Giáo dục kiến thức quốc phòng, an ninh cho sinh viên tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh - Đại học Thái Nguyên thông qua hoạt động trải nghiệm

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHẠM VĂN TUÂN

GIÁO DỤC KIẾN THỨC QUỐC PHÒNG, AN NINH

CHO SINH VIÊN TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG

VÀ AN NINH - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN THÔNG QUA

HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHẠM VĂN TUÂN

GIÁO DỤC KIẾN THỨC QUỐC PHÒNG, AN NINH

CHO SINH VIÊN TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG

VÀ AN NINH - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN THÔNG QUA

HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

Ngành: Giáo dục học

Mã số: 8.14.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Dương Thị Nga

THÁI NGUYÊN - 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các nguồn

số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực, chưa được sử

dụng để bảo vệ một học vị nào. Các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được

ghi rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2019

Tác giả luận văn

Phạm Văn Tuân

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới người hướng dẫn khoa học:

Tiến sỹ. TS. Dương Thị Nga, đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt

quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin cảm ơn Trường Đại học Sư Phạm - Đại học Thái Nguyên đã tạo

điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong thời gian tôi học tập và thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Trung tâm Giáo dục Quốc phòng - Đại học

Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình tôi nghiên cứu và

hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

Xin được cảm ơn bạn bè, gia đình đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành

nhiệm vụ.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2019

Học viên

Phạm Văn Tuân

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT..........................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................vi

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................3

4. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................4

5. Giả thuyết khoa học.........................................................................................4

6. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................4

7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................4

8. Cấu trúc luận văn.............................................................................................6

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC KIẾN THỨC QUỐC

PHÒNG, AN NINH CHO SINH VIÊN THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG

TRẢI NGHIỆM.................................................................................................7

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.......................................................................7

1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ............................................................7

1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ............................................................12

1.2. Cơ sở lý luận...............................................................................................14

1.2.1. Một số khái niệm cơ bản .........................................................................14

1.2.2. Cơ sở khoa học của giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm .............23

1.2.3. Bản chất, đặc điểm, quy trình của giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm.....27

1.2.4. Giáo dục kiến thức quốc phòng, an ninh cho sinh viên tại trường Đại học ..34

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..................................................................................40

iv

Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ GIÁO DỤC KIẾN THỨC QUỐC

PHÒNG, AN NINH CHO SINH VIÊN TẠI TRUNG TÂM GIÁO

DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG

TRẢI NGHIỆM...............................................................................................41

2.1. Khát quát về hoạt động khảo sát.................................................................41

2.1.1. Mục đích khảo sát....................................................................................41

2.1.2. Nội dung khảo sát....................................................................................41

2.1.3. Phương pháp khảo sát..............................................................................41

2.1.4. Đối tượng khảo sát...................................................................................41

2.2. Kết quả khảo sát .........................................................................................42

2.2.1. Thực trạng sử dụng phương pháp và phương tiện giáo dục trong Giáo

dục kiến thức QP - AN tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh -

Đại học Thái Nguyên.........................................................................................42

2.2.2. Thực trạng nhận thức và quan niệm về giáo dục thông qua hoạt động

trải nghiệm.........................................................................................................45

2.2.3. Thực trạng mức độ sử dụng và hiệu quả hoạt động trải nghiệm trong

giáo dục kiến thức QP - AN cho sinh viên tại Trung tâm Giáo dục Quốc

phòng và an ninh - Đại học Thái Nguyên..........................................................48

2.3. Đánh giá chung về thực trạng giáo dục kiến thức QP - AN thông qua

hoạt động trải nghiệm tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh - Đại

học Thái Nguyên................................................................................................51

2.3.1. Thuận lợi..................................................................................................51

2.3.2. Hạn chế ....................................................................................................52

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ..................................................................................54

Chương 3: QUY TRÌNH GIÁO DỤC KIẾN THỨC QUỐC PHÒNG,

AN NINH CHO SINH VIÊN TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC

PHÒNG VÀ AN NINH - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN THÔNG QUA

HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM VÀ THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM............55

v

3.1. Nguyên tắc thiết kế quy trình .....................................................................55

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu môn học ..................................................55

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa tính vừa sức chung và vừa

sức riêng.............................................................................................................55

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa vai trò tự giác, tích cực, độc

lập của sinh viên và vai trò chủ đạo của giảng viên ..........................................56

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo không gian đàm thoại trong dạy học .....................57

3.2. Nội dung và quy trình giáo dục kiến thức QP - AN thông qua hoạt

động trải nghiệm tại trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh - Đại học

Thái Nguyên ......................................................................................................57

3.2.1. Nội dung giáo dục kiến thức QP - AN thông qua hoạt động trải nghiệm

tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh - Đại học Thái Nguyên .............57

3.2.2. Quy trình giáo dục kiến thức QP - AN thông qua hoạt động trải nghiệm

tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh - Đại học Thái Nguyên...............61

3.3. Kế hoạch giáo dục kiến thức quốc phòng - an ninh thông qua hoạt

động trải nghiệm tại trung tâm giáo dục quốc phòng và an ninh - đại học

Thái Nguyên ......................................................................................................66

3.3.1. Một số kế hoạch giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm tại Trung

tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh - Đại học Thái Nguyên .........................66

3.3.2. Những lưu ý khi giáo dục kiến thức QP - AN thông qua hoạt động trải

nghiệm tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh - Đại học Thái Nguyên ..66

3.4 Thực nghiệm sư phạm .................................................................................68

3.4.1. Mục đích thực nghiệm.............................................................................68

3.4.2. Đối tượng thực nghiệm............................................................................69

3.4.3. Nội dung thực nghiệm .............................................................................69

3.4.4. Quy trình thực nghiệm.............................................................................69

3.4.4. Công cụ tính toán.....................................................................................70

3.4.4. Kết quả thực nghiệm................................................................................71

vi

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ..................................................................................82

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................................83

1. Kết luận..........................................................................................................83

2. Kiến nghị .......................................................................................................83

2.1. Đối với GV .................................................................................................83

2.2. Đối với các Trung tâm Giáo dục quốc phòng - Đại học Thái Nguyên ......84

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................85

PHỤ LỤC .........................................................................................................88

iv

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

VIẾT TẮT XIN ĐỌC LÀ

AN An ninh

ĐC Đối chứng

GV Giảng viên

H Hoạt động

Me Trung vị

Mod Mốt

Nxb Nhà xuất bản

QP Quốc phòng



2 Phương sai

SV Sinh viên

TN Thực nghiệm

TNKQ Trắc nghiệm khách quan

TNTL Trắc nghiệm tự luận

X

Giá trị trung bình

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Nội dung giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm trong Giáo

dục kiến thức QP - AN tại Trung tâm Giáo dục quốc phòng -

Đại học Thái Nguyên ........................................................................58

Bảng 3.2. Bảng kết quả thực hiện phiếu đánh giá NLTƯ đầu vào đối với

SV lần 1 .............................................................................................72

Bảng 3.3. Tần suất điểm thực hiện kiểm tra đầu ra lần 1..................................72

Bảng 3.4. Tần suất cộng dồn điểm thực hiện kiểm tra đầu ra đối với SV

lần 1 ...................................................................................................73

Bảng 3.5. So sánh các giá trị trung bình (

X

) điểm thực hiện kiểm tra đầu

ra đối với SV lần 1.............................................................................75

Bảng 3.6. Phân tích giá trị phương sai (2) điểm thực hiện kiểm tra đầu ra

đối với SV lần 1.................................................................................76

Bảng 3.7. Bảng kết quả thực hiện kiểm tra đầu vào đối với SV lần 2 ..............77

Bảng 3.8. Tần suất điểm thực hiện kiểm tra đầu ra lần 2..................................77

Bảng 3.9. Tần suất cộng dồn điểm thực hiện kiểm tra đầu ra đối với SV

lần 2 ...................................................................................................78

Bảng 3.10. So sánh các giá trị trung bình (

X

) điểm thực hiện kiểm tra đầu

ra đối với SV lần 2.............................................................................79

Bảng 3.11. Phân tích giá trị phương sai (2) điểm thực hiện kiểm tra đầu

ra đối với SV lần 2.............................................................................80

vi

DANH MỤC CÁC HÌNH

Sơ đồ 1.1. Chu trình học tập dựa vào trải nghiệm...................................................... 17

Sơ đồ 1.2. Quy trình giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm theo 3 bước ........... 31

Sơ đồ 1.3. Quy trình giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm theo 6 bước ........... 32

Sơ đồ 3.1. Quy trình giáo dục kiến thức QP - AN thông qua hoạt động trải nghiệm

tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh - Đại học Thái Nguyên ........ 61

Biểu đồ 2.1. Mức độ sử dụng các phương pháp giáo dục kiến thức QP - AN tại

Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh - Đại học Thái Nguyên ........ 42

Biểu đồ 2.2. Mức độ sử dụng các phương tiện giáo dục kiến thức QP - AN tại

Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh - Đại học Thái Nguyên ........ 44

Biểu đồ 2.3: Mức độ nhận thức của giảng viên về giáo dục thông qua trải nghiệm .. 46

Biểu đồ 2.4: Quan niệm của giảng viên về giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm .. 47

Biểu đồ 2.5: Mức độ sử dụng hoạt động trải nghiệm trong giáo dục kiến thức QP

- AN cho sinh viên tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh -

Đại học Thái Nguyên................................................................................... 49

Hình 3.1. Biểu đồ tần suất điểm thực hiện kiểm tra đầu ra đối với SV lần 1............. 73

Hình 3.2. Đồ thị tần suất cộng dồn điểm thực hiện kiểm tra đầu ra đối với SV lần 1 ..... 74

Hình 3.3. Biểu đồ tần suất điểm thực hiện kiểm tra đầu ra đối với SV lần 2............. 77

Hình 3.4. Đồ thị tần suất cộng dồn điểm thực hiện kiểm tra đầu ra đối với SV lần 2 ..... 78