Hệ thống tiêu chí nhận diện văn hoá doanh nghiệp - Vận dụng cho doanh nghiệp Việt Nam

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o

Tr-êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n



hÖ thèng tiªu chÝ nhËn diÖn v¨n hãa

doanh nghiÖp - vËn dông cho doanh nghiÖp

viÖt nam

Chuyªn ngµnh: QU¶N TRÞ KINH DOANH

M· sè: 62340102

Ng-êi h-íng dÉn khoa häc:

PGS.ts. NGUYÔN M¹NH QU¢N

Hµ néi, n¨m 2014

i

LỜI CÁM ƠN

Trước tiên, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Quý thầy cô trong

Khoa Quản trị kinh doanh, Đại học Kinh tế Quốc dân đã tạo điều kiện

thuận lợi để tôi hoàn thành luận án.

Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến PGS.TS Nguyễn Mạnh Quân,

người hướng dẫn khoa học của luận án, đã giúp tôi những quy chuẩn về nội

dung, kiến thức và phương pháp nghiên cứu để hoàn thành luận án này.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến gia đình, bạn bè, những

đồng nghiệp đã tận tình hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và

nghiên cứu.

Tác giả

Đỗ Hữu Hải

ii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận án này là công trình nghiên cứu của

riêng tôi. Các kết quả trong luận án này là trung thực và chưa từng

được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

Đỗ Hữu Hải

iii

MỤC LỤC

LỜI CÁM ƠN.............................................................................................................i

LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...............................................................................vi

DANH MỤC BẢNG................................................................................................vii

DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ .................................................................. viii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ TIÊU CHÍ NHẬN DIỆN

VĂN HÓA DOANH NGHIỆP .................................................................................9

1.1. Khái niệm về văn hóa doanh nghiệp.............................................................9

1.1.1. Khái niệm văn hóa .....................................................................................9

1.1.2. Khái niệm về văn hóa kinh doanh ...........................................................11

1.1.3. Khái niệm về văn hóa doanh nghiệp .......................................................12

1.2. Cách tiếp cận về văn hóa doanh nghiệp .....................................................16

1.3. Các mô hình nghiên cứu điển hình về văn hóa doanh nghiệp..................19

1.3.1. Mô hình ba lớp văn hóa doanh nghiệp của Schein..................................19

1.3.2. Mô hình văn hóa đa chiều của Hofstede..................................................20

1.3.3. Công trình nghiên cứu văn hóa của Trompenaars...................................23

1.3.4. Mô hình nghiên cứu của Cameron và Quinn...........................................26

1.3.5. Mô hình DOCS của Denison (Denison Organisational Culture Survey) 30

1.3.6. Một số mô hình nghiên cứu khác trên thế giới........................................36

1.3.7. Các nghiên cứu về tiêu chí nhận diện văn hóa doanh nghiệp ở

Việt Nam............................................................................................................40

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1........................................................................................47

CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VĂN HÓA DOANH NGHIỆP

THÔNG QUA CÁC TIÊU CHÍ.............................................................................48

2.1. Định hướng nghiên cứu của luận án...........................................................48

iv

2.2. Phát triển câu hỏi nghiên cứu......................................................................66

2.3. Mô hình nghiên cứu và giả thiết nghiên cứu..............................................64

2.4. Thiết kế nghiên cứu......................................................................................66

2.5. Các nguồn dữ liệu và phương pháp thu thập dữ liệu ...............................70

2.6. Thiết kế bảng hỏi ..........................................................................................72

2.6.1. Xác định các thông tin cần tìm và cách thức sử dụng chúng ..................73

2.6.2. Nội dung thang đo lường hệ thống nhận diện VHDN.............................74

2.7. Thiết kế mẫu .................................................................................................85

2.8. Phương pháp xử lý dữ liệu...........................................................................86

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2........................................................................................89

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CÁC TIÊU CHÍ TRONG NHẬN

DIỆN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP CỦA DOANH NGHIỆP VIỆT NAM ....90

3.1. Giới thiệu.......................................................................................................90

3.2. Mô tả mẫu .....................................................................................................90

3.3. Phân tích đánh giá công cụ đo lường..........................................................94

3.3.1. Hệ số tin cậy Cronbach alpha ..................................................................95

3.3.2. Phân tích nhân tố .....................................................................................97

3.3.3. Phân tích hồi quy ...................................................................................115

3.3.4. Kiểm định sự khác biệt về giá trị trung bình mẫu nghiên cứu của các yếu tố

cấu thành hệ thống tiêu chí nhận diện VHDN theo loại hình doanh nghiệp.........120

