Hiệu quả đầu tư qua ngân sách phát triển xã

Hiệu quả đầu tư qua ngân sách phát triển xã: Bài học kinh nghiệm

Chuyên đề: Nghiên cứu - trao đổi

Tạp chí số: Tạp chí Số 12 (Số 428)

Năm xuất bản: 2008

Ngân sách Phát triển xã (NSPTX) là một hợp phần của dự án “Giảm nghèo các tỉnh miền núi phía Bắc”; đầu tư bằng vốn vay của Ngân hàng Thế giới

(WB). Hợp phần này thể hiện cách tiếp cận mới chính sách của Nhà nước Việt Nam, nhằm phân cấp và trao quyền cho người nghèo. Các xã tham

gia dự án toàn quyền sử dụng khoản tiền này để đầu tư vào các dự án quy mô nhỏ tại thôn, bản.

Ruộng bậc thang ở Sa Pa - Lào Cai

NSPTX có đặc điểm là: (i) Người dân thôn bản tự quyết định những ưu tiên của mình trong việc xác

định các tiểu dự án (TDA) cần đầu tư, trình lên xã duyệt, tham gia thi công và giám sát việc thực thi các

TDA. (ii)Tổng số tiền cho NSPTX bằng 15% nguồn vốn vay của WB của mỗi tỉnh dự án (khoảng 19

triệu USD). Tất cả các thôn bản đều được hưởng lợi từ NSPTX, không chia đều.(iii) NSPTX thực hiện

từ năm 2005-2007, theo kế hoạch năm với chu kỳ 6 tháng/lần. Chỉ được thực hiện sau khi Ban Phát

triển xã (PTX) và kế toán xã đã được tập huấn về quy trình, thủ tục quản lý tài chính. (iv) Các thông tin

liên quan đến NSPTX được công khai tại cấp xã và thôn bản. Các khoản chi NSPTX theo Luật Ngân

sách Việt Nam, được Kho bạc Nhà nước huyện kiểm soát chi.

Kết quả thực hiện phân cấp quản lý cho cấp xã, qua thực hiện NSPTX

Qua 3 năm triển khai NSPTX tại 6 tỉnh miền núi phía Bắc (Lào Cai, Yên Bái, Sơn La, Hoà Bình, Phú

Thọ và Bắc Giang) với 44 huyện, 356 xã; 3516 thôn bản, trong đó, chỉ tính 4 dân tộc chính là H’mông,

Dzao; Mường và Thái chiếm 85% số xã và 79,48% số bản. Tất cả các dân tộc sinh sống tại thôn bản

đã đề xuất lựa chọn những hạng mục, công trình gọi là TDA do tính cấp bách, thiết thực với đời sống

của họ, trình lên xã để được đầu tư, theo từng chu kỳ/năm. Trong 3 năm đã có 20.807 TDA được dân

thôn bản đề nghị và đã có 20.547 TDA được UBND xã phê duyệt với tổng kinh phí lên đến 333,7 tỷ

VNĐ (riêng vốn vay WB 314 tỷ, tương đương 19 triệu USD); bình quân mỗi TDA đầu tư từ 10 đến 20

triệu. Về cơ cấu đầu tư TDA: Cơ sở vật chất công cộng chiếm 78,23%; TDA thuộc cải thiện sản xuất

(trợ giúp công cụ sản xuất gia đình nghèo; công cụ cơ khí tiết kiệm sức lao động…) chiếm 9,41%; TDA

thuộc cải thiện điều kiện vật chất (hướng dẫn phát triển sản xuất và hỗ trợ vật liệu xây dựng cho gia

đình nghèo, kỹ thuật canh tác, hỗ trợ con em gia đình nghèo đến trường…) chiếm 8,23%; còn lại thuộc

các loại hình đầu tư khác.

Kết quả thực hiện NSPTX đến 30/11/2007 đã có 95% số TDA được phê duyệt, được trao thầu; và

95,62% TDA được hoàn thành đưa vào sử dụng (có 71,2% số TDA hoàn thành đã quyết toán xong).