Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng số 4

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

LỜI MỞ ĐẦU

Xây dựng cơ bản (XDCB) là ngành sản xuất vật chất tạo ra cơ sở vật chất

kỹ thuật cho nền kinh tế quốc dân, sử dụng lượng vốn tích luỹ rất lớn của xã

hội, đóng góp đáng kể vào GDP, là điều kiện thu hút vốn nước ngoài trong

quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong xu hướng phát triển

chung, đặc biệt trong cơ chế thị trường, lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản có

tốc độ phát triển chưa từng có ở nước ta. Điều này đồng nghĩa vốn đầu tư

XDCB cũng tăng lên. vấn. Vấn đề đặt ra là làm sao quản lý vốn và lợi nhuận

có hiệu quả trong điều kiện sản xuất XDCB trải qua nhiều công đoạn, thời

gian thi công có thể lên đến vài năm.

Chính vì vậy, hạch toán kế toán đóng vai trò quan trọng. Hạch toán kế toán

là công cụ quan trọng thực hiện quản lý điều hành, kiểm tra giám sát các hoạt

động Tài chính trong đơn vị.

Cùng với sự đổi mới của nền kinh tế, việc hạch toán nói chung và vận

dụng vào tổ chức công tác kế toán tại các doanh nghiệp nói riêng cũng

được đổi mới hoàn thiện.

Đối với người lao động, sức lao động họ bỏ ra là để đạt được lợi ích cụ

thể, đó là tiền công (lương) mà người sử dụng lao động của họ sẽ trả. Vì vậy,

việc nghiên cứu quá trình phân tích hạch toán tiền lương và các khoản trích

theo lương (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn) rất được

người lao động quan tâm. Trước hết là họ muốn biết lương chính thức được

hưởng bao nhiêu, họ được hưởng bao nhiêu cho bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y

tế, kinh phí công đoàn và họ có trách nhiệm như thế nào với các quỹ đó. Sau

đó là việc hiểu biết về lương và các khoản trích theo lương sẽ giúp họ đối

chiếu với chính sách của Nhà nước quy định về các khoản này, qua đó biết

được người sử dụng lao động đã trích đúng, đủ cho họ quyền lợi hay chưa.

Cách tính lương của doanh nghiệp cũng giúp cán bộ công nhân viên thấy

được quyền lợi của mình trong việc tăng năng suất lao động, từ đó thúc đẩy

việc nâng cao chất lượng lao động của doanh nghiệp.

Còn đối với doanh nghiệp, việc nghiên cứu tìm hiểu sâu về quá trình

hạch toán lương tại doanh nghiệp giúp cán bộ quản lý hoàn thiện lại cho

SV:Trương Thị Thu Hà 1 Kế toán 1- K39

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

đúng, đủ, phù hợp với chính sách của Nhà nước, đồng thời qua đó cán bộ

công nhân viên của doanh nghiệp được quan tâm bảo đảm về quyền lợi sẽ yên

tâm hăng hái hơn trong lao động sản xuất. Hoàn thiện hạch toán lương còn

giúp doanh nghiệp phân bổ chính xác chi phí nhân công vào giá thành sản

phẩm tăng sức cạnh tranh của sản phẩm nhờ giá cả hợp lý. Mối quan hệ giữa

chất lượng lao động (lương) và kết quả sản xuất kinh doanh được thể hiện

chính xác trong hạch toán cũng giúp rất nhiều cho bộ máy quản lý doanh

nghiệp trong việc đưa ra các quyết định chiến lược để nâng cao hiệu quả của

sản xuất kinh doanh.

Xuất phát từ tầm quan trọng của lao động tiền lương, trong thời gian

thực tập tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng số 4 , nhờ sự giúp đỡ của

phòng kế toán và sự hướng dẫn nhiệt tình của Cô giáo PGS.TS Nguyễn Minh

Phương, em đã đi sâu tìm hiểu đề tài: “Hạch toán tiền lương và các khoản

trích theo lương tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng số 4”.

NỘI DUNG CỦA CHUYÊN ĐỀ ĐƯỢC XÂY DỰNG GỒM 3 PHẦN.

Chương I: Đặc điểm lao động- Tiền lương và Quản lý lao động, tiền lương

của Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng số 4.

Chương II: Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại

Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng số 4.

Chương III: Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại

Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng số 4.