3.4. Hệ thống tiêu chí nhận diện VHDN và thực trạng VHDN ở Việt Nam 122

3.4.1. Hệ thống tiêu chí nhận diện VHDN .....................................................122

3.3.2. Thực trạng VHDN ở Việt Nam .............................................................129

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3......................................................................................137

CHƯƠNG 4: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH

NGHIỆP Ở VIỆT NAM........................................................................................138

4.1. Khuyến nghị khi ứng dụng hệ thống tiêu chí nhận diện VHDN ở

Việt Nam.............................................................................................................138

4.2. Giải pháp phát triển VHDN với yếu tố Tổ chức......................................139

v

4.3. Giải pháp phát triển VHDN với yếu tố Quản lý......................................143

4.4. Giải pháp phát triển VHDN với yếu tố Lãnh đạo ...................................145

4.5. Tạo lập và thay đổi văn hóa trong các loại hình doanh nghiệp

Việt Nam.............................................................................................................149

KẾT LUẬN CHƯƠNG 4......................................................................................156

KẾT LUẬN............................................................................................................157

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN

LUẬN ÁN...............................................................................................................160

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................161

PHỤ LỤC...............................................................................................................165

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

AFTA Khu vực mậu dịch tự do ASEAN

DN Doanh nghiệp

EU Liên minh châu Âu

ILO Tổ chức lao động quốc tế

NAFTA Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ

VNPT Tập đoàn bưu chính viễn thông Việt Nam

VINACONEX Tổng công ty cổ phần xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam

VHDN Văn hóa doanh nghiệp

WTO Tổ chức thương mại thế giới

UNESCO Tổ chức khoa học, giáo dục và văn hóa Liên hợp quốc

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Bẩy phương diện chính của văn hóa ........................................................23

Bảng 1.2: Cách thức thể hiện 4 mô hình văn hóa doanh nghiệp của Cameron và Quinn ...27

Bảng 1.3: Bốn phương diện chính của văn hóa doanh nghiệp..................................32

Bảng 1.4: Cách thức thể hiện của 4 phương diện chính của văn hóa doanh nghiệp 33

Bảng 2.1: Bảng thống kê các tiêu chí của một số tác giả..........................................50

Bảng 2.2: Hệ thống khía cạnh văn hóa dự kiến nghiên cứu .....................................63

Bảng 2.3: Bảng mô tả thang của nhóm tiêu chí tổ chức ...........................................75

Bảng 2.4: Bảng mô tả khía cạnh văn hóa của nhóm tiêu chí Quản lý ......................79

Bảng 2.5: Bảng mô tả khía cạnh văn hóa của nhóm tiêu chí Lãnh đạo....................81

Bảng 3.1: Loại hình doanh nghiệp ............................................................................91

Bảng 3.2: Các thông tin nhân khẩu của đối tượng hồi đáp .......................................92

Bảng 3.3: Kiểm định KMO và Bartlett - thang đo yếu tố Tổ chức ....................98

Bảng 3.4: Phân tích chỉ số Eigenvalues của 37 biến quan sát trong bộ thang đo yếu

tố Tổ chức..................................................................................................................99

Bảng 3.5: Rotated Component Matrix – Yếu tố Tổ chức .......................................101

Bảng 3.6: Kiểm định KMO và Bartlett cho yếu tố Quản lý..............................105

Bảng 3.7: Phân tích chỉ số Eigenvalues của 23 biến quan sát trong bộ thang đo yếu

tố Quản lý................................................................................................................106

Bảng 3.8: Rotated Component Matrix – Yếu tố Quản lý........................................107

Bảng 3.9: Kiểm định KMO và Bartlett cho yếu tố Lãnh đạo .................................109

Bảng 3.10: Phân tích chỉ số Eigenvalues của 42 biến quan sát trong bộ thang đo yếu

tố Lãnh đạo..............................................................................................................110

Bảng 3.11: Rotated Component Matrix– Yếu tố Lãnh đạo ....................................112

Bảng 3.12: Hệ số tương quan giữa các biến độc lập và biến phụ thuộc trong bộ thang đo116

Bảng 3.13: Tổng hợp chỉ số phân tích hồi quy bội bộ thang đo .............................118

Bảng 3.14: Tổng hợp kết quả kiểm định giả thuyết................................................120

viii

Bảng 3.15: Giá trị trung bình mẫu nghiên cứu của các yếu tố cấu thành hệ thống

tiêu chí nhận diện VHDN theo loại hình doanh nghiệp..........................................121

Bảng 3.16: Kiểm định sự khác biệt về giá trị trung bình mẫu nghiên cứu của các yếu

tố cấu thành hệ thống tiêu chí nhận diện VHDN theo loại hình doanh nghiệp. .....122

Bảng 3.17: Tổng hợp hệ thống các tiêu chí nhận diện VHDN ...............................123

DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ

Hình 01: Qui trình thực hiện nghiên cứu ....................................................................6

Hình 1.1: Mô hình tổng thể đánh giá văn hoá doanh nghiệp của Denison...............31

Hình 1.2: Các thành tố, hệ thống của VHDN và vai trò của chúng..........................46

Hình 2.1: Mô hình nghiên cứu hệ thống nhận diện VHDN......................................64

Biểu đồ 3.1: Phân loại theo loại hình doanh nghiệp .................................................91

Biểu đồ 3.2: Các thông tin nhân khẩu của đối tượng hồi đáp...................................93

Biểu đồ 3.3: Sự phân bổ các tiêu chí vào 3 yếu tố Tổ chức, Quản lý, Lãnh đạo....114

1

MỞ ĐẦU

1. Giới thiệu tóm tắt về nghiên cứu

Sự hội nhập kinh tế toàn cầu trong những năm gần đây đã mang lại cho các

doanh nghiệp trong nước nhiều cơ hội và thách thức. Trong bối cảnh cạnh tranh

ngày càng khốc liệt, các doanh nghiệp Việt Nam cần xây dựng cho mình một chiến

lược tạo sự khác biệt để phát triển bền vững thông qua xây dựng giá trị riêng mà ưu

thế là giá trị bắt nguồn từ con người, từ văn hóa mang đậm đà bản sắc dân tộc. Thực

tế đã cho thấy văn hoá doanh nghiệp đang ngày càng có vai trò quan trọng trong

việc nâng cao vị thế và thương hiệu của doanh nghiệp. Văn hoá doanh nghiệp đã và

đang ngày càng có vai trò quan trọng trong việc nâng cao vị thế và thương hiệu của

doanh nghiệp trên thương trường. Nghiên cứu này tập trung phân tích sự ảnh hưởng

của các nhân tố Tổ chức, Quản lý, Lãnh đạo đối với việc tạo lập và thay đổi văn hoá

của các doanh nghiệp Việt Nam, từ đó xây dựng bộ tiêu chí nhận diện văn hoá

doanh nghiệp giúp các nhà quản lý xác định dấu hiệu đặc trưng về văn hoá của

doanh nghiệp. Các phương pháp phân tích được sử dụng trong nghiên cứu này là:

phương pháp hệ thống hoá dụng để tổng kết các lý thuyết về tiêu chí nhận diện văn

hóa doanh nghiệp; phương pháp nghiên cứu định tính để khám phá, điều chỉnh và

bổ sung các khía cạnh của từng yếu tố cấu thành hệ thống tiêu chí nhận diện

VHDN; phương pháp nghiên cứu định lượng để đanh giá độ tin cậy và mức độ phù

hợp của các thang đo các yếu tố tổ chức, quản lý, lãnh đạo đồng thời kiểm định mô

hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu đã xây dựng

được bộ tiêu chí nhận diện văn hoá doanh nghiệp gồm 79 biến quan sát thuộc ba

nhóm nhân tố Tổ chức, Quản lý, Lãnh đạo; trong đó, nhân tố Tổ chức gồm 36 biến

quan sát, nhân tố Quản lý 17 gồm biến quan sát, nhân tố Lãnh đạo gồm 26 biến

quan sát. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra yếu tố Tổ chức là yếu tố nổi bật nhất trong

văn hoá của các doanh nghiệp Việt Nam, bên cạnh đó, yếu tố Lãnh đạo và Quản lý

trong văn hoá doanh nghiệp còn yếu và chưa thực sự được chú trọng. Cuối cùng

nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp phát triển văn hoá trong các loại hình doanh

nghiệp ở Việt Nam.

2

2. Lý do lựa chọn đề tài

Đất nước ta sau hơn 25 năm đổi mới từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao

cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã gặt hái được nhiều

thành công to lớn về phương diện chính trị, ngoại giao, an ninh, kinh tế, văn hoá và

xã hội. Trong những năm tới, nhìn một cách tổng thể tương lai của nền kinh tế Việt

Nam là tốt đẹp với đà tăng trưởng cao và bền vững. Sự phát triển kinh tế đưa quá

trình hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta càng trở nên sâu và rộng. Tham gia vào

hệ thống kinh tế toàn cầu, đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp Việt Nam tham gia

vào các “chuỗi giá trị toàn cầu” gồm các doanh nghiệp trên thế giới. Để có được vị

thế trong hệ thống kinh tế thế giới và để duy trì được mối quan hệ bền vững, các

doanh nghiệp Việt Nam cần phải sở hữu những lợi thế nhất định và thể hiện những

đóng góp tích cực cho “chuỗi”. Những nguyên tắc kinh doanh và các phương pháp

quản lý doanh nghiệp truyền thống, phổ biến khó có thể giúp các doanh nghiệp

nước ta tạo ra lợi thế cạnh tranh. Với quan điểm “kinh tế thị trường toàn cầu hoá là

một hệ thống kinh tế - xã hội – đa văn hoá” [13], các nhân tố đặc trưng về văn hoá,

xã hội của một quốc gia, một doanh nghiệp đã, đang và sẽ trở thành nguồn tài

nguyên quý giá cho mục đích tạo lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên toàn cầu hoá

hiện nay.

Trước những cơ hội và thách thức mà nền kinh tế toàn cầu mang lại, các nhà

quản lý đã có những động thái và xu thế thay đổi nhất định, khoảng cách giữa lý

thuyết và thực hành quản lý được thu hẹp. Các mô hình quản lý, các chiến lược kinh

doanh được ứng dụng vào những vấn đề rất đơn giản và gần gũi với cuộc sống. Để

tạo ra lợi thế cạnh tranh quốc gia, khẳng định vị trí của Việt Nam trên trường quốc

tế, đồng thời tạo ra chuỗi giá trị toàn cầu, một trong điều kiện cần và đủ chính là sự

phát triển bền vững của các doanh nghiệp thông qua việc xây dựng giá trị riêng mà

ưu thế là giá trị bắt nguồn từ con người, từ văn hóa mang đậm đà bản sắc dân tộc.

Mặt khác xuất phát từ nhu cầu phục vụ đối tượng quyết định đến sự tồn tại của

doanh nghiệp – đó là con người, văn hoá nói chung và văn hoá doanh nghiệp nói

riêng ngày càng trở nên quan trọng, thực tế đã chứng minh rằng văn hoá doanh

3

nghiệp mạnh sẽ là nền tảng cho việc nâng cao vị thế, thương hiệu của doanh nghiệp

trên thương trường và là yếu tố thu hút những lao động có tâm huyết gắn bó với

doanh nghiệp.

Từ lâu, con người đã ý thức rất rõ về vai trò quan trọng của văn hoá đối với

cuộc sống. Văn hoá ra đời gắn liền với sự xuất hiện của nhân loại, vừa là mục tiêu

vừa là động lực vào sự phát triển xã hội. Văn hoá ngày càng thấm sâu vào mọi mặt

cuộc sống, kim chỉ nam cho hoạt động sáng tạo của con người. Bước sang kỷ

nguyên toàn cầu hoá, văn hoá được các doanh nghiệp ở các quốc gia sử dụng như

một nguồn lực và giá trị trong các hoạt động của mình. Tại Việt Nam, hiện nay có

nhiều doanh nghiệp tiến hành xây dựng và phát triển mô hình văn hoá doanh

nghiệp. Dựa trên đặc điểm, thế mạnh của từng ngành, lĩnh vực kinh doanh, các

doanh nghiệp xây dựng những nét văn hoá riêng cho mình. Thành quả của họ đã

được cộng đồng và xã hội chấp nhận tuyên dương. Tuy nhiên, với xuất phát điểm từ

một nền kinh tế phần lớn là nông nghiệp đang trong quá trình chuyển đổi sang nền

kinh tế công nghiệp hiện đại, chúng ta không thể tránh khỏi ảnh hưởng của sự trì

trệ, tác phong tuỳ tiện, tư duy lạc hậu khiến cho hiệu quả mang lại từ quá trình xây

dựng và phát triển văn hoá doanh nghiệp chưa cao.

