Giáo trình quản lý kho bãi

UBND THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

GIÁO TRÌNH

MÔN HỌC: QUẢN LÝ KHO BÃI

NGÀNH/NGHỀ: LOGISTICS

TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG

Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-… ngày…….tháng….năm ......... …………........... của……………………………….

TP Hồ Chí Minh, năm 2020

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN

Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng

nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu

lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

1

LỜI GIỚI THIỆU

Giáo trình “Quản lý kho bãi” là tài liệu được biên soạn để phục vụ cho việc giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh - sinh viên ngành Logistics. Tài liệu cung cấp những

kiến thức cơ sở về: về khái niệm, chức năng và các loại kho hàng, Quy trình nghiệp vụ

quản lý kho, tổ chức không gian kho và đảm bảo phát triển bền vững tại môi trường

làm việc trong kho hàng. Giáo trình được biên soạn theo đề cương học phần “Quản lý

kho bãi” bậc cao đẳng của Trường Cao Đẳng Công Nghệ Thủ Đức, gồm 4 Chương: - Chương I: Giới thiệu tổng quan về kho

- Chương II: Các loại kho hàng

- Chương III: Tổ chức không gian kho

- Chương IV: Phát triển bền vững tại môi trường làm việc trong kho hàng

Giáo trình được biên soạn không những phục vụ cho việc giảng dạy, học tập mà còn là

tài liệu tham khảo cho sinh viên trong quá trình thực tập tại kho hàng. Mặc dù đã hết

sức cố gắng, song do biên soạn lần đầu, giáo trình không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong đồng nghiệp và bạn đọc đóng góp ý kiến để giáo trình được hoàn thiện hơn. Trân trọng cảm ơn!

TP. Hồ Chí Minh, ngày 18 tháng 06 năm 2020

Chủ biên: Dương Quốc Việt

2

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Từ đầy đủ tiếng Việt Từ đầy đủ tiếng Anh

1 ICD Inland Container Depot

2 CFS Container Freight Station

3 HK Học kỳ

4 JST Just In Time

5 TCKT Tài chính kế toán

6 NV Nhân viên

7 WMS Warehouse Management System

8 VSATTP Vệ sinh an toàn

thực phẩm

9 CBM Cubic meter

10 ASN Advanced Shipping Notice

11 CY Container Yard

12 HQ Hải quan

13 SKU Stock Keeping Unit

14 PCCC Phòng cháy chữa

cháy

15 KCN Khu công nghiệp

3

MỤC LỤC

TRANG

Lời giới thiệu ............................................................................................................ 1

Danh mục các từ viết tắt ...........................................................................................2

Mục lục ..................................................................................................................... 3

Chương I: Giới thiệu tổng quan về kho ............................................................... 5

1. Khái niệm về kho ..................................................................................................5

2. Vai trò và chức năng của kho ...............................................................................6

3. Quy trình quản lý kho ...........................................................................................8

4. Tìm hiểu danh mục và chức năng của từng biểu mẫu trong kho hàng ..............10

Bài tập Chương 1 ....................................................................................................12

Chương II: Các loại kho hàng..............................................................................13

1. Khái niệm và các quy trình nghiệp vụ của Kho hàng tư nhân............................13

2. Khái niệm và các quy trình nghiệp vụ của Kho ICD..........................................17

3. Khái niệm và các quy trình nghiệp vụ của Kho ngoại quan, kho bảo thuế........20

4. Khái niệm và các quy trình nghiệp vụ của Kho hàng cho thương mại điện tử..26

5. Khái niệm và các quy trình nghiệp vụ của Kho hàng CFS.................................29

Bài tập Chương 2.....................................................................................................33

Chương III: Tổ chức không gian kho................................................................. 34

1. Khái niệm về không gian kho và tổ chức không gian kho................................. 34

2. Tính toán không gian lưu trữ và bố trí khu vực trong kho................................. 45

3. Các phương pháp định vị hàng hóa trong kho....................................................48

4. Các mô hình toán học ứng dụng vào quản lý kho.............................................. 50

Bài tập Chương 3.....................................................................................................58

Chương IV: Phát triển bền vững tại môi trường làm việc trong kho hàng....62

1. Tổ chức quản lý các hoạt động trong kho hàng..................................................62

2. Vấn đề đảm bảo an toàn, an ninh, phòng chống cháy nổ trong kho...................73

3. Sử dụng và bảo quản các thiết bị phòng chống cháy nổ.....................................80

4. Thực hành xử lý các tình huống thường gặp trong phòng chống cháy nổ.........81

Bài tập Chương 4.....................................................................................................82

Danh mục tài liệu tham khảo............................................................................... 83

4

GIÁO TRÌNH MÔN HỌC

Tên môn học/mô đun: QUẢN LÝ KHO BÃI

Mã môn học/mô đun: CSC104240

Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học/mô đun:

- Vị trí: Học phần Quản lý kho bãi bị là học phần chuyên ngành được đào tạo vào HK 3

- Tính chất: Cung cấp những kiến thức cơ bản về khái niệm, chức năng và các loại kho

hàng, Quy trình nghiệp vụ quản lý kho, tổ chức không gian kho và đảm bảo phát triển

bền vững tại môi trường làm việc trong kho hàng. Sau khi học xong học phần này, sinh

viên trình bày được cách thức tổ chức của từng loại kho hàng, thực hiện được công tác

tổ chức không gian kho, trình bày được các nguyên tắc an toàn trong kho để đảm bảo

phát triển bền vững cũng như xử lý được những sự cố có liện quan đến các nghiệp vụ

trong kho. Mục tiêu của môn học/mô đun:

