GIÁO TRÌNH BẢO VỆ RƠ LE VÀ TỰ ĐỘNG HOÁ TRONG HTĐ - chương 2

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC COÂNG NGHIEÄP TP HCM KHOA ÑIEÄN

GIAÙO TRÌNH BAÛO VEÄ RÔLE VAØ TÖÏ ÑOÄNG HOAÙ TRONG HTÑ Trang 20

CHÖÔNG 2

BAÛO VEÄ QUAÙ DOØNG ÑIEÄN

2.1 BAÛO VEÄ QUAÙ DOØNG ÑIEÄN KHOÂNG HÖÔÙNG.

2.1.1 Nguyeân taéc taùc ñoäng.

BV quaù doøng ñieän laø loaïi BV taùc ñoäng khi doøng ñieän qua choã ñaët thieát bò baûo

veä taêng quaù giaù trò ñònh tröôùc. Coù theå choïn BV quaù doøng ñieän thaønh BV doøng

ñieän cöïc ñaïi hay BV doøng ñieän caét nhanh. Chuùng khaùc nhau ôû choã caùch ñaûm

baûo yeâu caàu taùc ñoäng choïn loïc vaø vuøng baûo veä taùc ñoäng. Ñeå BV doøng cöïc ñaïi

taùc ñoäng choïn loïc, ngöôøi ta taïo cho noù thôøi gian trì hoaõn thích hôïp. Ñeå ñaûm

baûo chính xaùc choïn loïc BV caét nhanh caàn choïn doøng khôûi ñoäng thích hôïp.

Vuøng BV cuûa BV doøng cöïc ñaïi goàm caû phaàn töû ñöôïc BV vaø caùc phaàn töû laân

caän. Vuøng BV caét nhanh chæ moät phaàn cuûa phaàn töû ñöôïc BV.

2.1.2 Baûo veä doøng ñieän cöïc ñaïi.

Khaûo saùt moät ñöôøng daây hình tia, coù moät nguoàn cung caáp, coù ñaët BV doøng cöïc

ñaïi (DCÑ) ôû ñaàu phía nguoàn moãi ñoaïn ñöôøng daây (Hình 2.1a). Nhö vaäy moãi

ñoaïn ñöôøng daây coù BV rieâng bieät.

Khi NM xaûy ra taïi N1, doøng söï coá chaïy treân caû boán ñoaïn, vì vaäy caùc BV 1, 2,

3, 4 ñeàu khôûi ñoäng. Tuy nhieân theo yeâu caàu choïn loïc, chæ coù BV 4 ñöôïc taùc

ñoäng caét phaàn töû hö hoûng. Muoáng vaäy, baûo veä DCÑ caàn coù ñaëc tính thôøi gian

trì hoaõn taùc ñoäng, thôøi gian naøy taêng daàn tính töø hoä tieâu thuï ñeán nguoàn (Hình

2.1b). Nhôø caùch choïn naøy, khi NM taïi N1, baûo veä 4 taùc ñoäng sôùm nhaát caét

ñoaïn söï coá ra khoûi maïng. Sau ñoù caùc BV 1, 2, 3 trôû veà vò trí ban ñaàu maø khoâng

taùc ñoäng. Töông töï nhö treân, khi NM taïi N2 baûo veä 3 seõ taùc ñoäng tröôùc baûo veä

2 vaø 1. Nguyeân taéc choïn thôøi gian trì hoaõn taùc ñoäng (thôøi gian taùc ñoäng) neâu

treân goïi laø nguyeân taéc töøng caáp.

2.1.2.1 Doøng ñieän khôûi ñoäng cuûa baûo veä .

Hình 2.1 Baûo veä doøng ñieän cöïc ñaïi cho ñöôøng daây hình tia moät nguoàn cung caáp

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC COÂNG NGHIEÄP TP HCM KHOA ÑIEÄN

GIAÙO TRÌNH BAÛO VEÄ RÔLE VAØ TÖÏ ÑOÄNG HOAÙ TRONG HTÑ Trang 21

Theo nguyeân taéc taùc ñoäng, doøng ñieän khôûi ñoäng cuûa BV phaûi lôùn hôn doøng

ñieän phuï taûi cöïc ñaïi qua choã ñaët baûo veä, tuy nhieân trong thöïc teá vieäc choïn

doøng khôûi ñoäng coøn phuï thuïoâc vaøo nhieàu ñieàu kieän khaùc.

Ikñ > Ilv max

Ví duï: choïn doøng khôûi ñoäng cuûa BV 1 treân ñöôøng daây (H.2.1). Baûo veä DCÑ

khôûi ñoäng chaéc chaén khi NM, nhöng ñoàng thôøi khoâng ñöôïc khôûi ñoäng ñoái vôùi

doøng ñieän phuï taûi cöïc ñaïi cuõng nhö ñoái vôùi nhöõng bieán ñoäng ngaén haïn do caùc

ñoäng cô töï khôûi ñoäng… Ñoái vôùi baûo veä treân ta xeùt hai tröôøng hôïp sau khi NM

treân moät trong nhöõng phaàn töû noái vôùi traïm B (N3, N5, N6) vaø khi NM treân ñoaïn

AB (N4) neáu coù ñaët thieát bò töï ñoùng laïi taïi MC1.

Khi NM taïi N3 (H.2.1a) caùc rôle doøng cuûa baûo veä 1, 2 ñeàu khôûi ñoäng. Sau khi

baûo veä 2 caét ñoaïn söï coá thì BV 1 khoâng coøn doøng NM nhöng coøn doøng phuï taûi

cuûa caùc ñoaïn daây coøn laïi. Yeâu caàu BV 1 phaûi trôû veá vò trí ban ñaàu trong ñieàu

kieän coù doøng phuï taûi chaïy qua neáu khoâng trôû veà BV caét sai ñöôøng daây khoâng

hö hoûng, maëc duø söï coá ñaõ ñöôïc loaïi tröø.

Khi NM do ñieän aùp tuït xuoáng, toác ñoä caùc ñoäng cô bò haõm laïi. Sau khi NM caùc

ñoäng cô naøy töï khôûi ñoäng laïi cuøng moät luùc vôùi doøng khaù lôùn ITK (H.2.2a).

Doøng naøy giaûm tôùi giaù trò Ilv (Ilv < Ilv max) coù theå vieát: ITK = Kmm.Ilvmax

Vôùi Kmm : heä soá môû maùy, phuï thuoäc vaøo loaïi ñoäng cô, vò trí töông ñoái giöõa choã

ñaët baûo veä vaø ñoäng cô, sô ñoà maïng ñieän vaø nhieàu yeáu toá khaùc. Giaù trò thöôøng

gaëp:Kmm = 2÷3.

Töø ñieàu kieän rôle doøng ñieän cöïc ñaïi phaûi trôû veà vò trí ban ñaàu sau khi caét

maïch, ta coù theå vieát:

Itv > ITK = kmm Ilvmax; Itv = Kat. Kmm. Ilvmax

Quan heä giöõa doøng ñieän khôûi ñoäng Ikñ vaø doøng ñieän trôû veà cuûa rôle ñöôïc ñaëc

tröng baèng heä soá trôû veà: p1

kd

tv

tv I

I

K =

Töø ñoù doøng ñieän khôûi ñoäng cuûa baûo veä baèng:

Hình 2.2 Doøng ñieän qua baûo veä