Hán Văn Lược Khảo

1 2

Ð

ọc HÁN V

ĂN LƯỢC KH

Ả

O

c

ủa PHAN THÊ ROANH

Lê V

ăn Ð

ặng

Quy

ển Hán V

ăn Lược Kh

ả

o được hoàn t

ất n

ăm 1963.

L

ời nói đầu vi

ết t

ại Sài gòn vào mùa Ðông n

ăm Quý Mão

1963. Chin Hoa Th

ư C

ục xu

ất b

ản l

ần đầu vào tháng 9,

n

ăm 1964 t

ại Ch

ợ l

ớn, Nam Vi

ệt Nam. C

ụ Phan th

ất l

ộ

c

h

ơn m

ột n

ăm trước

đó, không có dịp s

ăm soi tác ph

ẩm cu

ối

cùng c

ủa C

ụ, cho nên sách có m

ột s

ố l

ỗi ấn loát. T

ừ lâu

sách không còn l

ưu hành và ch

ưa được tái b

ản. Tra th

ư

m

ục c

ủa m

ột s

ố th

ư vi

ện không tìm th

ấy sách này, gia

đình

h

ọ Phan t

ại Atlanta c

ũng không gi

ữ được l

ấy m

ột b

ản. Nhà

H

ải Biên t

ại Seattle dự tính cho in l

ại b

ản do chúng tôi hi

ệ

u

đính, tuy nhiên “mu

ốn sao h

ồ d

ễ được sao!”.

Theo ch

ủ trương c

ủa c

ụ Phan Thê Roanh, Hán V

ă

n

Lược Kh

ảo là t

ập đầu trong b

ộ Hán V

ăn Khoá B

ản, g

ồ

m

nhi

ều t

ập:

1) Hán V

ăn Lược Kh

ảo 漢文略考

2) Tân Qu

ốc V

ăn Chú Gi

ải 新國文註解

3) Thi V

ăn H

ợp Tuy

ển 詩文合選

4)

T

ừ Ng

ữ, Ði

ển C

ố 詞語,典故

V

ắng bóng người ch

ủ trương nên b

ộ sách v

ỏn v

ẹn có

m

ột t

ập. T

ập th

ứ ba do c

ụ Phan M

ạnh Danh so

ạn, Nam

Ðịnh 1942; t

ập th

ứ t

ư do c

ụ Phan Thê Roanh so

ạn, Nam

S

ơn Hà n

ội 1953. Sách Hán V

ăn Lược Kh

ảo g

ồm n

ă

m

chương:

I. Khái Quát 概括

II. Hi

ện Tr

ạng c

ủa Ch

ữ Hán 漢字現狀

III. Quá Trình c

ủa Ch

ữ Hán 漢字過程

IV.

T

ừ Ng

ữ và V

ăn Cú 詞語文句

V. Thiên Chương 篇章

I

N

ơi chương đầu, tác gi

ả có nói Khái Quát 概括 ch

ữ

Tàu, ch

ữ Hán, ch

ữ Nho (ch

ữ Hán có công dụng truy

ền bá

đạo Nho c

ủa Kh

ổng T

ử, nên thường g

ọi là ch

ữ Nho), Hán

v

ăn, Hán h

ọc và Hán th

ư. Các y

ếu t

ố c

ủa ch

ữ Hán nh

ư t

ự

d

ạng (m

ặt ch

ữ), t

ự âm (ti

ếng đọc ch

ữ), t

ự nghĩa (nghĩa c

ủ

a

ch

ữ) đều được gi

ảng gi

ải s

ơ lược. Ða s

ố các l

ời d

ẫn gi

ải đề

u

có thí dụ giúp người đọc hi

ểu rõ h

ơn.

Th

ử c

ử d

ẫn m

ột s

ố thí dụ:

1. Hai ch

ữ 仔細, đọc theo âm ta là “t

ử t

ế”, dùng l

ẫ

n

v

ới ti

ếng ta nh

ư “anh t

ử t

ế quá”, v

ới nghĩa riêng c

ủ

a

ta, là “lòng t

ốt” (chính nghĩa c

ủa Tàu là: châu

đáo,

k

ỹ càng).

2. Ch

ữ gi

ống nhau:

己 =

kỷ là t

ự mình, hay ngôi th

ứ

sáu trong th

ập can;

已 =

dĩ là thôi,

đã qua;

巳 = tị

là ngôi th

ứ sáu trong th

ập nhị chi. Sách có chép

“B

ảng kê m

ột s

ố t

ự d

ạng gi

ống nhau”.

3. Ch

ữ đồng âm: âm nhân là chung cho nh

ững ch

ữ

人

(người),

仁 (lòng thương người),

因 (b

ởi vì).

4. Ch

ữ nhi

ều nghĩa: ch

ữ lịch s

ự 歷事

ở Trung Hoa có

nghĩa là t

ừng tr

ải vi

ệc đời, nh

ưng

ở Vi

ệt Nam có

nghĩa là trang

điểm đẹp đẽ, giao thi

ệp khôn khéo.

5. Ch

ữ đồng nghĩa:

同 = đồng là cùng, 共 =

c

ộng là

cùng, 與 =

dữ là cùng.

Ch

ữ Hán có công dụng

b

ồi b

ổ Vi

ệt v

ăn. Thí dụ:

1.

B

ổ khuy

ết:

đình

đài, tình c

ảm, tri

ết lý, c

ộng hoà.

2.

C

ải thi

ện: xú khí (h

ơi th

ối), nghĩa c

ử (công vi

ệ

c

giúp đở người), c

ố qu

ốc (nước c

ũ), nhàn vân (

đám

mây bay l

ơ l

ửng)

3. Cung c

ấp thanh v

ận: Trong v

ăn v

ần, vị trí c

ủ

a

nh

ững ti

ếng b

ằng ti

ếng tr

ắc thường nh

ất định, cho

nên nhi

ều khi ph

ải dùng ch

ữ Hán thay cho ti

ếng

Vi

ệt để theo

đúng niêm lu

ật: