Giải thích hiện tượng bất thường trên TTCK Việt Nam

ThitniDng

TAI CHINH

$ Tai chinh hanh vi va thj trirang chu'ng l(hoan Viet Nam

$ Thj trirang tien t# va nhCTng van de dat ra trong nam 2010

Gidi thfch cdc hien tirong "bat thirong''

tren TTCK Viet Nam

TS. VirONG Dire HOANG QUAN - ThS. OAO QUY PHUC

Cdc nhd ddu tu khdng phdi liic ndo ciing dua ra cdc quyet dinh vd hdnh ddng

dua vdo ly tri md ho cdn bi chi phdi bdi cdc yeu tdtdm ly duoc goi Id cdc thien

lech hdnh vi (behavioral biases). Khi trqng thdi tdm ly tdt, ho trd nen lac quan

hon trong cdch nhin nhdn ddnh gid nhung khi trqng thdi tdm ly khdng tdt ho

hay phe binh, chi trich, di vdo chi tiet ciia vdn de han vd trd nen bi quan hon.

Bdi viet dudi ddy de cap den mdt sddang thien lech hdnh vi vd viec ting dying

cdc thien lech hdnh vi de gidi thich mot sdhien tuong, hdnh vi ciia cdc nhd

ddu tu tren thi trudng chimg khodn Viet Nam (TTCK) trong thdi gian qua.

Tim lei gidi che nhung

bien deng "bdt

thweng" cua VN-lndex

Cac bing chiing ve bong

bdng dau co nhu Con sdt hoa

Tulip - Ha Lan (1634-1637),

Bong bdng South Sea - Anh

(1711-1720), Dai suy thoai the

gidi 1929, Khung hoang 1987,

Khiing hoang dotcom cudi

nhimg nam 1990 va ca bong

bdng chiing khoan tai Vigt Nam

giai doan 2006-2007 da chiing

minh khdng phai liic nao tai

chinh ciing la linh vvrc ciia

nhiing suy tinh khoa hpe, cua svr

chinh xac, hpp ly. Diem tuong

ddng cua cac bong bdng di u ca

nay la cac nha di u tu ky vpng

thai qua vao svr tang gia ciia cac

loai hang hoa va khi nhan ra

nhung gi ky vpng khdng nhu

mong dpi hp lai ban thao hang

boa ma hp dang nam giir. Day

ed the dupc xem la mdt trong

nhiing nguyen nhan di n den su

sup dd cua nhieu thi trudng,

khien nd bi nhan chim sau hon

ca trudc khi cd tinh Hang bong

bdng va phai mat nhieu thdi

gian mdi ed the phuc hdi Hd lai.

Tai Vigt Nam, tvr quy

11/2009, TTCK da tang Hudng

Hd lai sau mdt thdi gian dai sut

giim ke tvr cudi nam 2007. TTCK

da cd nhiing phien tang diem

dot bien cho du khdng nhan

dupc bat ky yg'u td hd Hp ndi tai

nao tvr thdng tin thi trudng cho

de'n tinh hinh kinh te' vi md. Chi

sd VN-Index len muc cao nhit

trong nam la 624,1 vao ngay

22/10/2009. Neu so vdi miic

day 235,5 diem vao ngay

24/02/2009 thi VN-Index da

tang 165%. Tuy nhign, cac nha

d i u tu chuygn nghigp va cac

chuyen gia tai chinh lai mdt lin

nira canh bao ve vigc cin can

trpng ddi \'di hien tupng bong

bdng chiing khoan.

Sau dinh cao Hgn, TTCK Viet

Nam da cd su dieu chinh va chi

sd VN-Index vao ngay

31/12/2009 la 494,77 diem.

Trong tuin ap chdt cua thang

12/2009 (tvr 18/12/2009 den

25/12/2009), TTCK ghi nhan 6

phien tang diem lien Hep Hgn ca

hai san chiing khoan Thanh phd

Hd Chi Minh va Ha Ndi ma theo

nhan dinh ciia nhigu nha diu tu

la ngoai du doan (ket thiic tuan

giao dich, VN-Index ddng ciia d

miic 495,08 diem va HNX-Index

chdt tuin d 161,97 diem).

Sir tang, giam ngoai du doan

cd the dupc giai thich mdt each

Hue quan bing nhieu ly do khac

nhau. Mdt tam ly di u tu rat phd

big'n trong gidi di u Hr chirng

khoan Hong nudc la can cii vao

giao dich cua nha di u tu nudc

ngoai de danh gia thi trudng.

Ben canh dd, dii sd vdn ciia cac

nha di u tu ca nhan chig'm ty

Hpng ldn ban so vdi vdn ciia eac

td chuc nhvmg cac nha di u tu ca

46 THANG 3/2010 Tai chinh