Giải pháp xử lý nợ xấu của ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh 7 - thành phố Hồ Chí Minh: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Nguyễn Thị Tường Vi ; Nguyễn Minh Hải người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ TƯỜNG VI

GIẢI PHÁP XỬ LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI

NHÁNH 7 – THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆTNAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ TƯỜNG VI

GIẢI PHÁP XỬ LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG

MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH 7 –

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Minh Hải

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019

TÓM TẮT

Từ trước đến nay, nợ xấu là vấn đề tồn đọng của nhiều ngân hàng vì hoạt

động tín dụng luôn chứa đựng rất nhiều rủi ro. Với các khoản nợ xấu phát sinh

khiến cho ngân hàng phải bỏ ra chi phí để trích lập dự phòng làm giảm lợi nhuận,

ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Hậu quả của nợ xấu

vô cùng nan giải, chúng tác động tiêu cực đến nền kinh tế nói chung và hoạt động

của các Ngân hàng thương mại (NHTM) cũng như khách hàng nói riêng. Vì vậy,

Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam Chi nhánh 7 – TP. Hồ Chi

Minh (Vietinbank CN7) luôn coi việc xử lý nợ xấu là một trong những nhiệm vụ

trọng tâm hàng đầu trong hoạt động kinh doanh của mình, luôn đưa ra những biện

pháp quyết liệt, tích cực để thu hồi nợ xấu cho ngân hàng, nâng cao lợi nhuận, uy

tín của Vietinbank CN7 cũng như của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công

thương Việt Nam (Vietinbank) trong quá trình đổi mới, hiện đại hóa để phát triển và

hội nhập với nền kinh tế thế giới.

Do đó, luận văn này được thực hiện nhằm đưa ra những giải pháp nâng cao

hiệu quả xử lý nợ xấu tại Vietinbank CN7. Bằng việc sử dụng phương pháp thống

kê, mô tả, so sánh, tác giả tiến hành nghiên cứu về quy trình xử lý nợ xấu, các biện

pháp xử lý nợ xấu đã được áp dụng tại Vietinbank CN7 và đánh giá thực trạng xử lý

nợ xấu tại Ngân hàng giai đoạn 2014 – 2018, từ đó nhận định những tồn tại yếu

kém và đề ra giải pháp khắc phục. Kết quả nghiên cứu cho thấy, Vietinbank CN7 đã

nỗ lực thúc đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu với nhiều phương án khách nhau. Tuy

nhiên, công tác xử lý nợ xấu của Vietinbank CN7 vẫn còn khá nhiều hạn chế, xuất

phát từ các nguyên nhân khách quan và chủ quan từ phía bản thân Ngân hàng và

khách hàng. Vì vậy, tác giả đã đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xử

lý nợ xấu tại Vietinbank CN7 cũng như tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công

thương Việt Nam và một số kiến nghị đối với Chính phủ, Cơ quan hữu quan để tạo

thuận lợi cho Ngân hàng trong quá trình triển khai các giải pháp này. Tóm lại, luận

văn có những đóng góp về mặt thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả xử lý nợ xấu

tại Vietinbank CN7 và Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này do chính tôi thực hiện. Những thông tin và

nội dung nêu trong đề tài đều dựa trên nghiên cứu thực tế, các số liệu và tài liệu

được trích dẫn có nguồn gốc đáng tin cậy.

Luận văn này được hoàn thành sau quá trình học tập, nghiên cứu thực tiễn

của bản thân và dưới sự hướng dẫn tận tình của thầy TS. Nguyễn Minh Hải.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Tường Vi

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới đến Quý Thầy Cô Trường

Đại học Ngân hàng TP.HCM đã hỗ trợ, giúp đỡ và trực tiếp giảng dạy, truyền đạt

kiến thức khoa học chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng, là cơ sở nền tảng để thực

hiện luận văn này và áp dụng vào thực tiễn công việc. Đặc biệt, tôi chân thành tri ân

vai trò định hướng khoa học của TS. Nguyễn Minh Hải, giúp tôi hình thành ý tưởng

nghiên cứu và dìu dắt tôi từng giai đoạn trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn

thiện luận văn về đề tài “Giải pháp xử lý nợ xấu của Ngân hàng thương mại cổ phần

Công thương Việt Nam Chi nhánh 7 – Thành phố Hồ Chí Minh”.

Tôi cũng chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các anh/chị Lãnh đạo phòng và

đồng nghiệp tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam Chi nhánh

7 – Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi trong công tác, đồng thời hỗ

trợ, tư vấn cho tôi trong quá trình thực hiện luận văn.

Cuối cùng, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình và bạn bè luôn động

viên, chia sẻ và tiếp thêm nguồn lực cho tôi để hoàn thành luận văn này.

Do kinh nghiệm và kiến thức còn hạn chế, luận văn này không tránh khỏi

những thiếu sót, rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ Quý Thầy Cô, đồng

nghiệp và các bạn học viên.

Tôi chân thành cảm ơn.

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................... i

DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... iii

DANH MỤC HÌNH/ BIỂU ĐỒ/ LƯU ĐỒ............................................................ iv

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ NỢ XẤU VÀ XỬ LÝ NỢ XẤU TẠI CÁC

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..............................................................................11

1.1. Tổng quan về nợ xấu......................................................................................11

1.1.1. Các quan điểm về về nợ xấu ..........................................................................11

1.1.2. Nguyên nhân phát sinh nợ xấu.......................................................................14

1.2. Các tác động của nợ xấu.................................................................................16

1.3. Các biện pháp xử lý nợ xấu của ngân hàng thương mại ................................18

1.3.1. Nhóm biện pháp đề xuất lộ trình để khách hàng để rút giảm dư nợ ..............18

1.3.2. Nhóm biện pháp thanh lý nợ ..........................................................................19

1.3.3. Biện pháp xử lý nợ xấu bằng quỹ dự phòng ..................................................21

1.3.4. Các biện pháp xử lý khác ...............................................................................22

1.4. Kinh nghiệm xử lý nợ xấu của các nước trên thế giới và bài học kinh nghiệm

cho Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam ......................................................23

1.4.1. Kinh nghiệm xử lý nợ xấu của một số ngân hàng tiêu biểu trên thế giới ......24

1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho Vietinbank trong xử lý nợ xấu ..............................29

Kết luận chương 1 .....................................................................................................32

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG NỢ XẤU VÀ XỬ LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI

NHÁNH 7 – THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ........................................................33

2.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi Nhánh 7 –

Thành phố Hồ Chí Minh ...........................................................................................33

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Công thương Việt

Nam ........................................................................................................................33

2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của Vietinbank CN7...................................35

2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Vietinbank CN7..............................................................36

2.1.4. Kết quả hoạt động của Vietinbank CN7 giai đoạn 2014-2018 ......................37

2.2. Thực trạng xử lý nợ xấu tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương

Việt Nam Chi nhánh 7 Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2014-2018 .......................44

2.2.1. Quy trình xử lý nợ xấu tại Vietinbank CN7...................................................44

2.2.2. Các biện pháp xử lý nợ xấu đã được áp dụng tại Vietinbank CN7................47

2.2.3. Đánh giá thực trạng xử lý nợ xấu tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công

thương Việt Nam Chi nhánh 7 Thành phố Hồ Chí Minh .........................................50

Kết luận chương 2 .....................................................................................................61

CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ XỬ LÝ NỢ XẤU TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI

NHÁNH 7 – THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ........................................................62

3.1. Định hướng trong hoạt động kinh doanh, quản lý rủi ro và xử lý nợ xấu của

Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam Chi nhánh 7 Thành phố Hồ

Chí Minh đến năm 2020............................................................................................62

3.1.1. Về hoạt động kinh doanh ...............................................................................62

3.1.2. Về quản lý rủi ro và xử lý nợ xấu...................................................................64

3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý nợ xấu tại Ngân hàng Thương mại cổ

phần Công thương Việt Nam Chi nhánh 7 Thành phố Hồ Chí Minh.......................65