SV:Trương Thị Thu Hà 2 Kế toán 1- K39

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

CHƯƠNG I: ĐẶC ĐIỂM LAO ĐỘNG – TIỀN LƯƠNG VÀ QUẢN LÝ

LAO ĐỘNG, TIỀN LƯƠNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ

VÀ XÂY DỰNG SỐ 4

1.1.ĐẶC ĐIỂM LAO ĐỘNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ XÂY DỰNG

SỐ 4

Đặc điểm lao động của Công ty là phân tán, nhỏ lẻ, chủ yếu ở xa trụ sở

chính, điều kiện bố trí lao động là khó khăn. Do vậy, các công trình ở Công

ty, Công ty đã sử dụng lao động hợp đồng thời vụ thuộc địa phương có công

trình để tổ chức lực lượng và tiến hành thi công được chủ động.

Để đảm bảo chất lượng công trình, Xí nghiệp đã chú trọng tuyển dụng

lao động hợp đồng là kỹ sư kỹ thuật nhằm đảm bảo mỗi công trình có ít nhất

từ 02 kỹ sư trở lên.

Công tác tuyển dụng và văn bản hợp đồng lao động được làm đúng

nguyên tắc thủ tục, trên cơ sở hội đồng tuyển dụng thực hiện tham mưu giúp

giám đốc trong việc tuyển dụng và ký hợp đồng lao động.Trong năm đã ký 50

hợp đồng lao động kỹ thuật dưới một năm với những đối tượng có trình độ

đại học, Cao đẳng, Trung cấp. Đối với lao động hợp đồng thời vụ Công ty đều

ký “Bản hợp đồng lao động ngắn hạn” với đại diện hợp pháp đựơc tập thể

người lao động uỷ quyền.

Công ty duy trì việc thực hiện quản lý lao động bằng sổ, bảng chấm

công ,bảng lương.Tiền lương trả theo quy chế trả lương của Công ty và công

khoán trên các công trường.Tổng số tiền lương chi trả phù hợp đơn giá tiền

lương được duyệt.

Do tính chất và đặc điểm của công trình thường ở xa lại đòi hỏi số

lượng công nhân thuê ngoài lớn nên ngoài việc sử dụng công nhân trong

Công ty, Công ty còn thuê nhân công ngoài lao động.

Công ty thực hiện giao công việc cho các đội, Công ty trên cơ sở thực

tế lượng công nhân hiện có và khối lượng công việc sẽ phải thực hiện, các

SV:Trương Thị Thu Hà 3 Kế toán 1- K39

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

đơn vị có thể thuê ngoài lao động. Do vậy, lương của bộ phận trực tiếp sản

xuất được tính trả cho hai loại là công nhân biên chế và công nhân thuê ngoài.

Quá trình sản xuất là quá trình kết hợp đồng thời tiêu hao các yếu tố cơ

bản( lao dộng, đối tượng lao động và tư liệu lao động).Trong đó, lao động với

tư cách là hoạt động chân tay và trí óc của con người sử dụng các tư liệu lao

động nhằm tác động, biến đổi các đối tượng lao động thành các vật phẩm có

ích phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của con người.Để đảm bảo tiến hành liên

tục quá trình tái sản xuất , trước hết cần phải bảo đảm tái sản xuất sức lao

động, nghĩa là sức lao động mà con người bỏ ra phải `được bồi hoàn dưới

dạng thù lao lao động

Hiện nay công ty phân chia lao động theo các tiêu thức sau:

* Theo tính chất của lao động: gồm có Lao động trực tiếp và lao động gián

tiếp

* Theo giới tính: Nam (500), Nữ (80)

* Theo trình độ đào tạo:

- Lao động có trình độ sau đại học và đại học (50)

- Lao động có trình độ cao đẳng (30)

- Lao động có trình độ trung cấp, sơ cấp (40)

- Lao động không qua đào tạo (400)

Do tính chất của ngành xây dựng nên số lượng lao động của Công ty

không ổn định, nhất là đối với bộ phận trực tiếp sản xuất. Hiện nay, lực lượng

lao động ở Công ty gồm hai loại: Công nhân viên trong danh sách và công

nhân ngoài danh sách (Công nhân viên thuê ngoài). Công nhân viên trong

danh sách chiếm tỷ trọng nhỏ nhưng là lực lượng nòng cốt, thực hiện những

công việc đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao, còn lại là số lao động hợp đồng. Điều

này làm cho cơ cấu của công ty trở nên gọn nhẹ, giảm bớt được chi phí quản

lý.

Công ty đã tiến hành quản lý lao động khá chặt chẽ, không những theo

quy định, sổ theo dõi theo quy định mà còn theo cách riêng của Công ty như

phân cấp quản lý theo tổ, đội, cấp sổ lao động, có mã số lao động,....

