đất trong khu vực xã Thủy Xuân Tiên ............... 24

Bảng 2.2: Thực trạng phát triển sản xuất nông nghiệp...................................... 25

của xã từ 2017 – 2019 ...................................................................................... 25

Bảng 3.1: Diện tích trồng bƣởi tại xã Thủy Xuân Tiên năm 2018..................... 33

Bảng 3.2: Năng suất và sản lƣợng bƣởi của xã Thủy Xuân Tiên năm 2019. ..... 34

Bảng 3.3: Sản lƣợng và giá trị bƣởi của xã Thủy Xuân Tiên năm 2018 ............ 35

Bảng 3.4: Lƣợng phân bón 3 năm đầu sau trồng cho cây bƣởi ......................... 37

Bảng 3.5: Kết quả kinh doanh bƣởi tại xã Thủy Xuân Tiên năm 2018.............. 38

Bảng 3.6: Đặc điểm các nhóm hộ đƣợc khảo sát .............................................. 39

Bảng 3.7: Diện tích trồng mới bƣởi qua 3 năm................................................. 40

Bảng 3.8: Diện tích, sản lƣợng bƣởi của hộ điều tra năm 2019......................... 41

Bảng 3.9: Chi phí sản xuất cho 1 ha bƣởi thời kì KTCB................................... 42

Bảng 3.10: Chi phí sản xuất bình quân 1 ha bƣởi trong giai đoạn sản xuất kinh

doanh ............................................................................................................... 43

Bảng 3.11: Kết quả và hiệu quả kinh tế sản xuất bƣởi tại địa bàn xã Thủy Xuân

Tiên của hộ điều tra.......................................................................................... 44

Bảng 3.12: Giá bán bƣởi trên thị trƣờng từ 2017 - 2019 ................................... 48

vi

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1. Tình hình biến động giá bƣởi từ năm 2017-2019 .............................. 49

Hình 3.2. Các hình thức cung ứng bƣởi............................................................ 52

1

ĐẶT VẤN ĐỀ

1.Tính cấp thiết của đề tài

Cây ăn quả là cây gắn liền với hoạt động sản xuất nông nghiệp và đời

sống của con ngƣời. Ngày nay, cây ăn quả đã chiếm một vị trí rất quan trọng

đem lại thu nhập cao cho ngƣời dân, giúp ngƣời dân xóa đói giảm nghèo.Nghề

trồng cây ăn quả là một nghề góp phần nâng cao chất lƣợng bữa ăn hàng ngày,

nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, đồng thời còn là nguồn thu nhập đáng kể

cho ngƣời dân và nên kinh tế cả nƣớc. Nƣớc ta là một nƣớc có điều kiện sinh

thái đa dạng, trải dài trên vĩ độ 15 từ Bắc vào Nam, với chế độ khí hậu nhiệt đới

ẩm cùng với sự phân bố về địa hình đã tạo nên những vùng khí hậu đặc thù để

có thể phát triển những loại cây ăn quả nhiệt đới – đặc biệt là cây bƣởi. Các tỉnh

thành miền Bắc là một trong những khu vực có sản lƣợng cây ăn quả lớn thứ hai

của cả nƣớc với đa dạng các loại trái cây nổi tiếng nhƣ vải thiều Thanh Hà, bƣởi

Đoan Hùng, hồng xiêm Xuân Đỉnh, …

Bƣởi là loại trái cây có múi nổi tiếng của Hà Nội và miền Bắc Việt Nam

với đặc điểm là vỏ mỏng, múi dày, căng, mọng nƣớc và ngọt mát nên ngƣời tiêu

dùng rất ƣa chuộng. Bên cạnh đó, bƣởi là cây ăn quả đem lại giá trị kinh tế cao,

điển hình nhƣ bƣởi da xanh đƣợc công nhận là giống quốc gia và đã đƣợc xuất

khẩu sang 50 thị trƣờng khác nhau trên thế giới. Tuy nhiên, các nông trại trồng

bƣởi ở nƣớc ta hiện nay chủ yếu là theo quy mô gia đình, sản xuất manh mún và

nhỏ lẻ. Không những vậy, bƣởi cũng có tình trạng giống các loài cây trồng nông

nghiệp khác. Đó là khi nguồn cung cấp dồi dào dẫn đến giá bán thấp. Nhƣng khi

sản lƣợng thấp thì giá lại tăng lên. Vừa chịu áp lực khó tiêu thụ trƣớc dịch

COVID-19, đến nay phải chịu thêm tác động do nhiều hộ dân chuyển sang trồng

cây ăn quả nhƣng không theo quy hoạch, dẫn tới tình trạng cung vƣợt cầu.

Ngƣời nông dân đang gặp phải rất nhiều khó khăn khi thiếu thông tin về

thị trƣờng, giá cả, chất lƣợng sản phẩm và hình thức tiêu thụ. Hơn nữa, thị

trƣờng bƣởi hiện nay chƣa có sự quản lý chặt chẽ khiến cho ngƣời mua không

phân biệt đƣợc đâu là giống bƣởi chất lƣợng và đâu là các giống bƣởi kém chất