HẠNH PHÚC

KHOẢNG CÁCH THẾ HỆ

Đó là một điều có thật trong xã hội ta hiện nay nhưng tính chất và mức độ của vấn đề trên

thế giới ngày nay tùy thuộc vào trường hợp cụ thể, thời điểm và nhất là bối cảnh xã hội.

Khoảng cách này hoàn toàn có thể rút ngắn hay thậm chí xóa bỏ khi người ta đối xử với

nhau với sự hiểu biết. Nhưng không phải lên lớp kêu gọi sự hi sinh của các bên mà thực

hiện điều đó được.

Đọc qua một số tham luận tại diễn đàn liên quan đến vấn đề do Nhà văn hóa Thanh niên

TP.HCM tổ chức, tôi thấy có những cách suy nghĩ không giúp ta giải quyết vấn đề. Đầu

tiên là lẫn lộn hiện tượng và bản chất. Có người đo khoảng cách bằng số tuổi. Có người

nghĩ rằng ba, bốn thế hệ ở chung một nhà là rút ngắn khoảng cách và thề quyết sẽ đem

cha mẹ về nuôi khi lập gia đình riêng. Đó thường là ước muốn đầy thiện chí (nhưng có

thực tế không?) của các bạn gái. Còn có bạn trai thì bức xúc với chuyện mỗi thành viên

trong gia đình lại thích một chương trình tivi khác nhau. Rồi cũng có bậc đàn anh quơ

đũa cả nắm rằng thế hệ trẻ chạy theo lối sống thực dụng của kinh tế thị trường (tội

nghiệp, cứ trăm dâu đổ đầu tằm), còn đàn anh thì giữ đạo đức cách mạng. Và điều này

tạo ra khoảng cách (thật ra nếu sống thực dụng thì người trẻ đâu có tham gia diễn đàn).

Nên nhớ khoảng cách đây là khoảng cách tâm lý và khi sự bất đồng trở thành một vấn đề

nan giải, chứ sự khác biệt về tư tưởng giữa các cá nhân, nhóm hay thế hệ là bình thường.

Chỉ khi nào một tầng lớp bên trên như cha anh cậy quyền lực của mình để ép buộc, áp đặt

ý kiến của mình, đặc biệt với suy nghĩ rằng chỉ có mình là đúng và sẽ phản ứng mạnh khi

người khác không nghe mình. Và cấp dưới chịu hết nổi phản ứng lại mạnh mẽ hoặc tránh

xa. Đây là biểu hiện của sự ít hiểu biết và thiếu cơ hội tiếp xúc với điều mới lạ.

Cách đây 12 năm, nhân dịp sang Mỹ tôi có thăm một gia đình bà con. Đây là một gia

đình ghép theo kiểu VN. Chủ hộ là cặp vợ chồng độ tuổi 40 với một con trai 12-13, một

gái 7 tuổi, cộng thêm bà nội các cháu lúc ấy vừa ngoài 70 và bác trai các cháu là một

người đàn ông độc thân. Cú sốc đầu tiên của tôi là sáu chiếc tivi cho năm người: bà nội

Thư viện tri thức trực tuyến