3.2.1. Nâng cao năng lực xử lý nợ và giáo dục đạo đức nghề nghiệp .....................65

3.2.2. Kiểm soát, nâng cao chất lượng tài sản..........................................................66

3.2.3. Nhận diện sớm nợ xấu....................................................................................66

3.2.4. Xây dựng thông tin đầy đủ và công khai về các khoản nợ xấu......................66

3.2.5. Về việc xử lý nợ xấu và kiểm soát, hạn chế nợ xấu phát sinh .......................67

3.3. Kiến nghị nâng cao hiệu quả xử lý nợ xấu tại Ngân hàng Thương mại cổ

phần Công thương Việt Nam ....................................................................................68

3.3.1. Tiếp tục hoàn thiện quy trình, quy chế triển khai pháp luật về xử lý nợ xấu.68

3.3.2. Kiến nghị về công nghệ và cơ cấu tổ chức ....................................................68

3.3.3. Nâng cao hiệu quả công ty quản lý nợ và khai thác tài sản trực thuộc

NHTMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank AMC)............................................68

3.4. Kiến nghị nâng cao hiệu quả xử lý nợ xấu với Chính phủ và các cơ quan hữu

quan ........................................................................................................................70

3.4.1. Hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp lý liên quan đến thể chế tài chính và

xử lý nợ xấu...............................................................................................................70

3.4.2. Hoàn thiện quy định xử lý tài sản đảm bảo....................................................70

3.4.3. Xây dựng được một hệ thống thông tin quốc gia công khai ..........................71

3.4.4. Xây dựng và hoàn thiện cơ chế thị trường mua bán nợ .................................72

3.4.5. Hoàn thiện pháp luật cho vay.........................................................................72

Kết luận chương 3 ...................................................................................................74

KẾT LUẬN..............................................................................................................75

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................77

PHỤ LỤC.................................................................................................................82

i

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Giải nghĩa tiếng Anh Giải nghĩa tiếng Việt

1 CASA Current Account

Savings Account Không kỳ hạn

2 CB Cán bộ

3 CBTD Cán bộ tín dụng

4 CIC Credit Information

Center Trung tâm thông tin tín dụng

5 CVĐ Có vấn đề

6 DNNN Doanh nghiệp Nhà nước

7 DPRR Dự phòng rủi ro

8 FDI Foreign Direct

Investment Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

9 GDP Gross Domestic

Product Tổng sản phẩm quốc nội

10 GHTD Giới hạn tín dụng

11 HĐKD Hoạt động kinh doanh

12 HĐTD Hợp đồng tín dụng

13 HĐXLTD Hội đồng xử lý tín dụng

14 KH Khách hàng

15 KHBL Khách hàng bán lẻ

16 KHDN Khách hàng doanh nghiệp

17 LĐP Lãnh đạo phòng

18 NCVĐ Nợ có vấn đề

19 NHNN Ngân Hàng Nhà Nước

20 NHTM Ngân Hàng Thương Mại

21 NHTMCP Ngân Hàng Thương Mại Cổ

Phần

22 NIM Net Interest Margin Biên lãi ròng

23 PLN Phân loại nợ

24 QLKN Quản lý khoản nợ

ii

25 SME Small and Medium

Enterprise Doanh nghiệp nhỏ và vừa

26 SPDV Sản phẩm dịch vụ

27 TCHC Tổ chức hành chính

28 TCTD Tổ Chức Tín Dụng

29 TH Tổng hợp

30 TP.HCM Thành Phố Hồ Chí Minh

31 TSBĐ Tài sản bảo đảm

32 TTQT Thanh toán quốc tế

33 TTTM Tài trợ thương mại

34 VAMC

Vietnam Asset

Management

Company

Công ty TNHH MTV Quản lý

tài sản của các tổ chức tín dụng

Việt Nam

35 VIETINBANK

Vietnam Joint Stock

Commercial Bank For

Industry And Trade

Ngân hàng Thương mại cổ phần

Công Thương Việt Nam

36 VIETINBANK

AMC

Công ty quản lý nợ và khai thác

tài sản trực thuộc Ngân hàng

Thương mại cổ phần Công

Thương Việt Nam

37 VIETINBANK

CN7

Ngân hàng thương mại cổ phần

Công Thương Việt Nam Chi

nhánh 7 – Thành phố Hồ Chí

Minh

38 WTO World Trade

Organization Tổ chức thương mại thế giới

39 XLKN Xử lý khoản nợ

40 XLRR Xử lý rủi ro