Giáo trình tổng hợp những phương pháp thiên văn và mối quan hệ cơ học của các hành tinh phần 2 pptx

III. SỰ BIẾN THIÊN TỌA ĐỘ CỦA THIÊN THỂ DO NHẬT ĐỘNG.

- Tọa độ chân trời của thiên thể biến thiên liên tục do nhật động với chu kỳ bằng chu kỳ

nhật động. Tại thời điểm lặn, mọc, độ cao bằng không, độ phương phụ thuộc xích vĩ thiên

thể và vĩ độ nơi quan sát. Từ lúc mọc đến lúc qua kinh tuyến trên độ cao tăng dần. Tại

kinh tuyến trên độ cao đạt cực đại, độ phương bằng không (nếu ở nam thiên đỉnh), hoặc

180o (nếu ở bắc thiên đỉnh). Từ đó đến lúc lặn độ cao thiên thể giảm dần.

- Góc giờ t của thiên thể biến thiên liên tục. Tại thời điểm qua kinh tuyến trên t = 0, qua

kinh tuyến dưới t = 80o hay 12h. Góc giờ biến thiên đều đặn làm cơ sở cho việc xác định

thời gian.

- Xét trường hợp xác định độ cao của thiên thể khi qua kinh tuyến trên. Đây là bài toán

cơ sở cho việc tính thời gian đối với từng địa điểm. Vì kinh tuyến trời song song với kinh

tuyến Trái đất nên những nơi khác kinh tuyến sẽ thấy cùng một thiên thể qua kinh tuyến

trên ở những thời điểm khác nhau.

- Ví dụ ta xét cho người ở Bắc bán cầu (φ >0).

- Nếu |δ| < φ: thiên thể qua kinh tuyến trên ở

phía Nam thiên đỉnh và

h = 90o −(ϕ−δ)

h = 90o − ϕ + δ

hay Z = ϕ − δ

- Nếu δ = φ: thiên thể qua kinh tuyến trên tại

ngay thiên đỉnh Z và độ cao h = 90o hay Z = 0o

- Nếu δ> φ: thiên thể qua kinh tuyến trên ở phía

Bắc thiên đỉnh và

h = ϕ + (90o

−δ)

h = ϕ + 90o − δ

hay Z = δ − ϕ

Vậy nếu tại một nơi quan sát thấy một thiên thể

có điểm mọc, lặn cố định và có độ cao khi qua kinh

tuyến trên không đổi thì rõ ràng xích vĩ của thiên thể

không thay đổi theo thời gian.

Ngược lại, đối với Mặt trời, Mặt trăng, các hành tinh… thì điểm mọc, lặn và độ cao khi

qua kinh tuyến trên biến thiên. Như vậy xích vĩ của các thiên thể đó cũng biến đổi theo thời

gian.

Click to buy NOW!

PDF-XChange Viewer

www.docu-track.co m

Click to buy NOW!

PDF-XChange Viewer

www.docu-track.co m