1. Kiến thức:

- Trình bày được khái niệm và chức năng của kho

- Trình bày được quy trình quản lý kho hàng

- Liệt kê và mô tả được quy trình nghiệp vụ các loại kho hàng

- Trình bày được khái niệm tổ chức không gian kho

- Trình bày được phương pháp tính toán diện tích lưu trữ

- Trình bày được phương pháp định vị hàng hóa trong kho

- Trình bày được phương pháp ABC

- Trình bày được các nguyên tắc an toàn trong kho

2. Kỹ năng:

- Tính toán được diện tích lưu trữ và bố trí có hiệu quả các khu vực trong kho

- Quản lý được công tác lưu trữ hàng hóa trong kho

- Vận dụng được các mô hình toán học vào quản lý kho hiệu quả

- Hoàn tất các biểu mẫu liên quan đến nghiệp vụ kho hàng

3. Năng lực tự chủ và trách nhiệm:

- Tuân thủ quy trình quản lý kho và các quy định có liên quan đến vệ sinh và an toàn

trong kho

- Trung thực và cẩn thận trong công tác lưu trữ hàng hóa

- Có tư duy lô-gic và chặt chẽ trong tổ chức công việc

- Đảm bảo kiểm tra đều đặn các thiết bị phòng cháy, chữa cháy

5

CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ KHO

Giới thiệu:

Kho bãi hiện nay không chỉ là nơi để lưu giữ hàng hóa mà còn là yếu tố ảnh hưởng đến

tính linh hoạt trong hoạt động của các công ty logistics. Vấn đề kho bãi trong logistics

là một khía cạnh có thể được coi là tối quan trọng trong quá trình giao nhận vận tải nội

địa và quốc tế. Kho bãi là một bộ phận không thể thiếu trong chuỗi cung ứng cũng như

trong dịch vụ logistics. Kho bãi là nơi cất trữ và bảo quản nguyên vật liệu, bán thành

phẩm hoặc thành phẩm (hàng hóa) nhằm cung ứng cho khách hàng nhanh nhất với chi

phí thấp nhất khi họ có yêu cầu. Mục tiêu:

- Trình bày được khái niệm về kho

- Diễn giải được vai trò và chức năng của kho

- Liệt kê và diễn giải được các bước của quy trình quản lý kho

- Hoàn tất các biểu mẫu liên quan đến nghiệp vụ kho hàng

Nội dung chính:

1. Khái niệm về kho

Kho hàng là nơi cất giữ, lưu trữ nguyên liệu, vật tư, hàng hóa, thành phẩm trong quá

trình chu chuyển từ điểm đầu tới điểm cuối của dây chuyền cung ứng.

Hình 1.1: Kho hàng

6

2. Vai trò và chức năng của kho hàng

2.1. Vai trò của kho hàng

- Tiết kiệm chi phí vận tải: nhờ có kho mà các tổ chức có thể gom lô hàng nhỏ thành lô

hàng lớn (đáp ứng đủ số lượng của đơn hàng) sau đó giao hàng đi. Chi phí vận tải được

tiết kiệm nhờ vào việc chi phí cho 1 đơn vị vận chuyển thấp hơn. - Tiết kiệm chi phí sản xuất: kho bảo quản nguyên vật liệu, bán thành phẩm,thành phẩm

nhờ đó giảm bớt hư hỏng, hao hụt hay mất mát đồng thời việc lưu trữ nguyên vật liệu

tồn kho giúp quá trình sản xuất diễn ra liên tục, đáp ứng kịp thời nguyên vật liệu cần

thiết - Tổ chức có thể được hưởng các khoản chiết khấu khi mua hàng với số lượng

lớn hoặc mua theo kỳ hạn. - Duy trì nguồn cung ứng ổn định. - Hỗ trợ chính sách dịch vụ khách hàng của tổ chức. - Giúp tổ chức có thể đương đầu với những tha đổi của thị trường (nhu cầu

thay đổi, cạnh tranh, tính thời vụ…). - Giúp vượt qua những khác biệt về không gian và thời gian giữa nhà sản xuất

với người tiêu dùng. - Giúp thỏa mãn nhu cầu khách hàng với chi phí logistics thấp nhất. - Hỗ trợ cho các chương trình JIT của nhà sản xuất và khách hàng. - Cung cấp cho khách hàng những sản phẩm đồng bộ chứ không phải là những sản phẩm

đơn lẻ, phục vụ tốt những nhu cầu khách hàng. - Kho là nơi lưu trữ các phế liệu, phế phẩm, các bộ phận, sản phẩm sản xuất thừa,… để

tiến hành phân loại, xử lý và tái chế.Là 1 bộ phận quan trọng giúp hoạt động logistics

ngược thành công hơn. 2.2. Chức năng của kho hàng

- Các công ty kinh doanh phân phối hàng ngày càng phát triển, thì mức độ phức tạp

trong vận hành quản lí kho hàng càng cao. Hàng trong kho ngày càng lớn, chủng loại

sản phẩm càng phong phú, điều này thường dẫn đến nhu cầu mặt bằng kho bãi và nhân

lực quản lí đòi hỏi ngày càng lớn. Kho bãi hiện đại thường có những chức năng sau: