GIÁO AN KHỐI 9 (Trọn bộ)

Ngµy so¹n : .......................... Trường THCS

TuÇn 1 TiÕt 1 Bµi «n tËp

a. môc tiªu

- Dóp häc sinh hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n ®· häc ë líp 8.

- RÌn kÜ n¨ng viÕt KHHH, lËp c«ng thøc ho¸ häc, viÕt vµ lËp ph ¬ng tr×nh

ho¸ häc.

- ¤n c¸c d¹ng bµi tËp tÝnh theo PTHH, nång ®é phÇn tr¨m, nång ®é mol.

- RÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm c¸c bµi to¸n vÒ C M, C%.

b. chuÈn bÞ

GV: HÖ thèng c©u hái vµ bµi tËp.

HS: ¤n l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n líp 8.

c. ho¹t ®éng d©y - häc

Ho¹t ®éng 1(15/

)

I. «n c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n

? Nguyªn tö lµ g×? nguyªn tö gåm cã c¸c lo¹i h¹t nµo, nªu ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i h¹t.

? Nguyªn tè ho¸ häc lµ g×? ThÕ nµo lµ nguyªn tö khèi.

? Ph©n tö lµ g× ? Ph©n tö khèi lµ g× ? c¸ch tÝnh ph©n tö khèi cña mét chÊt hîp chÊt

? ThÕ nµo lµ ®¬n chÊt - hîp chÊt.

? Ho¸ trÞ lµ g× ? Nªu quy t¾c ho¸ trÞ.

? ThÕ nµo lµ Axit - Baz¬ - Oxit - Muèi.

? Dung dÞch lµ g× ? Nång ®é dung dÞch , nång ®é C%, nång ®é mol.

GV: Nªu c©u hái.

HS: Nhí l¹i kiÕn thøc tr¶ lêi c©u hái.

Ho¹t ®éng 2

II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n

Bµi 1.

a, En h·y viÕt c«ng thøc cña hîp chÊt cã tªn Häc sinh th¶o luËn nhãm.

sau ®©y:

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 1

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

Gi¸o ¸n Hãa khèi 9 trän bé ®·

®îc ®¸nh sè trang ch½n lÎ, rÊt

thuËn tiÖn cho ®ång nghiÖp in 2

mÆt trªn mét tê giÊy.

Trường THCS

Kali cacbonat, Lu huúnhtriOxit K2CO3 , SO3

§ång(II)oxit, Axit Sunfuric, MagieOxit, CuO , H2SO4 , MgO

Natri hi®roxit, Magie clorua, S¾t(III) hi®roxit NaOH , MgCl2 , Fe(OH)3

GV: Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm .

b, Em h·y ph©n lo¹i c¸c hîp chÊt trªn, vµ cho HS: Ph©n lo¹i vµ ®äc tªn.

biÕt tªn.

Bµi 2. Hoµn thµnh ph¬ng trinh ph¶n øng.

a, P + O2  → ? HS: Hoµn thµnh vµo vë.

b, Fe + O2  → ?

c, CuO + H2  → ? + H2O

d, NaOH + H2SO4  → ? + H2O

GV: Yªu cÇu HS lµm vµo vë

GV: Gäi 1 HS lªn b¶ng lµm.

Bµi 3. Hoµ tan 2,8g Fe b»ng dung dÞch Axit

Clohi®ric 2M võa ®ñ. HS: Nªu c¸c b íc chÝnh.

a, TÝnh thÓ tÝch HCl cÇn dïng. HS 1: (®æi d÷ liÖu ra sè mol)

b, TÝnh thÓ tÝch khÝ tho¸t ra (§KTC). nFe = 2,8 : 56 = 0,05 mol

c, TÝnh nång ®é mol cña ®ung dÞch thu ®îc HS 2: (viÕt PTHH)

(coi thÓ tÝch dung dÞch tríc vµ sau ph¶ øng Fe + 2HCl  → FeCl2 + H2

b»ng nhau). HS3 ( thiÕt lËp tØ lÖ sè mol vµ tÝnh to¸n)

GV: Gäi HS nh¾c l¹i d¹ng bµi tËp. Theo ph¬ng tr×nh.

? Em h·y nh¾c l¹i c¸c bíc chÝnh cña bµi a, nHCl = 2.nFe = 2.0,05 = 0,1mol

tËp tÝnh theo ph¬ng tr×nh. -> VddHCl = 0,1: 2 = 0,05 lÝt

b, nH2 = nFe = 0,005 mol

-> V H2 = 0,005.22,4 =0,112 lÝt

c, Dung dÞch thu ®îc lµ FeCl2

Theo pt n FeCl2 = nFe =0,005mol

-> V FeCl2 = 0,005 : 0,05 = 0,1M

Ho¹t ®éng 3 ( 2 / )

DÆn HS «n l¹i kh¸i niÖm Oxit.

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 2

Ngµy so¹n : .......................... Trường THCS

TiÕt 2 Ch¬ng 1 C¸c lo¹i hîp chÊt v« c¬

Bµi 1 tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit

kh¸i niÖm vÒ sù ph©n lo¹i oxit

a. môc tiªu

- HS n¾m dîc tÝnh ch¸t ho¸ häc cña oxit axit, oxit baz¬, dÉn ra nh÷ng ph¬ng tr×nh ph¶n

øng tng øng víi tõng tÝnh chÊt.

- HS biÕt c¬ së ph©n lo¹i oxit axit, oxit baz¬ dùa vµo tÝnh chÊt ho¸ häc cña chóng.

- VËn dông ®îc nh÷ng hiÓu biÕt vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n ®Þnh

tÝnh vµ ®Þnh lîng.

b. chuÈn bÞ

+ Dông cô: èng nghiÖm, gi¸ èng nghiÖm, cèc thuû tinh, thiÕt bÞ ®iÒu chÕ CO2, vµ bé

®iÒu chÕ P2O5.

+ Ho¸ chÊt: CuO, CaO, CaCO3, P, dd HCl, dd Ca(OH) 2, níc.

c. ho¹t ®éng d¹y - häc

Ho¹t ®éng 1

i. tÝnh ch¸t ho¸ häc cña oxit.

1. OXit baz¬ cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸

häc nµo.

? ViÕt ptp BaO + H2O

GV: BaOr¾n + H2O láng t¹o thµnh dd

Ba(OH)2 thuéc lo¹i baz¬.

? ViÕt ptp t«i v«i tõ CaO.

GV: Mét sè baz¬ kh¸c Na2O, K2O còng

cã tinh chÊt t¬ng tù.

? Rót ra kÕt luËn : Oxit baz¬ + H2O

GV: Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm.

Cho mét Ýt CuO vµo èng nghiÖm, thªm

1-2 ml dd HCl vµo vµ l¾c nhÑ.

? Quan s¸t, nhËn xÐt.

? ViÕt ptp.

? ViÕt ptp Fe2O3 + HCl

? KÕt luËn:

GV : 1 sè oxit baz¬ CaO, Na2O, K2O,

BaO.. t¸c dông víi oxit axit t¹o ra muèi.

? ViÕt ptp CaO + CO2

? KÕt luËn:

a, T¸c dông víi níc.

BaO + H2O  → Ba(OH)2

CaO + H2O  → Ca(OH)2

+ 1 sè Oxit baz¬ + H2O  → dd Baz¬

b, T¸c dông víi dung dÞch axit.

HS: Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.

+ HiÖn tîng: Bét CuO mÇu ®en bÞ hoµ tan

t¹o thµnh dd mÇu xanh lam.

+ NhËn xÐt: MÇu xanh lam lµ mÇu CuCl2.

CuO + 2HCl  → CuCl2 + H2O

§en o/ mÇu xanh lam

KL: Oxit baz¬ + Axit → Muèi + Níc

c, T¸c dông víi Oxit axit.

CaO + CO2  → CaCO3

+ Oxit baz¬ + Oxit axit  → Muèi

( Mét sè oxit baz¬ )

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 3

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

Trường THCS

Ho¹t ®éng 2

2. Oxit axit cã tÝnh chÊt ho¸ häc nµo.

GV:Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm.

§èt P trong b×nh cÇu vµ cho níc vµo

sau ®ã cho quú tÝm.

? NËn xÐt .. …

GV: dd t¹o thµnh lµ axit H3PO4

? ViÕt ptp

GV: NhiÒu Oxit axit còng cã t/c t¬ng tù

? KL:

GV: §iÒu chÕ CO2 sôc vµo níc v«i

trong.

? NhËn xÐt.

? ViÕt ptp.

KÕt luËn chung.

? LÊy vÝ dô.

GV: C¸c oxit SO2, SO3…….. t¬ng tù

a,T¸c dông víi níc

+ NhËn xÐt: §èt P t¹o thµnh h¹t mÇu tr¾ng

P2O5, hoµ tan trong níc t¹o thµnh dd trong

suÊt, cho quú vµo chuyÓn ®á.

P2O5 + H2O  → H3PO4

HS: viÕt 1 sè ptp : SO3 + H2O

+ NhiÒu Oxit axit + H2O  → dd Axit

b,T¸c dông víi dung dÞch baz¬

- DÉn CO2 vµo dd níc v«i trong -> vÈn ®ôc

®Ó l¾ng t¹o thµnh chÊt r¾n kh«ng tan.

CO2(k) + Ca(OH)2(dd)  → CaCO3 + H2O

+ Oxit axit + Oxit baz¬  → Muèi + H2O

c, T¸c dông víi mét sè oxit baz¬.

Na2O + CO2  → Na2CO3

Ho¹t ®éng 3

II. Kh¸i niÖn vÒ sù ph©n lo¹i oxit.

GV: Tæ chøc HS th¶o luËn nhãm

? C¨n cø vµo tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit

ngêi ta ph©n axit lµm mÊy lo¹i.

? Lµ nh÷ng lo¹i nµo.

? LÊy VD

GV: Giíi thiÖu thªm vÒ oxit trung tÝnh vµ

oxit lìng tÝnh.

HS: Th¶o luËn nhãm

1. Oxit baz¬: Lµ Oxit t¸c dông víi axit

t¹o ra muèi vµ níc.

2. Oxit axit: Lµ Oxit t¸c dông víi dd baz¬

t¹o ra muèi vµ níc.

3. Oxit lìng tÝnh: Lµ nh÷ng Oxit t¸c dông

víi axit, dd baz¬ t¹o ra muèi vµ níc.

VD: Al2O3, ZnO..

4. Oxit trung tÝnh : Lµ Oxit kh«ng t¸c

dông víi axit, baz¬, níc. VD: CO, NO

Ho¹t ®éng 4

Cñng cè

Bµi tËp: Cho c¸c oxit sau CO2, Na2O, MgO

? Oxit nµo t¸c dông víi H2O ? Oxit nµo t/d víi dd H2SO4 ? Oxit nµo t/d víi dd NaOH

ViÕt ptp.

Ho¹t ®éng 5

Bµi tËp vÒ nhµ: 1 -> 6 (SGKTr6)

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 4

Ngµy so¹n : .......................... Trường THCS

TuÇn 2 TiÕt 3 Bµi mét sè oxit quan träng

a. môc tiªu

1. KiÕn thøc:

- HS biÕt ®îc nh÷ng tÝnh chÊt cña caxi oxit, cña lu huynh dioxit vµ vÕt ®óng c¸c

ph¬ng tr×nh ph¶n øng cho mçi chÊt.

- BiÕt ®îc nh÷ng øng dông cña CaO, SO2 trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt ®ång thêi

còng biÕt ®îc t¸c h¹i cña chóng víi m«i trêng vµ søc khoÎ con ngêi.

- BiÕt c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ CaO vµ SO2 trong phßng thÝ nghiÖm, trong c«ng

nghiÖp vµ nh÷ng ph¶n øng ho¸ häc lµm c¬ së cho ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ

2. Kü n¨ng:

- BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ CaO, SO2 ®Ó lµm bµi tËp lÝ thuyÕt, bµi tËp thùc

hµnh ho¸ häc,

b. chuÈn bÞ

+ Dông cô: Mçi nhãm 1 gi¸ èng nghiÖm, 3 èng nghiÖm, 1 cèc thuû tinh, 1èng hót

+ Ho¸ chÊt: CaO , dd HCl, dd H2SO4 ,níc cÊt.

c. ho¹t ®éng d¹y - häc

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

Ho¹t ®éng 1

kiÓm tra bµi cò vµ ch÷a bµi tËp

C©u 1 : nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit axit ? LÊy vÝ dô minh ho¹.

C©u 2 : nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit baz¬ ? LÊy vÝ dô minh ho¹.

Ho¹t ®éng 2

A. Canxi oxit : CaO ( tªn thêng lµ v«i sèng )

? Canxi oxit thuéc lo¹i oxit g×

I. Caxi oxit cã nhìng tÝnh chÊt nµo

GV : §a CaO : n/x mÇu s¨c tr¹ng th¸i.

GV: CaO cã ®Çy ®ñ tÝnh chÊt ho¸ häc cña

oxit baz¬.

? Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit baz¬.

TN 1 : Cho mÈu CaO vµo èng nghiÖm.

nhá níc cÊt vµo CaO vµ trén ®Òu.

? Quan s¸t, nhËn xÐt hiÖn tîng.

GV : Ph¶n øng gäi lµ ph¶n øng t«i v«i.

? Liªn hÖ ph¶n øng t«i v«i, viÕt ptp.

GV: Gi¶i thÝch vÒ ®é tan cña Ca(OH)2

GV: Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm.

CaO lµ chÊt r¾n, mÇu tr¾ng, nãng

ch¶y ë t o

cao 25850C.

a) T¸c dông víi níc.

+ HiÖn tîng : ph¶n øng to¶ nhiÖt, sinh ra

chÊt r¾n mÇu tr¾ng, Ýt tan trong níc.

+ N/ xÐt:ChÊt r¾n mÇu tr¾ng lµ Ca(OH)2

CaO (r) + H2O (l)  → Ca(OH)2 (r)

b) T¸c dông víi axit

+ HiÖn tîng CaO tan trong dd HCl,

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 5

Ngµy so¹n : ..........................

Trường THCS

Cho mÈu nhá CaO vµo èng nghiÖm sau

®ã nhá tõ tõ 1 – 2 ml dd HCl.

? Quan s¸t, nhËn xÐt.

? ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng

? Dùa vµo ph¶n øng nµy øng dông lµm g×

? §Ó mÈu nhá CaO trong kh«ng khÝ sau

mét thêi gian chÊt r¾n kh«ng tan trong n￾íc, gi¶i thÝch.

? ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

? KÕt luËn chung vÒ Oxit CaO.

ph¶n øng to¶ nhiÖt, t¹o ra dd trong suÊt.

+ NhËn xÐt : dd kh«ng mÇu lµ CaCl2 tan

trong níc.

CaO + 2HCl  → CaCl2 + H2O

CaO dïng ®Ó khö ®Êt chua, …………

c) T¸c dông víi oxit axit.

Trong kh«ng khÝ cã CO2.

CaO (r) + CO2 (k)  → CaCO3(r)

CaCO3 kh«ng tan trong níc.

KL : CaO lµ Oxit baz¬

Ho¹t ®éng 3

II. Canxi oxit cã nh÷ng øng dông g×

? Tõ nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc cña CaO vµ

b»ng sù hiÓu biÕt cña em, h·y nªu nh÷ng

øng dông cña CaO trong ®êi sèng s¶n

xuÊt, m«i trêng …………

GV: Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm.

GV: Tæ chøc HS liªn hÖ thùc tÕ.

HS: Th¶o luËn nhãm.

+ Dïng trong c«ng nghiÖp luyÖn

kim, c«ng nghiÖp ho¸ häc.

+ Dïng ®Ó khö chua, xö lÝ níc

th¶i c«ng nghiÖp, s¸t trïng, diÖt

nÊm, khö ®éc m«i trêng,.

HS: Liªn hÖ

Ho¹t ®éng 4

III. S¶n xuÊt Canxi oxit nh thÕ nµo.

GV: Cho HS liªn hÖ quy tr×nh s¶n xuÊt

v«i ë ®Þa ph¬ng.

? Nhiªn liÖu, chÊt ®èt thêng dïng.

? ViÕt PTP¦ xÈy ra trong lß nung v«i.

GV: Gíi thiÖu quy tr×nh s¶n xuÊt v«i theo

s¬ ®å lß nung v«i c«ng nghiÖp.

1. Nguyªn liÖu.

+ §¸ v«i, chÊt ®èt ( than, cñ, khÝ thiªn

nhiªn .) …

2. C¸c ph¶n øng ho¸ häc.

C (r) + O2 (k) → CO2 (k)

CaCO3 (r)   →C

0 900 CaO(r) + CO2(k)

Ho¹t ®éng 5

cñng cè

? CaO lµ oxit g× ? Cã nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc nµo. Nªu øng dông chÝnh cña CaO

Bµi tËp : B»ng ph¬ng ph¸p ho¸ häc nhËn biÕt: a) CaO vµ Na2O b) CaO vµ CaCO3

Ho¹t ®éng 6

Bµi tËp vÒ nhµ : 1, 2, 3, 4 ( SGK Tr : 9 )

TiÕt 4 Bµi mét sè oxit quan träng

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 6

t

0

Trường THCS

a. môc tiªu

1. KiÕn thøc:

- HS biÕt ®îc nh÷ng tÝnh chÊt cña caxi oxit, cña l u huynh dioxit vµ vÕt

®óng c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng cho mçi chÊt.

- BiÕt ®îc nh÷ng øng dông cña , SO2 trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt ®ång thêi còng

biÕt ®îc t¸c h¹i cña chóng víi m«i trêng vµ søc khoÎ con ngêi.

- BiÕt c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ SO2 trong phßng thÝ nghiÖm, trong c«ng nghiÖp vµ

nh÷ng ph¶n øng ho¸ häc lµm c¬ së cho ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ

2. Kü n¨ng:

- BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ SO2 ®Ó lµm bµi tËp lÝ thuyÕt, bµi

tËp thùc hµnh ho¸ häc,

b. chuÈn bÞ

+ Dông cô: Mçi nhãm 1 gi¸ èng nghiÖm, 3 èng nghiÖm, 1 cèc thuû tinh, 1èng hót

+ Ho¸ chÊt: Quú tÝm, dd níc v«i trong, dd H2SO4, dd Na2SO3, níc cÊt.

c. ho¹t ®éng d¹y - häc

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

Ho¹t ®éng 1

kiÓm tra bµi cò vµ ch÷a bµi tËp

C©u 1 : Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña canxi oxit ? LÊy vÝ dô minh ho¹.

C©u 2 : Gäi 2 HS ch÷a bµi tËp 1 vµ 4 ( SGK Tr : 9 )

Ho¹t ®éng 2

b. lu huúnh ®ioxit sO3 ( tªn thêng lµ khÝ sunfur¬ )

? Lu huúnh ®ioxit thuéc lo¹i oxit g×.

I. Lu huúnh ®ioxit cã nh÷ng tÝnh chÊt

ho¸ häc g×.

GV : SO2 cã tÝnh chÊt ho¸ häc cña oxit

axit

? Em dù ®o¸n tÝnh chÊt ho¸ häc cña SO2.

GV: Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm

DÉn khÝ SO2 vµo cèc níc, thö dung dÞch

b»ng quú tÝm.

SO2 : Lµ khÝ kh«ng mÇu, mïi h¾c, ®éc,

(g©y ho, viªm ®êng h« hÊp ) nÆng ……

h¬n kh«ng khÝ.

a) T¸c dông víi H2O

HS : Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.

+ HiÖn tîng : KhÝ tan trong níc t¹o ra

dung dÞch lµm quú tÝm chuyÓn ®á.

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 7

Ngµy so¹n : ..........................

Trường THCS

? NhËn xÐt. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

GV: KhÝ SO2 lµ khÝ ®éc g©y « nhiÔm, lµ

nguyªn nh©n g©y ra ma axit.

GV : Híng dÉn HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

DÉn khÝ SO3 vµo cèc ®ùng dung dÞch níc

v«i trong.

? NhËn xÐt.

? ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

GV: Gièng nh CO2, SO2 t¸c dông víi oxit

baz¬ CaO, Na2O t¹o ra muèi.

? ViÕt PTP¦ : SO2 + Na2O

? Rót ra kÕt luËn chung vÒ SO2.

+ NhËn xÐt : dd thu ®îc lµ dd axit

sunfur¬ H2SO3.

SO2 (k) + H2O (l)  → H2SO3 (dd)

b) T¸c dông víi baz¬.

HS : TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm.

+ HiÖn tîng : DÉn khÝ SO3 vµo dd

Ca(OH)2 thÊy xuÊt hiÖn kÕt tña tr¾ng.

+ NhËn xÐt : KÕt tña tr¾ng lµ muèi canxi

sunfit : CaSO3 kh«ng tan.

SO3(k)+ Ca(OH)2(dd)  → CaCO3(r)+ H2O(l)

c) T¸c dông víi oxit baz¬.

SO3 (k) + Na2O (r)  → Na2SO3 (r)

KL : SO2 lµ oxit axit.

Ho¹t ®éng 3

II. SO2 cã nh÷ng øng dông g×.

GV : Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm ®a ra

øng dông cña SO2.

GV : Bæ sung thªm.

+ SO2 dïng s¶n xuÊt dd H2SO4.

+ Dïng tÈy tr¾ng bét gç.

+ Dõng lµm chÊt diÖt nÊm, diÖt mèc ... …

Ho¹t ®éng 4

III. §iÒu chÕ SO2 nh thÕ nµo.

GV: Trong phßng TN : ®/c tõ muèi

Na2SO3 t¸c dông víi dd axit.

Trong c«ng nghiÖp : ®/c tõ ®èt S trong

kh«ng khÝ, hoÆc ®èt quÆng FeS2

1. Trong phßng thÝ nghiÖm.

Na2SO3+H2SO4 → Na2SO4+ H2O + SO2

2. Trong c«ng nghiÖp.

S + O2  →

0

t

SO2

Ho¹t ®éng 5

Cñng cè

? SO2 lµ oxit g× ? Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña SO2

HS th¶o luËn nhãm ch÷a bµi tËp 1 (SGK Tr : 11)

Ho¹t ®éng 6

Bµi tËp vÒ nhµ : 2, 3, 4, 5, 6. ( SGK Tr : 11 )

TuÇn 3 TiÕt 5 Bµi tÝnh chÊt ho¸ häc cña

axit

a. môc tiªu

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 8

Trường THCS

1. KiÕn thøc:

- HS biÕt ®îc nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña axit vµ dÉn ra ®îc nh÷ng ph¬ng

tr×nh ho¸ häc t¬ng øng cho mçi tÝnh chÊt.

2. Kü n¨ng:

- BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng

thêng gÆp trong ®êi sèng, s¶n xuÊt.

- HS biÕt vËn dông nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit, oxit ®· häc ®Ó lµm c¸c bµi

tËp ho¸ häc.

b. chuÈn bÞ

+ Dông cô: Mçi nhãm 1 gi¸ èng nghiÖm, 6 èng nghiÖm, 1 cèc thuû tinh, 3èng hót

+ Ho¸ chÊt: Quú tÝm, dd HCl, dd H2SO4 , Zn, Al, Cu(OH)2, CuO

c. ho¹t ®éng d¹y - häc

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

Ho¹t ®éng 1

kiÓm tra bµi cò vµ ch÷a bµi tËp

C©u 1 : Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña SO2 ? LÊy vÝ dô minh ho¹.

C©u 2 : Gäi 1 HS ch÷a bµi tËp 2 ( SGK Tr : 11 )

GV : Híng dÉn ch÷a bµi tËp 6 ( SGK Tr : 11 )

Ho¹t ®éng 2

I. TÝnh chÊt ho¸ häc

GV : Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm.

Nhá 1 giät dd HCl, hoÆc H2SO4 lªn mÈu

giÊy quú tÝm.

? NhËn xÐt. Nªu hiÖn tîng.

GV : Dïng quú tim ®Ó nhËn biÕt dd axit.

TN : Cho miÕng Al vµo èng nghiÖm,

thªm 1 – 2 giät dd HCl vµo.

? NhËn xÐt. Nªu hiÖn tîng. ?

ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

? T¬ng tù viÕt ptp : Fe + H2SO4 lo·ng

? Rót ra kÕt luËn.

GV : Chó ý HNO3 vµ H2SO4 ®Æc t¸c dông

1. Axit lµm ®æi mÇu chÊt chØ thÞ.

+ HiÖn tùng : Quú chuyÓn ®á

+ NhËn xÐt : DD axit lµm quú tÝm

chuyÓn sang ®á.

Axit lµm quú tÝm  → ®á

2. Axit t¸c dông víi kim lo¹i.

+ HiÖn tîng : Kim lo¹i hoµ tan,

cã khÝ bay lªn.

+ NhËn xÐt: P¦ sinh ra muèi vµ khÝ H2

2Al(r) + 6HCl (dd)  → 2AlCl3(dd)+ 3 H2

↑

Fe + H2SO4  → FeSO4 + H2

+ DD axit + NhiÒu KL  → Muèi + H2

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 9

Ngµy so¹n : ..........................

Trường THCS

nhiÒu kim lo¹i, kh«ng gi¶i phãng H2

( häc sau )

TN3 : Cho 1 Ýt Cu(OH)2 vµo ®¸y èng

nghiÖm, thªm 1-2 giät dd H2SO4 l¾c nhÑ.

? Nªu hiÖn tîng. NhËn xÐt hiÖn tîng.

? ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

? T¬ng tù viÕt ptp : HCl + NaOH

? KÕt luËn Axit + Baz¬  → ….

GV : Ph¶n øng nµy gäi lµ p trung hoµ.

TN4: Cho Ýt bét CuO vµo èng nghiÖm,

thªm 1 – 2 giät dd HCl vµo vµ l¾c nhÑ.

? Nªu hiÖn tîng . NhËn xÐt hiÖn tîng.

? ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

? T¬ng tù viÕt ptp : Fe2O3 + HCl

? KÕt luËn : Axit + Oxit baz¬  → ....

3. T¸c dông víi baz¬.

+ HiÖn tîng : Cu(OH)2 bÞ hoµ tan t¹o dd

xanh lam.

+ NhËn xÐt : dd t¹o thµnh mÇu xanh lam

lµ muèi CuSO4.

H2SO4dd+ Cu(OH)2r → CuSO4dd+ 2H2O(l)

HCl + NaOH  → NaCl + H2O

+ Axit + Baz¬  → Muèi + H2O

4. Axit t¸c dông víi oxit baz¬.

+ HiÖn tîng : CuO bÞ tan t¹o dd mÇu

xanh.

+ NhËn xÐt : dd mÇu xanh lµ CuCl2

CuO(r) + 2HCl(dd)  → CuCl2(dd) + H2O(l)

Fe2O3 + 6 HCl  → FeCl3 + 3 H2O

FeCl3 lµ dung dÞch mÇu vµng n©u.

+ Axit + Oxit bz¬  → Muèi + H2O

Ho¹t ®éng 3

III. Axit m¹nh vµ axit yÕu

GV : Axit ®îc chia lµm 2 lo¹i dùa vµo

tÝnh chÊt ho¸ häc.

+ Axit m¹nh nh : HCl, HNO3, H2SO4 …

+ Axit yÕu nh : H2S, H2CO3, H2SO3.......

Ho¹t ®éng 4

Cñng cè vµ luyÖn tËp

? Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit.

Bµi tËp : ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng khi cho dd HCl lÇn lît t¸c dông víi Mg, Fe(OH)3,

ZnO, Al2O3.

Ho¹t ®éng 5

Bµi tËp vÒ nhµ :

Bµi tËp : 2, 3, 4 ( SGK Tr : 14 )

TiÕt 6 Bµi 4 mét sè axit quan träng

a. môc tiªu

1. KiÕn thøc:

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 10

Trường THCS

- HS biÕt ®îc nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit HCl cã tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit vµ

dÉn ra ®îc nh÷ng ph¬ng tr×nh ho¸ häc t¬ng øng cho mçi tÝnh chÊt.

2. Kü n¨ng:

- Sö dông an toµn c¸c axit trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

- HS biÕt vËn dông nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit HCl ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp ho¸

häc ®Þnh tÝnh, ®Þnh lîng.

b. chuÈn bÞ

+ Dông cô: Mçi nhãm 1 gi¸ èng nghiÖm, 6 èng nghiÖm, 1 cèc thuû tinh, 3èng hót

+ Ho¸ chÊt: Quú tÝm, dd HCl, , Zn, Al, Cu(OH)2, CuO , dd NaOH.

c. ho¹t ®éng d¹y - häc

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

Ho¹t ®éng 1

kiÓm tra bµi cò vµ ch÷a bµi tËp

C©u 1 : Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit ? LÊy vÝ dô minh ho¹.

C©u 2 : Gäi 2 HS ch÷a bµi tËp 2 vµ 4 ( SGK Tr : 14 )

Ho¹t ®éng 2

A. Axit clo hi®ric ( HCl )

1. TÝnh chÊt.

GV : Th«ng b¸o : DD khÝ hi®ro clorua

tan trong níc gäi lµ axit clohi®ric.

Axit clohi®ric lµ axit m¹nh mang ®Çy ®ñ

tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit.

TN1 : Nhá 1 giät dd axit HCl vµo giÊy

quú tÝm.

? NhËn xÐt. ? KÕt luËn.

TN2 : Cho 1 viªn Zn vµo èng nghiÖm,

thªm 1 – 2 ml dd HCl.

? NhËn xÐt ; KÕt luËn.

? ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

? ViÕt ptp : ( Al, Fe, Mg ) + HCl

? Rót ra kÕt luËn KL + dd HCl

a) Lµm quú tÝm chuyÓn ®á.

HS : Lµm thÝ nghiÖm nhãm.

HS : NhËn xÐt => kÕt luËn.

b) T¸c dông víi nhiÒu kim lo¹i.

HS : Lµm thÝ nghiÖm nhãm.

HS : NhËn xÐt.

Zn(r) + 2 HCl(dd)  → ZnCl2(dd) + H2(k)

HS : viÕt ph¬ng tr×nh vµo vë.

+ NhiÒu KL +HCl → Muèi clorua + H2

c) T¸c dông víi baz¬.

HS : TiÕn hµnh thÝ nghiÖm nhãm.

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 11

Trường THCS

TN3 : Nhá tõ tõ dd HCl vµo èng nghiÖm

®ùng s½n Cu(OH)2.

? NhËn xÐt. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng

? ViÕt ptp : NaOH, Ba(OH)2, Fe(OH)3 víi

dd HCl

? Rót ra kÕt luËn HCl + Baz¬  → …

TN4: Cho 1 Ýt CuO vµo ®¸y èng nghiÖm,

nhá tõ tõ 1 – 2 giät dd HCl l¾c ®Òu.

? NhËn xÐt vµ viÕt ph¬ng tr×nh .

? ViÕt ptp : Fe2O3, Al2O3 víi dd HCl

? Rót ra kÕt luËn : dd HCl + Oxit baz¬

GV: Ngoµi ra HCl cßn t¸c dông víi muèi

( häc bµi muèi ).

HS : NhËn xÐt.

2HCl(dd)+ Cu(OH)2(r)→ CuCl2(dd)+ 2H2O(l)

HS : ViÕt vµo vë, 1 HS lªn b¶ng tr×nh bÇy.

+ HCl + Baz¬  → Muèi clorua + H2O

d) T¸c dông víi oxit baz¬.

HS : TiÕn hµnh thÝ nghiÖm nhãm.

HS : NhËn xÐt.

2HCl(dd) + CuO(r)  → CuCl2(dd) + H2O(l)

HS : ViÕt vµo vë, 1 HS lªn b¶ng.

+ HCl + Oxit baz¬ → Muèi clora + H2O

Ho¹t ®éng 3

2. øng dông.

? Dùa vµo tÝnh chÊt ho¸ häc vµ trong ®êi

sèng, s¶n xuÊt, em h·y nªu øng dông cña

HCl.

GV : Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm.

GV : Bæ sung thªm th«ng tin.

HS : Th¶o luËn nhãm.

- §iÒu chÕ muèi clorua.

- Lµm s¹ch bÒ mÆt kim lo¹i tríc khi hµn.

- Tèy gØ kim lo¹i tríc khi s¬n, m¹ - ……

ChÕ biÕn thùc phÈm, dîc phÈm .. ……

Ho¹t ®éng 4

Cñng cè vµ luyÖn tËp

? Nh¾c l¹i tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit clohi®ric.

Bµi tËp : Cho c¸c chÊt sau; KOH, Fe(OH)2, SO3, K2O, Mg, Cu, P2O5. Nh÷ng chÊt nµo

t¸c dông víi dd HCl, viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

Ho¹t ®éng 5

Bµi tËp vÒ nhµ : 4, 6, 7 ( SGK Tr : 19 )

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 12

Ngµy so¹n : .......................... Trường THCS

TuÇn 4 TiÕt 7 Bµi 4 mét sè axit quan träng

( TiÕt 2 )

a. môc tiªu

1. KiÕn thøc:

- HS biÕt ®îc H2SO4 lo·ng cã tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit chung vµ dÉn ra ®îc

nh÷ng ph¬ng tr×nh ho¸ häc minh ho¹ t¬ng øng cho mçi tÝnh chÊt.

2. Kü n¨ng:

- Sö dông an toµn c¸c axit trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

- HS biÕt c¸c nguyªn liÖu vµ c«ng ®o¹n s¶n xuÊt H2SO4 trong c«ng nghiÖn va ph¶n

øng xÈy ra trong mçi giai ®o¹n. VËn dông gi¶i c¸c bµi tËp ho¸ häc.

b. chuÈn bÞ

+ Dông cô: Mçi nhãm 1 gi¸ èng nghiÖm, 6 èng nghiÖm, 1 cèc thuû tinh, 3èng hót

+ Ho¸ chÊt: Quú tÝm,ddH2SO4 ®Æc, Fe, Cu, ®êng, ddH2SO4 lo·ng, ®Ìn cån

c. ho¹t ®éng d¹y - häc

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

Ho¹t ®éng 1

kiÓm tra bµi cò vµ ch÷a bµi tËp

C©u 1 : Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit HCl ? LÊy vÝ dô minh ho¹.

C©u 2 : Gäi 1 HS ch÷a bµi tËp 6 ( SGK Tr : 17 )

Ho¹t ®éng 2

b. Axit sufuric ( H2so4 )

I. TÝnh chÊt vËt lÝ.

GV: Cho HS quan s¸t lä ®ùng H2SO4 ®Æc

: = > Gäi HS nhËn xÐt.

GV: Híng dÉn c¸c pha chÕ H2SO4 ®Æc

? NhËn xÐt.

GV: Lu ý ®Ò phßng, sù nguy hiÓn H2SO4 ®Æc

II. TÝnh chÊt ho¸ häc cña axit sufuric.

GV: H2SO4 lo·ng cã ®ñ t/c ho¸ häc cña

axit m¹nh ( t¬ng tù axit clohi®ric ).

GV: Yªu cÇu HS tù nªu vµ viÕt c¸c tÝnh

chÊt ho¸ häc cña axit, ®ång thêi viÕt c¸c

ptp minh ho¹ víi H2SO4.

HS : NhËn xÐt.

HS : TiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm .

+ NhËn xÐt: H2SO4 dÔ tan trong H2O vµ

to¶ rÊt nhiÒu nhiÖt.

1. Axit H2SO4 lo·ng cã t/c ho¸ häc cña

axit .

a) Lµm quú tÝm chuyÓn sang ®á.

b) T¸c dông víi kim lo¹i (Mg, Al, Fe, Zn ..) ……

Mg(r) + H2SO4(dd)  → MgSO4(dd) + H2 (k)

c) T¸c dông víi baz¬

Zn(OH)2 + H2SO4  → ZnSO4 + 2 H2O

d) T¸c dông víi oxit baz¬.

Fe2O3 + 3 H2SO4  → Fe2(SO4)3 + 3H2O

e) T¸c dông víi muèi ( häc bµi muèi ).

GV : NguyÔn Minh ChiÕn 13