SV:Trương Thị Thu Hà 4 Kế toán 1- K39

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

Công ty cũng có chế độ thưởng, phạt thích đáng đối với lao động,

khuyến khích sáng tạo, ý tưởng cũng như có sáng kiến nhằm nâng cao năng

lực sẵn có của Công ty, tăng khả năng cạnh tranh.

1.2. CÁC HÌNH THỨC TRẢ LƯƠNG CỦA CÔNG TY

Tiền lương trả cho người lao động phải quán triệt nguyên tắc phân phối

theo lao động, trả lương theo số lượng và chất lượng lao động. Việc trả lương

theo số lượng và chất lượng có ý nghĩa rất to lớn trong việc động viên khuyến

khích người lao động, thúc đẩy họ hăng say lao động, sáng tạo năng suất lao

động nhằm tạo ra nhiều của cải vật chất, nâng cao đời sống vật chất tinh thần

cho mỗi công nhân viên.

Do ngành nghề, công việc trong doanh nghiệp khác nhau nên việc chi

trả lương cho các đối tượng cùng khác nhau nhưng trên cơ sở tiền thuế phù

hợp. Thực tế có nhiều cách phân loại như cách trả lương theo sản phẩm,

lương thời gian, phân theo đối tượng gián tiếp trực tiếp… Mỗi cách phân loại

đều có tác dụng tích cực giúp cho quản lý điều hành được thuận lợi. Tuy

nhiên, để công tác quản lý nói chung và hạch toán nói riêng đỡ phức tạp tiền

lương thường được chia làm tiền lương chính và tiền lương phụ.

Tiền lương chính là tiền lương trả cho người lao động bao gồm tiền

lương cấp bậc, tiền lương và các khoản phụ cấp có tính chất tiền lương. Tiền

lương phụ là bộ phận tiền lương trả cho người lao động mà thực tế không làm

việc như nghỉ phép, hội họp, học tập, lễ tết…

Hai cách phân loại này giúp cho lãnh đạo tính toán phân bổ chi phí tiền

lương được hợp lý, chính xác đồng thời cung cấp thông tin cho việc phân tích

chi phí tiền lương một cách khoa học.

Chế độ lương khoán sản phẩm nhằm gắn nhiệm vụ của người lao động

với sản phẩm cuối cùng của đơn vị trên cơ sở quỹ lương được duyệt, việc

phân phối tiền lương cho người lao động được áp dụng dưới hình thức khoán

gọn công trình cho đơn vị đối với công việc có định mức kỹ thuật.

SV:Trương Thị Thu Hà 5 Kế toán 1- K39

CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP

Công nhân hỗ trợ cho sản xuất, nhân viên kỹ thuật, nghiệp vụ, cán bộ lãnh

đạo, quản lý, được thực hiện chế độ lương khoán, lương sản phẩm được

hưởng đầy đủ các khoản đãi ngộ khác theo chế độ hiện hành.

Ở Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng số 4 Hà Nội, tiền lương chia

thành các loại như sau: Tiền lương trả theo thời gian, tiền lương theo năng

suất và tiền lương khoán. Trong đó:

- Tiền lương trả theo thời gian là hình thức trả lương cho người lao

động theo thời gian làm việc thực tế của họ. Hình thức này được áp

dụng đối với nhân viên khối bộ phận văn phòng, các bộ phận gián tiếp

phục vụ cho quá trình xây lắp.

- Tiền lương theo năng suất là mức lương xác định theo khối lượng

công việc cụ thể và được áp dụng đối với công nhân trực tiếp tham gia

xây lắp tại các đội thi công.

- Tiền lương khoán là mức lương được áp dụng đối với các tổ, đội sản

xuất thuê ngoài (lao động thời vụ ngoài danh sách của công ty)

Dựa vào nguyên tắc phân phối tiền lương và đặc điểm, tính chất trình

độ quản lý của doanh nghiệp mà các doanh nghiệp trả lương theo các hình

thức sau:

1.2.1 Hình thức tiền lương theo thời gian

* Hình thức trả lương theo thời gian: được áp dụng đối với bộ phận

quản lý, các phòng ban, các bộ phận phục vụ gián tiếp cho quá trình sản xuất￾kinh doanh. Mức lương tối thiểu công ty áp dụng theo quy định của Nhà

nước. Cụ thể mức lương tối thiểu được áp dụng từ 01/01/2008 là 450.000đ.

( Theo nguồn tài liệu của công ty năm 2008)

Lương thời gian cho bộ phận gián tiếp sản xuất được xác định như sau:

Lương cơ bản = 450.000 x Hệ số cấp bậc

SV:Trương Thị Thu Hà 6 Kế toán 1- K39