Mặc dù vấn đề văn hoá trong quản lý và quản trị doanh nghiệp đã được quan

tâm nghiên cứu từ lâu, tuy nhiên, vẫn còn thiếu vắng một nền tảng lý luận vững

chắc và các phương pháp thực hành hữu hiệu đối với các người quản lý ở cấp vĩ mô

và doanh nghiệp. Nhận thức về văn hoá trong quản lý doanh nghiệp còn mơ hồ, lẫn

lộn làm cho quá trình xây dựng và phát triển văn hoá doanh nghiệp ở các doanh

nghiệp gặp nhiều khó khăn. Điều đó không có nghĩa các doanh nghiệp Việt Nam

chưa hề ý thức được về giá trị của nhân tố văn hoá, hay trong các doanh nghiệp Việt

Nam, văn hoá doanh nghiệp chưa hiện diện hoặc hình thành. Trái lại, các yếu tố về

văn hoá luôn thể hiện rất đậm nét trong các sản phẩm và hoạt động của các doanh

nghiệp Việt Nam. Khó khăn chính là ở việc còn thiếu một cách thức nhận diện,

đánh giá hợp lý có thể giúp chỉ ra những đặc điểm từ góc độ quản lý về văn hoá

doanh nghiệp của một tổ chức và có thể phục vụ cho việc xây dựng và phát huy các

4

yếu tố văn hoá như một thế mạnh của tổ chức thông qua các biện pháp quản lý

doanh nghiệp.

Xuất phát từ thực tế nêu trên, do văn hoá doanh nghiệp là lĩnh vực khoa học

mới có phạm vi rất rộng liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau và còn chưa thống

nhất về nhiều vấn đề lý luận, nghiên cứu giới hạn phạm vi ở việc nghiên cứu xây

dựng hệ thống tiêu chí để xác minh những dấu hiệu đặc trưng về văn hoá doanh

nghiệp của một doanh nghiệp, tổ chức; từ đó giúp người quản lý trong việc tạo lập

và thay đổi văn hóa doanh nghiệp ở tổ chức của mình... Vì lý do đó nghiên cứu sinh

đã chọn “Hệ thống tiêu chí nhận diện văn hoá doanh nghiệp - Vận dụng cho

doanh nghiệp Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu của mình.

Nghiên cứu được lựa chọn với mong muốn cung cấp một căn cứ về lý luận

cần thiết là cơ sở cho việc làm sáng tỏ nhận thức thống nhất về hệ thống tiêu chí

nhận diện văn hoá doanh nghiệp và quan trọng hơn, làm cơ sở cho việc nghiên cứu,

đánh giá về phương pháp và kết quả xây dựng văn hoá doanh nghiệp ở các tổ chức,

doanh nghiệp Việt Nam. Thông qua những kết quả phân tích tài liệu và quan sát

thực tế, tác giả tin tưởng rằng việc nghiên cứu đề tài trên là cần thiết và kết quả

nghiên cứu của luận án sẽ có những đóng góp thiết thực.

3. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu của luận án trên cơ sở tổng hợp những công trình nghiên cứu lý

thuyết và thực tiễn là:

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận liên quan đến tiêu chí nhận diện VHDN.

- Xây dựng hệ thống tiêu chí nhận diện VHDN trong các doanh nghiệp Việt Nam.

- Kiểm chứng hệ thống tiêu chí nhận diện VHDN tại các doanh nghiệp Việt Nam,

đưa ra bộ tiêu chí nhận diện VHDN. Đây là giá trị lý luận mà luận án đóng góp.

Luận án cũng kỳ vọng sẽ đưa ra những đề xuất trong việc sử dụng hệ thống

tiêu chí văn hóa như một căn cứ, định hướng đối với các nhà quản lý trong các

doanh nghiệp Việt Nam trong việc xây dựng lợi thế cạnh tranh bằng bản sắc văn

hóa riêng (thương hiệu cá nhân) mang đậm bản sắc dân tộc (thương hiệu quốc gia).

Đây chính là giá trị thực tiễn mà luận án có thể đóng góp.

5

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận án là hệ thống tiêu chí nhận diện văn hóa

trong doanh nghiệp. Về bản chất, việc nghiên cứu hệ thống này là nghiên cứu các

nhân tố thuộc các yếu tố về quản lý, tổ chức và lãnh đạo tác động đến văn hóa trong

doanh nghiệp thông qua các tiêu chí nhận diện VHDN.

Về phạm vi không gian và thời gian: Các nghiên cứu khảo sát được tiến hành

trong khoảng thời gian từ 6/2012 đến hết tháng 11/2012 và thực hiện chủ yếu ở 5

thành phố Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng.

5. Phương pháp nghiên cứu

Hình 01 trình bày qui trình thực hiện nghiên cứu. Theo đó, nghiên cứu sử

dụng chủ yếu các phương pháp:

- Phương pháp hệ thống hóa, tổng quát hóa, phân tích, tổng hợp, so sánh,

đối chứng với thực tiễn và tư duy hệ thống được sử dụng để tổng kết các lý thuyết

về tiêu chí nhận diện văn hóa doanh nghiệp (chương 1); xây dựng bộ tiêu chí nhận

diện văn hóa doanh nghiệp và vận dụng bộ tiêu chí ấy ở Việt Nam (chương 3 và

chương 4).

- Phương pháp nghiên cứu định tính được thực hiện bằng kỹ thuật phỏng vấn

chuyên gia với sự tham gia của một nhóm giảng viên chuyên ngành quản trị kinh

doanh của Đại học Kinh tế Quốc dân và phỏng vấn sâu một nhóm nhân viên, quản

lý, lãnh đạo đang làm việc trong các doanh nghiệp Việt Nam để khám phá, điều

chỉnh và bổ sung các khía cạnh của từng yếu tố cấu thành hệ thống tiêu chí nhận

diện VHDN (chương 2).

- Phương pháp nghiên cứu định lượng (chương 2 và chương 3) được thực

hiện nhằm khẳng định các yếu tố cũng như các giá trị, độ tin cậy và mức độ phù

hợp của các thang đo các yếu tố tổ chức, quản lý, lãnh đạo; kiểm định mô hình

nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu.

6

Hình 01: Qui trình thực hiện nghiên cứu

Nghiên cứu định lượng được thực hiện qua các giai đoạn:

+ Thu thập dữ liệu nghiên cứu bằng bảng câu hỏi và kỹ thuật phỏng vấn các

nhân viên với nhiều công việc, vị trí khác nhau và hiện đang làm việc toàn thời gian

tại các doanh nghiệp Việt Nam. Kích thước mẫu n = 1000 được chọn theo phương

pháp lấy mẫu thuận tiện.

+ Đánh giá sơ bộ độ tin cậy và giá trị của thang đo bằng hệ số tin cậy

Cronbach alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis)

thông qua phần mềm xử lý SPSS 18, nhằm đánh giá độ tin cậy của các thang đo,

qua đó loại bỏ các biến quan sát không giải thích cho khái niệm nghiên cứu (không

Vấn đề nghiên cứu

Hệ thống tiêu chí nhận diện văn hóa doanh nghiệp – Vận dụng cho

doanh nghiệp Việt Nam

Cơ sở khoa học của nghiên cứu

- Một số nghiên cứu của các tác

giả trong nước và nước ngoài

- Mô hình của Denison

- Mô hình nghiên cứu của Cameron và Quin

- Mô hình ba lớp văn hóa doanh nghiệp của

Schein

Kiểm định mô hình nghiên cứu

(Nghiên cứu định lượng)

- Đánh giá sơ bộ thang đo (Cronbach alpha và EFA)

- Phân tích các nhân tố khám phá (EFA)

- Kiểm định ANOVA

Xây dựng mô hình nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu định tính

- Phương pháp nghiên cứu định lượng

- Từ câu hỏi nghiên cứu, xây dựng mô hình nghiên cứu

Cơ sở thực tiễn hoạch định giải pháp

- Thực trạng văn hóa doanh nghiệp VN, nhận diện

VHDN, đề ra bộ tiêu chí nhận diện VHDN

Đề xuất các giải pháp

phát triển văn hóa doanh

nghiệp ở Việt Nam

- Giải pháp về Tổ chức

- Giải pháp về Lãnh đạo

- Giải pháp về Quản lý